Jean-Philippe Charbonnier
Όταν σκέφτεστε τους φωτογράφους που απαθανάτισαν τους ανθρώπους του Παρισιού, έρχονται στο μυαλό μάστορες του φακού όπως ο Henri Cartier-Bresson, ο Brassaï και ο Robert Doisneau. Οι εμβληματικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες τους είναι συχνά τόσο οικείες όσο και τα ίδια τα μνημεία του Παρισιού. Σήμερα, στρέφουμε την προσοχή μας σε έναν άλλο Γάλλο φωτογράφο του οποίου οι εικόνες δεν είναι προς τουριστική κατανάλωση.
Jean-Philippe Charbonnier
Ο Jean-Philippe Charbonnier γεννήθηκε στις 28 Αυγούστου 1921 σε μια άκρως καλλιτεχνική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν ζωγράφος, η μητέρα του συγγραφέας. Ο Charbonnier ανακάλυψε για πρώτη φορά τη φωτογραφία το 1939 στο στούντιο του κινηματογραφιστή και πορτρετίστα Sam Levin. Εκπαιδεύτηκε στα στούντιο των White and Demilly, αλλά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος σταμάτησε απότομα την αναδυόμενη φωτογραφική του καριέρα, καθώς πήγε να περάσει δύο χρόνια στην Ελβετία κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στα τέλη του 1944 επέστρεψε στη Γαλλία και εργάστηκε ως στοιχειογράφος σην εφημερίδα Liberation και την France-Sunday. Την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε την πρώτη του δουλειά σχετικά με τη δημόσια εκτέλεση ενός προδότη ναζί και κατέγραψε ολόκληρη την ιστορία σε εικόνες.
Το 1950, ο Charbonnier πήγε να εργαστεί για το περιοδικό Realities ως φωτορεπόρτερ, όπου συνεργάστηκε με τον Edouard Boubat, ο οποίος επίσης ανήκε στο προσωπικό. Η θέση αυτη έδωσε στον Charbonnier την ευκαιρία να ταξιδέψει σε απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου και να αποκαλύψει μέσα από τις φωτογραφίες του, τη μεγάλη κατάσταση αλλαγής και αναταραχής σε αυτές τις περιοχές. Το 1970, βοήθησε στα εγκαίνια του πρώτου Rencontres d’Arles, μιας σημαντικής έκθεσης φωτογραφίας στην Arles της Γαλλίας. Ο Charbonnier αποφάσισε να εγκαταλείψει το Realites τον Ιούλιο του 1974, απογοητευμένος από την «τυποποίηση» που ένιωθε ότι είχε φτάσει να κυριαρχήσει στον κόσμο της φωτογραφίας.
Jean-Philippe Charbonnier
Η συνάντησή του με την Agathe Gaillard σηματοδότησε μια καμπή στην καριέρα του. Μέχρι εκείνο το σημείο, είχε επενδύσει περισσότερο σε μια προσωπική φωτογραφία. Τώρα, απαλλαγμένος από την αγωνία της διατεταγμένης δουλειάς, άρχισε να εξερευνά το κοντινό του περιβάλλον στο Παρίσι – απαθανατίζοντας σκηνές από τη γειτονιά της Παναγίας των Παρισίων με θέματα που καθόριζαν την παριζιάνικη γοητεία. Σχετικά με αυτές τις εικόνες, είπε, «Φωτογράφισα όλους αυτούς τους ανθρώπους, όχι πάντα χωρίς σκληρότητα, σίγουρα, αλλά με ένα παθιασμένο ενδιαφέρον, με μια διαυγή τρυφερότητα». Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες εκτέθηκαν τελικά στη Γκαλερί Agathe Gaillard, καθώς και στο Μουσείο του Ηλύσιου της Λωζάνης και στο Μουσείο Niepce του Trawl-net-on-Saone. Σημαντική δουλειά του για αυτή την περίοδο οι φωτογραφίες από τα διάφορα ψυχιατρεία της Γαλλίας.
Jean-Philippe Charbonnier
Το 1983, το Musee d’Art Moderne de la Ville de Paris πραγματοποίησε μια σημαντική αναδρομική έκθεση του έργου του Charbonnier. Στον κατάλογο αυτής της έκθεσης ο Charbonnier έγραψε: «Η φωτογραφία είναι μια δικαιολογία για την περιέργεια, ένας τρόπος να την ικανοποιήσεις. Δεν πρέπει να είναι δικαιολογία για αδιακρισία, η οποία είναι επιπλέον άχρηστη, αφού ο φωτογράφος είναι σαν ιερέας εξομολογητής, στον οποίο λέγονται όλα. Είναι ένα μέσο για να δεις χωρίς να βλέπεις, να υποστηρίζεις το αβάσιμο. Η κάμερα είναι και μεγεθυντικός φακός και ασπίδα κατά του θανάτου και του τρόμου. Ο φωτογράφος απολαμβάνει μια πρώτη υπερηχητική θέα, η οποία διεισδύει πολύ πέρα από την κανονική του ματιά, σε βάθος και ταχύτητα. Αυτή η άποψη εντοπίζει το θέμα και το παγώνει με μαγνητισμό πριν το κλικ του κλείστρου. Η κανονική θέα έρχεται συχνά μετά. Ωστόσο, όλα αυτά είναι άσκοπα αν ο φωτογράφος δεν ξέρει να μπει ή να τραβηχτεί στο μαγνητικό πεδίο -και αυτός- πού και πού Φύση, άνθρωποι και πράγματα είναι σε τάξη».
Το 1996, έλαβε το Grand Prix de la photographie de la ville de Paris
Πέθανε στις 28 Μαΐου 2004 στο Grasse.
Jean-Philippe Charbonnier
Ο Charbonnier, ο οποίος πέρασε τη ζωή του ως κοσμογράφος, δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να είναι ένας ανώνυμος κορυφαίος ειδήσεων. Επιπλέον, ως προνομιούχος μάρτυρας πολλών γεγονότων, κουβαλούσε πάντα τον χαρακτήρα του μαζί με την κάμερα, με κάθε λήψη να γίνεται μέρος μιας εμπειρίας που ποτέ δεν μπορείς να ζήσεις δύο φορές.
Το έργο του είναι σαν ένα ημερολόγιο όπου η πραγματική κατανόηση κάθε εικόνας βαδίζει με την πιο προσεκτική ανάγνωση των σημειώσεων του. Ως ρομαντικός ήρωας, ο Charbonnier πίστευε ότι η φωτογραφία είναι μέρος του αγώνα μας για ζωή και ότι μπορεί να αλλάξει όχι μόνο το όραμά μας για τους ανθρώπους και τα πράγματα, αλλά και τα συναισθήματά μας.
Jean-Philippe Charbonnier
