Ιαπωνία: Μια χώρα που σε μαθαίνει να ζεις τη στιγμή
Γράφει και φωτογραφίζει η Γεωργία Πανάκια
Ιαπωνία: Μια χώρα που σε μαθαίνει να ζεις τη στιγμή
Μια χώρα μαγική και ιδιαίτερη. Όλα μοιάζουν αλλιώτικα από ό,τι έχουμε συνηθίσει. Όπως στις ταινίες του Yasujirō Ozu, τίποτα δεν φωνάζει, τίποτα δεν επιβάλλεται. Η καθημερινότητα κυλά αθόρυβα, με λεπτότητα και βάθος. Με χρόνο και παρατήρηση μπορείς να αγγίξεις λίγο αυτή την τόσο ξεχωριστή κουλτούρα. Θέλει όμως υπομονή και μελέτη για να μυηθείς στον κόσμο των ανθρώπων της, έναν κόσμο που δεν εξηγείται εύκολα, αλλά βιώνεται μέσα από τις μικρές στιγμές, τις σιωπές, τις τελετουργίες, και την αίσθηση του μέτρου.
Η υπομονή είναι κάτι που αντιλαμβάνεται ο ταξιδιώτης από την πρώτη στιγμή. Τίποτα δεν γίνεται με βιασύνη ή προχειρότητα. Ακόμα και το φαγητό είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και συμμετοχή. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν τόσα εστιατόρια yakiniku, όπου μαγειρεύεις μόνος σου το φαγητό στο τραπέζι. Κάθε τι γίνεται με τον ρυθμό του, σαν να σου υπενθυμίζει πως η διαδικασία έχει την ίδια αξία με το αποτέλεσμα.
Κάπως έτσι είναι και η καθημερινότητα. Πειθαρχία και σεβασμός μπλέκονται με την παράδοση και τη φιλοσοφία ενός λαού που έχει μάθει να υπηρετεί και να τιμά την κάθε στιγμή. Οι αντιθέσεις ειδικά στις μεγάλες πόλεις, όπως το Τόκιο είναι έντονες. Οι δρόμοι πλημμυρίζουν με κόσμο, ντόπιοι και τουρίστες μπλέκουν σε ένα μωσαϊκό χρωμάτων. Το μάτι χάνεται στην πληροφορία, δεν προλαβαίνεις να φωτογραφήσεις όσα θες και παρατηρείς. Ίσως κάποιες στιγμές αξίζει απλά να παρατηρήσεις και να χάνεσαι σε αυτό που συμβαίνει.
Το ταξίδι ξεκινά από το Τόκιο και συνεχίζει βόρεια, αφήνοντας πίσω τη ζέστη και τον έντονο ρυθμό της πόλης.
Yamagata
Zao Onsen – Εκεί που ο χρόνος περιμένει το χιόνι
Ένα μικρό χωριό στην επαρχία της Yamagata, το Zao Onsen. Εδώ όλα περιμένουν τον χειμώνα, καθώς η παγωνιά σμιλεύει τα ξακουστά ‘τέρατα του χιονιού,’ τα δέντρα που καλύπτονται από παχύ στρώμα πάγου και χιονιού, δημιουργώντας ένα τοπίο εξωπραγματικό. Το καλοκαίρι όμως, η περιοχή αποκαλύπτει μια άλλη, εξίσου μαγευτική πλευρά της.
Η πεζοπορία μέχρι τον εντυπωσιακό κρατήρα Okama είναι εμπειρία ζωής. Η εναλλαγή του καιρού σε καθηλώνει. Από τον καθαρό ουρανό και τα πράσινα τοπία, μπορείς ξαφνικά να βρεθείς μέσα στα σύννεφα. Η σήμανση του μονοπατιού και το ένστικτο της κατεύθυνσης είναι οι μόνοι σου οδηγοί. Εδώ καταλαβαίνεις ότι η στιγμή που ζεις είναι μοναδική, το μετά θα είναι διαφορετικό, με άλλες εικόνες, άλλες αισθήσεις. Κι αυτό κάνει το τώρα τόσο πολύτιμο.
Στο φαράγγι Omoshiroyama, η φύση αλλάζει πρόσωπο. Από το αλπικό τοπίο του κρατήρα, βρίσκεσαι ξαφνικά σε ένα τροπικό, καταπράσινο φαράγγι. Εδώ η φύση είναι ζωντανή και απρόβλεπτη. Χρειάζεται εγρήγορση και προσοχή, κάτι που καταλαβαίνεις όταν βλέπεις τρία παιχνιδιάρικα αρκουδάκια να εμφανίζονται ξαφνικά, ένα φίδι να διασχίζει το μονοπάτι, και συνειδητοποιείς πως όλα αυτά δεν είναι σκηνές από ντοκιμαντέρ. Συμβαίνουν μπροστά σου, εκείνη ακριβώς τη στιγμή. Εδώ δεν είσαι απλώς επισκέπτης, είσαι μέρος ενός οικοσυστήματος που σε δέχεται χωρίς να σου εξηγεί τους κανόνες του.
Στο τέλος του φαραγγιού η Yamadera. Μπορείς να επισκεφτείς τον ομώνυμο βουδιστικό ναό, χτισμένο το 860 μ.Χ. σε μια απότομη πλαγιά. Για να φτάσεις στην κορυφή, ανεβαίνεις περίπου 1.000 πέτρινα σκαλοπάτια μέσα σε δάσος. Η θέα από ψηλά είναι συγκλονιστική, μια αίσθηση γαλήνης σε κατακλύζει.
Και μετά, η απόλυτη χαλάρωση στο «Οnsen 温泉». Το χωριό διαθέτει δημόσια λουτρά, ενώ πολλά ξενοδοχεία έχουν και τα δικά τους, προσφέροντας μια πιο ήσυχη και χαλαρή εμπειρία για όσους μένουν εκεί. Το onsen το επισκέπτεσαι για να καθαρίσεις όχι μόνο το σώμα, αλλά και τη σκέψη. Υπάρχει μια σειρά από κανόνες που ακολουθούνται με ακρίβεια, πλένεσαι σχολαστικά πριν μπεις, δεν μιλάς δυνατά, δεν βιάζεσαι. Το νερό, ζεστό, 40-42◦C, αγκαλιάζει το σώμα σου και η σιωπή γύρω σου σε καλεί να σταθείς για λίγο και απλώς να είσαι εκεί.
Zao Onsen
Hokkaido – Το νησί που σου αποκαλύπτεται σιγά σιγά
Μετά από ένα μακρύ ταξίδι, αρχικά με λεωφορείο και στη συνέχεια με τρένο, φτάνουμε στο Hokkaido. Ένα νησί που δεν σου φανερώνεται αμέσως. Πρέπει να το περπατήσεις, να το παρατηρήσεις, να το ζήσεις. Μόνο τότε αρχίζει σιγά σιγά να σου αποκαλύπτεται.
Και καθώς αρχίζεις να γνωρίζεις το νησί, το ταξίδι σε οδηγεί στη Sapporo. Η πρωτεύουσα του Hokkaido μοιάζει σιωπηλή τη μέρα, σχεδόν συγκρατημένη. Αλλά το βράδυ ζωντανεύει με φώτα, χαμόγελα, ρυθμό. Οι μεγάλοι δρόμοι σε οδηγούν σε πολύχρωμα σοκάκια γεμάτα ζωή. Εδώ βρίσκεις τα ράμεν, το ιαπωνικό comfort food. Η μυρωδιά του ζωμού, οι αχνιστοί πάγκοι, οι άνθρωποι που τρώνε σιωπηλά, κι έπειτα, μια πόρτα ανοίγει προς την καλοκαιρινή μπόρα, όπου χιλιάδες ομπρέλες μπλέκονται σε μια καλειδοσκοπική ανθοφορία.
Sapporo
Κι ενώ η Sapporo σε κερδίζει με την ενέργεια και τις εικόνες της, λίγο πιο έξω σε περιμένει μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, η φύση σε όλο της το μεγαλείο.
Το Asahidake είναι ένα βουνό που σε ανταμείβει σε κάθε βήμα. Στην κορυφή των 2.292 μέτρων, έχεις αφήσει πίσω σου τα πάντα. Η διαδρομή είναι απαιτητική, αλλά σε αποζημιώνει. Οι καπνοί του ηφαιστείου, το αλπικό τοπίο, τα μπαμπού, το φυσικό onsen που αναβλύζει μέσα από το βουνό, τα σύννεφα που σε σκεπάζουν και μετά χάνονται, αποκαλύπτοντας τη λίμνη και την απίστευτη θέα. Το βουνό δεν σου χαρίζεται, σε δοκιμάζει, σε κάνει να σταματήσεις, να παρατηρήσεις. Σε μαθαίνει να σέβεσαι τον ρυθμό του. Δεν έχεις χρόνο για σκέψεις, μόνο για βήματα. Και φτάνοντας εκεί ψηλά, νιώθεις μόνο ευγνωμοσύνη, απέραντη, σιωπηλή, αληθινή.
Asahidake
Επιστροφή στο Τόκιο – Η πόλη που δεν σε αφήνει να νοσταλγήσεις
Επιστροφή στο Τόκιο. Και ήδη μια νοσταλγία για όσα έζησες αρχίζει να σε πλημμυρίζει. Νιώθεις πως κάτι έχει αλλάξει μέσα σου, κάτι ανεπαίσθητο, μα ουσιαστικό. Δεν έχεις προλάβει να το καταλάβεις. Η πόλη όμως δεν σε αφήνει να μείνεις εκεί. Σε παρασύρει ξανά στον ρυθμό της.
Στο Τόκιο δεν ακολουθείς πρόγραμμα, ακολουθείς τον παλμό της πόλης. Περπατάς στα πάρκα, επισκέπτεσαι μουσεία, ανεβαίνεις στο Tokyo Tower και στα viewpoints για να δεις αυτή την απέραντη πόλη από ψηλά.
Στους ναούς, παρατηρείς ανθρώπους που κινούνται με ηρεμία και σεβασμό. Άλλοι προσεύχονται, άλλοι στέκονται σιωπηλοί, σαν να αφουγκράζονται κάτι βαθύτερο. Ο πολιτισμός δεν βρίσκεται μόνο στα μεγάλα σύμβολα, αλλά κυλά αθόρυβα μέσα στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας, στον τρόπο που οι ντόπιοι υποκλίνονται ευγενικά όταν μπαίνουν σε ένα κατάστημα, στην ακρίβεια με την οποία τοποθετούν τα ψώνια στο ταμείο, στο πώς περιμένουν υπομονετικά στην ουρά, χωρίς να βιάζονται, στο bentō που φτιάχνεται με φροντίδα, σαν μικρό έργο τέχνης, στο τελετουργικό του τσαγιού, στην ησυχία του πρωινού στο μετρό, στην καθαριότητα των δρόμων, στην ευγένεια της σιωπής.
Κάπως έτσι, αρχίζεις να καταλαβαίνεις πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η αισθητική και η τελετουργία στην καθημερινότητα. Και όσο κινείσαι μέσα στην πόλη, νιώθεις πως κάθε γειτονιά αφηγείται τη δική της εκδοχή του πολιτισμού. Shibuya, Shinjuku, Asakusa! Μια πόλη που δεν σταματά, και σε κρατά σε κίνηση.
Tokyo
Τι παίρνεις μαζί σου;
Φεύγοντας, σκέφτεσαι όλα αυτά που έζησες, τάξη, ευγένεια, ακρίβεια, τελετουργία και ένα όμορφο χάος που συνυπάρχει με την αρμονία.
Δεν μπορείς να τα πάρεις όλα μαζί σου.
Αλλά κάτι μένει.
Κάτι που σε ακολουθεί, σιωπηλά, και σου θυμίζει πως το ταξίδι δεν τελειώνει με την επιστροφή.
Info:
Η Γεωργία Πανάκια ζει ανάμεσα στην Αθήνα και το Λονδίνο.
Σπούδασε φωτογραφία στη Leica Academy. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις και έχει παρακολουθήσει φωτογραφικά σεμινάρια με Έλληνες και ξένους φωτογράφους..
Όπως η ίδια σημειώνει, η φωτογραφία είναι για εκείνη ένας τρόπος να αναπνέεις με το βλέμμα. Με αυτή την προσωπική οπτική, μας μεταφέρει στην Ιαπωνία μέσα από τις φωτογραφίες του παρόντος άρθρου.
@mollys.labyrinth
Φωτογραφικά μέσα
Nikon Z7
Olympus AF-1 super
iPhone 12 Pro Max
