1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Πολυδεύκης Ασωνίτης – Ιωάννα Βασδέκη
Επιμέλεια στήλης: Δήμητρα Κίτσιου
(σε μια ιδέα του Θεόδωρου Στίγκα)
Αυτός που γνωρίζει να γράφει, γνωρίζει προφανώς και να διαβάζει. Όποιος όμως τραβάει φωτογραφίες δεν γνωρίζει αναγκαστικά να τις ερμηνεύει
Vilem Flusser, Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας
Στο photologio «μιλάμε για τη φωτογραφία» και ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο ανάγνωσης των εικόνων καθώς και για τον παραγωγικό διάλογο.
Με το σκεπτικό αυτό εγκαινιάσαμε τη νέα στήλη «1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική».
Σκοπός της στήλης είναι να δούμε μέσα από την ανάγνωση μας φωτογραφίας τις σκέψεις των προσκεκλημένων φωτογράφων, την άποψή τους για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τον τρόπο ανάγνωσής τους, τα συναισθήματα τους και γενικά ό,τι έχουν να πουν για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, να διαπιστώσουμε τις τυχόν συγκλίσεις ή αποκλίσεις και να προάγουμε έτσι τον οπτικό εγγραμματισμό.
Μια φορά τον μήνα δύο φωτογράφοι, που συχνά έχουν και την ιδιότητα του δασκάλου φωτογραφίας, θα προχωρούν, παράλληλα και ανεξάρτητα, στην ανάγνωση μιας φωτογραφίας, που θα τους δίνεται.
Για σήμερα, φωτογραφία της Diane Arbus, που δόθηκε προς “ανάγνωση” στους Πολυδεύκη Ασωνίτη και Ιωάννα Βασδέκη.
Diane Arbus
| Πολυδεύκης Ασωνίτης | Ιωάννα Βασδέκη |
| Η Arbus συνάντησε την ξανθιά κυρία που βλέπουμε στη φωτογραφία σε ένα βιβλιοπωλείο και της ζήτησε να την φωτογραφίσει. Εκείνη την κάλεσε στο σπίτι της όπου κι φωτογραφήθηκε. Για την Arbus γνωρίζουμε ότι την ενδιέφεραν τα παράξενα και ιδιαίτερα θέματα που μπορούσαν να αποδώσουν κάτι που βρίσκεται σε κρίση ή κάτι που οι υπόλοιποι άνθρωποι το έβρισκαν αποκρουστικό. Η Arbus φωτογράφιζε το ασυνήθιστο και το παρεκκλίνων.
Η φωτογραφία εικονίζει ένα ζευγάρι ξαπλωμένο στις πολυθρόνες στο γκαζόν του κήπου τους. Πίσω τους διακρίνεται το μικρό παιδί τους να παίζει μόνο του. Η ίδια η Diane Arbus είπε: «Νομίζω ότι όλες οι οικογένειες είναι αποκρουστικές κατά κάποιο τρόπο». Οι αντιλήψεις της αντικαθρεφτίζονται και στη φωτογραφία αυτή. Εάν εξετάσουμε τη φωτογραφία από μορφολογικής πλευράς, παρατηρούμε ότι χωρίζεται αυστηρά σε δύο επίπεδα με μία οριζόντια γραμμή, αυτή του ορίζοντα. Στο πρώτο επίπεδο βλέπουμε το ζευγάρι με το παιδί ενώ στο δεύτερο τα δέντρα. Στο πρώτο επίπεδο, αυτό του γκαζόν, τα μέλη της οικογένειας είναι απομονωμένα μεταξύ τους. Αφήνεται όμως ένα πέρασμα που οδηγεί το βλέμμα μας στο παιδί. Όμως η φωτογραφία είναι δύσκολο να ειδωθεί ως σύνολο με την πρώτη ματιά. Αυτός ο μορφολογικός διαχωρισμός οδηγεί και στο διαχωρισμό σε επίπεδο περιεχομένου. Πράγματι, στο επίπεδο του περιεχομένου, το ζευγάρι δεν επικοινωνεί. Η γυναίκα και ο σύζυγός τους είναι βυθισμένοι στις σκέψεις τους. Το ίδιο παρατηρούμε και στο παιδί το οποίο παίζει μόνο του και δεν έχει καμία σχέση με τους γονείς του. Από την άλλη, τα δέντρα μοιάζουν με απειλητικά σύννεφα που θα καλύψουν σιγά-σιγά το γκαζόν και τα μέλη της οικογένειας. Έτσι τόσο από πλευράς μορφής όσο και περιεχομένου η φωτογραφία πετυχαίνει το στόχο της. Ο διαχωρισμός των μορφών και η δυσκολία ενιαιοποίησής τους τονίζει την απομόνωση της σύγχρονης οικογένειας. Η Diane Arbus, για μία ακόμη φορά αναδεικνύει αυτό που την απασχολεί και προετοιμάζει, δυστυχώς, την απώλειά της από τη ζωή. |
Ο τ ρ ό π ο ς μ ε τ ο ν ο π ο ί ο ν φωτογραφίζουμε, δείχνει και τον τρόπο με τον οποίον κοιτάζουμε τον κόσμο γύρω μας.
Και όταν αντικρίζεις την γνωστή φωτογραφία μιας συνηθισμένης οικογένειας, δεν γίνεται συνειρμικά να μην σκέφτεσαι πως προέρχεται από μία, υπέρ το δέον, ταλαντούχα καλλιτέχνιδα, η οποία αποφάσισε να πάρει μια μέρα την ίδια της την ζωή σε ένα διαμέρισμα της νέας Υόρκης. Όμως η Diane Arbus υπήρξε κι εκείνη σύζυγος (σε υπερβολικά νεαρή ηλικία) – και μητέρα… Μια συνηθισμένη οικογένεια Η ξανθιά, ωραία σύζυγος με το ψυχρό βλέμμα, μητέρα που δεν κοιτάζει καν το παιδί της, το οποίο μοιάζει εγκαταλελειμμένο, έτοιμο να πέσει μόνο του μέσα στην μακάβρια παιδική πισίνα, ο ταλαιπωρημένος σύζυγος που μοιάζει να θέλει να δραπετεύσει αλλού ΤΩΡΑ. Πόσο διαφορετικά θα διαβάζαμε αυτή την εικόνα, αν ο άντρας είχε χαμηλωμένο το χέρι και στο κρυμμένο πρόσωπο του υπήρχε ένα χαμόγελο; Όμως η Arbus ήταν μία σατανική μετρ του επαναπροσδιορισμού της πραγματικότητας που βρισκόταν μπροστά της. Φίλοι της αφηγούνται, “την βλέπαμε να κάθεται μόνη της στο Central park διαβάζοντας ένα βιβλίο ποίησης… Aισθανόταν μόνη της, κενή μέσα της και πήγαινε στο MET (το μουσείο της Νέας Υόρκης) κοιτάζοντας με τις ώρες τους πίνακες του Ελ Γκρέκο. “Είναι μια συναρπαστική οικογένεια, νομίζω ότι όλες οι οικογένειες είναι ανατριχιαστικές κατά κάποιον τρόπο… αλλά οι γονείς φαίνεται να ονειρεύονται το παιδί και το παιδί φαίνεται να τα επινοεί», διηγόταν η Diane (Ντιάν, όχι Νταϊάν όμως συνηθίζεται να προφέρεται στην Ελλάδα), μιλώντας για την γνωστή της φωτογραφία. Εδώ έχεις απέναντί σου την γυναίκα που φωτογράφιζε μόνο αν πετύχαινε την άλλη πλευρά των πραγμάτων. Απέφευγε με επιδεξιότητα την Τέλεια Εικόνα. Διότι η δική της δύναμη βρισκόταν στην Ατελή Εικόνα της πραγματικότητας, της ζωής και των ανθρώπων. Ούτως ή άλλως η ατελής εικόνα είναι ο μόνιμος συνοδοιπόρος της Τέλειας Εικόνας των πραγμάτων… |
Πολυδεύκης Ασωνίτης
O Πολυδεύκης Ασωνίτης γεννήθηκε το 1956 στα Γιάννενα. Σπούδασε, Οικονομικά, Παιδαγωγικά και Φωτογραφία. Είναι Διδάκτορας και με μεταπτυχιακό τίτλο της Σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων-Τμήμα Επιστημών της Τέχνης, στο αντικείμενο της Σημειολογίας της Τέχνης και τη διδασκαλία της Εικαστικής Αγωγής στην Εκπαίδευση.
Δίδαξε φωτογραφία στο ΤΕΙ Αθηνών (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας) και σε όλα τα ΔΙΕΚ της Ηπείρου.
Πραγματοποίησε πολλές ατομικές και ομαδικές φωτογραφικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε Κέντρα Τέχνης. Πνευματικά Κέντρα και Μουσεία,
Είναι μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού «ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ».
Έχει εκδώσει τέσσερα φωτογραφικά λευκώματα, με τίτλους: «Τοπία Παιδικότητας», «Καλλιέπεια», «Οι Καρβουνιάρηδες της Πίνδου» και «Δημοτική Αλυκή Τουρλίδας Μεσολογγίου».
Έχει επιλεγεί τρεις φορές στην «Φωτομετρία» για τις «Παράλληλες Φωνές» με τα πρότζεκτς: «Αμβρακικός», «Λασπόλουτρα Κρηνίδων» και «Μεσολόγγι: η πόλη της θάλασσας και του ουρανού». Έχει επιλεγεί για ατομικές εκθέσεις τρεις φορές στην επαγγελματική διοργάνωση «PHOTOVISION», του περιοδικού: “ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ. Το 2021 έλαβε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό της “Ifocus-Community”, στο Φεστιβάλ: “Phos Athens” και “Pulb”. Ειδική μνεία έλαβε από το “Lens Culture”.
Από το 2021 είναι Official Fujifilm X- Photograper.
Διδάσκει σε φωτογραφικές ομάδες κυρίως τη σύνθεση και οργάνωση των μορφών.
Facebook: Πολυδεύκης Ασωνίτης
Instagram: polydefkis-asonitis
web site: https://asonitisp.wixsite.com/asonitis/home
Ιωάννα Βασδέκη
Η Ιωάννα Βασδέκη είναι πολιτιστική συντάκτρια, επιμελήτρια, φωτογράφος ενώ παράλληλα διδάσκει φωτογραφία στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας.
Aρθρογραφεί από το 2001 σε πολιτιστικά έντυπα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει δημοσιεύσει σημαντικό αριθμό αποκλειστικών συνεντεύξεων με αναγνωρισμένους ξένους και Έλληνες φωτογράφους & εικαστικούς. Ήταν μέλος του editorial board του ευρωπαϊκού φωτογραφικού περιοδικού “Imago”.
Επί σειρά ετών ήταν υπεύθυνη της φωτογραφικής ενότητας στην πολιτιστική έκδοση “Yearbook: Στιγμιότυπα Ελληνικού Πολιτισμού” καθώς και στο πολιτιστικό περιοδικό “Highlights”.
Επίσης, συνεργάζεται μακροχρόνια με το περιοδικό ΦΩΤΟγράφος όπου έχει επιμεληθεί επί σειρά ετών τα καλλιτεχνικά νέα και έχει δικές της αρθρογραφικές στήλες.
Ως επιμελήτρια εκθέσεων και φωτογράφος, έχει διοργανώσει πολλές εκθέσεις με Έλληνες και ξένους φωτογράφους (Andre Kertesz/Long Room Πικερμίου, To Γυμνό στην Τσέχικη Φωτογραφία/Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Jan Saudek, Aβραάμ Παυλίδης, Jan Sibik και πολλοί άλλοι).
Είναι ιδρύτρια της fotograficus η οποία εστιάζει στην προώθηση της φωτογραφικής τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ίδια έχει εκθέσει φωτογραφικά της έργα στην Ελλάδα και εκτός συνόρων. Από το 2010 μέχρι το 2014 ήταν συνιδρύτρια και συνεπιμελήτρια του χώρου για τις τέχνες Long Room.
Ως καθηγήτρια φωτογραφίας έχει διδάξει σε διάφορους πολιτιστικούς χώρους και δήμους (Athens House of Photography, Merso Art School, Δήμος Ιλίου κ.ά). Έχει συμμετάσχει σε δεκάδες διεθνή φεστιβάλ (Φωτογραφικές Συναντήσεις της Arles, Bratislava Month of Photography, Krakow International Month of Photography κοκ) ως porftolio reviewer, αναλύοντας τα έργα καταξιωμένων φωτογράφων.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείται ενδελεχώς με θέματα που αφορούν στην παιδεία. Επιπλέον, διδάσκει από το 2019 την τσέχικη γλώσσα στον Σύλλογο Τσέχικης Κοινότητας στην Αθήνα.
Ενδιαφέρεται γενικά για εναλλακτικές εκπαιδευτικές μεθόδους που ξεφεύγουν από το τετριμμένο σχολικό σύστημα, όπως είναι τα σχολεία του δάσους (forest schooling), στοιχεία από τις μεθόδους montessori & waldorf.
Πιστεύει πως ανάμεσα στα πιο σημαντικά εκπαιδευτικά στοιχεία είναι η δημιουργικότητα, το ουσιαστικό παιγνίδι και η επαφή με διαφορετικούς πολιτισμούς.
Είναι η περήφανη μητέρα τρίγλωσσων δίδυμων κοριτσιών.
web site: https://www.vasdeki.com/
