Φτιάξε μια ταινία μικρού μήκους | Μικρές οδηγίες από τον Ανδρέα Κατσικούδη
ΦΤΙΑΞΕ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ – ΟΔΗΓΙΕΣ!
Σινεμά χωρίς χρήματα…
Γράφει ο Ανδρέας Κατσικούδης
Οι προτάσεις που ακολουθούν είναι αποτέλεσμα δικών μου προσπαθειών να γυρίσω ταινίες μικρού μήκους και βασικά έχουν προκύψει από λάθη που έχω κάνει!
Φτιάξε ένα απλό, μικρό, αλλά έξυπνο σενάριο. Προσοχή στο τέλος – έκπληξη! Διάβασε δυο τρία βιβλία για το σενάριο και ζήτα βοήθεια από παλιότερους, γιατί αυτό είναι το πιο δύσκολο θέμα σου! Υπάρχει επίσης μια τυποποιημένη μορφή που ακολουθούν όλα τα κινηματογραφικά σενάρια. Δείτε ένα παράδειγμα στα αγγλικά εδώ: www.wikihow.com/Write-a-Script
Χρησιμοποίησε λίγους χώρους για γύρισμα που εξασφαλίζουν ικανοποιητικό φως (ποιες ώρες;) και δεν έχουν θόρυβο. Ένα βασικό θέμα που δεν αντιμετωπίζεται σωστά από τους νέους σκηνοθέτες είναι ο ήχος. Πρέπει να υπάρχει ησυχία κι όπου θα ακουστούν διαφορετικοί ήχοι για τις ανάγκες της ταινίας να ηχογραφούνται ένας ένας. Για παράδειγμα ξεχωριστά ηχογραφούμε τους διαλόγους, τα βήματα, την πόρτα που κλείνει και τον ήχο του περιβάλλοντος χώρου. Για το φως χρειάζεσαι ένα διευθυντή φωτογραφίας ή έστω κάποιον φίλο φωτογράφο που μπορεί να προτείνει λύσεις.
Βρες προσεκτικά ηθοποιούς που ταιριάζουν με αυτό που έχεις στο μυαλό σου κι εμπιστεύσου τους. Βάλε αγγελία σε δραματικές σχολές και σε σελίδες σχετικές. Πολλοί νέοι ηθοποιοί και μεγαλύτεροι επαγγελματίες θέλουν να παίζουν σε μικρού μήκους (για εμπειρία και γιατί το αγαπούν). Αν δεν μπορείς να τους εξασφαλίσεις κάποια αμοιβή δες την πληρωμή σε είδος (π.χ. μια καλή φωτογράφιση τους). Μην ξεχνάς όμως ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν κάνει καθόλου ή αρκετά εξάσκηση στην υποκριτική μπροστά στην κάμερα! Κι άλλο πράγμα είναι το θέατρο – άλλο ο κινηματογράφος!
Ποιος θα κάνει το μοντάζ; Δύσκολο θέμα για να το κάνεις μόνος σου. Ακόμη όμως κι αν έχεις τις τεχνικές ικανότητες, είσαι σίγουρος ότι αντιμετωπίζεις με αντικειμενικότητα το υλικό σου; Το μοντάζ μπορούμε να το χωρίσουμε σε δυο τομείς: τι θέλουμε να κάνουμε (σειρά σκηνών, ρυθμός ταινίας, χρώμα κ.ά.) και πώς θα το κάνουμε (χειρισμός προγραμμάτων). Όσοι γυρίζουν σε High Definition θα χρειαστούν ισχυρό υπολογιστή και μεγάλο σκληρό δίσκο. Η ανάλυση 4Κ είναι ιδιαίτερα δύσκολη για ερασιτέχνες. Δημοφιλή προγράμματα για όσους έχουν απαιτήσεις είναι τα Adobe Premiere Pro, Final Cut (Apple) και Avid.
Βρες μουσική από το διαδίκτυο και ζήτα το δικαίωμα να την χρησιμοποιήσεις. Τα νέα συγκροτήματα χαίρονται με αυτό. Συζήτησε αν μπορούν να γράψουν και κάτι για την ταινία σου.
Εξήγησε σε όλους τους συνεργάτες σου τι θες να κάνεις, πού, πότε και πόσο θα κρατήσει. Σιγουρέψου για την αξιοπιστία τους. Καλύτερα ένας πιο μέτριος ηθοποιός που θα έρθει στην ώρα του παρά κάποιος καλός που μπορεί να τα παρατήσει και στη μέση…Για κάποιον που ασχολείται για πρώτη φορά με ταινίες είναι δύσκολο να καταλάβει γιατί αργούν τόσο όλα και γιατί χρειάζονται τόσες λήψεις για μία σκηνή.
Ποιος θα συντονίσει την παραγωγή; Δεν μπορεί να το κάνει αυτό ο σκηνοθέτης! Ακόμη και σε μια ταινία μικρού μήκους χωρίς προϋπολογισμό, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που θέλουν οδηγίες και συντονισμό. Ο σκηνοθέτης πρέπει να ασχοληθεί κυρίως με τις ερμηνείες των ηθοποιών.
Κάνε μια πρόβα με τα πάντα (ηθοποιούς, φως, ήχο…) και βάλε τον καμεραμάν να την τραβήξει (χωρίς να το ξέρουν οι άλλοι!). Μπορεί να είναι το καλύτερο σου γύρισμα αυτό. Όταν το συνεργείο και οι ηθοποιοί είναι χαλαροί, συγχρόνως όμως και σοβαροί, τότε το αποτέλεσμα θα είναι ικανοποιητικό. Ο σκηνοθέτης ακόμη κι όταν νιώθει ότι χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του, το κρύβει και μέσα από τη σιγουριά που δείχνει όλα προχωρούν.
Ετοιμάσου (ψυχολογικά, αλλά και με εναλλακτικές λύσεις) για κάθε αναποδιά. Είναι σίγουρο ότι θα συμβούν πολλά. Να μερικά: βροχή, αρρώστια, καθυστερήσεις συντελεστών, καμένες λάμπες, εργοτάξιο που θα ξεκινήσει ξαφνικά εκεί που γυρίζεις, θα δεις τις λέξεις του σεναρίου να αλλάζουν γιατί αλλιώς φαίνονται ως εικόνες στο γύρισμα…
Δες ταινίες, πολλές ταινίες – κατά προτίμηση κοντά σε αυτό που θέλεις να κάνεις. Σε μία τέχνη μπορείς να μάθεις τις βασικές τεχνικές και τους κώδικές της, αλλά τη γλώσσα σου ως δημιουργός μόνος σου θα τη φτιάξεις μέσα από το υλικό που θα μελετήσεις και τις δοκιμές και λάθη που θα κάνεις.
Και εννοείται πας στο γύρισμα έτοιμος. Έτσι τουλάχιστον πρέπει να φαίνεται σε όλους! Ξέρεις τι λέει το σενάριο και που θα βάλεις την κάμερα και γιατί. Δεν ξέρεις ίσως πώς θα παίξουν οι ηθοποιοί, αλλά θα καταλάβεις πότε θα είναι μέσα στο ρόλο τους.
Ανδρέας Κατσικούδης, Δάσκαλος Φωτογραφίας, Σκηνοθέτης
photo cover: Antonis T
