
ACvsX | Tolerance(s) | Στέφανος Χρόνης
Σε αυτήν την ενότητα το photologio θα παρουσιάζει σε εβδομαδιαία βάση το έργο καλλιτεχνών που παίρνουν μέρος στην έκθεση “Tolerance(s) – Ανοχές”. Την επιλογή των έργων, την επιμέλεια και τον συντονισμό παραγωγής της έκθεσης έχουν αναλάβει οι συνεργάτες της Artifactory Κώστας Ιωαννίδης και Ελένη Μουζακίτη
Στέφανος Χρόνης – Άγνωστη προσευχή στην Αθήνα
Το έργο «Άγνωστη προσευχή» στοχεύει στην απεικόνιση της ύπαρξης και της παρουσίας μεταναστών στον αστικό χώρο, μέσω των τόπων λατρείας τους. Το έργο επιχειρεί επίσης να βρει νέους τρόπους έκθεσης και συζήτησης του παρόντος και του μέλλοντος των μεταναστών, ως αστικό φαινόμενο. Αυτό το πρωτότυπο ανθρωπολογικό υλικό με τις κοινωνικές, πολιτικές και αισθητικές του συνθέσεις είναι επίσης μια συνεργατική προσπάθεια, με την έννοια των διαφόρων σχέσεων που αναζητήθηκαν και καλλιεργήθηκαν (πριν και μετά την καταγραφή σε φωτογραφίες).
Κάθε άτομο σε αυτές τις φωτογραφίες είναι μετανάστης ή πρόσφυγας. Οι τόποι λατρείας τους στην αστική Αθήνα, μερικοί από αυτούς μισοκρυμμένοι, είναι υπόγειες ή εγκαταλελειμμένες αποθήκες, ένας παλιός ορθόδοξος ναός, ένα παλιό μικρό θέατρο, αλλά και υπαίθριοι δημόσιοι χώροι, πλατείες και αυλές. Μέχρι τώρα οι εθνικότητες που εμπλέκονται σε αυτό το αόρατο δίκτυο εντός της πόλης είναι Πακιστανοί Μουσουλμάνοι Σουνίτες, Ινδοί Σιχ, Ερυθραίοι Κόπτες Χριστιανοί, Αιθιοπικοί Κόπτες Χριστιανοί, Πεντηκοστιανοί Χριστιανοί από τη Νιγηρία και Καθολικοί από διάφορες Αφρικανικές καταγωγές.
Ήταν αρκετά δύσκολο να προσεγγίσω μερικούς από τους χώρους λατρείας των μεταναστών. Έκανα έρευνα και δοκίμασα αυθόρμητα μόνος μου, επίσης μέσω φίλων, γνωστών και φωτογραφικών εργαστηρίων. Μερικοί από τους μετανάστες έχουν πολύ καλή σχέση με τη φωτογραφία, λόγω της κουλτούρας τους. Άλλοι όχι, έπρεπε να πάω μερικές φορές για να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους. Επισκέφτηκα κάποια μέρη μία ή δύο φορές, άλλα περισσότερες φορές και έκανα φίλους μέσω αυτού του έργου. Σημαντικό σημείο επικοινωνίας ήταν και οι τυπωμένες φωτογραφίες που έδινα σε κάθε κοινότητα.
Οι μετανάστες μέσω της θρησκευτικής λατρείας προσπαθούν να αποκτήσουν δύναμη, να καθοδηγηθούν, να επιβιώσουν, αλλά και να διατηρήσουν ζωντανές αναμνήσεις από την πατρίδα τους. Οι αναμνήσεις τούς βοηθούν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, να αγωνιστούν για να επιβιώσουν μακριά από την πατρίδα τους.

Στέφανος Χρόνης – Από τη σειρά “Άγνωστη προσευχή στην Αθήνα”
Ποια ήταν τα κίνητρα που σε οδήγησαν στην απόφασή σου να συμμετάσχεις στη συγκεκριμένη έκθεση;
Δουλεύοντας το έργο «Άγνωστη προσευχή» τα τελευταία χρόνια και δημιουργώντας ένα σύνολο, μια σειρά φωτογραφιών βγήκε στην επιφάνεια και το επόμενο ζητούμενο είναι για μένα να μοιραστώ αυτή την προσπάθειά μου. Η προσπάθεια σύνδεσής μου με τις κοινότητες τώρα περνάει στο επόμενο στάδιο, της σύνδεσής μου με τη φωτογραφική κοινότητα και όχι μόνο. Η έκθεση «Ανοχές» μου δίνει την ευκαιρία να σχηματοποιήσω το τρίγωνο “εγώ – άγνωστη προσευχή – κοινό”. Το κίνητρο ήταν η δυνατότητα που θα μου προσέφερε η έκθεση να περάσω από τη θεωρία – προετοιμασία στην κατασκευή – γεωμετρία. Και βέβαια σημαντικό κίνητρο η μοναδική – θεωρητικά και πρακτικά – θεματική, που αγκαλιάζει όλους τους εκτιθέμενους, όπως και η διεθνής ανοιχτή πρόσκληση.
Με ποιον τρόπο μεταφέρονται στο κοινό μέσω του συγκεκριμένου έργου σου μηνύματα συμπερίληψης, σεβασμού και ανοχής στην ετερότητα;
Με τις φανερές αντιθέσεις και ταυτόχρονα με τις κρυμμένες ομοιότητες. Διαφορετικές καταβολές, αλλά κοινή γλώσσα η θρησκεία. Διαφορετικές θρησκείες, αλλά κοινή γλώσσα η ελπίδα. Διαφορετικές γλώσσες, αλλά κοινή πόλη η Αθήνα. Διαφορετικά χρώματα, αλλά κοινός αγώνας η επιβίωση. Διαφορετικές πατρίδες, αλλά κοινή πατρίδα η μνήμη. Διαφορετικές πρακτικές, αλλά κοινό ζητούμενο η ανοχή.
Υπάρχουν νομίζω αρκετές δυναμικές μέσω της «Άγνωστης προσευχής», όπως η πολυπολιτισμικότητα, ο διαθρησκειακός διάλογος, η κοινωνική ένταξη, ο άγνωστος αστικός χώρος, η μετανάστευση, η διαφορετικότητα, η πολυπλοκότητα του κοινωνικού ιστού, η ανεύρεση καινούριας ταυτότητας, η οικειοποίηση της αλλαγής. Η φωτογραφία στο συγκεκριμένο έργο λειτουργεί όχι μόνο σαν παράθυρο, αλλά και σαν καθρέπτης. Όχι μόνο ενημερώνει και διεγείρει, αλλά δημιουργεί και ερωτήματα στον θεατή για μια πιθανή δική του θέση ετερότητας. Επίσης, θεωρώ ότι θα βοηθήσει πολύ στην δημιουργία σύνδεσης κοινού και έργου η «απόστασή» μου από το θέμα. Νομίζω ότι προσπάθησα να πλησιάσω κοντά συναισθηματικά, αλλά και με τον φακό μου και αυτό φαίνεται και δηλώνεται από τα ορθογώνια που δημιουργήθηκαν.

Στέφανος Χρόνης – Από τη σειρά “Άγνωστη προσευχή στην Αθήνα”
Πιστεύεις πως η Τέχνη έχει τη δύναμη να ευαισθητοποιήσει συμπολίτες μας κατά του ρατσισμού και να επηρεάσει τις κοινωνίες προς την κατεύθυνση της ισότητας και της αποδοχής του Άλλου;
Κάθε είδους πολιτισμική έκφραση είναι μια ευαισθητοποίηση, και κάθε είδους ευαισθητοποίηση είναι τέχνη. Ο ολοκληρωτισμός έκαψε βιβλία, εξόρισε σκηνοθέτες, έκλεισε μουσεία και προσπάθησε να φιμώσει κάθε μορφή δημιουργικής έκφρασης – τέχνης.
Ναι, πιστεύω ότι κάθε μορφή έκφρασης, δηλαδή ευαισθητοποίησης, δηλαδή τέχνης είναι από τα σημαντικότερα μέσα διασποράς «Ανοχής».
Η φωτογραφία, συγκεκριμένα, σαν μέσο είναι τόσο δυνατή, η τελευταία παγκόσμια γλώσσα. Κοινωνικώς αποδεκτή παγκοσμίως, οικεία και δημοκρατική και προσεγγίσιμη από ένα τεράστιο κοινό, αποτελεί ένα προσιτό μέσο σύνδεσης για όλους μας. Η εποχή του ανθρώπου – φωτογράφου, που βιώνουμε την τελευταία δεκαετία, νομίζω ότι μεταμορφώνεται στην εποχή του φωτογράφου – ανθρώπου, μιας και η δυνατότητα δημιουργικής έκφρασης μέσω της φωτογραφίας τείνει να γίνει καθολική.
Βιογραφικό
Ο Στέφανος Χρόνης είναι ερασιτέχνης φωτογράφος. Εργάζεται σαν μαθηματικός σε δημόσιο σχολείο. Του αρέσει να εκφράζεται μέσα από τη φωτογραφία. Πιστεύει ότι η φωτογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ενημερώσει και να οδηγήσει σε κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει, μπορεί να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά στο ερώτημα τι, πώς, γιατί συμβαίνει γύρω μας, προκαλώντας το ενδιαφέρον για τόπους, ανθρώπους και κουλτούρες. Του αρέσει να φωτογραφίζει λαογραφία – εθνογραφία και κοινωνικό ντοκουμέντο στις περιηγήσεις του στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Οι φωτογραφίες του είναι ένας συνδυασμός φωτογραφίας δρόμου, ρεπορτάζ και ταξιδιωτικής φωτογραφίας.
Φωτογραφίες του έχουν δημοσιευθεί στο National Geographic & Vogue Italia και στο περιοδικό Φωτογράφος και έχουν επίσης εκτεθεί και εμφανιστεί σε γκαλερί, φεστιβάλ, εκθέσεις, άλμπουμ, περιοδικά, διαγωνισμούς σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Όπως αναφέρει «Φωτογραφία για εμένα είναι: Περιέργεια, προορισμός, προσμονή, προετοιμασία, περιήγηση, παρατήρηση, προσπάθεια, πληροφορία, περιπέτεια & προοπτική».

Στέφανος Χρόνης – Από τη σειρά “Άγνωστη προσευχή στην Αθήνα”
Stefanos Chronis – Unknown Prayer in Athens
The “Unknown prayer” project aims at visualizing the existence and presence of immigrants in urban space through their places of worship. The project also attempts to find new ways of exhibiting and discussing the present and the future of immigrants, as an urban phenomenon. This original anthropological material with its social, political also aesthetic connotations is also a collaborative effort, in the sense of the various relationships that were sought and cultivated (before and after) recorded in photographs.
Every person at these photos is an immigrant or a refugee. Their places of worship in urban Athens, some of them half-hidden, are underground or abandoned warehouses, an old orthodox temple, an old small theater but also outdoor public spaces, squares and courtyards. Till now the nationalities that are involved in this invisible network within the city are Pakistani Muslim Shiites, Indians Sikh, Eritrean Coptic Christians, Ethiopian Coptic Christians, Pentecostals Christians from Nigeria and Catholics from various African origins.
It was quite difficult to reach some of the places of worship of the immigrants. I made a research and tried spontaneously on my own, also through friends, acquaintances, and through workshops. Some of the immigrants have a very good relationship with photography, because of their culture. Others don’t, so I had to go a few times to gain their trust. I visited some places once or twice but others more times and made friends through this project. Till today trying to give printed copies of their photos almost to every community.
Immigrants through religious worship strive to gain strength, to be guided, to survive but also to keep alive memories from their homeland. Memories help them literally and metaphorically struggle to survive away from their homeland.
What motivated you to participate in this exhibition?
Working on the project “Unknown Prayer” in recent years and creating a set, a series of photos came to the surface and the next question is for me to share this effort. My attempt to connect with the communities now goes to the next stage, my attempt to connect with the photographic community and more. The exhibition “Tolerance(s)” gives me the opportunity to shape the triangle “me- unknown prayer- audience”. The motivation was the opportunity that the exhibition would offer me to go on from theory – preparation to construction – geometry. And of course an important motivation is the unique – theoretically and practically – theme that embraces all the exhibitors, as well as the international open invitation.
How does this work convey to the audience the message of inclusion, respect and tolerance?
With the obvious contrasts and at the same time with the hidden similarities. Different origins but common language is religion. Different religions but common language is hope. Different languages but common city is Athens. Different colors but a common struggle is survival. Different homelands but remembrance is a common homeland. Different practices but a common issue is tolerance.
I think there are several dynamics through “Unknown Prayer” such as multiculturalism, interfaith dialogue, social inclusion, unknown urban space, migration, diversity, the complexity of the social fabric, finding a new identity, appropriating change.
The photograph in this project works not only as a window but also as a mirror. It not only informs but also raises questions in the viewer about a possible position of his own otherness.
I also think that my “distance” from the subject will help a lot in creating a connection between the audience and the project. I think I tried to get close emotionally but also with my lens and that this is seen and stated by the rectangles that were created.
Does Art have the power to raise awareness against racism and lead societies towards equality and acceptance?
Every kind of cultural expression is a sensitize, and every kind of sensitize is art. Totalitarianism burned books, exiled directors, closed museums and tried to silence every form of creative expression – art.
Yes, I believe that every form of expression, is awareness, is art, is one of the most important means of spreading “Tolerance”. Photography specifically as a medium is so powerful, the latest universal language. Socially accepted worldwide, familiar and democratic and accessible to a huge audience is an accessible means of connection for all of us. The era of the human-photographer that we are experiencing in the last decade, I think, is being transformed into the era of the photographer-human, as the possibility of creative expression through photography tends to become universal.
Bio
Stefanos Chronis works as a mathematician in a public school. He is an amateur photographer. He likes to express himself through photography. He believes that photography can be used to inform and lead to greater understanding of the world, it can bring people to question what is happening around them -us, engendering interest in places, people and cultures. He likes photographing Ethnic-folklore and social documentary projects in his trips in Greece and around the world. His photos are a combination of street, reportage & travel photography. Photos of his have been published in National Geographic and Vogue Italia and have also been exhibited and featured in galleries, festivals, exhibitions, albums, magazines, contests in several countries around the World.
He says: “My photos are a combination of street, reportage & travel photography. Somehow I call it straight photography”
Stefanos Chronis
Stefanos Chronis
Stefanos Chronis
Η έκθεση Tolerance(s) είναι προγραμματισμένη να παρουσιαστεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του έργου “Art and Culture vs Xenophobia // Τέχνη και πολιτισμός ενάντια στην ξενοφοβία“, τον Μάιο 2021 στο Σεράφειο στην Αθήνα και τον Ιούνιο στη Νορβηγία. Το “Art and Culture vs Xenophobia // Tέχνη και πολιτισμός ενάντια στην ξενοφοβία” αντιμετωπίζει, με εργαλεία τις τέχνες και τον πολιτισμό, τα φαινόμενα της ξενοφοβίας και της ρητορικής μίσους, τα οποία αναπτύσσονται σε περιβάλλον έλλειψης συμπερίληψης και ανοχής για τον Άλλο. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την Artifactory και εταίρους το Ås Art & Music School του Δήμου του Ås στη Νορβηγία και το “Baumstrasse -Ο Δρόμος με τα Δέντρα“.
Το πρόγραμμα Active citizens fund είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.
Περισσότερες πληροφορίες:www.activecitizensfund.gr