1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Σάκης Δαζάνης – Κώστας Μασσέρας

1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Σάκης Δαζάνης – Κώστας Μασσέρας

Αυτός που γνωρίζει να γράφει, γνωρίζει προφανώς και να διαβάζει.  Όποιος όμως τραβάει φωτογραφίες δεν γνωρίζει αναγκαστικά να τις ερμηνεύει

Vilem Flusser, Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας

 

Στο photologio «μιλάμε για τη φωτογραφία» και ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο ανάγνωσης των εικόνων καθώς και για τον παραγωγικό διάλογο.
Με το σκεπτικό αυτό έχουμε εγκαινιάσει τη νέα στήλη «1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική».

Σκοπός της στήλης είναι να δούμε μέσα από την ανάγνωση μας φωτογραφίας τις σκέψεις των προσκεκλημένων φωτογράφων, την άποψή τους για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τον τρόπο ανάγνωσής τους, τα συναισθήματα τους και γενικά ό,τι έχουν να πουν για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, να διαπιστώσουμε τις τυχόν συγκλίσεις ή αποκλίσεις και να προάγουμε έτσι τον οπτικό εγγραμματισμό.

Μια φορά τον μήνα δύο φωτογράφοι, που συχνά έχουν και την ιδιότητα του δασκάλου φωτογραφίας, θα προχωρούν, παράλληλα και ανεξάρτητα, στην ανάγνωση μιας φωτογραφίας, που θα τους δίνεται.

Για σήμερα, φωτογραφία του Bruno Barbey, που δόθηκε προς “ανάγνωση” στους  Σάκη Δαζάνη και Κώστα Μασσέρα.

Bruno Barbey

Σάκης Δαζάνης Κώστας Μασσέρας
Στην αρχική θέαση της εικόνας το ενδιαφέρον κλέβει το τεράστιο μπουκέτο με τα πολύχρωμα λουλούδια δυσανάλογο με το μέγεθος του κεφαλιού και σώματος αλλά και το τεράστιο κύμα το οποίο φέρνει τόσο κοντά το κλειστό κάδρο του τηλεφακού.

Ο  Barbey τράβηξε μια σειρά τέτοιων εικόνων στη διάρκεια επισκέψεών του στην Πορτογαλία στα μέσα του 60 και του 90. Η κοπέλα με την συνοφρυωμένη έκφραση του προσώπου της δείχνει μια ελαφριά  δυσαρέσκεια πιθανόν από τη ζέστη αλλά και το βάρος του καλαθιού στο κεφάλι της. Σα να κουβαλάει τον επιτάφιό της. Ο κύριος στα δεξιά στο κάδρο περπατάει με γυμνά τα πόδια του στο νερό της ακτογραμμής δείχνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα ξενοιασιάς και απόλαυσης και ισορροπεί κάπως το «αζύγιστο» κάδρο.

Το ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο στιγμιότυπο είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί ο φωτογράφος το χρώμα (φόρμα) για να αναδείξει την αντίθεση (περιεχόμενο) που θέλει τελικά να αποδώσει βάζοντας του δύο πρωταγωνιστές στο κάδρο. Οι άνθρωποι είναι «εγκλωβισμένοι» σε ένα έντονο με συμπληρωματικά χρώματα κάδρο (πράσινο κύμα-κόκκινα λουλούδια) στο οποίο υπάρχουν και τρία οριζόντια επίπεδα, αυτό της παραλίας, του αφρισμένου νερού και τέλος του κύματος.

Το μεγάλο κύμα που χάσκει στο υπόβαθρο της εικόνας δίνει και μια διαφορετική ανάγνωση στη συγκεκριμένη φωτογραφία. Αυτήν της ματαιότητας, της ευθραυστότητας και θνητότητας αντιπαραβαλλόμενες με τη δύναμη του νερού.

Στο τέλος θα υπερθεμάτιζα για μια γεμάτη ένταση και δυνατή εικόνα η οποία πέρα από τον ουμανιστικό της προσανατολισμό είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ως προς τη φόρμα και το περιεχόμενό της.

Ο Βruno Barbey ήταν ένας καλός φωτογράφος του Μagnum.

Η αισθητική στην δουλειά του συνδυάζει το στυλ national geographic με την πιο προσωπική προσέγγιση της αυθόρμητης φωτογραφίας δρόμου.

Στη συγκεκριμένη φωτογραφία βλέπουμε μία σκηνή σε μία παραλία, ένα ζευγάρι -μάλλον αγνώστων- μία κυρία που κουβαλάει ένα μεγάλο καλάθι με λουλούδια στο κεφάλι της και ένα κύριο με σηκωμένα τα μπατζάκια του παντελονιού του που κάνει την βόλτα του. Στο φόντο η θάλασσα με το κύμα να “σκάει” αφρίζοντας στην ακτογραμμή.

Γνωρίζοντας ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του θα έλεγα πως αυτή η φωτογραφία δεν είναι από τις καλύτερες του. Εντυπωσιασμένος από την ψηλόλιγνη φιγούρα της κυρίας με το  πολύχρωμο φορτίο στο κεφάλι και πιεζόμενος από τον χρόνο να προλάβει να αποτυπώσει την στιγμή δεν έδωσε την απαραίτητη βαρύτητα στην σύνθεση του κάδρου του.

Το κάδρο πληροφοριακά “γέρνει “ αριστερά αφήνοντας ένα μεγάλο κενό δεξιά που δεν μπορεί να το καλύψει ο διερχόμενος κύριος με την παρουσία του.

Στα θετικά της φωτογραφίας η θέση του χεριού της κυρίας ,σε γωνία στην μέση της που μαζί με τα λουλούδια σχηματίζει ένα νοητό κύκλο και το κύμα  που φαίνεται τεράστιο. Όμως τα επιμέρους στοιχεία δεν μπορούν να υποστηρίξουν μία φωτογραφία που στο σύνολο της είναι ατελής.

 

Σάκης Δαζάνης
Γεννήθηκε στην Κοζάνη όπου ζει και εργάζεται ως καθηγητής Πληροφορικής, MSc-MEd. Ξεκίνησε να φωτογραφίζει το 2009.
Στρέφεται με ενδιαφέρον στο κοινωνικό τοπίο (τους ανθρώπους και τη σχέση με την περιοχή τους), τη φωτογραφία δρόμου και τον πειραματισμό. Αναδεικνύει επίσης περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα με τη μορφή ιστοριών καθημερινότητας, μνήμης και επαγρύπνησης.
Συμμετείχε σε αρκετές εγχώριες και διεθνείς εκθέσεις φωτογραφίας ενώ έχει επίσης διακριθεί σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς φωτογραφίας.
Το 2022 επιλέχθηκε να συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή πλατφόρμα σύγχρονης φωτογραφίας FUTURES με το άλμπουμ «Εκεί που το ποτάμι κυλάει βουβά».
Το 2023 εξέδωσε στην BumpBooks το περιοδικό (zine) με τίτλο «Providence” που περιλαμβάνει πολύ γνωστές του φωτογραφίες δρόμου.
Εισηγητής δια ζώσης και online φωτογραφικών σεμιναρίων.
Instagram: https://www.instagram.com/sakisdazanis (@sakisdazanis)
Flickr: https://www.flickr.com/photos/dazanis
Web: https://sakisdazanis.weebly.com/

Κώστας Μασσέρας
Ο Κώστας Μασσέρας γεννήθηκε στον Πειραιά. Ασχολείται με την φωτογραφία αρκετά χρόνια δημιουργώντας το προσωπικό του έργο. Τα τελευταία δέκα χρόνια διδάσκει καλλιτεχνική φωτογραφία σε ομάδες αλλά και ατομικά, ενώ ταυτόχρονα επιμελείται τις εκθέσεις των μαθητών του. Έχει εκθέσει την δουλειά του σε τέσσερις ατομικές εκθέσεις και πλήθος ομαδικές. Έχει εκδώσει δύο λευκώματα με το έργο του:
1.EXOTIC SUMMER (2022)
2.SALT (2023)
Zεί και εργάζεται στην Αθήνα.
https://www.facebook.com/cmasseras/
https://www.instagram.com/costas_masseras/
https://www.athensvoice.gr/politismos/fotografia/762153/aspromayro-sympan-toy-kosta-massera/
https://www.athensvoice.gr/politismos/fotografia/805393/salt-o-fotografikos-kosmos-tou-kosta-massera-se-ena-neo-sunarpastiko-leukoma/
https://www.politeianet.gr/books/9786180045628-masseras-costas-idiotiki-salt-diglossi-ekdosi-ellinika-aggilka-353833
https://www.politeianet.gr/books/9786180037838-masseras-costas-idiotiki-exotic-summer-diglossi-ekdosi-339791