«Η ζωή δεν είναι αυτό που έχεις ζήσει, αλλά αυτό που θυμάσαι και ο τρόπος που το θυμάσαι για να το διηγηθείς»
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

Έχεις κάνει αρκετές φωτογραφίες στην άκρη της πόλης και φυσικά αναρωτιέμαι γιατί εκεί; Και πού είναι αυτή η άκρη, ποιος την ορίζει;
Χωρίς να μπορώ να απαντήσω με σιγουριά, τις περισσότερες φορές συνδυάζω την διαδικασία της φωτογράφισης, όταν πρόκειται για αποκλειστικά προσωπικούς λόγους, με κάποιου είδους «απόδραση», μια φυγή δηλαδή από την κανονικότητα της καθημερινότητας, του τρόπου σκέψης που δημιουργείται εντός της, αλλά και την ανάγκη για νέες παραστάσεις και οπτικά ερεθίσματα. Έτσι το πρώτο που έκανα κατά την διάρκεια των προπτυχιακών μου σπουδών, ήταν η περιπλάνηση στα άκρα της πόλης που από τότε έβρισκα εξαιρετικά φωτογενή. Με τον καιρό, προσπαθώντας να κατανοήσω καλύτερα τα μέρη αυτά, αντιλήφθηκα πως βρίσκονται πάντα σε μια διαδικασία μετάβασης καθώς απουσιάζει η κεντρική αφήγηση χρήσης τους, σε αντίθεση με τις κατοικημένες περιοχές ενός αστικού κέντρου ή τις αγροτικές περιοχές που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για καλλιέργεια. Αισθάνομαι ότι τα άκρη της πόλης είναι αποτέλεσμα του τυχαίου και της ανάγκης και έτσι δυσκολευόμαστε να βρούμε λέξη ή φράση που τα χαρακτηρίζει. Έχουν ένα ασυνάρτητο ενδιαφέρον και ίσως αυτό να τα ορίζει. Τέλος, ένας βασικός λόγος επιλογής είναι και το συναρπαστικό της μοναχικής περιπλάνησης που πάντα με ενδιέφερε.

Γιάννης Ζινδριλής

Εκεί στην άκρη δεν υπάρχουν άνθρωποι και όμως δεν βλέπει κανείς καθόλου μοναξιά μάλλον υπάρχει ομορφιά που μας κάνει παρέα. Υπάρχει αυτή ομορφιά έτσι και αλλιώς ή είναι δική σου φωτογραφική ανακάλυψη αυτή;
Ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι αναζητώ την ομορφιά σ’ αυτά τα μέρη και ποτέ δε σκέφτηκα αν είναι όμορφα και τι εν τέλει σημαίνει αυτό. Επίσης, δεν προσπαθούσα να προσδώσω σε αυτά τα τοπία μια κάποιου είδους καλαισθησία και με αυτό τον τρόπο να τους προσφέρω μια αυθαίρετη δικαίωση. Αυτό που θεωρούσα σημαντικό αφορά την φωτογραφική τους απεικόνιση, η οποία είναι ικανή να δημιουργήσει έναν κόσμο οπτικών νοημάτων που τον έβρισκα ενδιαφέρων.

Γιάννης Ζινδριλής

Στις φωτογραφίες οι άνθρωποι και τα κτίρια, προσεγγίζονται από εσένα το ίδιο, σαν θέμα, όταν τα τοποθετείς μέσα σε ένα τοπίο;
Νομίζω αυτό είναι θέμα ερμηνείας και επαφίεται στον καθένα μας. Ως φωτογράφος (αφού με ρωτάς όπως θα λέγαμε και στον προφορικό λόγο) αισθάνομαι πάντα μεγάλη διαφορά όταν φωτογραφίζω ανθρώπους από τοπία ή κτίρια. Η ανθρώπινη παρουσία καθορίζει σημαντικά την αφήγηση στη φωτογραφία. Πολύ σπάνια συμβαίνει να εμπεριέχονται άνθρωποι σε μια εικόνα και να μη θεωρούνται το οπτικό κέντρο της ή και η κύρια αφορμή της. Κατά την διαδικασία της φωτογράφισης, πάντα μου προκαλείται ένα αόριστο καλοπροαίρετο συναίσθημα για όποιους/-ες πρόκειται να βρεθούν στην εικόνα μου, ελπίζοντας το αποτέλεσμα τουλάχιστον να τους παρηγορεί.

Γιάννης Ζινδριλής

Η φωτογραφία ντοκουμέντο διηγείται ιστορίες γεγονότων; Έχει κώδικες δικούς της;
Η φωτογραφία ντοκουμέντο ξεκίνησε ως η κατηγορία που έχει επωμιστεί το ρόλου του μέσου μεταφοράς της πραγματικότητας. Νομίζω όμως πως, η ίδια η εποχή σε συνδυασμό με την εξέλιξη του μέσου, έχει ξεχειλώσει αυτό τον ρόλο. Η αυτούσια μεταφορά της πραγματικότητας, εκτός από αδύνατη, θα μου φαινόταν και εξαιρετικά βαρετή. Η φωτογραφία ντοκουμέντο είναι η τομή των συνόλων πραγματικότητας και ερμηνείας από τον δημιουργό. Το παράδοξο της φωτογραφικής τέχνης είναι πως η κάθε φωτογραφία μπορεί να μην είναι προϊόν απόλυτης συνείδησης του φωτογράφου, καθώς επίσης και το νόημα της να παράγεται ερήμην του ίδιου της του δημιουργού. Η φωτογραφία διηγείται ιστορίες αλλά η σχέση τους με την πραγματικότητα θα βρίσκεται πάντα υπό αμφισβήτηση. Άλλωστε ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έγραψε: «Η ζωή δεν είναι αυτό που έχεις ζήσει, αλλά αυτό που θυμάσαι και ο τρόπος που το θυμάσαι για να το διηγηθείς».

Τα υπέροχα τοπία της ενδοχώρας λένε κι αυτά ιστορίες πιστεύεις; Είναι και αυτά σαν ντοκουμέντα;
Τα τοπία της «ΕndoChora» είναι το υπό εξέλιξη project που αφορά το νησί της Τήνου. Νομίζω έχει πολύ δρόμο ακόμα να πάρει μια συγκεκριμένη μορφή. Δεν θέλω να αποδώσω κάποιον χαρακτηρισμό στις φωτογραφίες, γιατί προς το παρόν έχουν δημιουργηθεί παραληρηματικά, χωρίς στόχευση.

Γιάννης Ζινδριλής

Φωτογραφίζοντας τα μέρη που υπάρχουν άνθρωποι γράφουμε λίγο την ιστορία τους μέσα σε αυτά, είναι λοιπόν η φωτογραφία μια ιστορική καταγραφή;
Μπορεί να ισχύει και να συμμετέχουμε ως φωτογράφοι στην καταγραφή της ιστορίας. Άλλωστε πολλές φορές θυμάμαι πως η κυριότερη γνώση που έχω για ένα ιστορικό συμβάν, σχηματίζεται αρχικά από τη φωτογραφία που το απεικονίζει. Ήδη μου έρχεται στο μυαλό η διάσημη φωτογραφία του Nick Ut από το Βιετνάμ με το μικρό κορίτσι να τρέχει γυμνό. Ποιος/α θα μπορούσε να αμφισβητήσει πως αυτή η φωτογραφία δεν παίζει πρωταρχικό ρόλο στην κατανόηση και στον προσδιορισμό μας απέναντι στο συμβάν. Για ό,τι με αφορά όμως, δεν το έχω αισθανθεί ποτέ αυτό ως φωτογράφος και ας αποτελεί τη σπουδαιότερη γνώση η εικόνα των προγόνων που δεν έζησα καδραρισμένη στο μητρικό μου σπίτι. Κάθε φορά φωτογραφίζω αποκλειστικά με όρους του παρόντος, χωρίς να επωμίζομαι σπουδαία πράγματα όπως είναι μια ιστορική καταγραφή.

Γιάννης Ζινδριλής

Μίλησε μου για το concept σου “A Long Saturday” και για την προσέγγισή σου στον Steiner και στο Μακρύ Σάββατο. Η Φωτογραφία πιστεύεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν οποιοδήποτε άλλο μέσο τέχνης σε μια διαδικασία δραματοποίησης;
Αρχικά να πω πως το “A Long Saturday” είναι η τελευταία μου προσωπική δουλειά και ήταν η διπλωματική μου εργασία για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Έρευνα και Μεθοδολογία» που παρακολούθησα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
Τον Steiner τον γνώρισα εντελώς τυχαία, μετά από παρότρυνση του βιβλιοπώλη μου για το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο “A Long Saturday” που μόλις είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Δώμα. Το διάβασα σχεδόν απνευστί, καθώς αισθάνθηκα ότι με αφορά. Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας διατυπώνει το διανοητικό σχήμα που δανείζεται από την Καινή Διαθήκη Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή. Δηλαδή, ο θάνατος του Χριστού την Παρασκευή που συμβολίζει την μεγάλη καταστροφή, ύστερα η αβεβαιότητα του Σαββάτου, όπου δεν συμβαίνει τίποτα, τίποτα δεν κινείται και τέλος, η Ανάσταση της Κυριακής. Το σχήμα αυτό λειτουργεί ως ένα κοινωνικό σχόλιο κυρίως για τον δυτικό κόσμο, που κατά τον συγγραφέα, η καταστροφή έχει συντελεστεί και βρισκόμαστε στην μεταβατική συνθήκη του Σαββάτου, προσδοκώντας να εμφανιστεί ο νέος κόσμος. Ο Steiner διαπιστώνει πως η συνθήκη αυτή διαρκεί χρονικά πολύ για αυτό και την ονομάζει Μακρύ Σάββατο. Αποδίδει στον ενδιάμεσο αυτό χώρο τα χαρακτηριστικά αβεβαιότητας, αμηχανίας αλλά και η προσδοκία ως ένα υπόγειο ρεύμα ελπίδας. Θεωρώντας την ελληνική οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας ως το πλήγμα της Παρασκευής, αποφάσισα να δημιουργήσω φωτογραφίες που θα εμπνέονται από αυτή τη συνθήκη. Για πρώτη φορά χρησιμοποίησα το στοιχείο της σκηνοθεσίας και φωτογράφισα ανθρώπους ακίνητους και αμήχανους σε διασταυρώσεις δρόμων, σε τοπία αφιλόξενα. Η έρευνα που έκανα για την ανεύρεση τοπίων έγινε με το κριτήριο του μεταβατικού τοπίου και του μη τόπου. Ουσιαστικά προσπάθησα να δημιουργήσω πορτρέτα ανθρώπων βυθισμένων σε ένα κόσμο που στερείται νοήματος. Για ό, τι αφορά την φωτογραφία, αυτή ως μέσο έχει τους δικούς της κανόνες, περιορισμούς και δυνατότητες. Είναι στο χέρι του δημιουργού να αντιληφθεί το μέσο, με σκοπό να παραγάγει τον κόσμο που τον αφορά.

Τα φωτογραφικά τοπία τα landscapes είναι άραγε κάτι που προκύπτει επειδή ο άνθρωπος προσαρμόζει την κάμερα πάνω τους, είναι a priori μια παρέμβαση δηλαδή;
Οι φωτογραφίες των τοπίων προκύπτουν επειδή προσαρμόζουμε την κάμερα επάνω τους, κάτι που προϋποθέτει στοιχειώδη παρέμβαση. Τα βουνά, τα ποτάμια και οι θάλασσες αδιαφορούν για τις φωτογραφίες μας και τον τρόπο που τα αντιλαμβανόμαστε, καθώς έχουν μια αναλλοίωτη εγγενή ηθική αξία.

Γιάννης Ζινδριλής

Τι είναι για σένα η φωτογραφία στο τέλος της ημέρας;
Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί ειλικρινά για αυτό και κάθε φορά δίνω την απάντηση που με βολεύει ανάλογα με τη διάθεση που βρίσκομαι. Οι φωτογραφίες που είτε έχω τραβήξει εγώ, είτε με έχουν καθορίσει ως θεατή, είναι κάτι το μη αντιστρέψιμο, ζεις μ’ αυτές, σε καθορίζουν και με αυτό τον τρόπο συμμετέχουν στη συγκρότηση του εαυτού. Προσωπικά σε μένα, η φωτογραφία λειτουργεί ως ο πιο σύντομος δρόμος να προσεγγίσω τα όνειρά μου, είναι εν τέλει μια παράβαση του κανόνα.

Και τι θεωρείς πως είναι η φωτογραφία για την τέχνη γενικότερα…Τι μερίδιο έχεις σε αυτή;
Πιστεύω πως η πρωταρχική αιτία ενασχόλησης με τη φωτογραφία αλλά και την τέχνη εν γένει, είναι ένας διαφορετικού είδους στοχασμός. Είναι η διαπίστωση μιας έλλειψης, την οποία φιλοδοξούμε μέσα από τα παραμορφωτικά μονοπάτια της δημιουργίας να αναπληρώσουμε. Μπορεί να είναι η προσπάθεια να προσεγγίσουμε έναν καλύτερο τόπο, προσωπικό ή και συλλογικό. Ο τόπος αυτός κατασκευάζεται νοηματικά από την προσωπική ουτοπία του καθενός/-μιας και ίσως τον συναντάμε στιγμιαία, όταν η τέχνη μάς φανερώνει του κόσμου το άλλο μισό. Το δικό μου μερίδιο δεν το έχω αντιληφθεί ποτέ ως κάτι σπουδαίο. Η ασχολία μου με τη φωτογραφία αφορά μόνο προσωπικούς λόγους, οι οποίοι πολλές φορές μπερδεύονται με πιο ταπεινά κίνητρα, όπως αυτό της αναγνώρισης, τα οποία προσπαθώ να αποβάλλω μόλις μου γίνονται αντιληπτά. Θέλω απλά να προσφέρω σε αυτή τη διαδικασία την καλύτερη πλευρά του εαυτού μου.

Γιάννης Ζινδριλής

Τα πορτρέτα, οι φωτογραφίες μόδας που είναι άλλου είδους πορτραίτα, είναι κι αυτά λίγο σαν ντοκουμέντα, λένε τελικά ιστορίες;
Αρχικά, τα πορτρέτα που γίνονται στο πλαίσιο της μόδας, είναι σκηνοθετημένα. Αυτό τα χαρακτηρίζει στο σύνολό τους, καθώς τα άτομα που εμπλέκονται (φωτογράφος, στυλίστας/-τρια, μοντέλο, μακιγιέζ) αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη. Επίσης, η σύγχρονη μόδα δε δυσκολεύεται να δανειστεί στοιχεία από άλλους τομείς της εικόνας, όπως από τη φωτογραφία ντοκουμέντο, επιδεικνύοντας αξιοζήλευτο θάρρος. Εξάλλου φωτογράφοι που είναι κυρίως αναγνωρίσιμοι στη φωτογραφία ντοκουμέντο, όπως ο Joel Meyerowitz, έχουν εργαστεί με εξαιρετικά αποτελέσματα στον τομέα της μόδας.

Γιάννης Ζινδριλής

Τι βήματα ακολουθείς για να φωτογραφίσεις μια θεατρική παράσταση είναι κάτι που πάντα αναρωτιέμαι;
Αν και έχει να συμβεί καιρό, αντιλαμβάνομαι τις φωτογραφίες μιας παράστασης υποστηρικτικές ως προς το όραμα του σκηνοθέτη. Έτσι χρειάζεται πάντα κατανόηση στο ύφος του έργου, κάτι που επιτυγχάνεται καλύτερα όταν έχεις παρακολουθήσει τις πρόβες, πριν τη διαδικασία της φωτογράφισης.

Είναι απαραίτητο η φωτογραφία να λέει αλήθεια;
Νομίζω δε λέει ούτε αλήθεια ούτε ψέματα. Μας παρουσιάζει μια άλλη πραγματικότητα, την φωτογραφημένη, η οποία μας υπενθυμίζει πως είμαστε ατελή όντα με μειωμένη αντιληπτική ικανότητα. Αν αποδίδαμε στο φωτογραφικό μέσο την ιδιότητα του ανιχνευτή αλήθειας, αυτό αυτόματα θα σήμαινε την απομάγευσή του. Άλλωστε η Susan Sontag αποδίδει σε όλες τις φωτογραφίες (ακόμα και σε αυτές που απεικονίζουν ρεαλιστικά τον ορατό κόσμο) το στοιχείο του σουρεαλισμού, και ένας μεγάλος εκφραστής του, ο Rene Magritte, υποστηρίζει ότι ως τέτοιος (σουρεαλιστής) δεν χρειάζεται να δίνει λογαριασμό σε κανένα.

Γιάννης Ζινδριλής

Πώς σκοπεύεις να συνεχίσεις με την φωτογραφία;
Περίπου όπως στη ζωή. Τα μισά τα προκαλούμε εμείς και τα άλλα μισά μάς έρχονται τυχαία. Σε ό,τι αφορά τις προσωπικές δουλειές, πάντα σκέφτομαι και συζητάω τις ιδέες μου κάνοντας ιδιότυπη έρευνα, ωστόσο στα κρυφά, εύχομαι να χτυπήσει το τηλέφωνό μου και να μου προτείνουν μια μεγάλη δουλειά του απόλυτου ενδιαφέροντος και αισθητικής μου. Η φράση «Εγώ λέω ζήταγε τα πάντα, να είσαι προετοιμασμένος για το τίποτα» του Tennessee Williams (Summer and Smoke) είναι ό,τι πιο κοντινό μπορώ να βρω ως απάντηση, πάντα έχοντας την ελπίδα στο να γίνεται ο κόσμος έστω και λίγο καλύτερος με αυτά που κάνω.

Γιάννης Ζινδριλής

Οι φωτογραφίες σου έχουν πολύ ήλιο… υπάρχει λόγος γι’ αυτό;
Το πρώτο που οφείλω να πω είναι ότι ζω στην Αθήνα που η ηλιοφάνεια τείνει να γίνει το μοναδικό καιρικό φαινόμενο. Ωστόσο υπάρχει και ως εικαστική επιλογή, δεν οφείλεται δηλαδή μόνο στις καιρικές συνθήκες, καθώς η παλέτα των χρωμάτων που αναδεικνύεται σ’ αυτές τις συνθήκες, βοηθούσε πολύ την φωτογραφική μου θεματολογία. Τον τελευταίο καιρό έχω κάνει πολλές σκέψεις επάνω σε αυτό το θέμα και σίγουρα σε μελλοντική δουλειά θα πειραματιστώ σε εντελώς άλλες φωτιστικές συνθήκες.

Γιάννης Ζινδριλής

Τι μουσική θα έβαζες αν ήταν να ντύσεις τις φωτογραφίες σου;
Αμέσως έρχεται στο μυαλό μου ένα ηπειρώτικο μοιρολόι και το «Όταν Χαράζει» του Θανάση Παπακωνσταντίνου, αλλά αν έβαζα αυτή τη μουσική σίγουρα όσοι/-ες την άκουγαν, θα εγκατέλειπαν την περιήγηση στις φωτογραφίες μου και θα συνέχιζαν με μουσική στο youtube. Πέρα από την πλάκα, δεν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει σύνδεση μεταξύ αυτών των δύο πεδίων τέχνης ή τουλάχιστον δεν μπορώ να τη βρω εγώ. Κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί να συμβεί και το αντίθετο, να δημιουργήσεις φωτογραφίες που να είναι ικανές να περιγράψουν ένα τραγούδι. Η σύνδεση με μια φωτογραφία και την αύρα της μπορεί να προκαλέσει έντονο και ολοκληρωμένο βίωμα που δεν έχει ανάγκη μουσικής υπόκρουσης. Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή πιστεύω στην αυτοτέλεια και την αυτονομία κάθε εικόνας. Άλλωστε, για να είμαστε δίκαιοι, ποτέ δεν χρειάζομαι ή δεν ανακαλώ καμιά φωτογραφία όταν ακούω τη Μαριόλα στο πανηγύρι του χωριού μου.

Γιάννης Ζινδριλής

Share this...

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin