Φωτεινή Παπαχατζή, Karla Guerrero: “Υπάρχουν διαφορές, υπάρχουν και ομοιότητες”
‘An individual is not distinct from his place: he is that place’
Gabriel Marcel
Η Karla Guerrero και η Φωτεινή Παπαχατζή συναντήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας συνεργατικής ανταλλαγής των καλλιτεχνικών κοινοτήτων τους “The Poetics” και “Postcards from home”. Προσπαθώ, με την σειρά μου, και με τη βοήθεια του Σπύρου Φίλιου, να τις συναντήσουμε και εμείς και να μάθουμε για όλη αυτήν την εμπειρία.
Φωτεινή, Κάρλα, η συνεργασία σας αφορούσε μια ανταλλαγή μεταξύ των μελών κοινοτήτων Instagram από διαφορετικές χώρες και ηπείρους. Είναι μια νέα πρακτική αυτή ή μήπως οι άνθρωποι πάντα επικοινωνούσαν;
KG: Για μένα, από τότε που δημιούργησα το The Poetics (Ποιητική), ήθελα να εξερευνήσω τους χώρους των άλλων, μέσα από τις εικόνες που στέλνονταν. Στο The Poetics, μέρος του έργου μου “Poetic Space Manifesto”, επιμελούμαι μία “έκθεση” στο Instagram. Όταν κάναμε αυτήν την συνεργατική ανταλλαγή με το Postcards from home, η πρόθεσή μας ήταν να συναντήσουμε νέους ανθρώπους που εξερευνούν το θέμα του “σπιτιού” και του χώρου, μέσα από τις διευκολύνσεις που μπορούν να προσφέρουν πλατφόρμες, όπως το Instagram.
ΦΠ: Ζούμε σε αυτήν την καταπληκτική εποχή που μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε δίκτυα που ξεπερνούν σύνορα, προκαταλήψεις και στεγανά. Το Postcards from home ξεκίνησε ως μια προέκταση της δικής μου αναζήτησης της έννοιας του σπιτιού και εξελίχθηκε σε μια διεθνή κοινότητα ανθρώπων, που είναι ανοιχτή και συγχρόνως «δεμένη» με ένα αόρατο νήμα, που αφορά ένα απόλυτα προσωπικό μοίρασμα. Tο Poetic Space Manifesto της Κάρλα αλλά και το The Poetics είναι έργα με τα οποία αντιλαμβάνομαι την ύπαρξη συγγένειας τόσο στο ύφος όσο και στο περιεχόμενο με εκείνα της κοινότητας του Postcards from home και φυσικά με ενθουσιάζει αυτή η ανακάλυψη και ειδικά η συνεργασία!
 Louloudia Gredi – Out of touch |
 Karla Guerrero |
Υπάρχουν διαφορές όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι φωτογράφοι προσεγγίζουν τη φωτογραφία σε αυτά τα διαφορετικά μέρη;
KG: Έτσι νομίζω, διότι το περιβάλλον στο οποίο ζει κάθε φωτογράφος μπορεί να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο βιώνει το χώρο.
ΦΠ: Υπάρχουν διαφορές, υπάρχουν και ομοιότητες. ‘An individual is not distinct from his place: he is that place’ («Ένα άτομο δε διαφέρει από τον χώρο του, είναι ο ίδιος ο χώρος»), γράφει ο ρεαλιστής Gabriel Marcel το 1948. Πολλές φορές όμως «δραπετεύει».
Οι διαφορές στον πολιτισμό και την ιστορία είναι εμφανείς στη φωτογραφία. Αυτό κάνει τη διαδικασία πιο συναρπαστική, αν όχι, τι ακριβώς συμβαίνει;
KG: Ναι, μπορώ να δω στις εικόνες της κοινότητας Postcards from home, ότι οι φωτογραφίες σχετίζονται περισσότερο με ανοιχτούς χώρους, όπως τραπέζια κοντά στη Μεσόγειο, ενώ σε εκείνες της The Poetics ότι αναπτύσσονται περισσότερο εσωτερικές λήψεις, παράθυρα, υπνοδωμάτια, προσωπικά αντικείμενα.
ΦΠ: Ναι, η ποικιλομορφία είναι γοητευτική, ειδικά όταν αφορά συναισθήματα και εμπειρίες που χρωματίζονται από την κουλτούρα, την ιστορία, την προσωπική και την συλλογική μνήμη.
 Celeste Ortiz |
 George Katsaberis |
Τι πιστεύετε για τη φωτογραφία στην εποχή του διαδικτύου;
KG: Νομίζω ότι υπάρχει ισορροπία μεταξύ καλών και κακών πραγμάτων. Η απεραντοσύνη αυτού που μοιράζεται εκεί έξω στο “σύννεφο” (cloud) μερικές φορές μπορεί να σε καταπνίγει, αλλά είναι επίσης μια γέφυρα για να συναντήσει κανείς κάτι νέο.
ΦΠ: Νομίζω ότι η φωτογραφία είναι η γλώσσα του ίντερνετ.
Αυτή η εμπειρία της ανταλλαγής είναι σαν να ταξιδεύετε με κάποιο τρόπο στις χώρες μέσω των φωτογραφιών;
KG: Η επιμέλεια μου -με τον λογαριασμό αυτόν- ήταν να προσπαθήσω να βιώσω τη φαινομενολογία (μια προσέγγιση που επικεντρώνεται στη μελέτη της συνείδησης και των αντικειμένων άμεσης εμπειρίας) του χώρου. Υποθέτω, επίσης, ότι θα μπορούσε να είναι σαν ένα ταξίδι, αλλά με πιο συνειδητό τρόπο.
ΦΠ: Ναι, αλλά ένα ταξίδι που δεν είναι τουριστικό. Ανοίγονται τα σπίτια των ανθρώπων, οι ιστορίες τους, τα σώματα τους. Είναι ένα ταξίδι που φιλοξενείσαι σε όλα αυτά τα μέρη.
 Karla Guerrero |
 Sophia Tolika |
Νομίζω ότι η τέχνη είναι ένα ταξίδι έτσι και αλλιώς.
KG: Ένα ταξίδι από προσωπικές εμπειρίες που μπορούν να μοιραστούν συλλογικά.
ΦΠ: Ένα ταξίδι στον εαυτό μας, με πολλούς συνοδοιπόρους.
Σε αυτήν την ανταλλαγή που είχατε, σε αυτήν τη φωτογραφική επικοινωνία τελικά, έχουν όλα τα είδη φωτογραφίας θέση ή απαιτείται να έχουν ορισμένα ειδικά χαρακτηριστικά;
KG: Για το The Poetics το ζητούμενο πάντα είναι να μοιράζονται εικόνες που ανταποκρίνονται σε μια φαινομενολογική – ποιητική προσέγγιση του χώρου.
ΦΠ: Το Postcards from home είναι μια πλατφόρμα ανοιχτή σε όλους όσους αναστοχάζονται και δημιουργούν πάνω στην έννοια του σπιτιού.
Πιστεύετε ότι τα κοινωνικά προβλήματα ενώνουν τους ανθρώπους ή τους χωρίζουν;
KG: Νομίζω ότι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, έχουν διαφορετικές απόψεις και ορισμένες φορές μπορεί να συμφωνούν. Είμαι, λοιπόν, πιο κοντά στην επιλογή του να είμαστε ενωμένοι.
ΦΠ: Τα κοινωνικά προβλήματα χωρίζουν και ενώνουν, ωστόσο είμαι υπέρ του σεβασμού αυτής ακριβώς της διαφορετικότητας που δημιουργεί την διάσπαση.
 Mady Lykeridou |
 Bárbara Negroni |
Πώς οι εντάσεις και οι διαφορές αντανακλώνται στην τέχνη και με ποιον τρόπο;
ΚG: Νομίζω ότι όλα εξαρτώνται από το κοινωνικό, πολιτιστικό και ιστορικό πλαίσιο, καθώς και από τις προσωπικές αναζητήσεις του καλλιτέχνη.
ΦΠ: Με άπειρους τρόπους. Με ενδιαφέρουν ωστόσο οι συμμετοχικές πρακτικές γιατί έχουν κάτι περισσότερο απρόβλεπτο σε σχέση με την αυτοαναφορική δημιουργία.
Κάρλα, Φωτεινή, τι σημαίνει η φωτογραφία για την κάθε μία από εσάς;
KG: Για μένα είναι τρόπος ζωής. Δεν μπορώ να «δω» τον εαυτό μου χωρίς να κάνω κάτι σχετικό με τη φωτογραφία• γράψιμο, επιμέλεια έκθεσης, παραγωγή φωτογραφιών ή συγγραφή άρθρων.
ΦΠ: Είναι μια διαρκής δημιουργική σχέση με τον χρόνο, με τον ίδιο μου τον εαυτό και τον άνθρωπο.
 Alicia Tsuchiya |
 Eleni Mahera |
Η τέχνη είναι κάτι καθολικό, κάτι παγκόσμιο;
KG: Για μένα η τέχνη είναι σαν ένα έντομο καλυμμένο με κεχριμπάρι και αυτό που το καλύπτει είναι όλα τα πράγματα που μπορούν να ειπωθούν. Μπορεί να είναι καθολική, μπορεί να διαβαστεί, να ιδωθεί και να ερμηνευθεί, αλλά ίσως να μην είναι πλήρως κατανοητή.
ΦΠ: Παγκόσμια και πανανθρώπινη αξία. Μια πόρτα από αυτές που ανοίγει η Κάρλα στα σχόλια των posts της συνεργασίας μας.
“Postcards from home”
To “Postcards from home” είναι μια διεθνής καλλιτεχνική κοινότητα που αναστοχάζεται και δημιουργεί με θέμα την έννοια του σπιτιού. Δημιουργήθηκε τον Οκτώβρη του 2016 από την Φωτεινή Παπαχατζή στο πλαίσιο της υποτροφίας της στο πρόγραμμα “START – Create Cultural Change”, ένα πρόγραμμα του Robert Bosch Stiftung, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Goethe-Institut Θεσσαλονίκης και τη Γερμανική Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων, στο πλαίσιο της εργασίας της στο Gesellschaft für Humanistische Fotografia (Εταιρεία ανθρωπιστικής φωτογραφίας), στο Βερολίνο. Έκτοτε αναπτύσσεται σε δύο κατευθύνσεις: ως μια διαδικτυακή πλατφόρμα συνεργασίας και δημιουργίας, ανοιχτής προς όλους, όσοι ενδιαφέρονται να γίνουν μέρος της, αλλά και ως εκπαιδευτική κοινότητα για την φωτογραφία με βάση την μη-τυπική εκπαίδευση. Η διαδικτυακή πλατφόρμα συνεργασίας είναι στο site www.postcardsfromhome.net από όπου οι ενδιαφερόμενοι αποστέλουν τις συμμετοχές τους . Η κάθε συμμετοχή προβάλλεται στο facebook group @postcardsfromhome.net ενώ κάθε συμμετέχοντας καλείται να αναπτύξει το σκεπτικό του στο instagram @postcardsfromhomenet.
Στο πλαίσιο του “Postcards from home” διοργανώνονται εργαστήρια φωτογραφίας με αντικείμενο την διερεύνηση της έννοιας του σπιτιού. Δράσεις και εργαστήρια που έχουν ολοκληρωθεί:
-
2020-2021 – “Postcards from home -topos:lefkada” To διαθεματικό εργαστήριο φωτογραφίας με την Φωτεινή Παπαχατζή υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου topos: lefkada με την φωτογραφική ομάδα της Λευκάδας Φωτοκύτταρο.
-
2020_ “Postcards from home-Norway”Το “Postcards from Home” συμμετείχε στην καλλιτεχνική εκδήλωση HOME, που διοργανώνεται από τη νορβηγική πλατφόρμα πολιτισμού “HAV”, με επικεφαλής το Σχολείο Τέχνης και Πολιτισμού του Δήμου Ås σε συνεργασία με το Ås Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο. Στόχος της HAV είναι η ευαισθητοποίηση για την ξενοφοβία και την ρητορική μίσους. “Οι καρτ-ποστάλ από το σπίτι – Νορβηγία” ήταν ένα τριήμερο εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε στο Ås Νορβηγία με συμμετέχοντες από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα, με επικεφαλής τη Φωτεινή Παπαχατζή και την υποστήριξη του Knut Werner Lindeberg Alsén Τα έργα των συμμετεχόντων παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση HAV στις 6 Μαρτίου 2020 στο Διεθνές Κέντρο Πολιτισμού του Ås.
-
2019 _Το “Postcards from home-NorthWest” ήταν μια σειρά δημιουργικών εργαστηρίων για την καταπολέμηση των διακρίσεων και των ανισοτήτων, που υλοποιήθηκε με την υποστήριξη και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και την Artifactory σε συνεργασία με τις Φωτογραφικές ομάδες της Δυτικής και Βόρειας Ελλάδος: Φωτογραφική Ομάδα Κομοτηνής, Φωτογραφική Ομάδα Καβάλας, Φωτογραφική Ομάδα Φιλιππιάδας ΚΑ.ΔΡΩ και Φωτογραφική Ομάδα Άρτας ΦΟΑ στο διάστημα Σεπτέμβριος 2019 με Δεκέμβριο 2019. Ταυτόχρονα αποτέλεσε μία πρόσκληση προς τις ομάδες των περιοχών αυτών που βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό. Εισηγήτριες Λία Ναλμπαντίδου, Φωτεινή Παπαχατζή, Ελένη Μουζακίτη.
-
2019_ Το “Postcards from home-Giortes Rokkas” είναι ένα εντατικό δημιουργικό εργαστήριο στο πλαίσιο των Γιορτών της Ρόκκας στο οποίο οι συμμετέχοντες καλούνται να διερευνήσουν την έννοια του σπιτιού, στα χωριά Ρόκκας και Κεράς στην Κίσσαμο Χανίων ανακαλύπτοντας τον τόπο και τους ανθρώπους, επισκεπτόμενοι ή ζώντας στα σπίτια τους και σε σχέση με τις προσωπικές τους επιλογές: η επιστροφή στο ‘πατρικό’, στο χωριό, ο οικείος τόπος κι ο ανοίκειος, , η φύση ως σπίτι κλπ. και να αναπτύξουν μια σειρά φωτογραφιών πάνω στο εγχείρημα στο χρονικό πλαίσιο 5 ημερών. Εισηγήτριες Λία Ναλμπαντίδου, Φωτεινή Παπαχατζή.
-
2018–2019, Στέκι Καθηγητών Ρεθύμνου, από την Φωτεινή Παπαχατζή σε συνεργασία με την Λία Ναλμπαντίδου,
-
2018, Antiparos International Photo Festival (Αντίπαρος – Κυκλάδες). Aπό την Φωτεινή Παπαχατζή σε συνεργασία με το Διεθνές Σωματείο Φωτογραφίας & Τέχνης Αντιπάρου.
-
2017 ASFA Photocourses, Καλλιτεχνικός Σταθμός ΑΣΚΤ Αθηνών (Τσεπέλοβο – Ζαγορίου Ιωαννίνων), από την Φωτεινή Παπαχατζή σε συνεργασία με την Λία Ναλμπαντίδου.
Τα παρακάτω εργαστήρια υλοποιήθηκαν στο Βερολίνο από την Φωτεινή Παπαχατζή:
• Δύο εργαστήρια με γυναίκες πρόσφυγες σε δομή φιλοξενίας προσφύγων στο Βερολίνο-Lichtenberg,2016
• Δύο εργαστήρια με ομάδα θεάτρου με συμμετέχοντες άτομα τρίτης ηλικίας στο Neukölln, 2016.
www.postcardsfromhome.net
postcardsfromhome.net
postcardsfromhomenet
Karla Guerrero (Mexico City, b.1993)
Photographer and cultural manager Guerrero’s work seeks the phenomenological experience in photography through visual abstractions and self experiences in space. She obtained a Master’s Degree in the Social Developments of Artistic Culture from the University of Malaga, Spain. She studied photography in Academia de Artes Visuales (2013 – 2014) and The Pedro Meyer Foundation (2016), both in Mexico City. She has obtained the Sony World Photography Award, the POY Latam, FOAM Paul Huf Award nominee, and recently, she has been selected among the “30 under 30 women photographers” by Artpil. Since 2017 she has participated in an international scene with greater scope and representation of contemporary Latin American photography as a jury, curator, writer, and portfolio reviewer. In 2019 she founded Femgrafía, a platform for dissemination and research on the photographic work of women in Latin America and Spain.
www.karla-guerrero.com
karlagtfoto
