Ιωάννα Σακελλαράκη: "Η φωτογραφία συντελεί στο πως βλέπω και θέλω να διαβάσω τον κόσμο γύρω μου και διαδοχικά τι μπορώ να δημιουργήσω εμπνευσμένη από αυτόν"

Ιωάννα Σακελλαράκη: “Η φωτογραφία συντελεί στο πως βλέπω και θέλω να διαβάσω τον κόσμο γύρω μου και διαδοχικά τι μπορώ να δημιουργήσω εμπνευσμένη από αυτόν”

Σπύρος Φίλιος 10 Ιούλ 2018 Συνεντεύξεις

«Μεγάλωσα σε μία χώρα που σε γαλουχεί να νιώθεις ντροπή και είναι παράδοση να σε τοποθετούν οι άλλοι όπου θεωρούν ότι σου πρέπει. Tι μας κάνει να ξεφύγουμε από τη χώρα μας και πώς ζούμε βάσει αξιών που μάθαμε κάποτε και πάντα αμφισβητούσαμε; Πώς αγωνιζόμαστε επιτρέπουμε και αποδεχόμαστε;»
Το παραπάνω κείμενο είναι από την εισαγωγή του project “Αιδώς”, με το οποίο η Ιωάννα Σακελλαράκη συμμετέχει στην ενότητα ‘Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι’ του Athens Photo Festival 2018.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Aidos)

Ιωάννα, πώς ξεπήδησε στο μυαλό σου η ιδέα του έργου; Αποτελείται από έγχρωμα κάδρα σε τετράγωνο φορμά. Πώς επιλέγεις τον τρόπο της φωτογραφικής προσέγγισης;
Στην προσπάθειά μου να σκιαγραφήσω ένα πορτραίτο της Ελλάδας στη μεταβατική της κατάσταση, ερχόμουν συνεχώς αντιμέτωπη με μια ανησυχία που πηγάζει από τη σύγκριση μεταξύ της πραγματικής προσωπικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται ένας άνθρωπος και ενός ιδεατού προτύπου που έχει σχηματιστεί από τα κοινωνικά συμφραζόμενα. Tο φωτογραφικό έργο Αιδώς μιλάει για την ιδέα που υπάρχει πίσω από καθετί που βλέπουμε και αισθανόμαστε, για το πώς εκφράζουμε τις επιθυμίες μας και για το τι θεωρούμε εφικτό, όλα φιλτραρισμένα και περιορισμένα από την κοινωνία. Έχοντας ταυτόχρονα κατά νου την αφέλεια που βρίσκεται πίσω από κάθε επιλογή μας, επιχειρώ να καταγράψω φωτογραφικά την ελευθερία που ενυπάρχει στην κοινοτοπία, συνάμα με τον ξεχωριστό αγώνα του καθενός για την διαμόρφωση τού είναι. Το πρότζεκτ έχει τραβηχτεί σε έγχρωμη αναλογική φωτογραφία σε τετράγωνο φορμά (6×6). Δουλεύω γύρω από τη νοσταλγία, που εξακολουθεί να υπάρχει και να υπενθυμίζει μια άλλη, μερικές φορές ξεχασμένη εποχή, από όπου προέρχεται και η αναλογική φωτογραφία. Χρησιμοποιώντας αυτή τη φωτογραφική διαδικασία, εστιάζω σε μια αργή προσέγγιση της ζωής και στην παρατήρηση της βασικής ιδέας της απλότητας ως ποιότητας στο έργο.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Aidos)

Φωτογραφίζεις παράλληλα για διάφορα εν εξελίξει projects και ειδικά τα τελευταία χρόνια συμμετέχεις σε ένα παγκόσμιο project με θέμα το Urban Exploration (Urbex) ή ελληνιστί “Αστική Εξερεύνηση”. Τι είναι ακριβώς το Urbex, πώς προσεγγίζεται φωτογραφικά και ποιος είναι ο σκοπός ενός τέτοιου είδους φωτογραφικού έργου;
Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών μου Master of Arts in European urban Cultures και ενώ διέμενα στο Μάντσεστερ της Αγγλίας, έκανα ένα ερευνητικό πρότζεκτ με θέμα την αστική κουλτούρα και εξερεύνηση. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τη θεματολογία του urban exploration, το οποίο με κέρδισε σχετικά σύντομα, με αποτέλεσμα να αφιερώσω τα επόμενα πέντε χρόνια εξερευνώντας και ανακαλύπτοντας μέρη φαντάσματα του πλανήτη σε μέρη όπως το Ντιτρόιτ, την Αμπχαζία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ (Νότιος Καύκασος). Η αστική εγκατάλειψη βρίσκεται παντού και όχι μόνο στα πιο αξιοπερίεργα μέρη. Για παράδειγμα στο Βέλγιο έχω εξερευνήσει πάνω από είκοσι τοποθεσίες (παλιές αριστοκρατικές βίλες, κάστρα, βιομηχανικά κατάλοιπα από το παρελθόν). Το ίδιο σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Στην Ελλάδα επισκέφτηκα τα εγκαταλελειμμένα Ολυμπιακά ακίνητα και το παλιό αεροδρόμιο τα οποία αποτέλεσαν μια ιδιαίτερη εμπειρία. Το κομμάτι αυτό της φωτογραφικής μου δουλειάς εκτέθηκε σε δύο προσωπικές εκθέσεις στη Γερμανία και την Ιρλανδία.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Urban Exploration)

Προσωπικά, τι σε ελκύει να στη φωτογράφιση εγκαταλελειμμένων κτηρίων;
Η αρχιτεκτονική σε εγκατάλειψη και σήψη καθώς και το κομμάτι της μνήμης και σύνδεσης παρόντος και παρελθόντος αποτυπώνοντας φωτογραφικά αυτή την μεταμόρφωση. Με βάση τις σπουδές μου έχω προσωπικό ενδιαφέρον όσον αφορά στο κομμάτι της πολιτισμικής κληρονομιάς και τη νομοθεσίας σχετικά με την εγκατάλειψη βιομηχανικών και αθλητικών συμπλεγμάτων καθώς και χώρων κουλτούρας. Κομμάτι των φωτογραφιών μου από τα Ολυμπιακά Ακίνητα στην Ελλάδα συνοδεύει την έρευνα στο βιβλίο Legacies and Mega Events Fact or Fairy Tales? Edited by Ian Brittain, Jason Bocarro, Terri Byers, Kamilla Swart από τις εκδόσεις Routledge.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Urban Exploration)

Έχεις ήδη προλάβει να ταξιδέψεις αρκετά και σχεδόν πάντα έχεις έναν ξεχωριστό φωτογραφικό ‘θησαυρό’ να παρουσιάσεις. Για παράδειγμα, κατά την παραμονή σου στη Γεωργία δε διστάζεις να ‘τρυπώσεις΄ και να μας δείξεις εικόνες από το ησυχαστήριο του Ιωσήφ Στάλιν, στην Αμπχαζία του Καυκάσου. Πώς πήρες αυτή την απόφαση και πόσο δύσκολο είναι να γίνει μια τέτοια ιδέα πραγματικότητα;
Τη περίοδο εκείνη ζούσα στη Γεωργία υλοποιώντας ένα Ευρωπαϊκό πρότζεκτ και αυτό με έφερε πιο κοντά στην απόφαση μου να επισκεφτώ την Αμπχαζία, ένα ταξίδι που ήθελα να πραγματοποιήσω για καιρό. Για να φτάσει κανείς στον επίγειο αυτόν παράδεισο, υπάρχει μόνο μια διαδρομή μέσα από τα βουνά. Ήταν μια από τις σημαντικές τοποθεσίες όταν ο Στάλιν ήταν εν ζωή και εφόσον γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για την καθημερινότητά του και τους τρόπους που περνούσε τον ελεύθερό του χρόνο, θέλησα να επισκεφτώ αυτή το κρυμμένο ησυχαστήριο μέσα από αυτή τη μοναχική διαδρομή.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Caucasian Land)

Έχεις και μια φωτογραφική δουλειά πάνω σε ένα project, υπό τον τίτλο ‘Balkans Revisited’, μια σειρά εικόνων, που όπως λες, επιδιώκει μια πιο προσεκτική ματιά στα Βαλκάνια ώστε να χτίσει μια αφήγηση γύρω από τη μνήμη και την περιοχή. Τι θέλει να προβάλλει η Ιωάννα μέσα από αυτή τη φωτογραφική παρουσίαση; Γιατί στο συγκεκριμένο project επιλέγεις το ασπρόμαυρο;
Αυτό το πρότζεκτ ξεκίνησε κατά τη διάρκεια των φωτογραφικών σπουδών μου στις Βρυξέλλες και συνεχίστηκε μετά την αποφοίτησή μου. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ που έχει τραβηχτεί στην περιοχή των Βαλκανίων και δημιουργεί μια αφήγηση γύρω από τη μνήμη και την επικράτεια. Σε αυτό το έργο, το μακρύ παρελθόν της Γιουγκοσλαβίας κατακτάται μέσα από τα ερείπια και τα περίχωρα των νεωτεριστικών μνημείων στις τοποθεσίες της Σερβίας, Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και Κροατίας. Τα λεγόμενα «Spomeniks» ανατέθηκαν από τον πρώην Γιουγκοσλαβικό πρόεδρο Josip Broz Tito μεταξύ της δεκαετίας του 1960 και της δεκαετίας του 1970 για να εορτασθούν οι τόποι όπου έλαβαν χώρα μάχες του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου ή όπου βρίσκονταν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εδώ, επέλεξα να εστιάσω την έρευνά μου στην έκφραση του τόπου γύρω από την επιφάνεια και κάτω από το δέρμα αυτών των μνημείων, αφήνοντας την ατμόσφαιρα να αντικαταστήσει την αφήγηση για τη διαμόρφωση της ταυτότητας αυτής της γης.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Balkans Revisited)

Υπάρχει στο portfolio σου κι ένα φωτογραφικό έργο με τίτλο “Series Seven Days at the Bottom of the Ocean”. Πρόκειται για ένα project που δημιουργήθηκε ταξιδεύοντας. Θέλεις να μας ταξιδέψεις κι εμάς στο πώς δημιουργήθηκε;
Αυτό το project τραβήχτηκε δια μήκους του Oodnadatta Track, 617 χιλιομέτρων δρόμο της Αυστραλίας. Η διαδρομή ακολουθεί μια παραδοσιακή εμπορική διαδρομή των Αβορίγινων. Ορισμένες από τις εικόνες είναι εμπνευσμένες από την αυστραλιανή έρημο στις απομακρυσμένες πόλεις εξόρυξης χρυσού όπου περνούσε ο σιδηροδρομικός σταθμός Old Ghan και η γραμμή Overland Telegraph. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τα μακρά και ακούσια ωράρια της μεταλλευτικής εργασίας κατά τη διάρκεια του gold rush ως υπενθύμιση της σημερινής στην κοινωνίας της εκμετάλλευσης.

© Ιωάννα Σακελλαράκη (από το project Series Seven Days at the Bottom of the Ocean)

Λίγο ‘Memento’ η ακολουθία των ερωτήσεων, ομολογώ, αλλά πες μας πώς ξεκίνησε το ταξίδι σου στον κόσμο της φωτογραφίας;
Ενώ έγραφα και ερευνούσα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, η φωτογραφία ήταν κομμάτι τεκμηρίωσης αρχικά, αποκτώντας προσωπική έκφραση και στυλ διαδοχικά. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου, μιας και σε αρκετές από τις περιπέτειές μου ήμουν μόνη μου, η φωτογραφία έγινε σκοπός εξερεύνησης προς το άγνωστο αλλά και το ίδιο το φωτογραφικό μέσο και συντέλεσαν στο πως βλέπω και θέλω να διαβάσω τον κόσμο γύρω μου και διαδοχικά τι μπορώ να δημιουργήσω εμπνευσμένη από αυτόν.

Αλλάζεις τόπο παραμονής σχετικά συχνά. Είναι η φωτογραφική σου ανησυχία που σε οδηγεί σε νέους προορισμούς ή θεωρείς ότι στην ‘Ελλάδα της κρίσης’ είναι στενά τα περιθώρια εξέλιξης και δημιουργίας;
Είναι κομμάτι της περιέργειας που με καταβάλλει. Μέχρι στιγμής όπου παρέμεινα είχα έναν επαγγελματικό σκοπό και προορισμό και η φωτογραφία ήταν κομμάτι γνωριμίας και σύνδεσης μου με τον νέο τόπο. Άφησα την Ελλάδα αμέσως μετά τις δημοσιογραφικές μου σπουδές και σύντομα συνειδητοποίησα πως ήταν πολύ σημαντικό να δημιουργήσω και να εμπνευστώ από αυτή την αλλαγή.

Στο Athens Photo Festival συμμετέχεις στην ενότητα ‘Νέοι Έλληνες φωτογράφοι’. Παρακολουθείς τη νέα γενιά των Ελλήνων φωτογράφων; Έχοντας δει και πολλές δουλειές καλλιτεχνών ανά τον κόσμο, τι γεύση σου αφήνει για το μέλλον η πορεία της φωτογραφία στην Ελλάδα;
Έχω παρακολουθήσει κάποιες δουλειές, ειδικά τα τελευταία χρόνια, όπως του Πέτρου Ευσταθιάδη, του Νικόλα Βεντουράκη και του Απόστολου Ζερδεβά, που συμμετέχουν επίσης στο φεστιβάλ της Αθήνας αυτή τη χρονιά. Η φωτογραφία σαν τρόπος έκφρασης έχει πλούσιο πλαίσιο έμπνευσης στην Ελλάδα, με βάση τα δρώμενα του σήμερα και το ιστορικό παρελθόν της χώρας.

Είσαι πολύ δημιουργική, με έντονη φωτογραφική δραστηριότητα και παραγωγή εικόνων. Έχεις σκεφτεί τα επόμενα φωτογραφικά σου βήματα;
Από το Σεπτέμβρη θα βρίσκομαι στο Λονδίνο για Master Photography στο Royal College of Art. Ένα μεγάλο βήμα που θα προσδεχτώ με χαρά και ανυπομονησία. Αυτό το καλοκαίρι το πρότζεκτ μου Αιδώς θα είναι στο Antiparos International Photography Festival 2018, Antiparos, Greece και στο Festival Pil’Ours, International Festival of Photography for female professional photographers, Saint Gilles Croix de Vie, France. Τον Αύγουστο θα είμαι στη Νέα Υόρκη από όπου έλαβα μια υποτροφία για να συμμετάσχω σε ένα σεμινάριο με τον Αμερικάνο φωτογράφο Matt Eich.

Βιογραφικό
Γεννημένη το 1989 στην Αθήνα, μέσω προσωπικών και υποκειμενικών μορφών ντοκιμαντέρ, η Ιωάννα εξερευνά την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην απομόνωση και την εμμονή με σκοπό τη σύνδεση του ανθρώπου με τον τόπο που τον περιστοιχίζει. Έχει παρουσιάσει το έργο της σε τρεις ατομικές και διάφορες συλλογικές εκθέσεις και φεστιβάλ στην Ευρώπη όπως το Athens Photo Festival, Retina Scottish International Photography Festival και Kolga Tbilisi Photo Festival αναμεσά τους. Το 2018 ήταν υποψήφια για την Prix Levallois στη Γαλλία. Σήμερα συνεργάζεται με τα Barcroft Media και τα Caters News παρέχοντας φωτογραφικό υλικό σε μεγάλα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης όπως ο Guardian, το CNN, η Telegraph και το Getty Images.
http://ioannasakellaraki.com