Γιώργος Μαραζάκης: “Αν ο φωτογράφος έχει κάτι να πει, θα το πει με τις φωτογραφίες του”

George Marazakis – A Cure For Anthropocene
Στο A Cure for Anthropocene, με το οποίο διακρίθηκες στα Emerging Talent Awards 2018 του Lensculture, αντιλαμβάνεσαι τον άνθρωπο ως αυτοάνοσο νόσημα του πλανήτη και υπαινίσσεσαι πως, η ελπίδα για την εξασφάλιση της επιβίωσης μπορεί να έρθει μόνο από το ίδιο το υποκείμενο της απειλής της. Έχεις δηλώσει πως απέβλεψες απλώς στην καταγραφή της πραγματικότητας, όμως, ειλικρινά, δεν θα σε ικανοποιούσε αν τελικά οι φωτογραφίες σου εξυπηρετούσαν έναν επιπλέον σκοπό; Αν είχαν τη δύναμη να προκαλέσουν μια ηθική μεταστροφή ή έστω μια απόφαση;
Εντάξει, αν οι φωτογραφίες μου πρόκειται να αλλάξουν τον κόσμο, θα το επιτρέψω. Αυτό πάντως που ήθελα να πω ήταν πως, φωτογραφίζοντας δεν νιώθω ότι βρίσκομαι σε κάποια ανώτερη αποστολή, απλώς κάνω αυτό που μου αρέσει.

George Marazakis – In Crisis
Όλη σου η φωτογραφική εργασία αφορά τον άνθρωπο ή/και το βιοτικό του περιβάλλον και τα projects σου έχουν σαφείς κοινωνικές αναφορές – με πλέον χαρακτηριστικά το A cure for Anthropocene και το In Crisis. Προϋπήρξε, ίσως, της ενασχόλησής σου με τη φωτογραφία, η αναζήτηση ενός (μη ρηματικού) τρόπου προσωπικής έκφρασης και τοποθέτησης σε ζητήματα μείζονος κοινωνικού ενδιαφέροντος;
Απαντώντας στην ερώτησή σου, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την προηγούμενη, θα προσθέσω ότι οι μεγάλες αλλαγές στον κόσμο δεν ήταν πολιτικές, αλλά πολιτισμικές. Πρώτα οι κοινωνίες, με οδηγό την επιστήμη και την τέχνη, αλλάζουν πολιτισμικά (ένα άτομο τη φορά) και μετά έρχεται η πολιτική να συμμαζέψει και να οργανώσει τις αλλαγές, που έχουν ήδη ωριμάσει. Αυτός είναι και ο λόγος που πάντα σέβομαι όποιον ασχολείται με οτιδήποτε έξω από τον κύκλο της παραγωγής και της κατανάλωσης, γιατί νομίζω πως αυτή θα είναι η νέα μεγάλη πολιτισμική αλλαγή. Το να ξοδεύεις λοιπόν χρόνο και ενέργεια για κάτι που πιθανότατα δεν θα σου αποφέρει οικονομικό όφελος, είναι από μόνο του μια εμφατική δήλωση.

George Marazakis – Down the rabbit hole
…I’ve seen things you people wouldn’t believe.
Attack ships on fire off the shoulder of Orion.
I watched C-beams glitter in the dark near the Tannhauser gate.
All those moments will be lost in time… like tears in rain…
Time to die…
Στην ιστοσελίδα σου, αντί άλλης εισαγωγής, επέλεξες τον δραματικό μονόλογο “Tears in Rain” από το φιλμ Blade Runner, μια συνειδητοποίηση της θνητότητας, την οποία ακόμα πιο συγκεκριμένα εκφράζεις στο Down the Rabbit Hole. Δεν εμπεριέχει, εξαρχής, κάθε φωτογραφία την καταστροφή; Είτε πρόκειται για παλιά πορτρέτα αγαπημένων που έφυγαν, είτε για τη φωτογραφία της γειτονιάς που μεγαλώσαμε και δύσκολα αναγνωρίζουμε, κάθε φωτογραφία δεν υπογραμμίζει τελικά την αναπότρεπτη φθορά και το τέλος;
Νομίζω πως ό,τι κάνουμε εμπεριέχει την καταστροφή και την εκμηδένιση και αυτό είναι που μας ορίζει ως είδος. Αν δεχτούμε ότι ο χρόνος είναι άλλη μια διάσταση, η φωτογραφία είναι, εκτός των άλλων, και ένα μέσο να επισκεφτούμε ένα μέρος στο οποίο δεν έχουμε πλέον πρόσβαση και αυτή είναι η γοητεία της.

George Marazakis – Headfucker
Οι φωτογραφίες σου συχνά αποκαλύπτουν μια ηθική τοποθέτηση σε σχέση με την εικονιζόμενη συνθήκη. Για παράδειγμα στο Headfucker – ένα από τα αρχικά σου έργα, με θέμα τους τουρίστες στα Μάλια και τα ξέφρενα βράδια τους – αν και είσαι προφανώς εκεί, είναι σαφές ότι παραμένεις ψυχικά και συναισθηματικά ξένος, έως και αντιτιθέμενος στα διαδραματιζόμενα΄ είσαι ο φωτογράφος του «πάρτι», όχι καλεσμένος σε αυτό. Συμφωνείς με αυτή την ανάγνωση;
Αντιτιθέμενος δεν είμαι σε καμία περίπτωση. Ξαφνιασμένος και περίεργος σίγουρα. Αποστασιοποιημένος τις περισσότερες φορές. Στα Μάλια ήμουν ο περίεργος τύπος με τη φωτογραφική μηχανή και το φλας.

George Marazakis – Going Public
Από το 2010 που ξεκίνησες να φωτογραφίζεις, προφανώς μεσολάβησαν γεγονότα – σταθμοί της ζωής σου (όπως π.χ. η πατρότητα, την οποία συνδέεις με την παραγωγή τού Down the Rabbit Hole), προσωπικές, αλλά και ευρύτερες κοινωνικές και άλλες αλλαγές. Πώς είδες τη σχέση σου με την φωτογραφία να επηρεάζεται εξελικτικά και από τι κυρίως;
Δεν πηγαίνω (αν και θα ήθελα) εξωτικά ταξίδια για να φωτογραφίσω απομονωμένες φυλές του Αμαζονίου ή αδαμαντωρυχεία στη Αφρική, οπότε η φωτογραφία μου ακολουθεί τη ζωή μου στο περιβάλλον μου, όπως αυτό μεταβάλλεται.

George Marazakis – In Crisis
Ποιους φωτογράφους έχεις μελετήσει;
Γνωρίζω τη δουλειά των μεγάλων και παρακολουθώ στο μέτρο του δυνατού όλους τους σύγχρονους. Ωστόσο, δεν έχω μελετήσει κανένα και δεν σκοπεύω να το κάνω, γιατί νομίζω ότι η υπερβολική ανάλυση και μελέτη, στο πώς και το γιατί, ενδέχεται να στερεί στο φωτογράφο τον παράγοντα της άγνοιας κινδύνου.

George Marazakis – In Crisis
Επιβάλλεται πλέον η φωτογραφία να παρουσιάζεται μαζί με λόγο, απαίτηση που δοκιμάζει τον φωτογράφο και ως συγγραφέα (ή τελικά τον ωθεί στην συνδρομή τρίτων). Ακόμα όμως κι αν διαφωνούμε με αυτό, είναι αναμφισβήτητο ότι ένα καλογραμμένο κείμενο ή ακόμα και ένας έξυπνος τίτλος μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από το να συνοδεύσει απλά ένα φωτογραφικό έργο, δύναται να επιτρέψει νέες ερμηνείες ή να αναδείξει διαστάσεις προηγουμένως αθέατες. Πώς νιώθεις γι’ αυτό;
Φανταστείτε να λέγανε στον Μπουκόφσκι πριν από κάποια βραδιά ανάγνωσης «Το ξέρουμε ότι γράφεις υπέροχα Χανκ, αλλά επιβάλλεται να κάνεις και ένα χορευτικό νούμερο». Είναι εξαιρετικά σπάνιο το ταλέντο στο οτιδήποτε, που ίσως να πρέπει να μάθουμε να το εκτιμούμε ως έχει. Η ερώτησή σου θίγει ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα και θα ήθελα να το πάρουμε από την αρχή. Το φαινόμενο που περιγράφεις έχει να κάνει ξεκάθαρα με το μάρκετινκ. Φαντάσου δύο άρθρα, το ένα με τίτλο «φωτογραφίες του Γιώργου Μαραζάκη» και το άλλο «Βρετανίδες τουρίστριες οργιάζουν στα Μάλια». Ποιο πιστεύεις ότι θα έχει περισσότερες αναγνώσεις; Το κοινό θέλει ιστορίες. Είναι πολύ εύκολο να «πουλήσεις» μια ιστορία και πολύ δύσκολο να «πουλήσεις» ένα πρόσωπο. Έτσι, αν θέλουμε να δει τη δουλειά μας κόσμος, είμαστε αναγκασμένοι να την παρουσιάσουμε υπό τη μορφή ιστορίας και, για να δεθεί καλύτερα η εκάστοτε ιστορία, αρχίσαμε τα κείμενα, σε σημείο που τις περισσότερες φορές η φωτογραφική δουλειά ως σύνολο δεν στέκεται χωρίς αυτά. Αν ο φωτογράφος έχει κάτι να πει, θα το πει με τις φωτογραφίες του και τότε το όποιο κείμενο θα έχει νόημα, χωρίς να έχει σημασία αν το έγραψε ο ίδιος ή κάποιος άλλος. Άλλες φορές πάλι γινόμαστε μάρτυρες της ταυτόχρονης κακοποίησης δύο τεχνών, με φωτογραφίες που δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης χωρίς την υποστήριξη του κειμένου, αλλά και κείμενα (για τα οποία έχει μιλήσει καλύτερα ο Ντίνος Χριστιανόπουλος) που είναι τόσο ακατανόητα, ασυνάρτητα και ασαφή, ώστε αυτές οι αδυναμίες τους είναι ταυτόχρονα και η δύναμή τους, αφού ο μέσος αναγνώστης ντρέπεται να παραδεχτεί ότι δεν καταλαβαίνει λέξη. Και, για να γίνω χρήσιμος, αν θέλετε να έχετε μια διασκεδαστική εμπειρία, σας προτείνω να δοκιμάσετε ένα τέχνασμα. Όταν διαβάζω τέτοια κείμενα, τα ντύνω στο μυαλό μου με μουσική υπόκρουση σόλο μπαγλαμά, έτσι από βαρετά και ακατανόητα μετατρέπονται σε μια έντονη συναισθητική εμπειρία και μάλιστα χωρίς την χρήση ψυχοενεργών παραισθησιογόνων. Οπότε στην αρχική σου ερώτηση «πώς νιώθεις γι’ αυτό;» η απάντηση είναι «υπέροχα».

George Marazakis – In August
Ζεις και δημιουργείς στην Κρήτη, έναν τόπο που από τη μια προσφέρει απλόχερα εξαιρετική πρώτη ύλη για φωτογραφία (το αποδεικνύουν τα υπέροχα τοπία σου και συνολικά το In August), από την άλλη όμως σού επιβάλλεται αισθητικά με τα κυρίαρχα δομικά του στοιχεία, τον ήλιο και το φως, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις έχεις επιχειρήσει να μετριάσεις, φωτογραφίζοντας χειμώνα, ξημέρωμα, με συννεφιά ή ομίχλη… Πρόκειται τελικά για περιορισμό ή για μια πρόκληση και ευκαιρία να αποδείξεις ότι μπορείς να φέρεις τον κόσμο που σε περιβάλλει στα μέτρα σου;
Το σκληρό φως εννέα μήνες τον χρόνο είναι πολύ δύσκολα διαχειρίσιμο, γι’ αυτό φωτογραφίζω περισσότερο τον Χειμώνα. Επίσης, οι περιορισμοί είναι και γεωγραφικοί, αφού σε λίγο δεν θα υπάρχει τετραγωνικό μέτρο του νησιού που δεν θα έχει φωτογραφηθεί από τους πολλούς, καλούς και δραστήριους Κρητικούς φωτογράφους. Ωστόσο, όπως λέει και ένας σοφός γκουρού «ό,τι είναι, είναι».

George Marazakis – A Cure For Anthropocene
Χωρίς φωτογραφία, τι;
Μπορεί να έχει κάτι στο Νέτφλιξ.
Ο Γιώργος Μαραζάκης γεννήθηκε και ζει στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Έχει σπουδάσει Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Με τη φωτογραφία ασχολείται από το 2010.
https://www.instagram.com/georgemarazakis/