
Χρήστος Σωτηρόπουλος: “Η φωτογραφία πρέπει να υπηρετεί τη μνήμη και όχι το αντίθετο”
Θέλω να ρωτήσω αν το απροσδόκητο, το άγνωστο ή η μυστική καρδιά του γνωστού περιμένει στη γωνία; Και τότε ήδη αυτή η επικοινωνία μαζί του δημιουργεί μια ιστορία φωτογραφική άξια για να ειπωθεί;
Ασχολούμαι με τα φωτογραφικά roadtrips στην ελληνική επαρχία περίπου 8 χρόνια. Τα πρώτα χρόνια πράγματι φωτογράφιζα αντιδραστικά, δηλαδή πράγματα που δεν είχα μάθει να βλέπω: χώρους μέσα σε άλλους χώρους αταίριαστους μεταξύ τους, αντικείμενα χωρίς ξεκάθαρο ρόλο ή με υπονοούμενη σουρεαλιστική χρήση, ακαθόριστες διαδράσεις ατόμων και ζώων με το τοπίο, πορτραίτα στα όρια του στερεοτυπικού. Έτσι όμως δεν ξεκίνησε σε όλους μας να μας αρέσει η φωτογραφία; Να είναι απροσδόκητη, εντυπωσιακή, διαφορετική -για αυτό και γοητευόμαστε τόσο πολύ από τη φωτογραφία δρόμου και τη ταξιδιωτική φωτογραφία.
Αυτό λοιπόν προσπάθησα να αλλάξω στο τρόπο που φωτογραφίζω τα τελευταία 3 χρόνια. Δεν μου αρκεί να φωτογραφίζω αυτά που δεν έχω μάθει να βλέπω. Θέλω πρώτα να γνωρίζω τι είναι αυτό που βλέπω-και ας μην είναι μέρος της καθημερινότητάς μου- και μετά να το φωτογραφίζω. Αυτό προσπάθησα να το επιτύχω με το να διαβάζω με τα μέρη που με ενδιέφεραν και να πηγαίνω συχνά σε αυτά προκειμένου να δω πως μεταβάλλονται με τις εποχές, όχι μόνο από πλευράς καιρού αλλά και κοινωνικά και πολιτισμικά.

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Οι χώροι της επαρχίας που μεγάλωσες είναι κάπως σαν σκηνές όπου παίζεται διαρκώς ένα είδος παράστασης και η εικόνα τους είναι ένα ντοκουμέντο αυτής της παράστασης;
Είναι παραστάσεις που ειδικά όσον αφορά τη σχέση ανθρώπου-φύσης ( που με απασχολεί περισσότερο) επαναλαμβάνονται σε μορφή σπιράλ: διαφέρουν πάντα λίγο ως πολύ από τη προηγούμενη φορά. Στόχος μου είναι οι φωτογραφίες μου να αποτελούν ντοκουμέντα που θέτουν ερωτήσεις και όχι να δίνουν απαντήσεις. Διότι για εμένα καμία φωτογραφία δεν είναι ικανή να εξηγήσει επαρκώς το τι απεικονίζει.

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Οι άνθρωποι τι μέρος της παράστασης είναι; Οι διαφορετικοί εαυτοί μας ίσως;
Οι άνθρωποι είναι οι φορείς του memento mori. Είναι εκείνα τα στοιχεία μιας φωτογραφικής θεματολογίας που επιβεβαιώνουν ότι κάτι πράγματι συνέβη σε εκείνο το μέρος εκείνη τη στιγμή.
Μια απλή φωτογραφική στιγμή σε ικανοποιεί περισσότερο ή προτιμάς να διηγείσαι μια ιστορία; Θέλω να πω είναι προσωπική υπόθεση η φωτογραφία για σένα ή σε ενδιαφέρει να επικοινωνήσεις το γεγονός οπωσδήποτε.
Μου αρέσει να φτιάχνω ιστορίες μέσω συνδυασμό φωτογραφιών και κειμένων. Και το πρώτο άτομο που θέλω να γοητεύουν αυτές οι ιστορίες είμαι εγώ.

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Πιστεύεις πως η φωτογραφία έχει την ικανότητα να αποκρυσταλλώνει το συναίσθημα και να σπρώχνει τους ανθρώπους να ασχοληθούν με τον έξω κόσμο όσο κανένα άλλο μέσο ;
Θεωρώ ότι η φωτογραφία οπτικοποιεί συναισθήματα και ανθρώπινες καταστάσεις και έτσι τους δίνει υπόσταση. Και όταν σε κάτι δίνεις υπόσταση γίνεται πραγματικό – το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι φωτογραφίες πολέμου. Με αυτό το τρόπο μας κάνει η φωτογραφία να ασχοληθούμε με το κόσμο γύρω μας.
Θεωρείς πως υπάρχει πολιτικό υπόβαθρο, ένα μήνυμα, καθώς το περιβάλλον απεικονίζεται στις φωτογραφίες μας;
Θεωρώ ότι όποιος προσπαθεί να εκφραστεί μέσω οποιαδήποτε μορφής τέχνης αυτομάτως δηλώνει ότι είναι πολιτικό ον. Και δεν το λέω αυτό σαν κάτι που είναι κουλ και ωραίο. Αντιθέτως, η έκθεση των απόψεών σου και του εαυτού σου στους άλλους είναι σοβαρή πολιτική πράξη. Η τέχνη δεν σε απαλλάσσει από τις ευθύνες σου απέναντι στη κοινωνία, τουναντίον τις πολλαπλασιάζει.

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Προσωπικά διακρίνω μια υποβόσκουσα επιθυμία ανατροπής της συγκεκριμένης κατάστασης που απεικονίζεις μέσω του κάδρου σου, έτσι που τελικά να έχουμε μια ιστορία μπροστά μας…
Έχεις πολύ δίκιο. Προσπαθώ κάθε φωτογραφία να αποτελεί τη κορυφή ενός παγόβουνου, το οποίου την ιστορία θα ήθελα εν μέρει να φαντάζεται ο θεατής.
Η πράξη του φωτογράφου είναι πιο κοντά στο διάβασμα παρά στο γράψιμο;
Θεωρώ ότι η φωτογραφία έχει χαρακτηριστικά και ανάγνωσης και γραφής. Θα μπορούσα να το παρομοιάσω με ένα ήδη γραμμένο κείμενο με περιορισμένη δυνατότητα παρέμβασης. Ο λόγος είναι ότι η φωτογραφία δεν έχει μόνο αναπαραστατικά στοιχεία αλλά κυρίως παραστατικά: μια φωτογραφία αναπόδραστα δείχνει ότι κάτι συνέβη σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο. Φυσικά αυτό τα επόμενα χρόνια θα πάψει να υφίσταται σε μεγάλo βαθμό λόγω της χρήσης του ΑΙ.

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Αυτό που ο φωτογράφος μπορεί να διαχειριστεί απόλυτα και να παρέμβει είναι η διανομή και η χρήση των εικόνων του.
Η φωτογραφία μήπως είναι απλώς η πιο τέλεια δικαιολογία να αλλάξουμε αυτό που βλέπουμε; Πιστεύω ότι είναι η τέλεια ψευδαίσθηση, όχι η τέλεια δικαιολογία δυστυχώς. Και λέω δυστυχώς διότι η δικαιολογία μπορεί να αποτελέσει πεδίο διαλόγου, η ψευδαίσθηση όμως αποτελεί συνήθως αιτία πολώσεων. Και αυτό αφορά και τους φωτογράφους και τους θεατές.
Φωτογραφία και μνήμη… Σε ποια σειρά τοποθετούνται αυτά τα δυο;
Η φωτογραφία πρέπει να υπηρετεί τη μνήμη και όχι το αντίθετο. Και αυτή η σχέση έχει μια αέναη δυναμική. Για παράδειγμα η φωτογραφία με τους αξιωματικούς της CIA που στέκονται περήφανοι πάνω από τη σωρό του Τσε Γκεβάρα. Ο αρχικός της σκοπός ήταν να αποτελέσει αποδεικτικό στοιχείο ‘απαλλαγής’ της Νότιας Αμερικής από έναν ‘τρομοκράτη’ , κατά την αμερικάνικη κυβέρνηση. Όμως η συλλογική μνήμη την έχει κατατάξει σαν απόδειξη ηρωισμού ενός ανθρώπου που έμεινε πιστός στις ιδέες του μέχρι τέλος. Προς το παρόν. Ποτέ δεν ξέρουμε πότε και πως μπορεί να αλλάξει μια μνήμη.

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με την φωτογραφία;
Ασχολούμαι πολλά χρόνια, από το δεύτερο έτος της φοιτητικής μου ζωής.
Πώς νιώθεις σχετικά με το φωτογραφικό βιβλίο σου Is That All There Is;
Εκπληρώθηκε μια μεγάλη μου ανάγκη με αυτό το βιβλίο. Να μιλήσω για τους σαραντάρηδες του τώρα, δηλαδή για τη γενιά μου. Και για αυτό ανακατασκεύασα παιδικές μας αναμνήσεις (με συνδυασμό κειμένων και εικόνων) όχι όμως για νοσταλγική κατανάλωση αλλά ως εργαλείο προσωπικής χαρτογράφησης. Πρέπει να γνωρίζουμε σε τι έχουμε εκτεθεί μήπως και γλιτώσουμε κάποια συνεδρία στον ψυχολόγο (χαχαχα).

Χρήστος Σωτηρόπουλος

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Η “επιστροφή” στην υποκειμενικότητά μας είναι τελικά το μεγαλύτερο κέρδος από την τέχνη…
Το μεγαλύτερο κέρδος είναι η αναθεώρηση της υποκειμενικότητας, ιδιαίτερα σε μια εποχή που η αντικειμενικότητα βρίσκεται σε παρακμή. Δεν έχει νόημα να αποδείξω σε κάποιον ότι η γη δεν είναι επίπεδη, αλλά εγώ να μην έχω αμφιβολίες για αυτό.

Χρήστος Σωτηρόπουλος
Info:
Γεννήθηκα στο Αίγιο (Αχαΐα) το 1980. Από το 1998 ζω στην Πάτρα, όπου εργάζομαι ως Ιατρός Μικροβιολόγος. Ξεκίνησα να φωτογραφίζω το 2000.
Ατομική έκθεση:
2018: Έκθεση του έργου ‘Speedancers’ στο Photon Festival, Valencia (Ισπανία).
Ομαδικές Εκθέσεις:
2017: Συμμετοχή στην έκθεση ‘Atlantica Colectivas’ στην Τενερίφη (Ισπανία), που διοργάνωσε το Fotonoviembre Festival.
2016: Συμμετοχή στην έκθεση ‘Parallel Voices’ στα Ιωάννινα, που διοργάνωσε το Photometria Festival.
2010: Συμμετοχή στην έκθεση «Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι» στην Αθήνα, που διοργάνωσε το Athens Photo Festival.
2007: Συμμετοχή στην έκθεση Greece Today στη Φρανκφούρτη, που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη.
2008: Συμμετοχή στο PhB08 μέσω της έκθεσης Greece Today της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Άλλες δραστηριότητες:
Ιδρυτικό Μέλος της φωτογραφικής κολεκτίβας ‘The Provinces’:
https://www.the-provinces.com/
Έκδοση φωτογραφικού βιβλίου ‘How Kate Bush Didn’t Save Me From Anything’
Έκδοση φωτογραφικού βιβλίου ‘Is That All There Is’