Lillian Bassman – Ο πειραματισμός στη φωτογραφία μόδας
Η φωτογραφία της Bassman είναι αξιοσημείωτη για τις ασυνήθιστες τεχνικές εκτύπωσης και τα καινοτόμα γραφικά εφέ, τα οποία περιλαμβάνουν πειραματισμούς με γάζα και χαρτομάντιλα στον σκοτεινό θάλαμο. Αυτός ο πειραματισμός, σε συνδυασμό με τη στενή σχέση που δημιουργεί με τα μοντέλα της, έχει οδηγήσει σε εικόνες που μένουν αξέχαστες για τη συναισθηματική τους ατμόσφαιρα, την ιμπρεσιονιστική διάθεση και τη λεπτότητα των προσωπικών χειρονομιών.
Η φωτογράφος Lillian Bassman έφερε επανάσταση στον κόσμο της φωτογραφίας μόδας προσθέτοντας την αίσθηση και την ευαισθησία της θηλυκότητας στις εικόνες της. «Η συνεισφορά μου ήταν να φωτογραφίσω τον κόσμο της γυναικείας μόδας με τα συναισθήματα μιας γυναίκας ιδωμένη μέσα από τα μάτια μιας άλλης γυναίκας». Η Lillian Bassman, απαιτητική, αυστηρή και εξαιρετικά δημιουργική, είχε ξεκαθαρίσει ότι το έργο της δεν έπρεπε να περάσει απαρατήρητο και, με την ίδια πειθαρχία που ήταν αφοσιωμένη στη ζωγραφική και τον χορό, έδωσε μοναδικότητα και κομψότητα στις φωτογραφίες της.

Lillian Bassman
Μεταμόρφωσε τη φωτογραφία μόδας δίνοντάς της αποχρώσεις χρώματος και αναπτύσσοντας επεξεργασίες – πολύ πριν από την εφεύρεση του Photoshop – για να αποκαλύψει όχι μόνο μια εικόνα, μια στιγμή ή ένα στυλ, αλλά και συναισθήματα και αισθήσεις. «Ενδιαφερόμουν να δημιουργήσω ένα όραμα που να ξεπερνά αυτό που έβλεπε η κάμερα», είπε η Bassman… Και φαίνεται ότι τα κατάφερε.
Η Bassman σπάνια φωτογράφιζε ένα μοντέλο να κοιτάζει απευθείας στην κάμερα και οι πόζες της κατηγοριοποιούνταν ως ασυνήθιστες και καινοτόμες. Μερικές φορές το μοντέλο κάλυπτε το πρόσωπό της με μια χειρονομία ή ύφασμα, δημιουργώντας ωστόσο μια οπτικά ποιητική εικόνα. Επεξεργάζοντας τις φωτογραφίες της, η Bassman μείωσε τις λεπτομέρειες σε περιοχές όπως τα παράθυρα και τα καθίσματα καποιου λεωφορείου για να κάνει το μοντέλο το κύριο επίκεντρο ανάμεσα στις θολές σιλουέτες στο φόντο.

Lillian Bassman
Μια Νέα Αισθητική στη Φωτογραφία Μόδας
Η Lillian Bassman ανέπτυξε μια νέα αισθητική όσον αφορά τη φωτογραφία μόδας και οι εικόνες της θεωρούνται στα όρια της αφηρημένης ζωγραφική. Διαχωρίστηκε από τους υπόλοιπους φωτογράφους μόδας της εποχής της, όπως ο Richard Avedon και ο Irving Penn , μη συμμορφούμενη με την στυλιστική τους ευκρινή εστίαση και παραβιάζοντας τους κανόνες στον σκοτεινό θάλαμο. Ποτέ δεν άφησε τις τεχνικές πτυχές της φωτογραφίας να δημιουργήσουν εμπόδιο ή να καταπνίξουν την έντονη φαντασία της, δηλώνοντας κάποτε: «Ενδιαφερόμουν να αναπτύξω μια μέθοδο εκτύπωσης μόνη μου, πριν καν τραβήξω φωτογραφίες. Εκεί μέσα, ένιωσα ότι μπορούσα να πω κάτι που ήθελα να πω, δημιουργώντας ένα νέο είδος οράματος πέρα από αυτό που έβλεπε η κάμερα».
Η Bassman μεταφέρει με επιτυχία μια χάρη και ένα μυστήριο μέσα στο μελαγχολικό, ιμπρεσσιονιστικό έργο της. Οι φωτογραφίες της είναι γεμάτες αίγλη και απεικονίζουν την ευθραυστότητα ενός γυναικείου μυστικισμού. Η Bassman έκανε σκόπιμα τις εικόνες της με κόκκο στον σκοτεινό θάλαμο: τα μοντέλα με εσώρουχα και κορσέδες μοιάζουν με αέρινα φαντάσματα.

Lillian Bassman
Η ζωή της
Η Lillian Bassman (1917–2012) ήταν Αμερικανίδα. Γεννημένη στο Μπρούκλιν από Ρωσοεβραίους μετανάστες, σπούδασε σχεδιασμό υφασμάτων στο Τεχνικό λύκειο του Μανχάταν πριν ενταχθεί στο Harper’s Bazaar ως βοηθός του καλλιτεχνικού διευθυντή Alexey Brodovitch. Τη δεκαετία του 1940 έγινε καλλιτεχνική διευθύντρια του Junior Bazaar, όπου ο Brodovitch την ενθάρρυνε να εξερευνήσει η ίδια τη φωτογραφία. Ήδη, στο Harper’s Bazaar, είχε αρχίσει να συχνάζει στο σκοτεινό θάλαμο κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού διαλείμματος για να εμφανίζει φωτογραφίες του μεγάλου φωτογράφου μόδας George Hoyningen-Huene, χρησιμοποιώντας χαρτομάντιλα και γάζες για να φέρει σε εστίαση επιλεγμένες περιοχές μιας φωτογραφίας και εφαρμόζοντας λευκαντικό για να χειριστεί τον τόνο.
«Με ενδιέφερε να αναπτύξω μια δική μου μέθοδο εκτύπωσης, ακόμη και πριν αρχίσω να φωτογραφίζω», δήλωσε η Lillian Bassman στο περιοδικό B&W το 1994. «Ήθελα όλα να έχουν απαλά άκρα και να είναι κομμένα». Την ενδιέφερε, όπως είπε, «να δημιουργήσει ένα νέο είδος όρασης, πέρα από αυτό που έβλεπε η κάμερα».

Lillian Bassman
Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και του 1960, η Bassman δημιούργησε εμβληματικές εικόνες για το Harper’s Bazaar, οι οποίες διακρίθηκαν για τον φωτισμό υψηλής αντίθεσης, την απαλή εστίαση και τεχνικές σκοτεινού θαλάμου, όπως η λεύκανση και το επιλεκτικό θάμπωμα. Οι φωτογραφίες της -κομψές και μυστηριώδεις ταυτόχρονα- τόνιζαν την κίνηση, προσδίδοντας στα μοντέλα μια αιθέρια δύναμη και διαχρονική κομψότητα.
Απογοητευμένη από τις μεταβαλλόμενες τάσεις, εγκατέλειψε τη φωτογραφία τη δεκαετία του 1970 και κατέστρεψε πολλά αρνητικά. Έβαλε περισσότερα από 100 αρνητικά από εκδόσεις σε σακούλες σκουπιδιών και τα άφησε στην αποθήκη του ανακαινισμένου γκαράζ της στην Upper East Side του Μανχάταν. Μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο Martin Harrison, ένας επιμελητής μόδας και ιστορικός που έμενε στο σπίτι της, βρήκε τα ξεχασμένα αρνητικά. Την ενθάρρυνε να τα ξανακοιτάξει. Η Lillian Bassman έριξε μια νέα ματιά στο παλιότερο έργο της. Άρχισε να ανατυπώνει τα αρνητικά, εφαρμόζοντας μερικές από τις τεχνικές λεύκανσης και άλλα μέσα τόνωσης με τα οποία είχε πειραματιστεί για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940, δημιουργώντας πιο αφηρημένες, μυστηριώδεις εκτυπώσεις.«Καθώς τις κοίταζα, ένιωσα μια μικρή περιέργεια, τις πήρα στο σκοτεινό δωμάτιο και άρχισα να τις επεξεργάζομαι με τον δικό μου τρόπο», είπε στην εφημερίδα The Times. «Μπορούσα να κάνω τις δικές μου επιλογές, διαφορετικές από αυτές που είχαν κάνει ο Brodovitch ή οι συντάκτες».
Οι «επαναερμηνείες» της, όπως τις αποκαλούσε, βρήκαν μια νέα γενιά θαυμαστών. Ακολούθησε μια πλήρης αναβίωση της καριέρας της, με εκθέσεις σε γκαλερί και διεθνείς εκθέσεις.

Lillian Bassman
Σήμερα, οι φωτογραφίες της Bassman φημίζονται για την ποιητική τους ομορφιά, τη διαρκή επιρροή τους και τη μοναδική τους ικανότητα να συνδυάζουν τη μόδα με την αισθητική των καλών τεχνών.
Lillian Bassman
































































![«Πυρο[γραφίες]» | έκθεση φωτογραφίας του Μιχάλη Πολυχρονάκη στα Χανιά «Πυρο[γραφίες]» | έκθεση φωτογραφίας του Μιχάλη Πολυχρονάκη στα Χανιά](https://www.photologio.gr/wp-content/uploads/2025/10/afisa-teliko-150x150.jpg)