Θεσσαλονίκη PhotoBiennale 2018 | Ατομικές Εκθέσεις

Θεσσαλονίκη PhotoBiennale 2018 | Ατομικές Εκθέσεις

Θεσσαλονίκη PhotoBiennale 2018 |
Ατομικές Εκθέσεις

Χώροι Εκδηλώσεων

Website Thessaloniki PhotoBiennale 2018


Φωτογραφίες, Αλήθειες και Ψέματα 1985-2018 | Κωστής Αντωνιάδης
Επιμέλεια: Κωστής Αντωνιάδης

H έκθεση ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ 1985-2018 αναπτύσσεται σε οκτώ θεματικές ενότητες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους από το 1985 έως το 2018. Θραύσματα εικόνων της πόλης, εικονικές προτομές ηρώων, μυστικές συλλογές, υποθετικά ντοκουμέντα διερευνούν τη σχέση της φωτογραφίας με τη μνήμη, την πραγματικότητα και το φανταστικό. Προσκαλώντας συστηματικά ετερόκλητα στοιχεία και μορφές σε νέους συσχετισμούς, ο Κωστής Αντωνιάδης αναδεικνύει την ιδιότητα της φωτογραφίας να ελίσσεται ανάμεσα σε χρήσεις και νοήματα.

Φθαρμένες εικόνες προσώπων και σωμάτων συνθέτουν το νήμα των αφηγήσεών του. Τη δεκαετία του ’80 εμφανίζονται αρχικά σε διαφημιστικά ταμπλό και στους τοίχους ερειπωμένων κατοικιών της Αθήνας, ενώ λίγα χρόνια αργότερα αναδύονται μέσα από γυάλινες φωτογραφικές πλάκες του 19ου αιώνα και ξεθωριασμένες σελίδες σημειωμάτων. Το 2013, ανανεώνοντας τα φωτογραφικά υλικά και τις μεθόδους επεξεργασίας τους, υιοθετεί νέες προσεγγίσεις· πρόσωπα τυπωμένα σε αιωρούμενες διαφάνειες συσχετίζονται με ήρωες ή ηρωίδες της αρχαίας τραγωδίας, της όπερας και του θεάτρου, ενώ σε άλλη ενότητα, τεμαχισμένα αντρικά και γυναικεία σώματα συνθέτουν νέες μορφές.

Η πιο πρόσφατη εργασία που παρουσιάζεται στην έκθεση αποτελεί συνέχεια των ερωτημάτων που έχουν τεθεί και παλαιότερα από τον Αντωνιάδη για τη σχέση της πραγματικότητας με την απεικόνισή της. Υιοθετώντας τη μορφή φωτογραφικού δοκιμίου, ακολουθεί τις μεταλλάξεις που υφίστανται φωτογραφικά ντοκουμέντα της πορείας των προσφύγων μέχρι την ενσωμάτωσή τους σε μουσειακούς χώρους, καλώντας μας να αναρωτηθούμε τι απομένει εντέλει σε αυτά από την πραγματική ιστορία που αναπαριστούν.

Ιδιαίτερη θέση στο έργο του κατέχουν φωτογραφίες του οικογενειακού του λευκώματος, το οποίο ανασυνθέτει σε μια συνεχώς εξελισσόμενη εγκατάσταση με πόζες ανοίκειες, στιγμιότυπα όπου ο ίδιος διεισδύει ψηφιακά ή σκηνές όπου φαντάσματα της οικογένειας εμφανίζονται στο ύφος πνευματιστικής φωτογραφίας του 19ου αιώνα.

Κάθε θεματική ενότητα αποτελεί μια σύντομη ως επί το πλείστον σπουδή πάνω στην υλική φθορά και στη μνήμη, στην αλήθεια και στο ψέμα, έννοιες που ο Αντωνιάδης φαίνεται να δοκιμάζει στο σώμα της φωτογραφίας με την προειδοποίηση (ή ομολογία) πως στις φωτογραφίες του «οποιαδήποτε ομοιότητα με την πραγματικότητα ή άλλες εικόνες είναι αναπόφευκτη».

Κωστής Αντωνιάδης

Πληροφορίες
Διάρκεια: 14/09 – 11/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 10:30-18:00
Εγκαίνια: 26/09/2018, 20:30
Χώρος: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Βίλα Καπαντζή)*
Συνδιοργάνωση
Μουσείο Μπενάκη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Κωστής Αντωνιάδης
Ο Κωστής Αντωνιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949. Σπούδασε Φυσική στο ΑΠΘ και φωτογραφία στο Institut Français de la Photographie στο Παρίσι. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Φωτογραφικού Κέντρου Αθηνών (1979). Από το 1985 έως το 2018 είχε θέση καθηγητή στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών στο ΤΕΙ Αθήνας. Διετέλεσε διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης από το 2003 έως το 2005. Θεωρητικά και κριτικά κείμενά του για τη φωτογραφία δημοσιεύονται από το 1979 σε εικαστικά και φωτογραφικά περιοδικά. Έχει οργανώσει και επιμεληθεί πολυάριθμες εκθέσεις φωτογραφίας ελλήνων και ξένων φωτογράφων για λογαριασμό του Φωτογραφικού Κέντρου, του Διεθνή Μήνα Φωτογραφίας, του Γαλλικού Ινστιτούτου και του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα. Έχει επίσης πραγματοποιήσει πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές και εθνικές συλλογές.


Ένα πορτρέτο του Βόλου | Δημήτρης Λέτσιος
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Το έργο του Δημήτρη Λέτσιου κατέχει πλέον δίκαια μια θέση στην ιστορία της μεταπολεμικής ελληνικής φωτογραφίας. Αν όμως ένα κρίσιμο μέρος του έργου αυτού ταυτίζεται με τις ατέρμονες περιηγητικές εξορμήσεις στο Πήλιο και στην ευρύτερη θεσσαλική ενδοχώρα, πώς απεικόνισε ο σημαντικός δημιουργός την ιδιαίτερη πατρίδα του;

Θεματογραφικά η πρώτη ύλη του διατηρεί τον ίδιο βασικό προσανατολισμό: σκηνές δρόμου, στιγμιότυπα, καθημερινοί χαρακτήρες, τοπία –αστικά αυτή τη φορά. το έργο του Λέτσιου που αφορά τον Βόλο είναι ευδιάκριτα εστιασμένο σε απλούς βιοπαλαιστές, λαϊκούς χαρακτήρες, παιδιά που γυρνούν στους δρόμους. Αυτούς ορίζει ως ανώνυμους πρωταγωνιστές των φωτογραφιών του. Η συνεπής αριστερή αλλά ακομμάτιστη στάση του προσήλωσε το βλέμμα στους ανθρώπους του μόχθου και της καθημερινότητας με τρόπο ευθύ, συχνά ποιητικό. Δεν λείπουν βέβαια και οι ξένοιαστες σκηνές, όπως η λοξή ματιά στην τοπική φιλαρμονική, η παράσταση στο αρχαίο θέατρο Δημητριάδος, το στιγμιότυπο από την εορταστική ατμόσφαιρα στο καρναβάλι των αρχών του ’60.

Το υλικό του Βόλου διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά του ευρύτερου έργου του Λέτσιου· συντάσσεται με την καθαρή φωτογραφία, συνδυάζοντας την τεκμηρίωση με την καλλιέργεια ενός προσωπικού ύφους. Απέριττο όπως η ίδια η ζωή του, χαρακτηρίζεται από την απλότητα εκείνη που απεχθάνεται συνειδητά την εκζήτηση. Υιοθετεί σε μεγάλο βαθμό την καίρια λιτότητα των ασπρόμαυρων τόνων , επιστρατεύοντας το χρώμα για φορμαλιστικές μελέτες ή αφαιρέσεις αλλά και για τον σημαιοστολισμένο δρόμο, την εξέδρα των επισήμων , τις πολιτικές αφίσες το μήνυμα των οποίων ανατρεπόταν σκωπτικά από τις πινακίδες της Αθηναϊκής ταβέρνας.

Αν μεταπολεμικά, χάρη κυρίως στην τετρανδρία των Σπύρου Μελετζή, Κώστα Μπαλάφα, Τάκη Τλούπα και Δημήτρη Λέτσιου, αποκτήσαμε ένα αυθεντικό και πλούσιο, αισθητικά και κοινωνικά, μητρώο της ζωής της υπαίθρου σε ανθρωπιστικό κυρίως πνεύμα, μικρότερο είναι το ίδιο διάστημα το έργο που κατέγραψε τη ζωή των πόλεων , ειδικά εκτός πρωτεύουσας. Η μεταμόρφωση των πόλεων μέσα από την καλπάζουσα αστυφιλία και την αθόρυβη δυτικοποίηση συντελέστηκε σε ικανό βαθμό μακριά από τη λεπτομερή μαρτυρία του φακού. Ο Λέτσιος όμως διέσχισε το σώμα της πόλης επιδιώκοντας να ανακαλύψει, πέρα από την επιτήδευση της σκηνοθεσίας, αθέατες πτυχές της μεταπολεμικής και πρώιμης μεταπολιτευτικής περιόδου του Βόλου, στιγμές και σκηνές που κρατούσαν ευκρινή απόσταση από την επίσημη ιδεολογική βιτρίνα της εποχής. Καθόλου παράδοξα, ανέδειξε τελικά, πέρα από βολικά προσωπεία, ένα ελλειπτικό αλλά βαθιά ανθρώπινο πρόσωπο της πόλης του Βόλου.

Ηρακλής Παπαϊωάννου

Πληροφορίες
Διάρκεια: 19/09 – 31/12/2018
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 09:00-15:30, Τετάρτη 09:00-21:30
Εγκαίνια: 19/09/2018, 19:00
Χώρος: Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης*
Συνδιοργάνωση
Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης, Μουσείο της Πόλης του Βόλου, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Ξεθωριασμένο εργόχειρο | Γιάννης Μανωλής

Δημήτρης Λέτσιος
Ο Δημήτρης Λέτσιος γεννήθηκε στην Ανακασιά στις 12 Δεκεμβρίου 1910 και πέθανε στον Βόλο στις 17 Ιανουαρίου 2008. Εργάστηκε από μικρή ηλικία στο οικογενειακό αρτοποιείο της οδού Ιωλκού. Η σχέση του με τη φωτογραφία ξεκίνησε το 1934. Ο φωτογράφος Μπάμπης Μπασδέκης τού έδειξε μερικά από τα μυστικά της φωτογραφίας, ωστόσο υπήρξε κατά βάση αυτοδίδακτος. Στην Κατοχή έγινε πρόεδρος της ΕΠΟΝ Βόλου και βγήκε στο βουνό στην περιοχή του Πηλίου, οργανώνοντας αντιστασιακές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Μετά τα Δεκεμβριανά συνελήφθη και εξορίστηκε. Το 1956 ίδρυσε το παράρτημα της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (ΕΦΕ) στον Βόλο, ενώ διετέλεσε και πρόεδρος της Κινηματογραφικής Λέσχης Βόλου. Η σύντροφος της ζωής του Αθηνά Τζημέρου υπήρξε ο βασικότερος πυλώνας στήριξης, υλικής και πνευματικής, για τη δημιουργία του μεγάλου και πολύπλευρα σημαντικού φωτογραφικού του αρχείου. Φωτογραφίες του έχουν παρουσιαστεί σε μεγάλο αριθμό εκθέσεων στον Βόλο και στον ευρύτερο θεσσαλικό χώρο, σε εκθέσεις της ΕΦΕ, αλλά και στην αναδρομική του έκθεση από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης το 2005, που στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε Αθήνα, Φλώρινα, Ξάνθη και Βόλο, ενώ έχει ως τώρα τιμηθεί με τέσσερις εκδόσεις και ένα ημίωρο ντοκιμαντέρ. Το έργο του διατρέχει την ελληνική ύπαιθρο με έμφαση στο Πήλιο και στον θεσσαλικό κάμπο και αφουγκράζεται τον δημώδη πολιτισμό σε όλες του σχεδόν τις εκφάνσεις. Πορτρέτα και τοπία, σκηνές και στιγμιότυπα συνθέτουν ένα αυθεντικό αμάλγαμα της μεταπολεμικής Ελλάδας, που περιλαμβάνει και τον αστικό χώρο, κυρίως την πόλη του Βόλου, καθιστώντας τον Λέτσιο μία από τις σημαντικότερες μορφές στην ελληνική μεταπολεμική φωτογραφία. Το αρχείο του Δημήτρη Λέτσιου ανήκει στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.


Arcana | Αλεξέι Σιοζόφ

Έκθεση πρωτοεμφανιζόμενου φωτογράφου μετά από την ανοιχτή πρόσκληση της PhotoBiennale

Μια σειρά φωτογραφιών εμπνευσμένη από τις κάρτες Ταρό.

Ρόλοι – Σύμβολα, βαθιά ριζωμένοι σε μια κοινωνία που θεωρεί ως θέσφατο την ιεράρχηση των ανθρώπων σύμφωνα με την ιδιότητά τους και την φαινομενικά μονοδιάστατη φύση τους, αγνοώντας μια δεύτερη, πιο εσωτερική ανάγνωση. Όλο το εγχείρημα δεν είναι απλώς μια φωτογραφική διαδικασία αλλά μια συνολική performance. Ράβω και επιμελούμαι ο ίδιος τα ρούχα και αντικείμενα που παρουσιάζονται. Δεν χρησιμοποιώ επαγγελματίες μοντέλα αλλά καθημερινούς ανθρώπους. Τους γνωρίζω πριν τους φωτογραφίσω, έτσι ώστε να επιλέξω ανάλογα με το νόημα της εκάστοτε κάρτας τον κατάλληλο άνθρωπο, ο οποίος θα πρωταγωνιστήσει σύμφωνα με τα βιώματα και τον χαρακτήρα του. Υποδύονται ρόλους όχι τυχαίους, αλλά με στοιχεία από τις προσδοκίες και τα συναισθήματα τους. Όπως συμβαίνει και με τα φύλλα της τράπουλας, έτσι και αυτά τα πορτρέτα σημαίνουν πολλά περισσότερα από την πρώτη εντύπωση που δημιουργούν.

Η «Arcana» αποτελείται από τη Major, που περιλαμβάνει 22 φωτογραφίες, και τη Minor, που περιλαμβάνει 56 φωτογραφίες.

Η αισθητική μου προσέγγιση, όσον αφορά τις κάρτες, συνδέθηκε αμέσως με την αισθητική των ευρέως διαδεδομένων από τα μέσα του 19ου αιώνα Cabinet Cards, φωτογραφιών με βάση την αλμπουμίνα.

Αλεξέι Σιοζόφ

Πληροφορίες
Διάρκεια: 19/09 – 19/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-17:00
Εγκαίνια: 19/09/2018, 20:30
Χώρος: ESP ΙΙΕΚ Photography + design*

Αλεξέι Σιοζόφ
Ο Αλεξέι Σιοζόφ είναι φωτογράφος και εικαστικός καλλιτέχνης του οποίου το έργο επικεντρώνεται σε αρχετυπικούς συμβολισμούς, θρησκείες και μυθολογικές αφηγήσεις από όλο τον κόσμο. Είναι κάτοχος πτυχίου Μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο Πατρών και πτυχίου Φωτογραφίας από το Πανεπιστήμιο Μίντλσεξ του Λονδίνου με A’ έπαινο άριστης επίδοσης.
Το 2016 παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό μέσα από την έκθεση Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού μήνα φωτογραφίας στο Athens Photo Festival, ενώ το 2018 επιλέχτηκε να συμμετάσχει ως ένας από τους βασικούς φωτογράφους στο κεντρικό πρόγραμμα του ίδιου θεσμού στο Μουσείο Μπενάκη και ως συνεπιμελητής της παράλληλης έκθεσης Hiraeth.


Ξεθωριασμένο εργόχειρο | Γιάννης Μανωλής
Γιάννης Μανωλής | Ατομική
Έκθεση πρωτοεμφανιζόμενου φωτογράφου μετά από την ανοιχτή πρόσκληση της PhotoBiennale

Αυτή η σειρά εικόνων είναι αποτέλεσμα ενός συνεχούς οδοιπορικού-εξερεύνηση του ελληνικού τοπίου.Οι εικόνες αποκαλύπτουν μία προσωπική καταγραφή της σύγχρονης περιαστικής κοινωνίας με στόχο την απεικόνιση μιας μεταβατικής κατάστασης μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Συνδυάζοντας πορτρέτα, τοπία και εσωτερικούς χώρους, το «Ξεθωριασμένο εργόχειρο» καταγράφει θραύσματα από διαφορετικούς τρόπους ζωής με μοναδικό κοινό άξονα το ελληνικό τοπίο. Άνθρωποι κοντά στη φύση, ο κυνηγός, η καλύβα, στοιχεία όπως η ελληνική είσοδος ενός σπιτιού και το μακεδονικό παλάτι προς πώληση περιγράφουν μία κατάσταση μεταξύ ουτοπίας και δυστοπίας και λειτουργούν ως καθοδηγητικά νήματα μιας νοσταλγικής αφήγησης με την οποία ο θεατής ενθαρρύνεται να ταυτιστεί.

Πληροφορίες
Διάρκεια: 20/09 – 16/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-22:00, Σάββατο 10:00-18:00
Εγκαίνια: 20/09/2018, 20:00
Χώρος: Stereosis*

Γιάννης Μανωλής
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1995. Αποφοίτησε από το τμήμα αρχιτεκτονικής του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης το 2016 (BA hons, RIBA I) και από τότε ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη, όπου παρακολουθεί μαθήματα δημιουργικής φωτογραφίας στη σχολή φωτογραφίας STEREOSIS. Ασχολείται με τη φωτογραφία τα τελευταία τρία χρόνια δοκιμάζοντας διαφορετικά φωτογραφικά μέσα και τεχνικές. Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε πολλά διαδικτυακά περιοδικά, όπως τα Kaltblut, Float και Contributor, ενώ έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, όπως στο Athens Photo Festival 2018 (Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι) στο Μουσείο Μπενάκη. Η δουλειά του έχει επιλεγεί να εκτεθεί το 2019 στο Σαν Φρανσίσκο, στο Βανκούβερ και στη Σεούλ, στο πλαίσιο της ομαδικής περιοδεύουσας έκθεσης του Fotofilmic.


Η ζωή μας μέσα στις σκιές | Tania Franco Klein (MX)
Επιμέλεια: Παναγιώτης Παππάς

Το πρότζεκτ επηρεάζεται από το κυνήγι του τρόπου ζωής σύμφωνα με το αμερικανικό όνειρο και τις σύγχρονες πρακτικές όπως ο ελεύθερος χρόνος, η κατανάλωση, η υπερδιέγερση που προκαλούν τα ΜΜΕ, η αιώνια νεότητα και οι ψυχολογικές επιπτώσεις που προκαλούν όλα αυτά στην καθημερινή ιδιωτική μας ζωή. επιδιώκει να προκαλέσει μια αίσθηση απομόνωσης, απελπισίας, εξαφάνισης και ανησυχίας, μέσω κατακερματισμένων εικόνων που υπάρχουν τόσο σε φανταστικό όσο και σε πραγματικό πλαίσιο. Ο φιλόσοφος Βyung-Chul Ηan υποστηρίζει ότι ζούμε σε μια εποχή εξάντλησης και κόπωσης που προκαλούνται από τον συνεχή καταναγκασμό να είμαστε αποδοτικοί. Έχουμε αφήσει πίσω την «ανοσολογική εποχή» και τώρα βιώνουμε τη «νευρωνική εποχή» που χαρακτηρίζεται από νευροψυχιατρικές παθήσεις, όπως η κατάθλιψη, η έλλειψη προσοχής, η διαταραχή υπερκινητικότητας, το σύνδρομο εξάντλησης και η διπολική διαταραχή.

Οι χαρακτήρες της βρίσκονται μόνοι, σχεδόν ανώνυμοι, απελπισμένοι και εξαντλημένοι, καταρρέουν σε διάφορα σημεία, εξαφανίζονται μέσα τους, ψάχνουν συνεχώς για κάθε δυνατότητα διαφυγής· ακροβατώντας ανάμεσα στη διαρκή προσπάθεια και στην αίσθηση της ήττας.

Tania Franco Klein

Πληροφορίες
Διάρκεια: 21/09 – 21/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 12:00-24:00
Εγκαίνια: 21/09/2018, 21:00
Χώρος: Tabya*
Συνδιοργάνωση
Photometria (International Photography Festival), Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Tania Franco Klein (MX)
Η Tania Franco Klein (1990) ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη φωτογραφική πρακτική κατά τη διάρκεια των σπουδών της στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Πόλης του Μεξικού, γεγονός που την οδήγησε σε μεταπτυχιακές σπουδές στη φωτογραφία στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Λονδίνου. Το έργο της επηρεάζεται σημαντικά από το έντονο ενδιαφέρον της για τις κοινωνικές συμπεριφορές και σύγχρονες πρακτικές όπως ο ελεύθερος χρόνος, η κατανάλωση, η υπερδιέγερση που προκαλούν τα ΜΜΕ, η συναισθηματική αποσύνδεση, η εμμονή με την αιώνια νεότητα, το αμερικανικό όνειρο στον δυτικό κόσμο και οι ψυχολογικές επιπτώσεις που προκαλούν όλα αυτά στην καθημερινότητά μας. Το έργο της Franco Klein έχει παρουσιαστεί στο Λονδίνο, στη Βουδαπέστη, στο Μεξικό, στην Ισπανία, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στη Νέα Υόρκη, στο Βερμόντ, στο Photo Basel και κατά τη διάρκεια του Μήνα Φωτογραφίας 2017 στο Λος Άντζελες από το Lucie Foundation. Παράλληλα, έχει προβληθεί και αναλυθεί από τη διεθνή κριτική σκηνή, μεταξύ άλλων από το Aperture Foundation, το British Journal of Photography, το Fisheye, το i-D και το Der Greif. Της έχει απονεμηθεί βραβείο Sony World Photography, ενώ έχει προταθεί, μεταξύ άλλων, για βραβείο The Lensculture Exposure και για το The Felix Schoeller Photo Award.


Τίποτε Προσωπικό | Γιάννης Παντελίδης
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου

Η περίμετρος γύρω από τη Θεσσαλονίκη στην οποία περιπολεί ο Παντελίδης συνιστά ανοιχτή δεξαμενή όπου ο άνθρωπος εγγράφει ίχνη, εγκαθιστά δραστηριότητες, αλλοιώνει μορφές, εξορίζει περισσεύματα ή απόβλητα. εκεί συναντά αλυκές και φωτοβολταϊκά πάρκα, ανώνυμα μνήματα και μάντρες, εμπορικά κέντρα και δεξαμενές πετρελαίου, θερμοκήπια και πρόχειρες χωματερές, ό,τι με λίγα λόγια η πόλη ξερνά από μέσα της εκεί όπου ξηλώνεται η φόδρα της. Στις περιπλανήσεις του εντοπίζει χαραγμένα μονοπάτια που μοιάζουν απάτητα, φόρμες που διαγράφονται αινιγματικά ανάμεσα στο αόριστο και στο συγκεκριμένο, στο τυχαίο και στο εμπρόθετο. Ο Παντελίδης τηρεί ευλαβικά τους κανόνες μη εμπλοκής που ένας αστός φέρει μαζί του στη φύση και διαβάζει τα εφήμερα σημεία του τοπίου, όπως το ρούχο που αιωρείται από ένα αόρατο σχεδόν σύρμα ή την ταπεινή ανθοδέσμη που χάσκει γαντζωμένη σε έναν πάσσαλο περίφραξης, σαν ανοιχτό κείμενο. Και περπατά ώρες χωρίς να ψάχνει τίποτε προσωπικό. Όταν όμως τίποτε δεν μοιάζει προσωπικό, όλα μπορούν δυνητικά να γίνουν.

Η φύση στην οποία μας ξεναγεί παιδεύεται από έναν πολιτισμό που γέρασε αγνοώντας το ακριβό νόημα της συμβίωσης. Η απομάκρυνση από τη φύση ξεκίνησε, με περίσσεια αλαζονεία, στις απαρχές της νεωτερικότητας. Ίσως γι’ αυτό ο Malcolm Andrews, εκτός από το να προαναγγέλλει την αλόγιστη εργαλειοποίηση της φύσης, εκτιμά ότι η δυτική τέχνη του τοπίου υπήρξε ακόμη ιστορικά ένα μητρώο του τρόπου με τον οποίο η ανθρωπότητα αποξενώθηκε από την αρχική της θέση σε έναν οριστικά χαμένο, προ-καπιταλιστικό κόσμo.* Στη ζώνη γύρω από την πόλη σωρεύτηκαν πολλοί μεγάλοι συμβιβασμοί, θάφτηκαν βαθιά τραύματα με ορατές ουλές, ενώ η συνεχής ανθρώπινη προέλαση υπεδείκνυε πως όλα μπορούν να επεκτείνονται αέναα, πως θα υπάρχει πάντα ελεύθερος χώρος για κακοποίηση, καταφύγιο για κρύψιμο. Η ιδέα του σύγχρονου ανθρώπου που στέκει έκπτωτος σχεδόν από δυο εξιδανικευμένους παλαιότερα κόσμους, τον φυσικό και τον τεχνολογικό, είναι διάχυτη στο έργο του Παντελίδη. Και το τοπίο αναδύεται όχι ως αξιοθέατο, τελικός προορισμός, γλαφυρή διαχείριση φόρμας και χρώματος, αλλά ως ερωτηματικό, ποιητικά υπαρξιακό. Ως τέτοιο διατυπώνει καίρια τη διάσταση ανάμεσα στην ελλειπτική κυκλικότητα του φυσικού και την τεθλασμένη γραμμικότητα του πολιτισμικού, ειδικά στην ακατάστατη ελληνική του εκδοχή. Και οι φωτογραφίες, όπως γνωρίζουν καλά να κάνουν , δείχνουν πολλά και υπονοούν περισσότερα, αφήνοντάς τα σχεδόν ανέπαφα, ως αξεδιάλυτες εκκρεμότητες.

Ηρακλής Παπαϊωάννου

[*] Andrews, Malcolm, Landscape and Western Art, Oxford University Press, Οξφόρδη 1999, σελ.21-22.

Πληροφορίες
Διάρκεια: 21/09 – 20/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Πέμπτη-Παρασκευή 11:00-14:00/18:00-23:00, Τετάρτη 11:00-14:00, Σάββατο 11:00-14:30
Εγκαίνια: 21/09/2018, 20:00
Χώρος: Γκαλερί Ρω*


Αθέατα όρια / αυτοσχέδιες κατασκευές | Πέτρος Ευσταθιάδης
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου

Η σύγχρονη φωτογραφία καθιέρωσε συχνά έργα που μοιάζουν να συνομιλούν με τη σχολαστικότητα της σκηνοθεσίας στο κινηματογραφικό πλατό και τη χειρουργικής τομής σημειολογία της διαφήμισης, με κλινικότητα που ανέδιδε συχνά μια αύρα ελέγχου. Οι κατασκευασμένες φωτογραφίες του Πέτρου ευσταθιάδη συνιστούν συνειδητή παραφωνία στο πλαίσιο αυτό. εκκινώντας με γόνιμη πρώτη ύλη το προσωπικό βίωμα, επιστρέφει τακτικά στο χωριό του, στον νομό Πέλλας, για να στήσει εκεί έργα που έχει ήδη προσχεδιάσει και επεξεργαστεί εννοιολογικά, καθιστώντας τη γενέτειρα πεδίο εφαρμογής της καλλιτεχνικής του πρακτικής. Οι εφήμερες, φαινομενικά πρόχειρες, εγκαταστάσεις του, φτιαγμένες με τετριμμένα υλικά, παραπέμπουν σε μια αόριστα ελληνική, ίσως και ευρύτερα βαλκανική, ύπαιθρο, οι κάτοικοι της οποίας συχνά επινοούν λύσεις με ό,τι έχουν διαθέσιμο, αξιοποιούν ακόμη τη χειρωνακτική δεξιότητα, ενώ διατηρούν μια μερική αυτάρκεια που έχει πλέον εκλείψει στον μεταβιομηχανικό κόσμο του τριτογενούς τομέα. Κάποια έργα βέβαια, όπως, για παράδειγμα, τα Interception corner, billboard ή bottom of the poolεστιάζουν δηκτικά σε πτυχές του αστικού φαινομένου, υπονοώντας ακόμη ότι δεν υπάρχουν αεροστεγώς συσκευασμένες νησίδες αστικότητας στην εποχή της διαδικτυακής επικοινωνίας.

Οι φωτογραφίες του Ευσταθιάδη προκρίνουν ως σημείο αναφοράς μια οικεία όσο και ακαθόριστη εικόνα χωριού, στην οποία διακρίνεται μια πατίνα χρησιμοποιημένου χρόνου. Σε ορισμένες, κάτοικοι του χωριού ποζάρουν μπροστά από ένα φύλλο ημιδιάφανου νάιλον θερμοκηπίων , σε μια ευφάνταστη μεταφορά της ιδιωτικότητας του στούντιο σε έναν τόπο κοινής θέας και σε μια παράλληλη απεικόνιση του ίδιου του πλαισίου της φωτογραφικής πράξης. Κάτι υπόγεια πολιτικό λανθάνει στη συνεπή αυτή, σε βάθος δεκαετίας, αναδιαπραγμάτευση της κοινοτοπίας της εγχώριας υπαίθρου: μια σειρά έργων διαλέγεται με τη συνθήκη της φυλακής, μια άλλη εικονίζει αυτοσχέδιες βόμβες, μια τρίτη σατιρίζει τον διαχρονικό όσο και κλιμακούμενο ζήλο της πλουτοθηρίας. μια αντίδραση φαίνεται να υφέρπει αναζητώντας εικονική εκτόνωση, επιστρατεύοντας κριτικά την τέχνη της φωτογραφίας. Η ιδιοσυγκρασιακή arte povera του Ευσταθιάδη αντιτίθεται μετωπικά στη σύγχρονη παράδοση σκηνοθετημένης και σκηνογραφημένης φωτογραφίας, στη λάμψη της κομψής επιτήδευσης, στη μεθοδολογία αλίευσης κρυμμένων ή ανύπαρκτων επιθυμιών . τα ετερόκλητα, συνειδητά απρόβλεπτα, υλικά που αξιοποιεί σε πολλές φωτογραφίες του εντείνουν το αυτοσχέδιο της κατασκευής όσο και υπονομεύουν την υποθετική λειτουργικότητά της. Στις φωτογραφίες του το κατασκευασμένο θέμα σμίγει σαγηνευτικά με το φυσικό φόντο, η χύμα πραγματικότητα μεταποιείται σε τεχνούργημα, ο καθημερινός χώρος διασκευάζεται πρόσκαιρα σε στίβο καλλιτεχνικής πράξης, μικραίνοντας ευπρόσδεκτα όσο και απροσδόκητα τις οριοθετημένες μεταξύ τους αποστάσεις.

Τα έργα του Ευσταθιάδη μοιάζουν τελικά να ισορροπούν στο αθέατο, διαρκώς επεκτεινόμενο, όριο ανάμεσα στην τεχνητότητα και την πολυπλοκότητα της μητροπολιτικής ζωής και στη συρρικνούμενη φυσικότητα και αυθεντικότητα της υπαίθρου. Ασκούν έτσι κριτική στο αστικό πνεύμα που έχει διαποτίσει το συλλογικό φαντασιακό, όχι αναγκαστικά ως τόπος αλλά ως τρόπος ζωής, ως ακατάβλητος μηχανισμός κατανάλωσης. Προτείνουν ακόμη, ενίοτε με πικρό χιούμορ, τη διαυγή απλότητα ως μια βαθύτερη ουσία της τέχνης όσο και της ζωής, που επιμένουμε ακατανόητα να απεμπολούμε.

Ηρακλής Παπαϊωάννου

Πληροφορίες
Διάρκεια: 24/09 – 30/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 10:00-16:00
Εγκαίνια: 24/09/2018, 20:00
Χώρος: Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης*

Πέτρος Ευσταθιάδης
Ο Πέτρος Ευσταθιάδης αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο για τις Δημιουργικές Τέχνες του Farnham και ζει στη χώρα καταγωγής του, την Ελλάδα. Το 2018 του απονεμήθηκε το υψηλού κύρους βραβείο Prix HSBC, ενώ αυτή την περίοδο παρουσιάζει την ατομική του έκθεση Gold Rush στην γκαλερί CAN στην Αθήνα. Φέτος ο Ευσταθιάδης παρουσιάζει επίσης φωτογραφίες, βίντεο και μια site-specific εγκατάσταση στην έκθεση Η Παρουσία της Απουσίας ή η Θεωρία της Καταστροφής στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, η οποία είχε παρουσιαστεί το 2016 στο Izolyatsia, στο Κίεβο της Ουκρανίας. Το 2017 εξέθεσε δουλειά του στην γκαλερί Wallach του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, στην γκαλερί Foto Forum στο Μπολτζάνο της Ιταλίας και στο Φωτογραφικό Φεστιβάλ του Πλόβντιβ στη Βουλγαρία. Το 2016 το έργο του παρουσιάστηκε στην έκθεση Οι Εξισορροπιστές στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα σε επιμέλεια του New Museum της Νέας Υόρκης. Επίσης, συμμετείχε σε εκθέσεις στο Μουσείο Serlachius στη Φινλανδία, στο φωτογραφικό φεστιβάλ Circulation(s) στο Παρίσι, και στο Athens Photo Festival, στη γκαλερί Ξίππας και στο Σπίτι της Κύπρου, στην Αθήνα. Έργα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες όπως: Wallpaper*, Monocle, Guardian και Jeu de Paume. Ο Ευσταθιάδης κέρδισε το μεγάλο βραβείο στο φεστιβάλ Hyères το 2013.


Πρόσωπα των Κυθήρων 1929-1938 | Παναγιώτης Φατσέας
Επιμέλεια: Γιάννης Σταθάτος
Με την υποστήριξη του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, την αφανή βάση της παγκόσμιας φωτογραφικής δραστηριότητας αποτελούσαν τα κατά τόπους επαγγελματικά φωτογραφεία. τα περισσότερα από τα ταπεινά και χωρίς ιδιαίτερες αξιώσεις έργα που παρήγαγαν έχουν καταστραφεί ή διασκορπιστεί. Σε λίγες όμως, εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, η ρευστότητα του φωτογραφικού μέσου γίνεται αφορμή ώστε το έργο ορισμένων από αυτούς τους μεροκαματιάρηδες να αποκτά ανέλπιστη και διαχρονική καλλιτεχνική αξία.

Τέτοιες περιπτώσεις στην ιστορία της φωτογραφίας αποτελούν ο Γάλλος Eugene Atget, ο Αμερικανός Mike Disfarmer, ο Περουβιανός Martin Chambi, ο Αφρικανός Seydou Keita και ο Έλληνας Λεωνίδας Παπάζογλου. Στα ονόματα αυτά έρχεται τώρα να προστεθεί ο Κυθήριος φωτογράφος Παναγιώτης Φατσέας (1888-1938), το αρχείο του οποίου παρέμεινε ανέπαφο από τον θάνατό του μέχρι το 2002, όταν το ανακάλυψε ο φωτογράφος και μελετητής της φωτογραφίας Γιάννης Σταθάτος, ο οποίος και φρόντισε για τη διάσωση και συντήρησή του. Σήμερα, στο πρόσωπό του Φατσέα μπορούμε να αναγνωρίσουμε μία από τις πιο αξιόλογες μορφές της ελληνικής φωτογραφίας του πρώτου μισού του 20ου αιώνα.

Το αρχείο Φατσέα αποτελείται από 2.200 περίπου γυάλινες αρνητικές πλάκες, ως επί το πλείστον διαστάσεων 12×16,5 εκ., τραβηγμένες από το 1920 μέχρι το 1938. το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από επίσημα πορτρέτα, αλλά και από τοπία, εξωτερικές λήψεις, δεξιώσεις, πανηγύρια, σκηνές από την περιφορά (τη «γύρα») της εικόνας της Μυρτιδιώτισσας και άλλα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της προπολεμικής ζωής του νησιού. τον πυρήνα όμως του αρχείου, αριθμητικά όσο και αισθητικά, αποτελούν τα πορτρέτα. Στη θέα τους αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως πόσο διαφέρουν από τον μέσο όρο της επαγγελματικής φωτογραφίας της εποχής τους. Αν και δεν λείπουν από τα πορτρέτα οι ενδυματολογικές και άλλες λεπτομέρειες, όπου επικεντρώνεται συνήθως το ενδιαφέρον του σημερινού παρατηρητή στις παλιές φωτογραφίες, ελάχιστα θα μας απασχολήσουν εδώ· αντίθετα, το βλέμμα εστιάζεται στα χαρακτηριστικά των προσώπων , στις στάσεις που τόσα προδίδουν για τους εικονιζόμενους και τις μεταξύ τους σχέσεις, και οπωσδήποτε στα εξαιρετικά εκφραστικά χέρια. είναι, τελικά, παράδοξα σύγχρονα αυτά τα πορτρέτα –ή μπορεί ίσως να είναι απλώς διαχρονικά, όπως είναι πάντοτε η καλή τέχνη. Οι άνθρωποι που φωτογραφίζει ο Φατσέας δεν παρουσιάζονται στα μάτια μας σαν απρόσωπες φιγούρες, συμβολικές κάποιου νοσταλγικά ιδωμένου παρελθόντος, αλλά διατηρούν ο καθένας την ξεχωριστή προσωπικότητά του. τα τρία-τέσσερα μεροκάματα που πλήρωσαν αποδείχτηκαν εντέλει καλή επένδυση, αφού παράπλευρα με τα ταχυδρομικά δελτάρια που έστειλαν στον πατέρα ή τον γιο στην Αυστραλία, αγόραζαν εν αγνοία τους και μία μικρή δόση αθανασίας: όχι μόνο γιατί τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους έφθασαν μέχρι εμάς, αλλά κυρίως διότι η αλχημεία του φωτογράφου ήταν τέτοια που στη θέα της ως εκ θαύματος αναστημένης φωτογραφίας κοντοστεκόμαστε, άθελά μας ίσως, για να μελετήσουμε την εικόνα τους και να αναρωτηθούμε ποιοι ήταν , πώς έζησαν , τι είδαν τα μάτια τους. Απαθανατισμένοι από τον Φατσέα, οι άνθρωποι αυτοί είναι συγχρόνως άλλοι και οικείοι.

Γιάννης Σταθάτος

Πληροφορίες
Διάρκεια: 26/09 – 20/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 08:00-20:00
Εγκαίνια: 26/09/2018, 19:00
Χώρος: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού*
Συνδιοργάνωση
Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Παναγιώτης Φατσέας
Ο Παναγιώτης Φατσέας γεννήθηκε στο Λιβάδι Κυθήρων το 1888. Το 1910 έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, από όπου γύρισε δύο χρόνια αργότερα για να καταταγεί εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους. Επέστρεψε κάτοχος φωτογραφικής μηχανής, και ενώ αρχικά δεν είχε σκοπό να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφία, η ζήτηση για φωτογραφικά πορτρέτα ήταν τέτοια που τον έπεισε να ανοίξει φωτογραφείο στο Λιβάδι το 1920. Πέθανε το 1938, μόλις πενήντα ετών, αφήνοντας ένα πολύτιμο αρχείο 2.200 περίπου γυάλινων αρνητικών. Eκτός από πολλά επίσημα πορτρέτα, το αρχείο περιλαμβάνει τοπία, δεξιώσεις, εορτασμούς και πανηγύρια, σκηνές από την περιφορά της εικόνας της Μυρτιδιώτισσας και άλλα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της προπολεμικής ζωής του νησιού. Την αξία του βαριά πληγωμένου από τον χρόνο αρχείου αντιλήφθηκε το 2002 ο φωτογράφος Γιάννης Σταθάτος ο οποίος και φρόντισε για τη διάσωσή του, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο 2008 το έργο του Παναγιώτη Φατσέα να παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη. Σε κριτική της στην Καθημερινή, η Μαργαρίτα Πουρνάρα σημείωνε πως ο αυτοδίδακτος Κυθήριος «θα μπορούσε να συγκαταλεγεί στους πέντε κορυφαίους Έλληνες φωτογράφους του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα».

Γιάννης Σταθάτος
Ο φωτογράφος, συγγραφέας και κριτικός Γιάννης Σταθάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε και εργάστηκε στην Αγγλία από το 1967 μέχρι το 2002, ενώ προσωπική καλλιτεχνική του εργασία έχει παρουσιαστεί σε πολλούς ευρωπαϊκούς εκθεσιακούς χώρους. Χρημάτισε επίτροπος διεθνών διοργανώσεων όπως η Μπιενάλε Φωτογραφίας του Ισραήλ και η Φωτογραφική Συγκυρία Θεσσαλονίκης. Συνέβαλε στην εδραίωση της φωτογραφικής έρευνας και μελέτης στην Ελλάδα με τις εκθέσεις και αντίστοιχες εκδόσεις: Η επινόηση του τοπίου, Εικόνα και Είδωλο: Η Νέα Ελληνική Φωτογραφία -πρώτη σε βάθος κριτική προσέγγιση της σύγχρονης ελληνικής φωτογραφίας- και Επινοήσεις και Μαρτυρίες: Φωτογραφία & Αφήγηση, ενώ αποκάλυψε εκθεσιακά και συγγραφικά το φωτογραφικό έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου, της Μαρίας Χρουσάκη και του Παναγιώτη Φατσέα μεταξύ άλλων. Το 2002 ίδρυσε τις ετήσιες Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων και το αντίστοιχο Συνέδριο για την Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας. Στις προσωπικές του δημοσιεύσεις συμπεριλαμβάνονται τα: The Book of Lost Cities (2005) και airs, waters, places (2009). Φωτογραφίες και κείμενα του Γιάννη Σταθάτου είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.stathatos.net


Υγρή πόλη | Yusuf Murat Sen (TR)
Επιμέλεια: Θοδωρής Μάρκογλου

Υγρό παρόν – Υγρή πόλη

Η διαδικασία της φωτογραφικής αποτύπωσης σε πλάκα υγρού κολλοδίου πιστεύεται πως ανακαλύφθηκε σχεδόν ταυτόχρονα (το 1851) από τους Frederick Scott Archer και Gustave Le Gray, οι οποίοι πειραματίστηκαν με το κολλόδιο σαν συγκολλητική ουσία για τη δημιουργία αρνητικών σε γυαλί. Αυτός ο τρόπος επεξεργασίας επιτάχυνε τη διαδικασία παραγωγής της πλάκας και μείωσε τον χρόνο εμφάνισης σε σχέση με παλαιότερες μεθόδους, αντικαθιστώντας σε μεγάλο βαθμό τη δαγκεροτυπία στα χρόνια που ακολούθησαν.

Η τεχνική του κολλοδίου έχει ανακάμψει τα τελευταία χρόνια στη φωτογραφική τέχνη. Γιατί στην εποχή της ψηφιακής και άυλης φωτογραφίας επιλέγεται η αργή, χειρωνακτική διαδικασία της απεικόνισης σε γυάλινη πλάκα; Το ερώτημα λογικά θα απαντηθεί παρακάτω, εξετάζοντας το έργο του Τούρκου φωτογράφου Yusuf Murat Şen μέσα από τη σειρά με τίτλο «Wet City» που εκθέτει στη Thessaloniki Photobiennale 2018.

Ο καλλιτέχνης φωτογραφίζει την Κωνσταντινούπολη ως πόλη σε εξέλιξη, ένα τεράστιο γιαπί σε οικοδομική ανάπτυξη, παρουσιάζοντας την εικόνα μιας πόλης στην οποία το παρελθόν έχει εξαφανιστεί μπροστά σε ένα μόνιμο παρόν και μέλλον. Ασπρόμαυρες εικόνες πάνω σε πλάκες που έχουν εμφανή σημάδια επεξεργασίας (φαίνεται καθαρά σε πολλά σημεία η πορεία των υγρών), ίσως σε μια προσπάθεια να μοιάζουν με αντικείμενα υλικού πολιτισμού – φορείς μνήμης που βρέθηκαν σε μια ανασκαφή ή σε ένα παλιό αρχείο· αυτό είναι το τελικό αποτέλεσμα όλων σχεδόν των έργων του. ταυτόχρονα, μέσω της αντίθεσης της εικόνας και του υλικού (γρήγορη οικιστική ανάπτυξη/αργή φωτογραφική διαδικασία), προβάλλεται μια μουντή, καταθλιπτική πραγματικότητα, αλλά και μια πόλη που μοιάζει να έχει ήδη αρχίσει να βουλιάζει.

Τέλος, αυτή ακριβώς η επιλογή ενός ιστορικού τρόπου επεξεργασίας ίσως φαντάζει περίεργη, αλλά σίγουρα έρχεται πια ως αντίδραση στην ολοένα και πιο ορατή παρουσία ενός έργου τέχνης χωρίς υλικότητα και απτικές ποιότητες, μια αντίδραση που αντλεί χαρακτηριστικά και πρακτικές από το παρελθόν για να αντιμετωπίσει μια συνεχώς εναλλασσόμενη και ακατάληπτη καθημερινότητα.

Θοδωρής Μάρκογλου

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 25/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 11:00-14:00 & 17:00- 20:00, Σάββατο 11:00-14:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 19:00
Χώρος: Kalos & Klio showroom*

Yusuf Murat Sen (TR)
O Yusuf Murat Şen γεννήθηκε το 1968 στο Σιρνάκ. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά (BA), καθώς και στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν, όπου, παράλληλα με τα διδακτικά του καθήκοντα από το 1991 έως σήμερα, διετέλεσε διευθυντής του Τμήματος Φωτογραφίας την περίοδο 2007-2013. Παράλληλα, είναι διευθυντής του FUAM (Photography Research and Application Center), του οποίου είναι συνιδρυτής, καθώς και διευθυντής του Istanbul Photobook Festival.

Ο Şen εξερευνά τις παλιές μεθόδους της φωτογραφίας, τις σύγχρονες υποδηλώσεις της και τα φωτογραφικά αρχεία εδώ και πολλά χρόνια. Το έργο του, που φέρει τα χαρακτηριστικά της φωτογραφίας ντοκουμέντου, εστιάζεται στις αλληλένδετες πολιτισμικές και κοινωνικές εντάσεις στην Τουρκία, στο μονοπωλιακό πολιτικό σύστημα και στην αστικοποίηση, και έχει παρουσιαστεί στην Τουρκία και στο εξωτερικό (Αυστρία, Σουηδία, Ελλάδα και Βοσνία-Ερζεγοβίνη) στο πλαίσιο ατομικών και ομαδικών εκθέσεων.

Ο Şen ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη, διοργανώνοντας εργαστήρια photobook, εκθέσεις, σεμινάρια, καλλιτεχνικούς διαλόγους και συμβουλευτικά πρότζεκτ, ενώ συμμετέχει σε κριτικές επιτροπές.


America in a Trance | Νίκος Γ. Καλλιανιώτης (US)

Το America in a trance του Νίκου Γ. Καλλιανιώτη συνιστά μια έκπληξη, καθώς προέρχεται από την παράδοση της φωτογραφίας δρόμου της οποίας έχει προαναγγελθεί η συρρίκνωση. Πρόκειται για μια περιπλάνηση στην άγνωστη Πενσυλβάνια, μια ματιά στην αθέατη πίσω αυλή της Αμερικής, τον ιστό της οποίας διαρρηγνύει δραστικά η μετα-βιομηχανική, πολυεθνική οικονομία. το βλέμμα του συλλαμβάνει άδειες βιτρίνες, κλειστά καταστήματα και αποθήκες, σειρές όμοιων κατοικιών. Ακόμη, μοναχικές φιγούρες σε έρημους δρόμους, αρκετά απόμακρες ώστε να δείχνουν αμέτοχες. Οι ζωές τους μοιάζουν πιασμένες σε αιχμηρές σκιές και γραμμές καλωδίων, ανάμεσα σε μια λαμπερή εξωτερική όψη και μια πιο σκοτεινή καθημερινότητα.

Χαρακτηριστική στο έργο του είναι η σχολαστική μελέτη της, συχνά ανώνυμης, γλώσσας του δρόμου (αφίσες, βιτρίνες, γκραφίτι, πινακίδες), που εξελίσσει το νήμα του vernacular που ύφανε λεπτά ο Walker evans στη μεσοπολεμική Αμερική, ο Lee Friedlander και ο William Eggleston από τα χρόνια του ’60, αργότερα ο Stephen Shore και άλλοι σπουδαίοι φωτογράφοι, που διέκριναν στο τοπικό ιδίωμα τον σφυγμό και την ψυχή της κοινωνίας. τις φωτογραφίες του διακρίνει η ακριβής διαχείριση της φόρμας και του χρώματος, που χτίζει τον σκελετό της εικόνας, καθώς και καίριες συχνά λεπτομέρειες που κεντούν επιμέρους σημεία.

Φωτογραφίζοντας συχνά απογεύματα, ευνοεί το πλάγιο φως που χρυσαφίζει, σαν μια νότα χαρμόσυνη ή σαν υπόγεια μεταφορά για μια πιθανή δύση της Δύσης. Πρόκειται για μια φωτογραφία δρόμου συνειδητά εκκενωμένη από δράση, χωρίς τη νευρώδη ζωντάνια του στιγμιότυπου, που προσπαθεί να αγγίξει την ανησυχητική αλήθεια μιας κοινωνίας σε μετάλλαξη. Συχνά μάλιστα, καθόλου τυχαία, αφήνει να αναδυθούν μπροστά του εμπόδια της όρασης: κύκνοι, αγάλματα ελευθερίας, ό,τι διακοσμεί τον μικρόκοσμο του αμερικανικού κήπου. Οι εικόνες του διατρέχουν πλάγια την προεκλογική εκστρατεία του 2016, τον κενό δημόσιο χώρο, τα στιβαρά εθνικά σύμβολα. Η δυσοίωνη ματιά του Καλλιανιώτη, όμως, υποκρύπτει επίσης μελαγχολική τρυφερότητα. Ίσως αυτή να έχει τη ρίζα της σε προσωπικά βιώματα: το ότι βρέθηκε δηλαδή μικρός στον αόριστο και αόρατο χώρο ανάμεσα σε δυο πατρίδες, ακατανόητα οικείες και ανοίκειες από μια στιγμή και μετά και οι δυο. εδώ ακριβώς ίσως συναιρούνται στο έργο του το προσωπικό στοιχείο με την αναζήτηση για το συλλογικό και το κοινωνικό. Ο Frank Zappa, όμως, αυτός ο αντισυμβατικός Αμερικανός καλλιτέχνης, ήταν εκείνος που υπογράμμισε πως καθετί βαθιά προσωπικό γίνεται τελικά οικουμενικό.

Ηρακλής Παπαϊωάννου

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 04/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 20:30
Χώρος: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης*

Νίκος Γ.Καλλιανιώτης (US)
Ο Νίκος Καλλιανιώτης είναι φωτογράφος και καθηγητής φωτογραφίας. Γεννήθηκε και έζησε στην Ελλάδα μέχρι τα νεανικά του χρόνια και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ, αρχικά στη Νέα Υόρκη και στη συνέχεια στην Πενσυλβάνια. Λόγω του διττού του υπόβαθρου, βλέπει τον κόσμο και το περιβάλλον γύρω του από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες, τόσο πολιτιστικά όσο και κοινωνικά. Με τη φωτογραφία επιχειρεί να σχολιάσει την πολιτιστική του διχοτόμηση: η απόφαση σχετικά με τη χρήση του χρώματος, του φωτός και της φόρμας είναι ύψιστης σημασίας και παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξωτερίκευση του εαυτού του.

Ξεκίνησε την καριέρα του ως φωτοειδησεογράφος, συνεργαζόμενος αρχικά ως ανεξάρτητος φωτογράφος με τη The Times Leader στο Wilkes-Barre της Πενσυλβάνιας και στη συνέχεια ως φωτογράφος της The Coshocton Tribune στο Coshocton του Οχάιο και της Watertown Daily Times στο Watertown της Νέας Υόρκης. Σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Drexel της Φιλαδέλφειας και συνεργάζεται με τους The New York Times ως ανεξάρτητος φωτογράφος.


Processing… | Nikola Mihov (BG)
Επιμέλεια: Nadezhda Pavlova

Με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου της Βουλγαρίας

Η σειρά έργων με τίτλο «Processing…» ανιχνεύει τη σχέση μεταξύ κοινού και έργου τέχνης. Ο επισκέπτης μετατρέπεται σε κεντρικό θέμα και το έργο τέχνης σε απλό σκηνικό. Στις μέρες μας, το παιχνίδι των selfie έχει ένα δεσμευτικό πρωτόκολλο που παράγει πληθώρα φωτογραφιών. Σε αυτές, δεν είναι πλέον το αντικείμενο παρατήρησης που βρίσκεται στο επίκεντρο, αλλά κυρίως το υποκείμενο που βγάζει τη φωτογραφία. Έτσι, η φωτογραφία χρησιμεύει ως τεκμήριο ότι το αντικείμενο υπάρχει μόνο και μόνο επειδή ένα συγκεκριμένο άτομο ήταν εκεί.

Το πρότζεκτ εξετάζει τη Μόνα Λίζα ως την πιο αναγνωρίσιμη εικόνα της σύγχρονης κουλτούρας, ως προϊόν μαζικής παραγωγής και ταυτόχρονα ως τόπο λατρείας που συγκεντρώνει περισσότερο από 8 εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο. τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο Nikola Mihov έχει περάσει συνολικά περισσότερες από 138 ώρες μπροστά από τη Μόνα Λίζα, μέσα στο ετερόκλητο πλήθος που έρχεται από όλο τον κόσμο. «Η ατμόσφαιρα θυμίζει ροκ συναυλία. Η Τζοκόντα “αναλαμβάνει” τον ρόλο της σταρ και οι τουρίστες είναι οι φαν που γεμίζουν ασφυκτικά την αίθουσα. Αν θέλεις να τη δεις από κοντά, πρέπει να βουτήξεις μέσα στη λαοθάλασσα με την ελπίδα ότι το κύμα σωμάτων θα σε μεταφέρει στην εξέχουσα θέση. το πλήθος είναι ο ένας κολλητά στον άλλο –προς τέρψη των πορτοφολάδων–, αναπνέεις με δυσκολία, γίνονται μονομαχίες με τα selfie stick και οι φύλακες είναι πάντα έτοιμοι να βοηθήσουν τους τουρίστες που λιποθυμούν από τον ενθουσιασμό τους» γράφει ο καλλιτέχνης.

Ως ειρωνεία απέναντι στην εμπορευματοποίηση της Τζοκόντα, ο Mihov αποδομεί τις φωτογραφίες της σειράς αυτής μετατρέποντάς τες σε ενθύμια και σουβενίρ. Το πρότζεκτ συνοδεύεται από photobook σε περιορισμένη έκδοση 300 αντιτύπων από τον εκδοτικό οίκο Innocences σε συνεργασία με το L ‘ Institut Français de Bulgarie.

 

Ο πίνακας Ο Γάμος στην Κανά του Πάολο Βερονέζε δημιουργήθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα κατόπιν παραγγελίας του τάγματος των Βενεδικτίνων για την τραπεζαρία του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου, στο ομώνυμο νησί της Βενετίας. το έργο έχει εμβαδόν 67 τμ. και απεικονίζει ένα παλάτι με περίπου 130 καλεσμένους. Περιλαμβάνει πορτρέτα διαφόρων Βενετών ηγεμόνων , των πιο διάσημων σύγχρονων του Βερονέζε καθώς και τον ίδιο τον καλλιτέχνη και τους φίλους του: τον Τιτσιάνο, τον Τιντορέττο και τον Μπασσάνο. Η φήμη αυτού του πίνακα ήταν μοναδική: στα μέσα του 18ου αιώνα οι φιγούρες του καμβά αναπαράγονταν τόσο συχνά ώστε κάθε φιλότεχνος τις αναγνώριζε πάρα πολύ εύκολα.

Γιατί το αναφέρω αυτό; Γιατί μετά τις 20 Αυγούστου του 1911 όλα άλλαξαν . εκείνη τη μέρα η μόνα Λίζα κλάπηκε από το Λούβρο και, τυχαία, Ο Γάμος στην Κανά τοποθετήθηκε ακριβώς απέναντι της. μετά λοιπόν τη θριαμβευτική επιστροφή του πορτρέτου στο μουσείο τον χειμώνα του 1913, ο πίνακας του Βερονέζε μετατράπηκε σε απλό φόντο, σε ταπετσαρία… Πρόκειται για τον πιο παραμελημένο πίνακα στην ιστορία της ανθρωπότητας· τα βλέμματα όλων πέφτουν φυσικά στη μόνα Λίζα.

Οι πιο διάσημοι Βενετοί, οι πιο γνωστοί ζωγράφοι, οι πιο ισχυροί ηγεμόνες της Δημοκρατίας –όλες οι μορφές στον πίνακα του Βερονέζε παραμένουν αόρατες μπροστά στη Φλωρεντινή νοικοκυρά. τα πολυτελή τους ενδύματα δεν ξεχωρίζουν , καθώς όλοι οι επισκέπτες είναι προσηλωμένοι στο σκούρο, σαν μοναστικό ράσο, ρούχο που φοράει η μόνα Λίζα. Όταν ο κλέφτης, ο 33χρονος Francesco Perugia, στάθηκε μπροστά στο δικαστήριο, η τελευταία ερώτηση του δικαστή που προέδρευε ήταν: «Γιατί έκλεψες την Τζιοκόντα;». Η ερώτηση αυτή προοριζόταν σαφώς για το κοινό, τους δημοσιογράφους –η δίκη του perugia είχε γίνει πανηγύρι για τα μέσα επικοινωνίας. Αλλά ο κλέφτης ήταν ένας απλός ξυλουργός, ένας μικροαπατεώνας που πρόφερε λέξεις που κανείς δεν φαινόταν να ακούει. Κανείς δεν τις άκουσε στη δίκη και κανείς δεν τις ακούει ούτε σήμερα. Η απάντηση του ήταν: «Έκλεψα τη μόνα Λίζα γιατί ήταν ο μικρότερος πίνακας στην αίθουσα, ο μόνος που χωρούσε στον χαρτοφύλακά μου…».

Liza Boeva κριτικός τέχνης και σκηνοθέτις της ταινίας Mona Lisa’s Summer

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 04/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 20:30
Χώρος: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης*

Nikola Mihov (BG)
Ο Nikola Mihov γεννήθηκε στη Σόφια το 1982. Το έργο του έχει παρουσιαστεί διεθνώς σε διάφορες εκθέσεις και φεστιβάλ, όπως: Les Rencontres d’Arles, La Nuit de la Photo στο La Chaux-de-Fonds και The Festival of Young European Photography Circulation(s) στο Παρίσι. Του απονεμήθηκε το Βραβείο της Ένωσης Δημοσιογράφων της Βουλγαρίας, ενώ ήταν υποψήφιος για το The Zooms of Salon de la Photo στο Παρίσι. Το πρώτο του photobook, Forget your Past (2012), συμπεριλήφθηκε στη λίστα του The British Journal of Photography με τα καλύτερα photobook της χρονιάς, ήταν υποψήφιο για το βραβείο Deutsche Börse Photography, ενώ έγραψε για αυτό κριτική το περιοδικό FOAM. Το δεύτερο βιβλίο του, Hello and Welcome to Paris (2016), ήταν στη βραχεία λίστα για το βραβείο Kassel Dummy στο PhotobookFestival του Κάσελ. Ο Mihov είναι συνιδρυτής της σύγχρονης βουλγαρικής φωτογραφικής πλατφόρμας Bulgarian Photography Now, ενώ ήταν προσκεκλημένος επιμελητής της πρώτης διοργάνωσης του Sofia Art Book Fair to 2017.


Διμερή δωμάτια | Mikhail Palinchak (UA)

Ο Mikhail Palinchak εργάζεται εδώ και αρκετά χρόνια ως διαπιστευμένος φωτοδημοσιογράφος στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας της Ουκρανίας. Ακολουθώντας τον Πρόεδρο σε επίσημες αποστολές στις συνόδους κορυφής διεθνών οργανισμών όπως το ΝΑτΟ, η εε ή τα Ηνωμένα Έθνη, βρέθηκε συχνά στις εγκαταστάσεις όπου παίρνονται σημαντικές αποφάσεις για την ειρήνη, το μέλλον και την ευημερία μικρών και μεγάλων κρατών.

Στο περιθώριο αυτών των επίσημων αποστολών άρχισε να παρατηρεί πιο προσεκτικά το περιβάλλον γύρω του. εντυπωσιάστηκε από τον βαθμό στον οποίο αυτοί οι χώροι εργασίας, παρότι άρτια οργανωμένοι, δείχνουν εφήμεροι, χαρακτηρίζονται από μια στεγνή αισθητική λειτουργικότητας, είναι σύγχρονοι με έναν μάλλον αδιάφορο, γραφειοκρατικό τρόπο που θυμίζει πολυκατάστημα μαζικής επίπλωσης. Ξεκίνησε να τραβά φωτογραφίες από τις πάντα ανακαινισμένες και συχνά βραχύβιες υποδομές, με την ελάχιστη διακόσμηση και την πλήρη απουσία φυσικού φωτός, αναδεικνύοντας τα σαλονάκια αναμονής, τα κερματισμένα σώματα αξιωματούχων με τα ατσαλάκωτα κοστούμια, τις μισόκλειστες πόρτες, τις σκιές των σωμάτων που υπαινίσσονται ένα παρασκήνιο μακριά από τα φλας των επίσημων χειραψιών και των συνεντεύξεων τύπου, τις σημαίες και τα φυτά εσωτερικού χώρου, τη σκηνοθετημένη διάταξη της επίσημης φωτογράφησης με τα ονόματα των κρατών στη μοκέτα.

Ως προνομιακός θεατής χώρων στους οποίους η πρόσβαση για τους πολίτες απαγορεύεται αυστηρά, ο Palinchak συλλαμβάνει ευφυώς, σε φωτογραφίες επιτηδευμένα απλές, την αμηχανία ανάμεσα στην επίσημη συνθήκη και την τεχνητή ατμόσφαιρα. Ίσως επίσης το βλέμμα του να οπλίζεται κάπως από το χάσμα ανάμεσα στις μεγάλες συνήθως προσδοκίες και τα μικρά συχνά αποτελέσματα σε τέτοιες συνόδους.

Ηρακλής Παπαϊωάννου

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 04/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 20:30
Χώρος: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης*

Mikhail Palinchak (UA)
Ο Mikhail Palinchak γεννήθηκε το 1985 στο Uzhgorod της Ουκρανίας μέσα σε οικογένεια φωτογράφων. Ξεκίνησε να ασχολείται με τη φωτογραφία το 2008 και από το 2012 είναι μέλος της ομάδας Ουκρανική Φωτογραφική Εναλλακτική (UPHA). Έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό εκθέσεων σε διάφορες χώρες: Ουκρανία, Ιταλία, Μεγ. Βρετανία, Σερβία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, ΠΓΔΜ, Σλοβενία, Ολλανδία, ΗΠΑ, Πολωνία, Γεωργία και Ρωσία. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του βρίσκεται η τεκμηριωτική φύση της φωτογραφίας. Ζει και εργάζεται στο Κίεβο.


Ανασκόπηση | Jindřich Štreit (CZ)

Με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Αθήνα

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 04/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 20:30
Χώρος: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης*

Jindřich Štreit (CZ)

Γεννήθηκε το 1946 στο Vsetín της Τσεχοσλοβακίας (σήμερα Δημοκρατία της Τσεχίας). Το 1967 αποφοίτησε από τον τομέα Διδασκαλίας Εικαστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Παλάτσκυ και πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση. Από το 1972 απεικόνιζε τη ζωή στην τσεχική επαρχία, εστιάζοντας στο πορτρέτο και στους Ρομά. Το διάστημα 1974-1977 φοίτησε στη Σχολή Εικαστικής Φωτογραφίας του Μπρνο.

Το 1982 συμμετείχε -ο μοναδικός φωτογράφος- στην απαγορευμένη έκθεση εικαστικών καλλιτεχνών που πραγματοποιήθηκε σε γήπεδο τένις στην Πράγα. Οι φωτογραφίες του τράβηξαν την προσοχή των Μυστικών Υπηρεσιών. Προφυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση δέκα μηνών με αναστολή, ενώ του απαγορεύτηκε να διδάσκει. Μετά τη «Βελούδινη Επανάσταση» και την αλλαγή καθεστώτος το 1989, δικαιώθηκε και αποκαταστάθηκε. Από το 1994 δραστηριοποιείται ως ανεξάρτητος φωτογράφος.

Δίδαξε στη Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (FAMU) στην Πράγα και στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στη Μπρατισλάβα, ενώ από το 1991 έως σήμερα διδάσκει στο Ινστιτούτο Δημιουργικής Φωτογραφίας του Πανεπιστημίου της Σιλεσίας.

Στο έργο του, ο Štreit πραγματεύεται κυρίως κοινωνικά θέματα: εξαρτημένους, τυφλούς, άτομα με ειδικές ανάγκες, καρκινοπαθείς, ενώ ασχολείται με κάθε θέμα για αρκετά χρόνια. Έχει στο ενεργητικό του μεγάλο αριθμό ατομικών και ομαδικών εκθέσεων, καθώς και εκδόσεων. Έργα του συμπεριλαμβάνονται σε σημαντικές συλλογές, μεταξύ άλλων στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον, στο Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών της Πράγας και στην Πινακοθήκη της Μοραβίας στο Μπρνο.


Banjawarn | Christopher Charles (AU)

H «Υπέρτατη Αλήθεια» (Aum Shinrikyo) προφήτεψε την Αποκάλυψη και πρόσφερε την υπόσχεση της σωτηρίας για τους οπαδούς της. Η αίρεση για την Ημέρα της Κρίσεως ιδρύθηκε από τον Shoko Asahara, ο οποίος εκτελέστηκε με απαγχονισμό στις 6 Ιουλίου 2018. Η «Υπέρτατη Αλήθεια» κήρυττε ένα μοναδικό συγκρητιστικό δόγμα, αντλώντας ταυτόχρονα από ανατολικές και δυτικές θρησκείες, από τα γραπτά του Ισαάκ Ασίμοφ και από τη σαφή πρόθεση να συμπεριλάβει την τεχνολογία σε μια ταχεία πορεία προς τη φώτιση. Διέδιδε το δόγμα αυτό μέσα από διαύλους της ποπ κουλτούρας, όπως κινούμενα σχέδια και εκδόσεις για νέους, και απευθυνόταν σε μια κοινωνικά περιθωριοποιημένη, νεότερη ακαδημαϊκή γενιά, εκείνη που είχε ήδη αποτραβηχτεί σε μια κουλτούρα κινουμένων σχεδίων πολύχρωμης, βίαιης εικονοποιίας με θέματα όπως ο Αρμαγεδών και η καταστροφή.

Το πρότζεκτ Banjawarn του Christopher Charles παίρνει το όνομά του από μια απομακρυσμένη κτηνοτροφική μονάδα στην άκρη της Μεγάλης Ερήμου Βικτώρια στη Δυτική Αυστραλία, την οποία αγόρασε η «Υπέρτατη Αλήθεια» το 1993. Λίγους μόλις μήνες μετά τη λήξη της κατάληψης της μονάδας Banjawarn το 1995, η αίρεση απελευθέρωσε την νευροπαραλυτική ουσία σαρίν στο μετρό του Τόκιο, σκοτώνοντας 12 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 4.000. Η μονάδα Banjawarn συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες αγροτικές ιδιοκτησίες της Αυστραλίας. Με έκταση μεγαλύτερη από 400.000 εκτάρια, έχει περισσότερο από διπλάσιο μέγεθος σε σχέση με το Μητροπολιτικό Τόκιο, μια αστική περιοχή που περιλαμβάνει πάνω από 9 εκατομμύρια ανθρώπους. Αντίθετα, η πολιτεία της Δυτικής Αυστραλίας είναι η δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια στον κόσμο, με πληθυσμό ωστόσο μόλις 2,5 εκατομμύρια κατοίκους, σχεδόν αποκλειστικά κατανεμημένο σε μια μικρή γωνία του νοτιοδυτικού τμήματος.

Καιρό μετά την κατάληψη της μονάδας Banjawarn που κανείς δεν αντιλήφθηκε και την επακόλουθη εγκατάλειψή της, ήρθαν στο φως στοιχεία που υποδείκνυαν πως η «Υπέρτατη Αλήθεια» είχε κατασκευάσει εκεί την ουσία σαρίν, δοκιμάζοντάς την σε πρόβατα: βρέθηκαν κουφάρια 24 προβάτων, πολλά από τα οποία αποδείχτηκε ότι περιείχαν ένα προϊόν της διάσπασης του σαρίν, το μεθυλφωσφορικό οξύ. Η εργασία του Charles παρεμβαίνει στους μύθους και στις αλήθειες της χρήσης του Banjawarn από την «Υπέρτατη Αλήθεια», τότε και τώρα. Τα έργα που προέκυψαν είναι κατάφορτα με τα προϊόντα έρευνας, με ανακτημένα αντικείμενα και προσωπική αλληλεπίδραση από επιτόπιες επισκέψεις. Τα Banjawarn Site 1, 2018, Banjawarn Site 2, 2018, Banjawarn Site 3, 2018, Kamikuishiki Site 1, 2018 και Kamikuishiki Site 1, 2018 είναι ασπρόμαυρες φωτογραφίες τόσο από το Banjawarn όσο και από τις εγκαταστάσεις του κύριου κτηριακού συγκροτήματος της «Υπέρτατη Αλήθεια» στο Kamikuishiki, στους πρόποδες του όρους Φούτζι στην Ιαπωνία. Ο Charles παρεμβαίνει εδώ χρησιμοποιώντας μεθυλφωσφορικό οξύ για να αλλοιώσει χημικά τις χρωμογενικές εκτυπώσεις, αποκαλύπτοντας πολύχρωμες, φασματικές μορφές πάνω σε ολόκληρη τη μονοχρωματική τους επιφάνεια. Αυτά τα έργα-κλειδιά αποκαλύπτουν την καλλιτεχνική πρακτική του Charles, η οποία εξορύσσει αντικείμενα, διαδικασίες και πληροφορίες που έχουν αναδιευθετηθεί και υποβαθμιστεί μέσα από τη διαστρέβλωση ή την επανερμηνεία τους στο πέρασμα του χρόνου.

Εδραιώνοντας κάποια αδιόρατα κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα σε δύο απομακρυσμένα, ετερόκλητα γεωγραφικά μέρη, ο Charles εξετάζει τις αναλογίες στη μορφή και στο περιεχόμενο που εντόπισε κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ταξιδιών. Με γλώσσα που χρωματίζεται από τη, σχεδόν αρχειακή στην εκτέλεσή της, έρευνα πεδίου, το έργο του προσφέρει μια σύνθετη, λυρική αφήγηση, εξερευνώντας τη θεμελιώδη φύση της ανθρωπότητας, τον φυσικό και υλικό κόσμο και μια αίσθηση σύνδεσης με τον τόπο.

Πληροφορίες
Διάρκεια: 27/09 – 04/11/2018
Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00
Εγκαίνια: 27/09/2018, 20:30
Χώρος: Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης*

Christopher Charles (AU)
Ο Christopher Charles γεννήθηκε στο Περθ της Αυστραλίας το 1981. Μεγάλωσε στην περιοχή των σιτοβολώνων της Δυτικής Αυστραλίας και στις βορειοδυτικές ακτές του Ειρηνικού στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Μετά από μια σύντομη επιστροφή στο Περθ στην εφηβεία του, ο Charles ταξίδεψε στον κόσμο μέχρι τα 25 του. Κατά τη διάρκεια αυτής της παρατεταμένης περιόδου διαμόρφωσης, ανέπτυξε τις ικανότητες του στο σχέδιο, στις εγκαταστάσεις, στον κινηματογράφο και στη φωτογραφία-ντοκουμέντο. Από το 2007 ως το 2017 έζησε και δούλεψε στο Βερολίνο, όπου παρουσίασε την πρώτη ατομική του έκθεση Rite On στην γκαλερί σύγχρονης τέχνης West Ends IPMB το 2013. Ο Charles έχει επίσης εκθέσει στο Λονδίνο και στη Μόσχα. Το έργο του ασχολείται με τη «φύση των πραγμάτων», την τάση των αντικειμένων, των διαδικασιών και των πληροφοριών να αναδιευθετούνται και να υποβαθμίζονται μέσω της συνεχούς επανάληψης και επανερμηνείας μέσα στον χρόνο. Εξερευνά την κατασκευή της ταυτότητας και της κοινότητας μέσα από την πράξη της καταγραφής και μετάδοσης γνώσης, μνήμης και ιστορίας, μέσω πρακτικών όπως η τυπολατρία, η ειδωλολατρία και ο φετιχισμός.

Jack Pam
Ο Jack Pam είναι ένας νομάδας ανεξάρτητος επιμελητής, συγγραφέας και ερευνητής. Το έργο του περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δημιουργικών πρότζεκτ, μεταξύ των οποίων ένα ντοκιμαντέρ για το ABC TV (Photography Hijacked), ένα περιοδεύον βιβλιοπωλείο αφιερωμένο στο χειροποίητο (Tennis Club Bookshop) και τη μετάδοση ενός μεγάλου φεστιβάλ εικαστικών τεχνών στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο (Ikono on air Festival). Γοητευμένος από τη διαδικασία της επεξεργασίας, ο Pam διερευνά τα όμορα πεδία της επιστήμης, της ιστορίας και της δημιουργικότητας. Το έργο του επικεντρώνεται συνήθως στα δύο μέσα της σύγχρονης φωτογραφίας και του βίντεο. Η γοητεία που αυτά ασκούν πάνω του προκύπτει από το ενδιαφέρον του για τις σύγχρονες οπτικές γλώσσες που χρησιμοποιούν τόσο οι καλλιτέχνες όσο και το παγκόσμιο κοινό που συμμετέχει σε επικοινωνιακές διαδικασίες. Μόνιμο κίνητρό του αποτελεί η αναζήτηση πρότζεκτ που αξιοποιούν νέες, συχνά φιλόδοξες, μεθόδους αφήγησης και καινοτόμους τρόπους διανομής περιεχομένου, δίνοντας ταυτόχρονα στους καλλιτέχνες χώρο και ευκαιρίες να καθορίσουν και να επανακαθορίσουν τη δημιουργική τους πρακτική.



*Χώροι Εκδηλώσεων

ΜΙΕΤ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Βίλα Καπαντζή)
Βασιλίσσης Όλγας 108
Τ: 2310295170
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 10:30-18:00

Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης
Λεωφ. Βασιλίσσης Όλγας 68
Τ: 2310830591
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 09:00-15:30 | Τετάρτη 09:00-21:30

ESP ΙΙΕΚ Photography + design
Ναυμαχίας Έλλης 3-5
Τ: 2310541148
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-17:00

Stereosis
Ζεύξιδος 3
Τ: 2310250223
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-22:00, Σάββατο 10:00-18:00

Tabya
Κωνσταντίνου Μελενίκου 14Γ
Τ: 2311242522
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 12:00-24:00

Γκαλερί Ρω
Ρωμανού 5
Τ: 2310226552
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11:00-14:00/18:00-20:30 | Τετάρτη 11:00-14:00 | Σάββατο 11:00-14:30

Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης
Κάζα Μπιάνκα
Λεωφ. Βασιλίσσης Όλγας 180
Τ: 2313318538
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 10:00-16:00

Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
Λεωφόρος Στρατού 2
Τ: 2313306400
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 08:00-20:00

Kalos & Klio Showroom
Τσιμισκή 96
Τ: 2314007167
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 11:00-14:00 & 17:00- 20:00 | Σάββατο 11:00-14:00

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Εγνατίας 154 εντός ΔΕΘ-Helexpo
Τ: 2310240002
Ωράριο λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00 | Παρασκευή 10:00-19:00 | Σάββατο 10:00-18:00 | Κυριακή 11:00-15:00



Πληροφορίες

Ο θεσμός
Το 1988 ο πολυσχιδής φωτογράφος, αρχιτέκτονας και εικαστικός Άρις Γεωργίου ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη το διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας Photosynkyria. Τη δεκαετία του ’90 το ετήσιο φεστιβάλ εδραιώθηκε ως ένα σημαντικό διεθνές σταυροδρόμι της εγχώριας και της διεθνούς σκηνής, δίνοντας καίρια ώθηση στην ελληνική φωτογραφία και καθιστώντας τη Θεσσαλονίκη άτυπη πρωτεύουσα της φωτογραφίας στην Ελλάδα. Συνέπεια της δημιουργικής πορείας του φεστιβάλ υπήρξε η ίδρυση το 1998 του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης του οποίου ο Γεωργίου υπήρξε πρώτος διευθυντής. Από το 1998 και μετά το φεστιβάλ πραγματοποιείται πλέον με την οργανωτική ευθύνη του ΜΦΘ. Από το 2000 η Photosynkyria απέκτησε κεντρική διεθνή έκθεση με προσκεκλημένο κάθε φορά επιμελητή. Το 2008 ο τότε διευθυντής του ΜΦΘ Βαγγέλης Ιωακειμίδης προχώρησε στη μετατροπή του φεστιβάλ σε biennale, στη μετονομασία του σε Photobiennale και στη διεξαγωγή του με βάση έναν διαφορετικό κάθε φορά θεματικό άξονα.

Παράλληλα, εκτός από τη διοργάνωση της Θεσσαλονίκης, στον χώρο της ελληνικής φωτογραφίας καθιερώθηκαν μια σειρά από φεστιβάλ ή φωτογραφικές συναντήσεις, όπως ο εξίσου ιστορικός και με ιδιαίτερα σημαντική πορεία Διεθνής Μήνας Φωτογραφίας της Αθήνας (που αργότερα μετονομάστηκε σε Athens Photo Festival), η Photometria (Ιωάννινα), το MedPhoto (Ρέθυμνο), καθώς και οι Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων.

Το 2018 η Photobiennale, στην 23η πλέον διοργάνωσή της που σηματοδοτεί και την 30ή επέτειο από την ίδρυσή της, συναντά ξανά το κοινό της με την κεντρική διεθνή έκθεση Capitalist Realism την οποία επιμελείται η Πηνελόπη Πετσίνη με βοηθό επιμελητή τον Φώτη Μηλιώνη, και ένα πλούσιο πρόγραμμα εκθέσεων και παράλληλων δράσεων.

PhotoBiennale 2018
Η Thessaloniki PhotoBiennale 2018 παρουσιάζει στο κοινό 21 εκθέσεις ελληνικής και διεθνούς φωτογραφίας, ποικίλης θεματολογίας και φωτογραφικών προσεγγίσεων, με τη συμμετοχή 142 καλλιτεχνών από πολλές χώρες του κόσμου.
Στη φετινή διοργάνωση, την κεντρική έκθεση με τίτλο Capitalist Realism επιμελείται η Πηνελόπη Πετσίνη με βοηθό επιμελητή τον Φώτη Μηλιώνη. Διαρθρωμένη σε δύο μεγάλες ενότητες που φιλοξενούνται στους χώρους του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, η έκθεση επιχειρεί να αναδείξει ζητήματα που συντελούν στη δημιουργία ή στην επιδείνωση των οικονομικών κρίσεων στο διεθνές περιβάλλον, σε σύγχρονο και ιστορικό ορίζοντα.

Παράλληλα, στην 30ή επέτειο του θεσμού, η διοργάνωση υιοθετεί ορισμένες νέες ιδέες και πρακτικές για το φεστιβάλ:

Την οργάνωση και παρουσίαση των εκθέσεων δύο πρωτοεμφανιζόμενων Ελλήνων φωτογράφων που επιλέχθηκαν, μετά από ανοιχτό κάλεσμα, από τριμελή επιτροπή στην οποία συμμετείχαν οι Γιώργος Δεπόλλας (φωτογράφος), Στράτος Καλαφάτης (φωτογράφος) και Θοδωρής Μάρκογλου (ιστορικός τέχνης – επιμελητής ΜΦΘ).
Την παρουσίαση σε δύο εκθέσεις έργων από τη μόνιμη συλλογή του ΜΦΘ.
Τη φιλοξενία διεθνούς έκθεσης με θέμα το photobook.
Τη συνεργασία με άλλα φεστιβάλ και φωτογραφικές διοργανώσεις της χώρας (Athens Photo Festival, Photometria, MedPhoto, Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων).
Την οργάνωση επετειακής έκθεσης με έργα από τη συλλογή του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης που αποκτήθηκαν μετά από δωρεά καλλιτεχνών που συμμετείχαν στο φεστιβάλ.
Τη φιλοξενία έκθεσης που υπογραμμίζει τη στενή πλέον σχέση της φωτογραφίας με τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
Τη σύμπραξη με τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για την έκδοση του βιβλίου που συνοδεύει την κεντρική έκθεση.
Συγχρόνως, το φετινό φεστιβάλ, που υποστηρίζεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, περιλαμβάνει παράλληλες εκδηλώσεις για το φωτογραφικό και το ευρύτερο κοινό, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις, εργαστήρια και διαλέξεις, ένα αφιέρωμα στη σχέση της φωτογραφίας με τον κινηματογράφο (σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), καθώς και μια διεθνή διημερίδα με καλεσμένους καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς στην οποία θα διερευνηθεί το πλαίσιο της κεντρικής έκθεσης (σε συνεργασία με το Ίδρυμα Rosa Luxembourg).

Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (ΜΦΘ) είναι φορέας που εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ιδρύθηκε το 1998 και από το 2001 στεγάζεται στη διατηρητέα Αποθήκη Α του 1ου Προβλήτα, στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης. Αποστολή του είναι η συλλογή, διατήρηση και παρουσίαση έργων και αρχείων της τέχνης της φωτογραφίας, ελληνικής και διεθνούς, όσο και η μελέτη του πλήθους σημαντικών εφαρμογών του φωτογραφικού μέσου που επηρεάζουν βαθιά τις σύγχρονες κοινωνίες. Παράλληλα, προσπαθεί μέσα από οργανωμένες εκπαιδευτικές δράσεις και προγράμματα να προσφέρει γνώση στο ευρύτερο κοινό όλων των ηλικιών σχετικά με το φωτογραφικό μέσο και τις εφαρμογές του, την τέχνη της φωτογραφίας, τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής της εικόνας.

Τα αρχεία και η συλλογή του περιλαμβάνουν 90.000 περίπου φωτογραφικά αντικείμενα της περιόδου 1890-2015, στα οποία περιλαμβάνονται το αρχείο Γιάννη Στυλιανού, το αρχείο Σωκράτη Ιορδανίδη, το αρχείο Δημήτρη Λέτσιου, ενώ είναι θεματοφύλακας του ελληνικού τμήματος του αρχείου Fred Boissonnas. Η σύγχρονη συλλογή του περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό έργων Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών.

Το ΜΦΘ οργανώνει ανά διετία διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας, ένα από τα παλαιότερα της Ευρώπης (ξεκίνησε το 1988), το οποίο συνιστά σταυροδρόμι της ελληνικής φωτογραφίας με τη διεθνή σκηνή. Η δραστηριότητα του ΜΦΘ είναι εθνικής εμβέλειας, ενώ έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την παρουσίαση της ελληνικής φωτογραφίας σε διεθνές επίπεδο. Στα είκοσι περίπου χρόνια της λειτουργίας του έχει υλοποιήσει εκατοντάδες εκθέσεις και δράσεις στη Θεσσαλονίκη, στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό.