ACvsX | Tolerance(s) | Σπύρος Ζερβουδάκης
Σε αυτήν την ενότητα το photologio θα παρουσιάζει σε εβδομαδιαία βάση το έργο καλλιτεχνών που παίρνουν μέρος στην έκθεση “Tolerance(s) – Ανοχές”. Την επιλογή των έργων, την επιμέλεια και τον συντονισμό παραγωγής της έκθεσης έχουν αναλάβει οι συνεργάτες της Artifactory Κώστας Ιωαννίδης και Ελένη Μουζακίτη
Σπύρος Ζερβουδάκης – A1
«Στην Ελλάδα, η οποία έχει πληγεί από την οικονομική κρίση περισσότερο από τις άλλες δυτικές χώρες, τα προβλήματα που προκύπτουν για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες και, κυρίως, για τα παιδιά είναι τεράστια. Η φτώχεια, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η στέρηση βασικών αγαθών έχουν δημιουργήσει συνθήκες απελπισίας, με αποτέλεσμα μια ανθρωπιστική καταστροφή, που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια όλων μας καθημερινά.
Η δημοκρατία και οι αξίες της πλήττονται και το μέλλον είναι αβέβαιο, ειδικά για τις νέες γενιές. Το κοινωνικό κράτος έχει αποσυντεθεί και η κοινωνική αλληλεγγύη, όπως οφείλει να εκφράζεται από το δημοκρατικό κοινωνικό κράτος, δοκιμάζεται. Τα ανθρώπινα δικαιώματα, ειδικά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, παραβιάζονται με πολλαπλούς τρόπους και η κοινωνική συνοχή απειλείται» (Παρατηρητήριο για τη Δημοκρατία & τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Εκπαίδευση).
Τραγικοί αποδέκτες όλης αυτής της κατάστασης είναι τα παιδιά, που βιώνουν ένα επισφαλές και αβέβαιο κλίμα, που γεννά στα ίδια φόβο, υπαρξιακό πόνο και έντονο θυμό. Ο θυμός αυτός ενισχύει επιθετικές ή ακόμη και παραβατικές συμπεριφορές. Η κρίση αυτή έχει αλλοιώσει κάθε έννοια σεβασμού των εφήβων απέναντι σε οτιδήποτε έχει οσμή εξουσίας. Η αμφισβήτησή τους απέναντι στο σχολείο είναι, πλέον, σοκαριστικά τυφλή. Ο δάσκαλος πρέπει να γκρεμίζει το τείχος ανάμεσά τους, με πιο γρήγορο ρυθμό, απ’ αυτόν που κτίζεται.
Για κάποιο μυστήριο λόγο, η συγκέντρωση των «δύσκολων παιδιών», δεν ακολουθεί τον νόμο της εντροπίας στην κατανομή τους σε ένα σχολείο. Τις περισσότερες φορές είναι συγκεντρωμένα σε ένα ή δύο τμήματα. Είναι αυτά τα τμήματα, που όλοι οι καθηγητές προσπαθούν να αποφύγουν. Το Α1 είναι ένα από αυτά.
Ποια ήταν τα κίνητρα που σε οδήγησαν στην απόφασή σου να συμμετάσχεις στη συγκεκριμένη έκθεση;
Νομίζω ότι ο καθένας μας ψάχνει τον κατάλληλο τρόπο για να εκφράσει την άποψή του πάνω σε ζητήματα ρατσισμού και μισαλλοδοξίας. Ακόμα περισσότερο όταν αυτά τα φαινόμενα εμφανίζονται στον κόσμο των εφήβων.
Είναι βέβαια και αυτή η ηθική αγωνία για το μέλλον του δημόσιου σχολείου, το οποίο σήμερα βάλλεται ξανά και γίνεται προσπάθεια να μετασχηματιστεί σε κάτι απρόσωπα χρηστικό.
Με ποιον τρόπο μεταφέρονται στο κοινό μέσω του συγκεκριμένου έργου σου μηνύματα συμπερίληψης, σεβασμού και ανοχής στην ετερότητα;
Η οικονομική, αλλά και θεσμική κρίση βρισκόταν στο αποκορύφωμά της στην Ελλάδα, όταν ξεκίνησα το φωτογραφικό αυτό project. Αποδέκτες όλης αυτής της κατάστασης ήταν και οι έφηβοι, οι οποίοι βίωναν ένα επισφαλές και αβέβαιο κλίμα, που τους γεννούσε φόβο και έντονο θυμό. Ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία είχε ήδη κατακτήσει μέρος του κόσμου τους.
Ξεκινώντας το «Α1» στο Λύκειο που εργαζόμουν, προσπάθησα να χτίσω γέφυρες μεταξύ των μαθητών και των δασκάλων από τη μία, αλλά και μεταξύ των ίδιων των μαθητών από την άλλη. Το σχολείο θα μείνει αξιακά ασπόνδυλο, αν ο δάσκαλος δεν μοιραστεί τις αγωνίες, τους φόβους αλλά και τα όνειρα μαζί τους. Η συμμετοχή τους στο εικαστικό αποτέλεσμα λειτούργησε συνδετικά και αυτό περνά και στον θεατή. Αυτού του είδους οι εικόνες δεν θα μπορούσαν να είναι κατοικήσιμες, αν δεν ήταν ενεργό μέρος τους ο πρωταγωνιστής.
Πιστεύεις πως η Τέχνη έχει τη δύναμη να ευαισθητοποιήσει συμπολίτες μας κατά του ρατσισμού και να επηρεάσει τις κοινωνίες προς την κατεύθυνση της ισότητας και της αποδοχής του Άλλου;
Το τέρας του ναζισμού επιχείρησε να πάρει θέση μέσα στο σχολείο και οι κοινωνικές συνθήκες, σε συνδυασμό με την οικονομική εξαθλίωση, βοήθησαν σ’ αυτό. Η ανάγκη των εφήβων να νιώσουν ασφάλεια, εντασσόμενοι σε μια ομάδα, χαλάρωνε τις άμυνές τους απέναντι στον παραλογισμό της μισαλλοδοξίας. Η μετωπική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτού του είδους δεν είναι κατάλληλη σε αυτές τις ηλικίες. Αυτό που ήθελα ήταν να δημιουργήσω μια δυσφορία απέναντι σε αυτή τη φασιστική αισθητική. Και η τέχνη ήταν το κατάλληλο εργαλείο.
Βιογραφικό
Ο Σπύρος Ζερβουδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές (Msc) στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά στο Πολυτεχνείο Κρήτης και Φιλοσοφία των Μαθηματικών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τη Φωτογραφία παρακολουθώντας μαθήματα στον Φωτογραφικό Όμιλο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνέχισε παρακολουθώντας σεμινάρια και διαλέξεις. Έχει παρουσιάσει το φωτογραφικό του έργο σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται στο «Μουσείο Μπενάκη», στο Benetton Foundation’s collection, στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, στο «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείον» και σε ιδιωτικές συλλογές, εντός και εκτός Ελλάδας.
Ζει, εργάζεται και δημιουργεί στα Χανιά της Κρήτης.
Spiros Zervoudakis – A1
“In Greece, which suffers from the economic crisis more than other western countries, the problems arising for hundreds of thousands of families and especially for children are enormous. Poverty, unemployment, social exclusion and deprivation of basic necessities has created desperate conditions, resulting in a humanitarian disaster unfolding daily before everyone’s eyes.
Democracy values are affected. Future is uncertain, especially for younger generations. The welfare state has disintegrated. Social solidarity, being an expression of the democratic social state, has been tested. Human rights, especially of vulnerable social groups are violated in multiple ways and social cohesion is threatened” (Observatory for Democracy & Human Right in Education).
Tragic recipients of this situation are the children, experiencing a precarious and uncertain climate, fear, existential pain and intense anger. Their anger leads to aggressive and even delinquent behaviors and extinguishes every sense of respect for all kinds of governing power. Their opposition against school is shockingly blind. Teachers are called upon to demolish the wall, built by the crisis aftereffects and growing day by day between them and the children.
For some mysterious reason, the “difficult children” concentration does not follow the entropy distribution law inside the school groups. Most of the times such children are found in one or two class groups, that all teachers are trying to avoid. A1 class is one of them.
What motivated you to participate in this exhibition?
I think everyone is looking for an appropriate way to express their opinion on racism and intolerance issues. Even more so, when these phenomena occur in the world of teenagers.
Besides there is, of course, this moral anguish for the future of public school, which is being challenged again, while the government is trying to transform it into something impersonally utilitarian.
How does this work convey to the audience the message of inclusion, respect and tolerance?
The financial and institutional crisis was at its peak in Greece when I started this photographic project. Recipients of this whole situation have also been the teenagers as well, experiencing an insecurity and uncertainty that gave rise to fear and intense anger. Meanwhile, racism and intolerance had already conquered part of their world.
Starting “A1” in the Lyceum where I worked, I tried to build bonds between students and teachers on the one hand and among students on the other. The school will remain a valuable invertebrate, if the teacher does not share the anxieties, fears and dreams with them. Their participation in the project worked as a link and that reaches out to the viewer. Such images would be uninhabitable if the protagonist was not an active part in them.
Does Art have the power to raise awareness against racism and lead societies towards equality and acceptance?
The monster of Nazism attempted to find place within the school and was greatly aided by the social conditions combined with the economic deterioration. The need for adolescents to feel safe in a group, loosened their defenses against the irrationality of intolerance. Frontal treatment of such problems is not appropriate in such ages. What I wanted was to create an inconvenience against this fascist aesthetic. And art was the right tool.
Bio
Spiros Zervoudakis was born in Athens. He studied Mathematics in Aristotle University of Thessaloniki , continued with Post Graduate studies (Msc) in Applied Mathematics in Technical University of Crete and Philosophy of Mathematics in National University of Athens.
His occupation with photography started when he attended classes on Photography in the Photographic Group of the Aristotle University of Thessaloniki and continued by attending seminars and workshops. He has presented his work in individual and group Exhibitions, both in Greece and abroad and his works have been awarded in National and International Competitions. His works are exhibited in the “Benaki Museum”, the Benetton Foundation’s collection, the Municipal Gallery of Chania, in “Contemporary Art Museum – Olivepress” as well as in many private collections in Greece and abroad.
He lives, works and creates in the city of Chania, Crete.
Η έκθεση Tolerance(s) είναι προγραμματισμένη να παρουσιαστεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του έργου “Art and Culture vs Xenophobia // Τέχνη και πολιτισμός ενάντια στην ξενοφοβία“, τον Μάιο 2021 στο Σεράφειο στην Αθήνα και τον Ιούνιο στη Νορβηγία. Το “Art and Culture vs Xenophobia // Tέχνη και πολιτισμός ενάντια στην ξενοφοβία” αντιμετωπίζει, με εργαλεία τις τέχνες και τον πολιτισμό, τα φαινόμενα της ξενοφοβίας και της ρητορικής μίσους, τα οποία αναπτύσσονται σε περιβάλλον έλλειψης συμπερίληψης και ανοχής για τον Άλλο. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την Artifactory και εταίρους το Ås Art & Music School του Δήμου του Ås στη Νορβηγία και το “Baumstrasse -Ο Δρόμος με τα Δέντρα“.
Το πρόγραμμα Active citizens fund είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.
Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr