1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Δαμιανός Μωραΐτης – Αθανασία Παναγέα
Στο photologio «μιλάμε για τη φωτογραφία» και ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο ανάγνωσης των εικόνων καθώς και για τον παραγωγικό διάλογο.
Με το σκεπτικό αυτό έχουμε εγκαινιάσει τη νέα στήλη «1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική».
Σκοπός της στήλης είναι να δούμε μέσα από την ανάγνωση μας φωτογραφίας τις σκέψεις των προσκεκλημένων φωτογράφων, την άποψή τους για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τον τρόπο ανάγνωσής τους, τα συναισθήματα τους και γενικά ό,τι έχουν να πουν για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, να διαπιστώσουμε τις τυχόν συγκλίσεις ή αποκλίσεις και να προάγουμε έτσι τον οπτικό εγγραμματισμό.
Μια φορά τον μήνα δύο φωτογράφοι, που συχνά έχουν και την ιδιότητα του δασκάλου φωτογραφίας, θα προχωρούν, παράλληλα και ανεξάρτητα, στην ανάγνωση μιας φωτογραφίας, που θα τους δίνεται.
Για σήμερα, φωτογραφία του Mario Giacomelli, που δόθηκε προς “ανάγνωση” στους Δαμιανό Μωραΐτη και Αθανασία Παναγέα.
Mario Giacomelli
| Δαμιανός Μωραΐτης | Αθανασία Παναγέα |
| “Οι φωτογραφίες δεν γίνονται από τις κάμερες, οι οποίες είναι μόνο εργαλεία. Τις φωτογραφίες τις κάνουμε εμείς με το νου μας και την καρδιά μας” (Arnold Abner Newman).
Ο πατρογονικός δυισμός: ιδέες και συναίσθημα κάτι που ισχύει για τον καλλιτέχνη και για τον δέκτη του έργου του. Έτσι λοιπόν όταν έχω μπροστά μου ένα έργο τέχνης, το προσεγγίζω ξέροντας μερικά πράγματα, όσα περισσότερα μπορώ, για τη ζωή, τις απόψεις και τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες μέσα στις οποίες έζησε και δημιούργησε ο καλλιτέχνης. Όπως επίσης το ευρύτερο έργο του και την περίοδο που έφτιαξε το δημιούργημά του. [* Ο τίτλος, αν υπάρχει, παίζει για μένα σημαντικό ρόλο (και το «Άτιτλο» τίτλος είναι)] Ο Mario Giacomelli έζησε τα παιδικά του χρόνια, ορφανός, στην δυστοπική περίοδο του μεσοπολέμου στη φασιστική Ιταλία και την εφηβεία του στην κατοχή. Η συγκεκριμένη φωτογραφία, που εντάσσεται στο έργο του Early Landscapes (1954–60) και περιέχει τα πρώτα μοτίβα που φωτογράφισε ο Giacomelli, έχει τίτλο Landscape: Flames on the Field 1954 (Τοπίο: Φλόγες στο χωράφι. σε ελεύθερη μετάφραση). Αυτή, η δυνατή σε αντιθέσεις, φωτογραφία που χωρίζεται σε 2 επίπεδα, το ισοπεδωμένο και βιομηχανικά καλλιεργημένο εμπρός και χωρίζεται από το ακαλλιέργητο (παρθένο;) πίσω, από ένα ανάχωμα πάνω στο οποίο χορεύουν οι φλόγες – στοιχειά του, όπως και το συνολικό έργο του Giacomelli αναδεικνύει το μεταφυσικό, το ονειρικό και φέρνει στην επιφάνεια τον κόσμο του ασυνείδητου. Βλέποντάς την μου γεννιόνται πολλά συναισθήματα, θλίψη, ανησυχία, αγωνία αλλά και σκέψεις (ο δυισμός που λέγαμε), για το σήμερα και το μέλλον του κόσμου που ζούμε. Ένας κόσμος που φλέγεται και ο οποίος αντιμετωπίζει τη φύση ως φυσικό πόρο προς (άγρια) εκμετάλλευση.
|
Ο φωτογράφος μέσω της παρουσίασης του έργου του, μας καλεί με ειλικρίνεια στον τρόπο που βιώνει τον κόσμο. Σε αυτή τη φωτογραφία ο Mario Giacomelli μας προσκαλεί να δούμε μέσω της ματιάς του. Πρόκειται για μία μαυρόασπρη και μετωπική αντιμετώπιση του τοπίου, μία συγκινητική τοπογραφία, καθώς βιώνουμε τη σιωπή και την επιβλητικότητα της φύσης και των κάθετων αξόνων, με μία συγκρατημένη αξιοπρέπεια. Μία αξιοπρέπεια που πηγάζει από τον ουμανισμό που ο φωτογράφος μελετά και τελικά αντιπροσωπεύει. Ένα τοπίο ήσυχο αλλά ταυτόχρονα απόκοσμο. Ένα τοπίο γεμάτο με παραλληλίες, οριζόντιες και κάθετες, οι οποίες όμως τελικά μας καλλιεργούν το συναίσθημα του εγκλωβισμού και της δυσκολίας. Η συνέπεια και η ειλικρίνεια είναι ευδιάκριτες στο έργο του Giacomelli και ειδικά σε αυτή τη φωτογραφία όταν αφεθούμε να μελετήσουμε το φώς.
Παρατηρούμε έντονα τις επιρροές του φωτογράφου από την τυπογραφία που είχε σπουδάσει και ασκούσε. Οι επιρροές αυτές είναι αποτυπωμένες στην τεχνική του(χρήση χαρτιού υψηλής αντίθεσης, χημική επεξεργασία). Η τελική σύνθεση αποτελείται από ξεκάθαρα γεωμετρικά σχήματα και μέσω της έλλειψης του ανθρώπινου στοιχείου προσπαθεί να μας μεταφέρει ένα απόκοσμο μήνυμα. Σε έναν τόπο σαν και αυτόν έχω συχνά βρεθεί στα όνειρά μου. Βλέποντας την εικόνα, μεταφέρομαι σε μια αμφίβολη κατάσταση. Ενώ οι γραμμές και η προοπτική ακολουθούν τους κανόνες, η ατμόσφαιρα και το φως δημιουργούν ένα παγωμένο τοπίο. Βυθίζομαι σε μια ομίχλη και αισθάνομαι την υγρασία σε όλο μου το σώμα, σε βαθμό που χάνω την αίσθηση στα ακροδάχτυλά μου που μουδιάζουν. Ανακαλώ προσωπικά βιώματα κάτι που προκαλεί η εικόνα μέσω των συμβολισμών και της εντυπωσιακής ατμόσφαιρας. Η σχέση του φωτός με το σκοτάδι, ο τρόπος που ξεχύνονται το ένα μέσα στο άλλο και η μειωμένη χρήση των ενδιάμεσων τόνων, με παραπέμπουν στο yin yang. Στην αιώνια σύνθεση των αντιθέτων, την γενεσιουργή αρχή που δημιουργεί τον τέλειο κύκλο, που αντιπροσωπεύει τη θεωρία της δημιουργίας και τελικά την αέναη κίνηση. |
Δαμιανός Μωραΐτης
O Δαμιανός Μωραΐτης γεννήθηκε το 1952 στη Λιβαδειά, σπούδασε τα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 2013 είναι συνταξιούχος καθηγητής Μαθηματικών και έκτοτε απασχολείται εθελοντικά στη Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς στην οποία έχει δωρίσει και τη βιβλιοθήκη του με περισσότερα από 1200 τεκμήρια τα οποία είναι διαθέσιμα για το κοινό.
Με τη φωτογραφία ασχολείται συστηματικά από το 1980.
Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια καλλιτεχνικής φωτογραφίας, όπως και σεμινάριο κριτικής και επιλογής φωτογραφιών. Το 1991 παρακολούθησε τα επιμορφωτικά σεμινάρια που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης (ΓΓΛΕ) με τον Πλάτωνα Ριβέλλη.
Το έτος 1991 − 1992 δίδαξε για πρώτη φορά φωτογραφία σε τμήμα φωτογραφίας της ΝΕΛΕ.
Δίδαξε φωτογραφία σε μαθητές Γυμνασίου στα πλαίσια Πολιτιστικών Προγραμμάτων για 3 χρόνια.
Το 2013 είχε την ιδέα της δημιουργίας της Ομάδας Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς. Έτσι από τον Φεβρουάριο του 2014 διδάσκει φωτογραφία στις Ομάδες Φωτογραφίας, νέων και προχωρημένων, της Ομάδας Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς και επιμελείται τις ετήσιες εκθέσεις φωτογραφίας των μελών της ομάδας καθώς και τις εκθέσεις φωτογραφίας σημαντικών φωτογράφων. Κατά διαστήματα διδάσκει φωτογραφία σε διάφορες ομάδες, πάντοτε χωρίς αμοιβή
Έχει εκδώσει 3 καταλόγους προσωπικών εκθέσεων σε μορφή ebook.
Επίσης είναι συγγραφέας – δημιουργός ή επιμελητής σε 10 βιβλία καταλόγους εκθέσεων φωτογραφίας και είναι συγγραφέας περίπου 3.000 σελίδων σημειώσεων, για την τέχνη της φωτογραφίας και παρουσιάσεων σημαντικών φωτογράφων.
Όλα αυτά έχουν εκδοθεί ηλεκτρονικά από το σύλλογο «Φίλοι της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς» και διανέμονται δωρεάn μέσω της ιστοσελίδας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς και από το site του.
Site: https://fotografes.gr/
Facebook: Δαμιανός Μωραΐτης
Email: damor1952@gmail.com
Αθανασία Παναγέα
Η Αθανασία Παναγέα σπούδασε Καλές Τέχνες και Πολιτισμική Διαχείριση, ενώ τα προσωπικά και ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη φωτογραφία. Είναι συνιδρύτρια της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Balkaniko από το 2015 και είναι μία από τους διοργανωτές του πρώτου φεστιβάλ αναλογικής φωτογραφίας στην Αθήνα.
Ως φωτογράφος έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Φωτογραφίες της υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές, έχουν δημοσιευτεί σε φωτογραφικά περιοδικά καθώς επίσης εκτίθενται και σε μόνιμες εκθέσεις στην Ελλάδα, τη Σερβία, τη Σλοβακία και την Τουρκία. Η φωτογραφία αποτελεί για την Αθανασία έναν τρόπο αναπαράστασης της προσωπικής ανάμνησης αλλά και διατήρησής της. Μέσα από τον πειραματισμό με τις αφηγηματικές δυνατότητες του μέσου της, η Αθανασία πραγματεύεται την έννοια της χρονικότητας, η οποία αποτελεί και κύριο στοιχείο της δουλειάς της συνολικά. Επιπλέον, έχει εργαστεί ως διευθύντρια φωτογραφίας για πλήθος ταινιών μικρού μήκους και video clip και έχει συμμετάσχει σε ομάδες παραγωγής φεστιβάλ κινηματογράφου για την εύρεση πόρων, την επιμέλεια προγράμματος και τον συντονισμό επισκεπτών.
http://www.panagea.gr
https://shadowsproject.wordpress.com/
http://balkaniko.org/
