Γιάννης Γιαννακόπουλος: “Είμαι δέσμιος της ανθρώπινης παρουσίας και των συναισθημάτων στις εικόνες μου”
Κοιτάζω τις φωτογραφίες σου από την ενότητα Aftica και μετά διαβάζω για σένα πως είσαι μέλος των Γιατρών του Κόσμου οπότε ταυτόχρονα ταξιδεύεις “αναζητώντας την φωτογραφική αλήθεια”. Σε επηρεάζουν οι διαφορετικοί άνθρωποι, τα διαφορετικά τοπία στα μέρη που δουλεύεις σαν ρεπόρτερ ή μήπως υπάρχει κάτι κοινό παντού;
Τα διαφορετικά μέρη αποτελούν μόνο το σκηνικό μιας “παράστασης” ενός γεγονότος, οι άνθρωποι όμως έχουν κοινή συνισταμένη, τον φόβο, την απελπισία, τη θλίψη, το άγνωστο για την επόμενη ημέρα. Είμαι δέσμιος της ανθρώπινης παρουσίας και των συναισθημάτων στις εικόνες μου. Το παράδειγμα ότι εάν μπούμε σε μια πλαστική βάρκα και βγούμε στο Αιγαίο με 8 μποφόρτριάντα άνθρωποι,με διαφορετική θρησκεία, φύλλο, χρώμα, καταγωγή, η βάρκα θα βουλιάξει με τον ίδιο τρόπο και μ’ εμάς μέσα και θα κινδυνεύσουμε το ίδιο… Το σκηνικό θα είναι μόνο διαφορετικό εάν η βάρκα είναι στα ανοικτά της νότιας Ιταλίας, οι ανθρώπινες ιστορίες θα είναι κοινές.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Τι είναι σημαντικό τελικά για τον φωτογράφο να έχει την φωτογραφική μηχανή στην σωστή θέση ή την σωστή στιγμή;
“Η στιγμή” χωρίς δεύτερη σκέψη. Η σωστή θέση κάνει μια εικόνα βαρετή για τον δημιουργό. Στην αναζήτησή μας πρέπει να κυριαρχεί η “αποφασιστική στιγμή” όπου η τέχνη θα συναντήσει τους κανόνες, της τεχνική και θα μας δώσει ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Η σκέψη μου ταξιδεύει στα λόγια του δασκάλου Henri Cartier-Bresson “απ’ όλα τα εκφραστικά μέσα, η φωτογραφία είναι το μόνο που παγιώνει μια συγκεκριμένη στιγμή. Παίζουμε με πράγματα που εξαφανίζονται και που, μετά την εξαφάνισή τους, είναι αδύνατο να τα επαναφέρουμε στη ζωή. Μια φωτογραφία είναι η ταυτόχρονη, εντός κλάσματος του δευτερολέπτου, αναγνώριση της σημασίας ενός γεγονότος και της αυστηρής οργάνωσης των οπτικά αντιληπτών μορφών που το εκφράζουν”.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Η πραγματικότητα χάνεται. Τί συμβαίνει με τις εικόνες όμως; Αισθάνεσαι σαν να δημιουργείς με αυτές ιστορία όταν φωτογραφίζεις;
Μέσα από τα χρόνια της φωτογραφικής μου διαδρομής στην ανθρωπιστική φωτογραφία θα έλεγα ότι καταθέτω περισσότερο την έννοια της “Μαρτυρίας”. Οι φωτογραφίες μου αποτελούν μικρές ανθρώπινες μαρτυρίες και εγώ με το να βρίσκομαι εκεί, αποτελώ μέρος της ιστορίας – ενός γεγονότος.
Θεωρείς πως η φωτογραφία είναι μια παγκόσμια γλώσσα;
Η φωτογραφία είναι κάτι που χρειάζεται ελάχιστα κλάσματα δευτερολέπτου. Η καρδιά, το μυαλό και το μάτι, όπως λέει και ο Cartier-Bresson, βρίσκονται σε μία γραμμή, για να πιάσουν εκείνη τη μοναδική στιγμή όπου όλα συναντώνται και όλα συμβαίνουν. Μια φωτογραφία πρέπει να προκαλεί μια σχέση σεβασμού και αλληγορίας με τον θεατή και όχι μια προσπάθεια να γοητεύσει και να ξεγελάσει.Τότε μπορεί να αποτελέσει μια παγκόσμια συνομιλία όπου ο θεατής μπορεί να ταυτίζεται με τον φωτογράφο και να νιώθει σαν να είναι παρών. Έτσι μπορούμε να αντιληφθούμε τη σημασία της ηθικής στο τελικό αποτέλεσμα.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Βοηθά, όταν φαίνεται το συναίσθημα στην φωτογραφία; Αποτυπώνεται αυτό που επιθυμείς τελικά;
Συναίσθημα, η κατ’ εξοχήν έκφραση της εσωτερικότητας δε θα μπορούσε να λείπει από τον κόσμο του φωτογράφου. Το συναίσθημα είναι το παράθυρο μέσα απ’ το οποίο ο φωτογράφος ατενίζει τον κόσμο πέρα από την τεχνική, τη γεωμετρία και τη σύνθεση. Σε προσωπικό επίπεδο, σε μία εποχή παγκόσμιας κρίσης με τα πάντα ρευστά και απρόβλεπτα, καταφέρνω να βρω, μέσα από την πίστη μου στον άνθρωπο, τον τρόπο να εκφράσω στις εικόνες μου τη βεβαιότητα/αβεβαιότητα που επικρατεί γύρω μου.
Ο ακτιβισμός είναι κάτι που αναγκαστικά υπάρχει σε έναν φωτορεπόρτερ;
Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον που θα ασχοληθεί με την τέχνη του Φωτορεπορτάζ να μην έχει στο αίμα του τον ακτιβισμό. Είναι κάτι που θυμάμαι ότι έλεγε στα νιάτα μου, ο δάσκαλος μου ο Άλκης Ξανθάκης “Το όνειρο και κάποιες φορές η ουτοπία των φωτορεπόρτερ ότι μπορεί και να αλλάξουμε λίγο τον κόσμο… Μόνο έτσι όμως καταθέτεις την αλήθεια…
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Ένας φωτογράφος καταφέρει να βρεί μια ισορροπία στις υποχρεώσεις του και στην προσωπική του έκφραση; Είναι αυτό κάτι πιο δύσκολο στις μέρες μας;
Ο φωτογράφος δεν πρέπει να ισορροπεί γιατί τότε χάνεται η δημιουργία. Σίγουρα πολλές φορές είναι ένα μοναχικός δρόμος. Οι υποχρεώσεις είναι κάτι που όρισε& ορίζει ο δυτικός κόσμος μέσα από τον καπιταλισμό και τα πρέπει. Προσωπικά, στο τελείωμα κάθε ημέρας θέλω να κερδίζει η δημιουργία.
Η συνεργασία με τους γιατρούς του κόσμου είναι ένα αβαντάζ για την φωτογραφική σου πορεία;
Μπορώ να πω, πως η εθελοντική μου συμμετοχή όλα αυτά τα χρόνια στις αποστολές ανθρωπιστικής/ιατρικής δράσης των Γιατρών του Κόσμου σε όλο τον κόσμο είναι μοναδική εμπειρία ζωής. Οι Γιατροί του Κόσμου είναι ένα μεγάλο σχολείο στα ιδανικά του ανθρωπιστικού κινήματος. Ξεκίνησα με την πρώτη μου ανθρωπιστική αποστολή στους Γιατρούς του Κόσμου πριν από είκοσι ένα χρόνια στο Αφγανιστάν, είχα την χαρά και την τιμή εκεί να γνωρίσω τον ιδρυτή των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας και Χειρουργό Θεόφιλο Ροζενμπεργκ και τον Νικήτα Κανάκη. Ο Θεόφιλος και ο Νικήτας με δίδαξαν τις αρχές του ανθρωπιστικού κινήματος που κουβαλάω μέσα μου μέχρι και σήμερα. Ήταν σαν έδωσα άτυπα τον όρκο του Ιπποκράτη. Η κάθε αποστολή ξεχωριστά με έμαθε να βλέπω, να αισθάνομαι, να ακούω, να μην κλέβω εικόνες, αλλά να τις αποτυπώνω με ρεαλισμό, αυτό είναι το μεγαλύτερο αβαντάζ που πήρα από του Γιατρούς του Κόσμου.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Τι σημαίνει η φωτογραφία για εσένα;
Ότι δεν μένω αμέτοχος… μέσα από την φωτογραφία συνεχίζω και θα συνεχίσω τις αναφορές μου στην ανθρώπινη ζωή, στις ανθρώπινες αξίες και να τις φωτογραφίζω. Μέσα από την ανάδειξή τους, συνεχίζω να αναζητώ το νόημα απέναντι στη φθαρτή ατομικότητα. Ένα νόημα που αναζητώ να απαντήσω μέσα από τον φωτογραφικό μου φακό, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.. Οι εικόνες μου έχουν σκοπό τη συνειδητοποίηση του κοινού ότι ακόμα και τα τοπικά προβλήματα μπορούν εύκολα να γίνουν παγκόσμια, να γίνουν δικά μου. Δεν αποτελεί ευφυολόγημα πως το πέταγμα της πεταλούδας στον Αμαζόνιο επηρεάζει τις ζωές μας. Μοιάζει πολύ μακρινή η απόσταση της ανθρωπιστικής δράσης των Γιατρών του Κόσμου στα νοσοκομεία και στις δομές προσφύγων στην Ουκρανία και στα σημεία εισόδου στη Ρουμανία, από την καθημερινή ζωή. Όμως τελικά δεν είναι… Όπως δεν είναι μακριά τα Τέμπη.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Τι επιθυμείς και τι σχεδιάζεις για το μέλλον σαν φωτογράφος;
Το μεγάλο μου όνειρο, ένα σχολείο για νέους φωτογράφους στην αγαπημένη μου Αφρική και ειδικότερα στην Ουγκάντα. Όπου φωτογράφοι από όλο τον κόσμο θα μπορούν να μοιράζονται την αγάπη τους για τη φωτογραφία. Ένα σχολείο όπου η τεχνική θα συναντά την τέχνη της φωτοειδησεογραφίας.
Μίλησέ μου για τον θάνατο που αντικρίζεις συχνά. Πιστεύεις ότι τον νικά η φωτογραφία ;
Πολλές φορές χάνω την πίστη μου στον άνθρωπο, με τον μη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα,στην ιδιαίτερη υπόσταση και αξία της ανθρώπινης ζωής. Η φωτογραφία πιστεύω ότι μας αφήνει μικρές νίκες στο τέλος, γιατί βασίζεται σε αρχές όπως η ευαισθησία, η αγάπη και η κατανόηση, οι οποίες καθώς γίνονται πράξη μέσα από τον φωτογραφικό φακό, ανοίγει ο δρόμος για την προσέγγιση όλων εκείνων των ιδανικών, που ενσαρκώνουν το υπεύθυνο και ουσιαστικό ενδιαφέρον του ανθρώπου για τον άνθρωπο.
Γιάννης Γιαννακόπουλος
Info – CV
Ο Γιάννης Γιαννακόπουλος γεννήθηκε στο Μόναχο το 1968. Σπούδασε Γραφικές Τέχνες και Φωτογραφία M.A. Middlesex University of London.
Είναι εθελοντής των Γιατρών του Κόσμου από το 2001 και από το 2009 μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, επίσης μέλος της Ελληνικής Ένωσης Φωτορεπόρτερ (ΕΦΕ).
Από το 1993 είναι Δάσκαλος Φωτογραφίας στον ΑΚΤΟ και ιδρυτής της Φωτογραφικής ομάδας METApolis. Έχει παρουσιάσει δουλειά του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.
Γοητευμένος από τη φωτογραφία δρόμου (street photography), δουλεύει ως ελεύθερος ρεπόρτερ για περιοδικά και εφημερίδες. Αναζητώντας την φωτογραφική αλήθεια ταξιδεύει από το 1999 σε Γιουγκοσλαβία (Βελιγράδι), Αφγανιστάν, Ιράκ, Ιράν, Τουρκία, Αλγερία, Νέα Ορλεάνη, Ινδία, Λωρίδα της Γάζας, Γροιλανδία (Βόρειο Πόλο), Ινδονησία, Σρι Λάνκα., Αμαζόνιο…
Ως μέλος των Γιατρών του Κόσμου έχει λάβει μέρος σε πολλές ανθρωπιστικές αποστολές σε όλη την υφήλιο.
https://www.yyiannakopoulos.com/
