Ο Alexei Siozov είναι μαθηματικός αλλά και ένας από τους νέους της ολοένα αναπτυσσόμενης γενιάς των καλλιτεχνών/φωτογράφων. Τον είδαμε στους νέους Έλληνες φωτογράφους του APhF 2016, στο κεντρικό πρόγραμμα το 2018, ως συνεπιμελητή στην έκθεση Hiraeth και πρόσφατα σε ατομική έκθεση της PhotοBiennale στη Θεσσαλονίκη.

Σπούδασες μαθηματικά, μια αναλυτική επιστήμη, σε χώρους και θεωρίες σαφώς ορισμένες και αναζήτησες το πιο αφηρημένο. Πώς μεταξύ του Gauss και του Fermat ξεπηδά η ανάγκη για καλλιτεχνική έκφραση και γιατί επιλέγεις αυτό να γίνει μέσα από τη φωτογραφία;
Καταρχάς χαίρομαι πάρα πολύ που αναφέρεις έναν από τους πιο ταλαντούχους και πολυσχιδείς μαθηματικούς που υπήρξαν ποτέ, καθώς και προσωπικά αγαπημένο μου, τον Carl Friedrich Gauss! Ομολογώ ότι η μετάβασή μου από τα μαθηματικά στην φωτογραφία έγινε τυχαία. Δεν είμαι από αυτούς που θα σου πουν το ρομαντικό: “μου χάρισε ο μπαμπάς μου μια φωτογραφική μηχανή και έκτοτε είδα το φως και τάχτηκα στην φωτογραφία”. Ανέκαθεν έκανα και δοκίμαζα πολλά και διαφορετικά πράγματα στην ζωή μου, επειδή πιστεύω ότι κανείς δεν είναι κατασκευασμένος για ένα μόνο αντικείμενο. “Ψάχνοντας” λοιπόν να βρω άλλες πιθανές κλίσεις μου, άρχισα ερασιτεχνικά να ασχολούμαι και με την φωτογραφία. Επειδή είμαι άρρωστα τελειομανής, όπως ήταν και ο φίλτατος Gauss, όταν είδα ότι αυτό που κάνω με ευχαριστεί και με γεμίζει, προτίμησα να πάω να το σπουδάσω. Κάπως έτσι υποθέτω φτάσαμε εδώ, μπορεί σε 15 χρόνια να κάνω κάτι τελείως διαφορετικό!

©Alexei Siozov

Βρίσκεις ομοιότητες ανάμεσα στους δύο κόσμους; “Ο μαθηματικός είναι ένας τυφλός άνθρωπος σε ένα σκοτεινό δωμάτιο που ψάχνει μια μαύρη γάτα που δεν είναι εκεί”, έλεγε ο Δαρβίνος. Τι αναζητά ο φωτογράφος;
Προσωπικά δεν συμφωνώ με τον Δαρβίνο σε αυτό που ισχυρίστηκε. Ο Δαρβίνος λαμπρός νους μεν, ήταν ιατρός και βιολόγος, αλλά όχι μαθηματικός. Πιθανόν να λειτουργούσε έτσι ο ίδιος ως επιστήμων αλλά νομίζω ότι, ισχυριζόμενος κάτι τέτοιο, αδικεί την μητέρα όλων των επιστημών, τα Μαθηματικά, που κατά γενική ομολογία πρεσβεύουν την μεθοδικότητα και την κριτική σκέψη σε κάθε τους έκφανση.
Για μένα ο μαθηματικός είναι ένας εξερευνητής με όραμα, όχι κλεισμένος σε ένα δωμάτιο, αλλά ελεύθερος και ανοιχτός σε κάθε ερέθισμα που του δίνεται και, αναλογιζόμενος μεθοδικά τα δεδομένα που έχει, προχωρά ένα βήμα παρακάτω αναζητώντας κάτι σίγουρα πιο σημαντικό από ένα τετράποδο. Εξάλλου, ο Δαρβίνος ήταν αυτός που ασχολήθηκε με το πώς τα τετράποδα έγιναν δίποδα… όχι ο Gauss, ο οποίος μόλις στο δημοτικό υπολόγισε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα το άθροισμα από το 1 έως το 100, κάνοντας μόνο ένα πολλαπλασιασμό 50 x 101 (βασιζόμενος στο 1 + 100 = 101, 2 + 99 = 101, 3 + 98 = 101 κτλ).
Για να επανέλθω στην ερώτησή σου, προσωπικά πιστεύω ότι κάπως έτσι και ο κάθε φωτογράφος οφείλει να πορεύεται. Να είναι με ανοιχτό μυαλό, με όραμα, στοχεύοντας σε οτιδήποτε ικανοποιεί την περιέργειά του και ευφραίνει την καρδιά του.

Ταξίδι πίσω στα πρώτα βήματα, ταξίδι και με τον Υπερσιβηρικό για το «Retrospectiva Trans Siberian Chronicles | Russia – Mongolia – China», που ήταν η πτυχιακή σου για την ολοκλήρωση των φωτογραφικών σου σπουδών. Ένα φωτογραφικό ημερολόγιο με εικόνες που ξεπηδούν μπροστά σου, με ανθρώπους που αναπάντεχα σου προσφέρουν φωτογραφικά κάδρο. Τι θυμάσαι από αυτό το μακρύ ταξίδι αλλά και από τον Αλεξέι σε πρώιμο στάδιο;
Ήταν ένα ταξίδι αχανές, τρελό, με νέες παραστάσεις, ανθρώπους και εικόνες παντού. Στο μυαλό μου είναι κάτι συγκεχυμένο ακόμα και τώρα που σου μιλάω. Ο ενθουσιασμός μου και η φωτογραφική μου ανωριμότητα κατά την διάρκεια του ταξιδιού τότε, για να χαριτολογήσω και λίγο, με οδήγησε να συμπεριφέρομαι σαν τον μαθηματικό του Δαρβίνου με την μαύρη γάτα. Ήμουν ανεξέλεγκτος, μέσα σε 2 σχεδόν μήνες πρέπει να τράβηξα πάνω από 15.000 φωτογραφίες, που ακόμα και τώρα δεν έχω καταλήξει σε ένα σαφές δομημένο τελικό edit. Σίγουρα θέλω να επαναλάβω αυτό το ταξίδι με μια πιο ώριμη φωτογραφική ματιά πλέον.

©Alexei Siozov

©Alexei Siozov

Κι έπειτα ξεκινά μια πορεία με ξεκάθαρη κλίση στη δημιουργική φωτογραφία.  Έστω, λοιπόν, για να χρησιμοποιήσω και μια μαθηματική έκφραση, ένα κενό καλλιτεχνικό project. Ποιες διεργασίες συντελούνται για να δομήσεις ένα φωτογραφικό έργο;
Έχω συνήθως μια ιδέα που με βασανίζει καιρό και την δουλεύω μέσα μου. Συνήθως βλέπω τις φωτογραφίες που θέλω μέσα στο μυαλό μου πριν τις τραβήξω. Στην συνέχεια κάνοντας τις λήψεις, αρχίζει και μου αποκαλύπτεται και μένα ξεκάθαρα η ιστορία μπροστά μου. Δεν είμαι υποστηρικτής ο ίδιος του να έχω κάποιες φωτογραφίες ήδη έτοιμες και να ψάχνω ένα τσιτάτο κείμενο να κολλήσω σε ένα edit, ώστε να γίνει κάτι πιασάρικο. Δεν κατακρίνω όσους μπορούν να το κάνουν αυτό, απλά δεν είναι της δικής μου νοοτροπίας κάτι τέτοιο, ώστε να δομήσω ένα φωτογραφικό έργο. Προτιμώ να έχω ένα αρχικό όραμα που να οπτικοποιείται στην συνέχεια, παρά να ψάχνω ένα βαθυστόχαστο κείμενο να κολλήσω και να υποδουλώσω τις ήδη υπάρχουσες ορφανές φωτογραφίες μου σε αυτό.

©Alexei Siozov

Στο Athens Photo Festival 2016, στους νέους Έλληνες φωτογράφους, πρωτοεκθέτεις το έργο σου Arcana, το οποίο φέτος επιλέχθηκε -μαζί με του Γιάννη Μανωλή- ανάμεσα σε περίπου 300 προτάσεις και εκτέθηκε σε ατομική έκθεση στη PhotoΒiennale 2018, στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για δύο σειρές φωτογραφιών εμπνευσμένες από τις κάρτες Ταρό, που δεν είναι απλά μια φωτογραφική διαδικασία, αλλά μια συνολική performance! Πώς προέκυψε το project ως ιδέα και πώς υλοποιήθηκε;
Ουσιαστικά είναι ένα έργο, μια σειρά, που αποτελείται από την Major Arcana (22 φωτογραφίες) και την Minor Arcana  (56 φωτογραφίες) και είναι τα 2 μέρη που αποτελούν και την αρχική τράπουλα των καρτών Ταρό. Το θεωρώ performance γιατί ράβω και επιμελούμαι ο ίδιος τα ρούχα και αντικείμενα που παρουσιάζονται, αλλά και γιατί χρησιμοποιώ καθημερινούς ανθρώπους και όχι μοντέλα, που τους γνωρίζω πριν τους φωτογραφίσω. Έτσι επιλέγω ανάλογα με το νόημα της εκάστοτε κάρτας τον κατάλληλο άνθρωπο, ο οποίος θα πρωταγωνιστήσει σύμφωνα με τα βιώματα και τον χαρακτήρα του. Όλοι υποδύονται ρόλους, όχι τυχαίους, αλλά με στοιχεία από τις προσδοκίες και τα συναισθήματά τους. Όπως συμβαίνει και με τα φύλλα της τράπουλας, έτσι και αυτά τα πορτρέτα σημαίνουν πολλά περισσότερα από την πρώτη εντύπωση που δημιουργούν.
Είναι περισσότερο ένα σχόλιό μου πάνω στην κοινωνία που ζούμε, που θεωρεί ως θέσφατο την ιεράρχηση των ανθρώπων σύμφωνα με την ιδιότητά τους και την φαινομενικά μονοδιάστατη φύση του κάθε ανθρώπου, αγνοώντας μια δεύτερη, πιο εσωτερική ανάγνωση. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να κρίνουμε τους ανθρώπους σύμφωνα με μια πρώτη βιαστική εντύπωση, αλλά να δίνουμε ευκαιρίες και να τους γνωρίσουμε πρώτα πριν βγάλουμε μια άποψη για αυτούς.

©Alexei Siozov

©Alexei Siozov

Η τριμελής κριτική επιτροπή της PhotoΒiennale, οι εξαιρετικοί φωτογράφοι Γιώργος Δεπόλλας και  Στράτος Καλαφάτης και ο ιστορικός τέχνης Θοδωρής Μάρκογλου επέλεξαν και αγκάλιασαν την Arcana σου, μια πολύ σύγχρονη και ιδιαίτερη προσέγγιση στην φωτογραφία. Πιστεύεις στη συνέχεια της καλλιτεχνικής έκφρασης; Μπορεί να συνομιλήσει το παλιό με το νέο;
Είχα την τιμή να με επιλέξουν και να τους γνωρίσω από κοντά. Θέλω να συμπεριλάβω και τον κύριο Ηρακλή Παπαϊωάννου που είχε και αυτός ενεργό ρόλο σε όλο αυτό το εγχείρημα και με ενδυνάμωσε πολύ με τα λόγια και τις συμβουλές του. Αυτό που χάρηκα πάρα πολύ είναι ότι όλοι τους είναι πρωτίστως εξαιρετικοί άνθρωποι με ανοιχτό μυαλό, χωρίς ίχνος δεσποτισμού και δηθενιάς.
Προσωπικά δεν θεωρώ ότι υπάρχει παλιό και νέο. Όταν κάτι έχει καλλιτεχνική αξία, είναι άχρονο, ανεξαρτήτως της περιόδου που δημιουργήθηκε. Εξέλιξη σίγουρα υπάρχει στον τρόπο έκφρασης των καλλιτεχνών και διαφορετικές αναζητήσεις ανάμεσα στα χρόνια, άλλα αυτός ο διαχωρισμός παλιού και νέου είναι που κρύβει κινδύνους να μπούμε σε διαδικασίες σύγκρισης της ποιότητας του καθενός, συν ότι είναι αυτό που δημιουργεί αυθεντίες και βάθρα που δεν θεωρώ ότι χρειάζονται. Το “ο παλιός είναι αλλιώς, αλλά ο νέος είναι ωραίος” καλό είναι να μείνει μόνο στο λαϊκό άσμα και να μην περνάει και στον τομέα της τέχνης.

Στο κεντρικό πρόγραμμα του APHF18 παρουσίασες το Sehnsucht, ένα έργο σε μορφή σημειωματαρίου. Γράφεις ότι πρόκειται για ένα είδος νοσταλγίας, όπου οι αναμνήσεις είναι θολές, ενώ η πλειονότητα των ανθρώπων που το βιώνουν δεν έχουν γνώση ή συνείδηση του τι ή ποιον λαχταρούν, έχουν μονάχα επίγνωση του ίδιου του συναισθήματος. Πώς αποτυπώνεται φωτογραφικά ένα θέμα που μοιάζει ιδιαίτερα δυσπρόσιτο;
Το Sehnsucht νομίζω ότι σαν λέξη είναι δυσπρόσιτη, επειδή δεν μεταφράζεται ακριβώς στην γλώσσα μας, αλλά σαν συναίσθημα σε όλους μας έχει πυροδοτηθεί σε κάποια στιγμή της ζωής μας και το έχουμε βιώσει. Είναι γερμανικής προελεύσεως που μεταφράζεται ως «λαχτάρα», «αδημονία», «καρτερία» ή, υπό την ευρύτερη έννοια, ένα είδος αισθήματος πως κάτι «λείπει έντονα». Αναπαριστά σκέψεις και συναισθήματα σχετικά με όλες τις πτυχές της ζωής που υπήρξαν στο παρελθόν και έμειναν ημιτελείς ή ατελείς.
Σε εμένα αυτό το συναίσθημα εμφανίζεται όταν θυμάμαι τις ιστορίες που μου έλεγε ο παππούς μου όταν ήμουν μικρός. Θυμάμαι αυτό το συναίσθημα της αδημονίας να ακούσω όλο και περισσότερες ιστορίες, καθώς και το τι θα γίνει παρακάτω, αλλά ταυτόχρονα και την νοσταλγία του ότι είναι πλέον κάτι που δεν θα επαναληφθεί. Όλο αυτό προσπάθησα να το οπτικοποιήσω σε μια μορφή scrapbook. Κάθε σελίδα είναι, εν δυνάμει, μια ιστορία από αυτές που άκουσα όταν ήμουν μικρός και τις μεταφέρω σε ένα προσωπικό ημερολόγιο. Πολλές ιστορίες είναι ολοκληρωμένες, άλλες πάλι είναι ατελείς μέσα στις σελίδες. Αλλά έτσι άλλωστε είναι και το νόημα της ίδιας της λέξης.

©Alexei Siozov

©Alexei Siozov

Έχεις και μια φανταστική κόρη, μια κόρη που θα της διαβάζεις αποσπάσματα από την Αποκάλυψη τα βράδια πριν κοιμηθεί! “Εωσφόρος”, λοιπόν, το εν εξελίξει καλλιτεχνικό σου δημιούργημα. Τι πραγματεύεται και με ποιο τρόπο επικοινωνείται στους θεατές του;
Είναι λίγο πολύ νομίζω μια λογική συνέχεια του προηγούμενου project μου “Sehnsucht”, αλλά και μια σαφή αναφορά στο πρώτο μου project “Arcana”. Η θεματολογία μου πάντα σε όλα τα projects μου ήταν ο επικεντρωμένη σε αρχετυπικούς συμβολισμούς, θρησκείες και μυθολογικές αφηγήσεις από όλο τον κόσμο. Τα αρχέτυπα είναι μέρος της “Arcana” και η μυθολογική αφήγηση είναι o κύριος κορμός του “Sehnsucht”. To “Hēosphoros” θα είναι ο συνδετικός κρίκος και επίλογος σε αυτή την φωτογραφική τριλογία. Μετά έχω σκοπό να ακολουθήσω άλλα φωτογραφικά μονοπάτια.
Όλοι όταν ήμασταν παιδιά δημιουργούσαμε εικόνες με την φαντασία μας. Όπως εγώ έπλασα το “Sehnsucht” από τις ιστορίες του παππού μου, έτσι και η κόρη μου πλάθει ένα φανταστικό κόσμο από τα αποσπάσματα που της διαβάζω τα βράδια πριν κοιμηθεί!

©Alexei Siozov

©Alexei Siozov

Έχοντας κάνει και documentary αλλά και contemporary φωτογραφία, τι είναι αυτό που πιστεύεις ότι σε εκφράζει τελικά περισσότερο;
Δεν συνηθίζω να διαχωρίζω τα είδη που κάνω. Εννοώ ότι αυτό που μπορεί να θεωρείται contemporary για κάποιους, για εμένα είναι το documentation της ζωής μου και της δικής μου πραγματικότητας. Όπως είπα και πιο πάνω κοιτάω να ικανοποιώ την περιέργειά μου και να ευφραίνω την καρδία μου με όποια φωτογραφία και αν κάνω.

Χρησιμοποιείς τα Social Media, κοινοποιείς τις εικόνες σου και τις δουλειές σου. Πιστεύεις ότι αυτό βοηθάει να ενισχυθεί ένα φωτογραφικό έργο ή μπορεί και να αποδομηθεί λόγω της υπερβολικής έκθεσης;
Αναλογικά με τον όγκο που έχω στο αρχείο μου, έχω ανεβάσει ένα μικρό μέρος της δουλειάς μου στο internet. Σκέψου ότι ακόμα δεν έχω site δικό μου φτιάξει. Όλο το αμελώ.
Παρ΄ όλα αυτά δεν θεωρώ ότι κάνει καλό η κακό, νομίζω μάλλον αδιάφορο μου είναι. Στην τελική, ακόμα και όταν δεν υπήρχαν social media πάλι οι άξιες δουλειές βρίσκαν τον δρόμο τους, απλά ίσως να γινόταν πιο αργά. Σίγουρα αν κάποιος πάντως ασχολείται με το commercial κομμάτι της φωτογραφίας υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βρει πελάτες πολύ πιο εύκολα. Τώρα για το εικαστικό κομμάτι της φωτογραφίας νομίζω ότι το συνεχές ποστάρισμα είναι και λίγο “θύμα του σωματέμπορα εγωισμού μας”, παραποιώντας λίγο τα λόγια της Κικής Δημούλα.

©Alexei Siozov

Παρακολουθείς τη φωτογραφία, τις τάσεις, βλέπεις δουλειές από καλλιτέχνες/φωτογράφους όλου του κόσμου. Πιστεύεις ότι αλλάζουν τα πράγματα στον μικρό ελληνικό φωτογραφικό κόσμο; Βρίσκει χώρο να ‘αναπνεύσει’ και να εκφραστεί η νέα γενιά των Ελλήνων φωτογράφων;
Στην ελληνική φωτογραφική σκηνή υπάρχουν εξαιρετικές δουλειές με πολλή άποψη και φρεσκάδα, άλλες προβεβλημένες και άλλες όχι. Υπάρχει χώρος σίγουρα για αναπνοή απλά ίσως δεν είναι αρκετός αναλογικά με την ποσότητα της ποιοτικής δουλειάς που υπάρχει. Δεν ξέρω να σου πω κάτι συγκεκριμένο πάντως πάνω σε αυτό, εγώ ήμουν εργατικός και τυχερός και έτσι βρήκε η δουλειά μου μια κάποια διέξοδο και είμαι ευγνώμων για αυτό. Δεν παύω όμως να στεναχωριέμαι και να παλεύω για συναδέλφους μου που ίσως δεν τους δόθηκαν οι ευκαιρίες που είχα εγώ. Υποθέτω σε μια ιδανική παραδεισένια κατάσταση, χωρίς πατροναρίσματα, χάρες και προσωπικές σχέσεις θα ήμασταν όλοι ευχαριστημένοι!(?)

Ο Alexei Siozov είναι φωτογράφος και εικαστικός καλλιτέχνης του οποίου το έργο επικεντρώνεται σε αρχετυπικούς συμβολισμούς, θρησκείες και μυθολογικές αφηγήσεις από όλο τον κόσμο. Είναι κάτοχος πτυχίου Μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο Πατρών και πτυχίου Φωτογραφίας από το Πανεπιστήμιο Middlesex του Λονδίνου με A’ έπαινο άριστης επίδοσης.
Το 2016 παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό μέσα από την έκθεση Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού μήνα φωτογραφίας στο Athens Photo Festival, ενώ το 2018 επιλέχτηκε να συμμετάσχει ως ένας από τους βασικούς φωτογράφους στο κεντρικό πρόγραμμα του ίδιου θεσμού στο Μουσείο Μπενάκη και ως συνεπιμελητής της παράλληλης έκθεσης Hiraeth. Έπειτα από ανοιχτή πρόσκληση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης επιλέχθηκε ανάμεσα από 300 συμμετέχοντες, στα πλαίσια της 30^ης Photobiennale, να πραγματοποιήσει την πρώτη του ατομική έκθεση.

Share this...

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin