Ο Στάθης Μανδαλάκης επιλέγει …
Για το photologio, ο φωτογράφος Στάθης Μανδαλάκης ανασύρει από το προσωπικό του αρχείο 4+1 αγαπημένες του φωτογραφίες, και μας τις παρουσιάζει μαζί με προσωπικές σκέψεις και αναμνήσεις …
Στάθης Μανδαλάκης, Δρόμοι
Αυτοί δεν είναι οι δρόμοι που γνωρίσαμε
Αλλότριο πλήθος έρπει τώρα στις λεωφόρους
Αλλάξαν και των προαστίων οι ονομασίες
Υψώνονται άσυλα στα γήπεδα και στις πλατείες.
Ποιος περιμένει την επιστροφή σου; Εδώ οι επίγονοι
Λιθοβολούν τους ξένους, θύουν σ’ ομοιώματα,
Είσαι ένας άγνωστος μες στο άγνωστο εκκλησίασμα
Κι από τον άμβωνα αφορίζουνε τους ξένους
Ρίχνουνε στους αλλόγλωσσους κατάρες.
Εσύ στους σκοτεινούς διαδρόμους χώσου
Στις δαιδαλώδεις κρύπτες που δεν προσεγγίζει
Ούτε φωνή αγριμιού ή ήχος τυμπάνου·
Εκεί δε θα σε βρουν. Γιατί αν σ’ αφορίσουν
Κάποιοι —αναπόφευκτα— στα χείλη τους θα σε προφέρουν
Οι σκέψεις σου θ’ αλλοιωθούν, θα σου αποδώσουν
Ψιθυριστά προθέσεις, θα σε υμνήσουν.
Με τέτοιες προσιτές επιτυχίες θα ηττηθείς.
Τεντώσου απορρίπτοντας των λόγων σου την πανοπλία
Κάθε εξωτερικό περίβλημά σου περιττό
Και της Σιωπής το μέγα διάστημα, έτσι,
Τεντώσου να πληρώσεις συμπαγής.
(Μανόλης Αναγνωστάκης)
(Σημ.: Η εικόνα είναι μέρος του φωτογραφικού μου project με τίτλο δουρGούτι.)
Στάθης Μανδαλάκης, Θέμα
Αν έλεγε κανείς ότι η Αβάνα είναι η Μέκκα της φωτογραφίας δρόμου, μάλλον θα είχε δίκιο. Στους δρόμους της μπορείς να φωτογραφίσεις τα πάντα και τους πάντες. Το τελευταίο απόγευμα εκεί, περπατούσαμε, τρεις φωτογράφοι με τις κάμερες στα χέρια, ψάχνοντας εκείνα τα τελευταία κλικ μήπως και χορτάσει η κάρτα μνήμης μας από εικόνες. Μια παρέα παιδιών έπαιζε στο δρόμο. Ένα από αυτά άρχισε να μας μιλάει, λίγο ισπανικά λίγο αγγλικά, μας έλεγε ότι δεν θέλει να τον φωτογραφίσουμε με ένα περίεργο αλλά φιλικότρόπο σαν να ήθελε να μας πιάσει την κουβέντα, να μας τραβήξει την προσοχή. Την ίδια ώρα, ο φίλος του, το παιδί της φωτογραφίας, είχε στηθεί στο κάγκελο της εξώπορτας και πόζαρε χωρίς να πει τίποτα. Έπαιρνε την μια πόζα μετά την άλλη αλλά εμείς αργήσαμε να το αντιληφθούμε. Κάποια στιγμή πήγα δίπλα του, γύρισε το βλέμμα του στο φακό μου σαν έμπειρο μοντέλο, με κοίταξε με αυτά τα τεράστια μάτια και …κλικ. Είδα την εικόνα από την οθόνη της κάμερας. Το κλικ έγινε, η εικόνα βγήκε. Εκείνη τη στιγμή ένιωθα σαν ποδοσφαιριστής που στο 90’ έβαλε το νικητήριο γκολ. Φεύγω από την Κούβα με ένα ακόμα πορτραίτο, ίσως το πιο δυνατό από τα εκατοντάδες που έκανα εκείνες τις μέρες. Αμέσως στο μυαλό μου έρχονται ιδέες, θα το κάνω ασπρόμαυρο, θα πάω το κοντράστ όσο πάει πιο ψηλά, θα θα θα…
Κάποια στιγμή, μήνες αργότερα συνειδητοποιώ ότι την φωτογραφία αυτή που τόσο αγάπησα, αυτή που από τότε έχω στείλει σε εκθέσεις, δημοσιεύσεις στο internet, άρθρα, γκαλερί, ποτέ δεν την έδειξα στο ίδιο το παιδί! Μερίμνησα να φτάσει η φωτογραφία αυτή σε χιλιάδες μάτια εκτός από αυτά τα δύο. Από τότε δεν μπορώ να την κοιτάξω χωρίς ενοχές, χωρίς να σκέφτομαι ότι η σύνδεση με το ‘θέμα’ είναι πολλές φορές πιο σημαντική από την ίδια την εικόνα. Οι άνθρωποι που φωτογραφίζουμε δεν είναι απλά ‘θέματα’ είναι μέρος της εικόνας και εμείς γινόμαστε πολύ εγωιστές όταν αυτό το λησμονούμε.
Στάθης Μανδαλάκης, Λήθη
Όταν η ζωή σου δίνει μπροστά στα μάτια σου τέτοιες αντιφάσεις, η φωτογραφία γίνεται εύκολη. Μπροστά στα γκρίζα κακοδιατηρημένα παλιά κτίρια που από μακριά μοιάζουν ακατοίκητα ή πληγωμένα από το πέρασμα του χρόνου και της εγκατάλειψης, ένα κοριτσάκι ντυμένο στα λευκά κάνει κούνια, προσπαθεί να φτάσει όσο πιο ψηλά μπορεί, χαμογελάει, νιώθει σαν να πετάει. Αν το είχα σκηνοθετήσει, δεν θα μπορούσα να το κάνω τόσο καλά. Η πόλη σου χαρίζει τις εικόνες αρκεί να μπορείς να τις διακρίνεις. Η χαρά ξεπηδάει από εκεί που δεν το περιμένεις. Δεν έχει πάντα τη μορφή που φανταζόσουν. Το μάτι όμως έχει ήδη εκπαιδευτεί να εντοπίζει τις αντιθέσεις. Η εικόνα αυτή είναι από το Βελιγράδι. Από τον τόπο που προσπαθεί να ξεχάσει αποστρέφοντας το βλέμμα από τις αναμνήσεις του και κοιτάζοντας μακριά, όπως ένα κοριτσάκι γυρίζει το κεφάλι προς τον ουρανό για να μη βλέπει την ασχήμια της, -τραυματισμένης από τον πόλεμο και την ‘ανάπτυξη’- πόλης.
Στάθης Μανδαλάκης, Αποφασιστική στιγμή
Στα πρώτα μαθήματα φωτογραφίας ακούς την έννοια «αποφασιστική στιγμή», την κατανοείς, την απομνημονεύεις, προσπαθείς να την εντοπίσεις σε φωτογραφίες δικές σου ή άλλων. Την αναζητάς σχεδόν με κάθε τρόπο. Αν είσαι τυχερός σε βρίσκει αυτή.
Εκείνο το μεσημέρι σε ένα αγαπημένο μου τόπο, εκατοντάδες άνθρωποι περπατούσαν από το κέντρο της Μυτιλήνης προς τον Μανταμάδο για να λάβουν μέρος σε μια θρησκευτική γιορτή, αναμεμειγμένοι με πρόσφυγες που ζούσαν στο κολαστήριο της Μόριας. Προσπαθούσα να αποτυπώσω την παρουσία ανθρώπων, κίνησης, ζωής, ανάμεσα στα μισογκρεμισμένα κτίρια στην Επάνω Σκάλα της Μυτιλήνης. Ο ήλιος έκανε την επιλογή λευκής ενδυμασίας μονόδρομο για τους περιπατητές και μια από τις πρώτες σκέψεις ήταν να καταγράψω την κίνηση με αργή ταχύτητα κλείστρου, σαν να βγαίνουν φαντάσματα από τα γκρεμίδια άλλα ποιος τα έβαλε με τον ήλιο και κέρδισε; Μετά από πολλά πειράματα και αποτυχημένες λήψεις, κάποια στιγμή στο σκόπευτρο έχω μια παρέα ανθρώπων, ντυμένων στα λευκά απέναντί μου, περιμένω να περάσει ένα αγοράκι και μόλις αυτό φτάσει στην άκρη του κάδρου ‘κλικ’. Ένα από τα εκατοντάδες κλικ της ημέρας. Όταν κοίταξα στην οθόνη της κάμερας για να δω τι έβγαλα είδα στο αριστερό άκρο του κάδρου ένα κοριτσάκι να μου χαμογελά. Δεν το είχα δει να έρχεται. Το βλέμμα, το χαμόγελο, η συγκυρία δούλεψαν χωρίς να το έχω σχεδιάσει. Η αποφασιστική στιγμή με βρήκε.
Αυτή η φωτογραφία συνδυάζει πολλά. Την ανάμνηση ενός αγαπημένου μέρους και μιας υπέροχης ημέρας, τον ενθουσιασμό που μου δημιουργούσαν τα πρώτα βήματά μου στη φωτογραφία τότε στη Φωτογραφική Εταιρία Μυτιλήνης αλλά κυρίως η αίσθηση ότι για πρώτη φορά μια φωτογραφία μου, μου άρεσε, χωρίς ακόμα να μπορώ να προσδιορίσω με ακρίβεια το γιατί.
Info:
Ο Στάθης Μανδαλάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και διαμένει στην Αθήνα. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Πολιτικές Επιστήμες.
Η ενασχόληση με τη φωτογραφία ξεκίνησε από νεαρή ηλικία, έγινε όμως πιο συστηματική όταν του έκαναν δώρο μια φωτογραφική μηχανή. Από τότε μαγνητίστηκε από τη φωτογραφία δρόμου και τη φωτογραφία ντοκιμαντέρ, και επιχειρεί να αποτυπώσει την πραγματική καθημερινή ζωή, εκεί που ζουν, αγωνιούν, χαίρονται και αγωνίζονται οι άνθρωποι.
Έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις και διαγωνισμούς φωτογραφίας σε Ελλάδα και εξωτερικό, σημειώνοντας διακρίσεις ενώ έχει συμμετάσχει σε ομαδικά projects και εκδόσεις.
Πρόσφατα, ξεκίνησε να εξερευνά τον κόσμο της σκηνοθεσίας και της δημιουργίας βίντεο.
