Η Έλλη Ξυπολιτάκη επιλέγει …
Για το photologio, η φωτογράφος Έλλη Ξυπολιτάκη ανασύρει από το προσωπικό της αρχείο 4+1 αγαπημένες της φωτογραφίες, και μας τις παρουσιάζει μαζί με προσωπικές σκέψεις και αναμνήσεις …
Πώς πρέπει να είναι οι φωτογραφίες μου; Ποιος είναι ο στόχος μου; Τι καθορίζει το στυλ μου και την οπτική μου για τον κόσμο; Γιατί συνεχίζω να φωτογραφίζω; Όσο προχωράω μέσα στον κόσμο της φωτογραφίας, βρίσκω τον εαυτό μου να παλεύει όλο και περισσότερο με αυτά τα ερωτήματα, και η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.
Ο ρόλος του φωτογράφου είναι εξαιρετικά πολύπλοκος – όχι μόνο ως προς τη δημιουργία μιας φωτογραφίας αλλά και ως προς τη μεγάλη ευθύνη που φέρουμε ως φωτογράφοι στη διαμόρφωση των οπτικών αναπαραστάσεων που επηρεάζουν την προσωπική και συλλογική μας εμπειρία. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι δυσκολίες συνεχίζουν να ακολουθούν το φωτογραφικό έργο όχι μόνο στη δημιουργία του αλλά και στη θέασή του από το εκάστοτε κοινό. Η αδιάκοπη κατανάλωση εικόνων σε συνδυασμό με τη συχνή έλλειψη οπτικού αλφαβητισμού αφήνει ελάχιστο χρόνο και χώρο για την ουσιαστική
αποκωδικοποίηση και κατανόηση μιας φωτογραφίας. Είναι σαν, στο αχανές βασίλειο της φωτογραφίας, κάθε λεπτομέρεια μέσα στο κάδρο να έχει σημασία, αλλά ο τεράστιος όγκος των εικόνων μπορεί να κάνει τα πάντα να μοιάζουν ασήμαντα.
Παρ’ όλη αυτή τη σύγκρουση, δεν μπορώ να απαλλαγώ από την αίσθηση ότι η φωτογραφία είναι ένας τρόπος αναζήτησης νοήματος. Όπως είπε κάποτε ο Gregory Crewdson, ο φωτογράφος που επέλεξα γι’ αυτό το αφιέρωμα: «Σε ένα θεμελιώδες επίπεδο, οι φωτογραφίες μου έχουν να κάνουν με την αναζήτηση νοήματος, με την προσπάθεια να διεισδύσω στην καθημερινή ζωή και να προσπαθήσω να βρω κάτι που να είναι σημαντικό ή όμορφο». Αυτή η δήλωση, στην ουσία της, αποτυπώνει τον λόγο για τον οποίο η φωτογραφία συνεχίζει να κυριαρχεί στη ζωή μου.
Ε.Ξ.
Οι μυστηριώδεις και απόκοσμες ατμόσφαιρες εμφανίζονται συχνά στο φωτογραφικό μου έργο. Είναι ένας τρόπος εξερεύνησης του αλλόκοτου, εκεί όπου η πραγματικότητα μοιάζει τόσο ρεαλιστική όσο και παράξενη, παραμορφωμένη. Σε αυτές τις ατμόσφαιρες, τα πρόσωπα που φωτογραφίζω μοιάζουν να βρίσκονται σε μια άβολη αδράνεια, όμως αυτή η παύση δε δηλώνει την απουσία κίνησης, αλλά τη στροφή “προς τα μέσα”, εκεί όπου λαμβάνουν χώρα όλες οι ψυχικές διεργασίες που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια. Θα χαρακτήριζα αυτές τις εικόνες ως βαθιά ψυχολογικές και σε ένα βαθμό νιώθω πως
αντικατοπτρίζουν και το δικό μου εσωτερικό κόσμο, ακόμα και αν αυτό συμβαίνει ασυνείδητα τη στιγμή της φωτογραφικής δημιουργίας. Με ενδιαφέρει να συλλάβω και να οπτικοποιήσω τα λεπτά συναισθήματα που καθοδηγούν τα ανθρώπινα ένστικτα και συμπεριφορές, δημιουργώντας οπτικές αφηγήσεις όπου τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας θολώνουν και όπου η ατμόσφαιρα μιλάει όσο και οι άνθρωποι μέσα σε αυτήν.
Μια από τις μεγαλύτερες φωτογραφικές μου «εμμονές» είναι η αποτύπωση της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. Με ελκύουν οι στιγμές όπου τα όρια μεταξύ των δύο θολώνουν και μέσω του φακού μου προσπαθώ συχνά να αποτυπώσω τις εντάσεις αλλά και την αρμονικότητα που αναπτύσσεται μεταξύ της ανθρώπινης παρουσίας και του φυσικού κόσμου. Μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση, νιώθω πως ανακαλύπτω τα αρχέγονα στοιχεία της ανθρώπινης υπόστασης και τους τρόπους όπου άνθρωπος και φύση αλληλο-διαμορφώνονται, συχνά με λεπτούς και υποσυνείδητους τρόπους.
Το λυκόφως ήταν πάντα μια βαθιά προσωπική φωτογραφική εμπειρία για μένα. Σε αυτή την ευαίσθητη στιγμή μεταξύ ημέρας και νύχτας, ο κόσμος φαίνεται οικείος και απόκοσμος μαζί. Μέσα σε αυτά τα λίγα λεπτά, βρίσκω έναν ισχυρό φωτογραφικό τόπο όπου μια παράλληλη κινηματογραφική πραγματικότητα ξεδιπλώνεται μπροστά μου, αποτυπώνοντας την ομορφιά της μετάβασης και τις λεπτές αποχρώσεις ενός ενδιάμεσου κόσμου.
Πάντα έβρισκα μια ανεξήγητη λύτρωση στο να υπάρχω και να φωτογραφίζω τη νύχτα. Όταν νυχτώνει, ο κόσμος μπαίνει σε παύση και έτσι τα πάντα γίνονται πιο ξεκάθαρα, απαλλαγμένα από το θόρυβο, την πίεση της παραγωγικότητας, το εκτυφλωτικό φως της ημέρας. Η νύχτα επιτρέπει μια πιο συνειδητή εκτίμηση της αφαίρεσης (abstraction), όπου οι σκιές και η σιωπή δίνουν χώρο σε μια βαθύτερη και πιο δημιουργική ενδοσκόπηση. Φωτογραφίζοντας το βράδυ, το συνηθισμένο μεταμορφώνεται σε παράδοξο, αποκαλύπτοντας στρώματα νοήματος που το φως της ημέρας συχνά αποκρύπτει.
Η Έλλη Ξυπολιτάκη επιλέγει … Gregory Crewdson
Οι φωτογραφίες του Gregory Crewdson ριζώνουν σε μια βαθιά αναζήτηση νοήματος, καθώς επιχειρεί να αναλύσει και επαναπροσδιορίσει την καθημερινή ζωή. Το έργο του χαρακτηρίζεται από μια αριστοτεχνική αλληλεπίδραση φωτός και ατμόσφαιρας, δημιουργώντας κινηματογραφικές και ποιητικές καταστάσεις που θολώνουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας. Ο Crewdson έλκεται από το αλλόκοτο και το μυστηριώδες — στοιχεία που προκαλούν μια αίσθηση ανησυχίας, δημιουργώντας ψυχολογικές εντάσεις που ισορροπούν μεταξύ φόβου και επιθυμίας.
Παρά την εξερεύνηση διαφορετικών θεμάτων, τα φωτογραφικά μοτίβα του Crewdson παραμένουν σταθερά. Οι εικόνες του είναι διαχρονικές, υπάρχουν έξω από συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, και ενώ αντανακλούν τη σύγχρονη ζωή, ταυτόχρονα μοιάζουν βαθιά αποκομμένες από αυτήν. Οι φωτογραφίες του συχνά αιωρούνται μεταξύ δύο στιγμών, του πριν και του μετά, της αρχής και του τέλους, αποτυπώνοντας μια αίσθηση ακινησίας, κενού ή πολλές φορές, εσωτερικής αποκάλυψης. Αυτές οι εικόνες κατοικούν στο χώρο μεταξύ φωτός και σκοταδιού, αλήθειας και μυθοπλασίας, φυσικού και τεχνητού, θλίψης και ομορφιάς, κανονικότητας και παραφυσικού. Το έργο του Crewdson βρίσκεται μέσα σε αυτούς τους ενδιάμεσους χώρους, εξερευνώντας τις λεπτές αλλά βαθιές εντάσεις που καθορίζουν την ανθρώπινη εμπειρία.
Info:
Η Έλλη Ξυπολιτάκη (γ. 1995) είναι φωτογράφος και multimedia storyteller με έδρα την Αθήνα. Σπούδασε Φωτογραφία στη σχολή Orama Photography Studies, όπου και έλαβε υποτροφία από τη Fujifilm Hellas, και κατέχει προπτυχιακό και μεταπτυχιακό τίτλο Ψυχολογίας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο του Sheffield (Ηνωμένο Βασίλειο) αντίστοιχα.
Στη δουλειά της, επικεντρώνεται σε research-based projects, κυρίως στους τομείς της φωτογραφίας-ντοκουμέντου, του ήχου και του κινηματογράφου, ενώ εξειδικεύεται και στη συγγραφή σεναρίου για ντοκιμαντέρ.
Ως δημιουργός με ακαδημαϊκές σπουδές στην ψυχολογία, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις ψυχικές και κοινωνικές προεκτάσεις της φωτογραφικής πρακτικής, διοργανώνοντας αντίστοιχα βιωματικά εργαστήρια.
To πρώτο της limited edition φωτογραφικό zine “A protest in lines is too thin to read” (2022) είναι μέρος του Athens Zine Bibliotheque και έχει παρουσιαστεί στα: Athens Photo Festival [APhF:24] – Satellite Program (GR), Athens Art Book Fair (GR), Pinakotheke Gallery (GR), Sit+Read Art Book Fair (RO)