Γράφει ο Βασίλης Γεροντάκος

Κάθε καιρός κι ο Τρωικός του πόλεµος έλεγε ο Ελύτης. Μέσα σε αυτήν τη πρόταση, παραφράζοντας την, συναντάς την αγωνιώδη αναζήτηση του ανθρώπου να δώσει νέες λύσεις στις πάγιες ανάγκες του, να αναθεωρήσει τα πρότυπα, να διαχειριστεί αγωνίες που τον έχουν κλειδώσει σε έναν επαναληπτικό µηχανισµό, ανοίγοντας συχνά µια βίαιη αντιπαράθεση ιδεών. Είναι ένα άχαρο, κάποιες φορές επώδυνο, αλλά αναγκαίο στάδιο κοινωνικών αλλαγών που αργά ή γρήγορα αποκαθίσταται.

Η εποχή µας ίσως να είναι η πιο ενδιαφέρουσα εποχή της ανθρωπότητας. Υπάρχει όµως µια αρχαία κινέζικη παροιµία που λέει ότι αν κάποιος γεννηθεί σε µια ενδιαφέρουσα εποχή, κινδυνεύει να είναι δυστυχισµένος. Χωρίς να συµµερίζοµαι απόλυτα αυτήν τη παροιµία εµπεριέχει µια δόση αλήθειας. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει δώσει το διαβατήριο στον µέσο άνθρωπο να είναι ενήµερος επί παντός επιστητού. Μπορεί να επισκέπτεται όλα τα µέρη του πλανήτη µε σχετική ευκολία, και αν δεν µπορεί µε φυσικό τρόπο, το κάνει µε ένα πάτηµα του κουµπιού στον υπολογιστή. Τα πάντα γύρω µας αλλάζουν µε εκπληκτική ταχύτητα. Η τεχνητή νοηµοσύνη στέκει σαν αιωρούµενη φαντασίωση µιας εποχής. Είναι έτοιµη να πάρει τα σκήπτρα, και να αναθεωρήσει όλο το πλέγµα της ανθρώπινης συµπεριφοράς, την κατανόηση της ανθρώπινης σκέψης, της ελεύθερης βούλησης.

Θα µπορούσαµε να παροµοιάσουµε τη σκέψη µε ένα λογισµικό που τρέχει πάνω στο νευροβιολογικό µας υλικό; Οι έννοιες της ηθικής, των αξιών, της δηµιουργικής ικανότητας, όλες οι πεποιθήσεις που είχαν υιοθετηθεί ως ερµηνείες για την φύση του κόσµου, τα θεµέλια µιας νευτώνειας αντίληψης αλλά και µιας ηθικής του καθαρού, σταθερού, αρχίζουν να καταρρέουν;

Βασίλης Γεροντάκος

Ο πλανήτης µοιάζει περισσότερο µε ένα οµοίωµα, ένα είδωλο. Αυτά τα υπόγεια ρεύµατα του σήµερα, έχουν αρχίσει να ξεχαρβαλώνουν τον σύγχρονο κόσµο που ξέραµε. Ο «µετα-άνθρωπος» είναι ήδη εδώ.

Ύστερα από µυριάδες µετατοπίσεις της παλλόµενης φυσικής διεργασίας, ο άνθρωπος βρίσκεται στα πρόθυρα µιας ριζικής µετάλλαξης. Η επόµενη φάση ενισχύεται από εµφυτεύµατα, και έντεχνους προγραµµατισµούς της βιολογίας µας, νευρωνικά chips κλπ. Όλες αυτές οι αλλαγές πυροδοτούν αναπάντεχες ρήξεις µε το παρελθόν και αλλαγές στην νοηµατοδότηση βασικών εννοιών.

Η κβαντοµηχανική και αρχή της αβεβαιότητας του Heinseberg µας αποδεικνύει µε έναν ηχηρό τρόπο την ελευθερία της βούλησης, την µυστική, αλµατώδη και υπερβατική φύση της τέχνης. Η ιδέα από την άλλη µεριά, ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί, τουλάχιστον εν µέρει, ως ένα είδος κβαντικού υπολογιστή µοιάζει µε τον καιρό ολοένα λιγότερο παράτολµη. Εδώ είναι το σταυροδρόµι, η σταυροβελονιά ενός µυστηριώδους ως τα απώτατα βάθη κόσµου, και της βηµατικής επαγωγικής διερεύνησης της φύσης.

Η φύση του φωτογραφικού µέσου παραµένει είναι ακλόνητη. Οντολογικά θα µπορούσαµε να πούµε ότι η διαφορά ανάµεσα στο πραγµατικό συµβάν και το φωτογραφικό είναι η διαφορά του ‘’υπάρχει΄΄ µε αυτό που ‘’υπήρξε’’. Αυτό την καθιστά την φωτογραφία από την µια µεριά, µια τελετουργική πράξη θανάτου, και από την άλλη ένα εσαεί µυστηριώδες, ανερµήνευτο πραγµατικό γεγονός. Δεν κινδυνεύει από δραµατικές αλλαγές αφού αυτό που της µένει είναι το φως και η ύλη των πραγµάτων. Για όλες τις άλλες εκδοχές της θα µπορούσαµε -και θα ήτανε σωστό- να βρούµε µια άλλη ονοµασία.

Η φωτογραφία είναι ο καθρέφτης ενός ανερµήνευτου χρόνου.

Βασίλης Γεροντάκος
Φωτογράφος, Δάσκαλος φωτογραφίας

Share this...

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin