1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Μανώλης Καραταράκης – Κώστας Μασσέρας

1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Μανώλης Καραταράκης – Κώστας Μασσέρας

Αυτός που γνωρίζει να γράφει, γνωρίζει προφανώς και να διαβάζει.  Όποιος όμως τραβάει φωτογραφίες δεν γνωρίζει αναγκαστικά να τις ερμηνεύει

Vilem Flusser, Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας

 

Στο photologio «μιλάμε για τη φωτογραφία» και ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο ανάγνωσης των εικόνων καθώς και για τον παραγωγικό διάλογο.
Με το σκεπτικό αυτό έχουμε εγκαινιάσει τη νέα στήλη «1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική».

Σκοπός της στήλης είναι να δούμε μέσα από την ανάγνωση μας φωτογραφίας τις σκέψεις των προσκεκλημένων φωτογράφων, την άποψή τους για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τον τρόπο ανάγνωσής τους, τα συναισθήματα τους και γενικά ό,τι έχουν να πουν για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, να διαπιστώσουμε τις τυχόν συγκλίσεις ή αποκλίσεις και να προάγουμε έτσι τον οπτικό εγγραμματισμό.

Μια φορά τον μήνα δύο φωτογράφοι, που συχνά έχουν και την ιδιότητα του δασκάλου φωτογραφίας, θα προχωρούν, παράλληλα και ανεξάρτητα, στην ανάγνωση μιας φωτογραφίας, που θα τους δίνεται.

Για σήμερα, φωτογραφία του Sergio Larrain, που δόθηκε προς “ανάγνωση” στους Μανώλη Καραταράκη και Κώστα Μασσέρα.

Sergio Larrain

Μανώλης Καραταράκης Κώστας Μασσέρας
“Είμαι εδώ
δεν με βλέπεις δεν με νιώθεις
όμως είμαι παρών κοντά σου.
έφυγα απότομα … είναι αλήθεια
ούτε μια αγκαλιά ένα φιλί …
τίποτα τέτοιο, δεν υπήρξε
και πόνεσες πολύ.
Όλο έγινε απότομα … γρήγορα …
δεν αλλάζει αυτό
προσπάθησε να χαρείς …
χόρεψε  … μαζί μου.
Σε είχα μαζί μου
και ξαφνικά σε χάνω
χωρίς μια κουβέντα ένα άγγιγμα
τίποτα … όλα απότομα και βουβά.
Αναπνέω, όμως χωρίς τον αέρα σου
πνίγομαι … δεν έχω ζωή …
που είσαι;
μου λείπεις …
χορεύω για να πιστεύω ότι είμαστε μαζί
και το γλεντάμε
χορεύω στρωτά αν και θα ήθελα ξέφρενα
να στριφογυρίζω μέχρι να εξαϋλωθώ
να γίνω σαν εσένα …”.

Βλέποντας για πρώτη φορά την φωτογραφία καθηλώθηκα, το μόνο που μπόρεσα να κάνω και μάλιστα “απνευστί” ήταν να γράψω τις σκέψεις αυτές, ένας διάλογος “αυτών” με “εμάς”.
Η όλη εικόνα με έφερε σε μια μεταφυσική συνομιλία με τους ανθρώπους μας, που “αναχώρησαν” απότομα από κάποια αιτία και εμείς χορεύουμε για να υπάρξουμε μαζί τους!
Η φωτογραφία με τον έντονο κόκκο δημιουργήθηκε στο Chelsea σε μια χοροεσπερίδα στην αρχή της δεκαετίας του ’60 στην αφετηρία του «Swinging London» που απελευθέρωσε τους ανθρώπους της πόλης από τον συντηρητισμό.
Είχα δει εικόνες του Sergio Larraín στο παρελθόν, σε αρκετές από αυτές μου έβγαζε μια αίσθηση μεταφυσική. Η συγκεκριμένη όμως απογείωσε αυτή την αίσθηση με την βοήθεια της φόρμας (α/μ κόκκος) και ιδιαίτερα με το ζευγάρι αριστερά και ιδιαίτερα με το χαμηλωμένο λαιμό της κοπέλας σα να βρίσκεται σε μια εξομολογητική συνομιλία, με τις ‘αέρινες’ φιγούρες που ίπτανται στο χώρο.
Η συγκεκριμένη φωτογραφία κατάφερε να συνομιλήσει με μένα φέρνοντας στην επιφάνεια βιωματικές εμπειρίες και να μετουσιώσει αυτό που βλέπω σε κάτι διαφορετικό.

Την πρώτη φορά που είδα την φωτογραφία του Sergio Larrain θυμήθηκα την εξαιρετική ταινία του Sydney Pollack “Σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν” (1969). Το θέμα της ταινίας είναι ένας μαραθώνιος διαγωνισμός χορού όπου τα ζευγάρια χορεύουν ασταμάτητα για μέρες φθάνοντας μέχρι και τον θάνατο. Το ζευγάρι που θα έμενε όρθιο θα κέρδιζε το μεγάλο χρηματικό βραβείο.

Η φωτογραφική δεινότητα του Sergio διακρίνεται από τον τρόπο που χρησιμοποιεί την φόρμα για να αναδείξει το περιεχόμενο. Με την δυναμική του κάθετου κάδρου, που τόσο συχνά υιοθετεί στην δουλειά του, εγκλωβίζει το βλέμμα τού θεατή σε ένα συνεχές “πήγαιν’ έλα” μεταξύ των δύο κύριων στοιχείων της φωτογραφίας, τους συρμάτινους σκελετούς και τα ζευγάρια των χορευτών, τονίζοντας έτσι την αδιάρρηκτη μεταξύ τους σχέση. Η λήψη κόντρα στο φως που διαχέεται δεν επιτρέπει την λεπτομερή παρατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των προσώπων (οι χορευτές απεικονίζονται σαν ένα απρόσωπο σύνολο). Τα όρια του χώρου λόγω της φωταγωγίας είναι αδιευκρίνιστα. Η αίθουσα επεκτείνεται μαζί με τους χορευτές της στο άπειρο, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να περιλαμβάνει και όλους εμάς.

Αυτός ο χορός μοιάζει με τον ανθρώπινο βίο. Είναι ένας ατέλειωτος στροβιλισμός σε μια γιορτή, τόσο εξουθενωτικός και βαρετός, όσο απαραίτητος και διασκεδαστικός. Οι συρμάτινοι σκελετοί που αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια των χορευτών –όλων εμάς– σε ασύμμετρη διάταξη, χωρίς να φαίνεται ούτε από πού κρέμονται αλλά ούτε και με πιο τρόπο, θα μπορούσαν να είναι τα ανάμικτα συναισθήματα, οι κρυφές σκέψεις, οι ανομολόγητοι πόθοι, οι σύντομες χαρές, οι λύπες, τα απραγματοποίητα όνειρα μας.

Ο Sergio Larrain καταφέρνει να δώσει μία μεταφυσική χροιά συνδέοντας το πραγματικό με το αόρατο. Η φωτογραφία του θα μπορούσε να έχει πολλές ερμηνείες. Άλλωστε η πολυσημία δεν είναι μία ιδιότητα ενός σημαντικού έργου;

Μανώλης Καραταράκης
Ο Μανώλης Καραταράκης γεννήθηκε και ζει στο Ρέθυμνο.Ασχολείται  με την φωτογραφία την οποία την χρησιμοποιεί για να εξωτερικεύσει σκέψεις και συναισθήματα.
Έχει δημιουργήσει την ομάδα “Μαθήματα φωτογραφίας Ρεθύμνου”.
https://www.facebook.com/kritimanos/
https://www.instagram.com/manolis_karatarakis/

 Κώστας Μασσέρας
Ο Κώστας Μασσέρας γεννήθηκε στον Πειραιά. Ασχολείται με την φωτογραφία αρκετά χρόνια δημιουργώντας το προσωπικό του έργο. Τα τελευταία δέκα χρόνια διδάσκει καλλιτεχνική φωτογραφία σε ομάδες αλλά και ατομικά, ενώ ταυτόχρονα επιμελείται τις εκθέσεις των μαθητών του. Έχει εκθέσει την δουλειά του σε τέσσερις ατομικές εκθέσεις και πλήθος ομαδικές. Έχει εκδώσει δύο λευκώματα με το έργο του:
1.EXOTIC SUMMER (2022)
2.SALT (2023)
Zεί και εργάζεται στην Αθήνα.
https://www.facebook.com/cmasseras/
https://www.instagram.com/costas_masseras/
https://www.athensvoice.gr/politismos/fotografia/762153/aspromayro-sympan-toy-kosta-massera/
https://www.athensvoice.gr/politismos/fotografia/805393/salt-o-fotografikos-kosmos-tou-kosta-massera-se-ena-neo-sunarpastiko-leukoma/
https://www.politeianet.gr/books/9786180045628-masseras-costas-idiotiki-salt-diglossi-ekdosi-ellinika-aggilka-353833
https://www.politeianet.gr/books/9786180037838-masseras-costas-idiotiki-exotic-summer-diglossi-ekdosi-339791