Roger Deakins – Όταν ένας sir και οσκαρικός διευθυντής φωτογραφίας φωτογραφίζει …
Φημισμένος για τις συνεργασίες του με μερικούς από τους πιο διακεκριμένους σκηνοθέτες της εποχής μας (αδελφοί Cohen, Sam Mendes), ο Roger Deakins έχει, με την πάροδο των ετών, προσδώσει, ως διευθυντής φωτογαφίας, το μοναδικό του όραμα σε διάσημες ταινίες, όπως: Τελευταία έξοδος-Ρίτα Χαίηγουορθ, Fargo , A Beautiful Mind, Skyfall, Blade Runner 2049, 1917.
Πριν στραφεί στον κινηματογράφο, ο Roger Deakins ήταν φωτογράφος. Το ενδιαφέρον του για το μέσο κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια των σπουδών του ως γραφίστας στην Ακαδημία Τέχνης του Bath. Εκείνη την εποχή, ο Roger Mayne, ο διάσημος Βρετανός φωτογράφος κοινωνικού ντοκουμέντου ήταν προσκεκλημένος λέκτορας στο κολέγιο και ήταν αυτός που κίνησε την περιέργεια του Deakins.
Roger Deakins
Η πρώιμη φωτογραφική του παραγωγή απεικόνιζε σχεδόν αποκλειστικά την καθημερινότητα. Κατά τη διάρκεια του κολεγίου, περνούσε τα Σαββατοκύριακά του κάνοντας ωτοστόπ στο Bristol ή στην κοντινή παραθαλάσσια πόλη Weston-Super-Mare, όπου, κατά καιρούς, κοιμόταν στην παραλία για να «πιάσει το πρωινό φως».
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ανέλαβε εργασία ως φωτογράφος στο Κέντρο Τεχνών Beaford στην πατρίδα του, το Devon, όπου είχε ως αποστολή να απαθανατίσει την καθημερινή ζωή στην περιοχή. Αγροτικές εκθέσεις, αγορές ζώων, αγρότες εν ώρα εργασίας: οι εικόνες που απαθανάτισε ενώ περιπλανιόταν στα «δρομάκια» της περιοχής, αναδεικνύουν τη σπάνια καλλιτεχνία που αργότερα θα στήριζε την πολύφημη κινηματογράφηση του και, μαζί, αποτυπώνουν την ποιμενική πεμπτουσία αυτής της ήσυχης γωνιάς της Αγγλίας.
Πέρα από τα πρώτα του χρόνια ως διευθυντής φωτογραφίας (όταν δυστυχώς, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε, σπάνια κουβαλούσε μαζί του φωτογραφική μηχανή), διατήρησε ενεργό ενδιαφέρον για τη φωτογραφία καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του.
Roger Deakins
Για τον Deakins, η φωτογραφία ήταν συχνά μια μοναχική προσπάθεια, ένα αντίδοτο στην «απολαυστική» αλλά έντονα συνεργατική διαδικασία της εργασίας σε ταινίες. Είναι, όπως ο ίδιος λέει, ένα μοναχικό άτομο, για το οποίο η φωτογραφία είναι «μια δικαιολογία για να περνάει πολλές ώρες απλώς περπατώντας» χωρίς «έναν συγκεκριμένο σκοπό παρά μόνο να παρατηρεί».
Ειλικρινή κοντινά πλάνα, ευρυγώνια τοπία και δυναμικές μακροχρόνιες εκθέσεις, οι μονόχρωμες φωτογραφίες του παρουσιάζουν μια ποικιλία προσεγγίσεων και τεχνικών, αλλά πρωτίστως μαρτυρούν την αξιοσημείωτα διορατική καλλιτεχνική ματιά που τον έχει οδηγήσει σε δεκαπέντε διαφορετικές υποψηφιότητες για Όσκαρ (κερδίζοντας δύο φορές).
Roger Deakins
Ο sir Roger Deakins γεννήθηκε το 1949 στην παραθαλάσσια πόλη Torquay του Devon της Αγγλίας. Τα παιδικά του χρόνια στο γραφικό Devon, το ψάρεμα με τον πατέρα του και η εξερεύνηση του άγριου τοπίου είχαν επίσης διαρκή αντίκτυπο. «Αυτή η εμπειρία του φυσικού κόσμου είχε αντίκτυπο σε μένα, αλλά ήξερα ότι δεν ήθελα να μείνω στο Torquay για πολύ, οπότε έκανα αίτηση σε σχολή καλών τεχνών επειδή περνούσα μεγάλο μέρος του χρόνου μου ζωγραφίζοντας στο σχολείο».
Ενώ σπούδαζε γραφιστική στην Ακαδημία Τέχνης του Bath, ο Deaknis συνειδητοποίησε ότι το πάθος του για τη φωτογραφία ήταν ισχυρότερο από την επιθυμία του να ζωγραφίζει, εν μέρει υποκινούμενος από τον φωτογράφο και προσκεκλημένο λέκτορα στο κολέγιο, Roger Mayne. «Ήταν ένας υπέροχος φωτογράφος και μεγάλη επιρροή. Μας έστελνε στους δρόμους για να βγάλουμε φωτογραφίες και εγώ πήγαινα επίσης σε παραθαλάσσιες πόλεις όπως το Bournemouth, όπου ένιωθα πιο άνετα. Τότε ήταν που η αγάπη μου για τη φωτογραφική εικόνα μεγάλωσε. Απλώς απολαμβανα την εμπειρία της προσπάθειας να απαθανατίσω μια στιγμή – υπάρχει κάτι πραγματικά προσωπικό σε αυτό».
Roger Deakins
Μια τυχαία συζήτηση ενθάρρυνε τον Deakins να εξερευνήσει την πιθανότητα να εξελίξει αυτή την αγάπη του για τη φωτογραφία και να ακολουθήσει μια καριέρα στον κινηματογράφο. Εμπνευσμένος από έναν φίλο στη σχολή καλών τεχνών, ο οποίος ανέφερε ότι υπέβαλε αίτηση για σπουδές στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (NFTS) στο Buckinghamshire, η οποία θα άνοιγε σύντομα, ο Deakins ακολούθησε το παράδειγμά του. Με το αυξανόμενο ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία ντοκουμέντου, ήλπιζε ότι η σχολή κινηματογράφου θα του παρείχε την ευκαιρία να εργαστεί στον τομέα της δημιουργίας ντοκιμαντέρ.
«Κάναμε αίτηση και κανένας από τους δύο μας δεν έγινε δεκτός», λέει. «Όταν ρώτησα γιατί, μου είπαν ότι ήθελαν άτομα με «λίγο περισσότερη παγκόσμια εμπειρία» και ότι θα είχα καλές πιθανότητες αν έκανα αίτηση την επόμενη χρονιά».
Roger Deakins
Απτόητος από την απόρριψη, ο Deakins εργάστηκε ως φωτογράφος για ένα μικρό χρονικό διάστημα, καταγράφοντας την αγροτική ζωή του βόρειου Devon πριν υποβάλει ξανά αίτηση και γίνει δεκτός στη σχολή κινηματογράφου. «Ήταν σαν ένας μικρόκοσμος του πραγματικού κόσμου. Έπρεπε να είσαι συνεργάσιμος και να αναπτύξεις δεξιότητες επικοινωνίας με τους ανθρώπους, κάτι που δεν είχα ποτέ ως παιδί. Ήμουν πολύ ντροπαλός – πιθανώς ακόμα είμαι. Το πιο σημαντικό πράγμα για μένα ήταν να είμαι με τους ανθρώπους και να αποκτώ εμπιστοσύνη στις δικές μου ικανότητες», λέει ο Deakins, ο οποίος έχει ήδη ανακηρυχθεί Επίτιμος Μέλος του NFTS.
«Δεν νομίζω ότι θα ήμουν τώρα στη βιομηχανία του κινηματογράφου αν δεν είχα πάει σε σχολή κινηματογράφου. Είναι όμως ένας διαφορετικός κόσμος τώρα και υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες, αλλά πρέπει να θέλεις να εξασκηθείς και να βρεις τον δικό σου τρόπο να κάνεις τα πράγματα. Δεν νομίζω ότι μπορείς να μάθεις από κάποιον άλλο – είναι ένας έμφυτος και εσωτερικός τρόπος που βλέπεις τον κόσμο και στη συνέχεια αναπτύσσεις μέσω της εξάσκησης.»
Roger Deakins
Η φωτογραφία τον δίδαξε πού να τοποθετεί τον εαυτό του και την κάμερα και πώς να σχετίζεται με ένα θέμα. Του έδωσαν επίσης την ευκαιρία να συνεχίσει να εξερευνά τον κόσμο. «Το να βρίσκομαι με την κάμερα και να έχω αυτή τη φυσική σύνδεση για να δημιουργήσω την εικόνα είναι πραγματικά σημαντικό για μένα».
Η ίδια λογική ακολουθήθηκε και στην κινηματογράφηση. «Ήταν τυχερό που γύρισα μερικά ντοκιμαντέρ σε μια περίοδο που κάποιοι τηλεοπτικοί παραγωγοί έπαιρναν ρίσκα. Δεν είχαμε σενάριο ή πρωταγωνιστή, απλώς αποφασίσαμε να κάνουμε μια ταινία για ένα θέμα και πήγαμε να τη γυρίσουμε. Βιώνεις την κατάσταση και κατασκευάζεις κάτι από αυτά που βρίσκεις και τους ανθρώπους που συναντάς, κάτι που είναι ένας ενδιαφέρων τρόπος εργασίας. Μου λείπει κάπως αυτή η μορφή κινηματογράφησης».
Έχει λάβει πέντε βραβεία BAFTA Καλύτερης Φωτογραφίας, 15 υποψηφιότητες και δύο βραβεία Όσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας (Blade Runner 2049 και 1917).
Roger Deakins
