Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman
Francesca Woodman

Fransesca Woodman – Μια ιδανική αυτόχειρας φωτογράφος

Francesca Woodman

Francesca Woodman

«Δεν έχει να κάνει με το ότι δεν μπορώ να αντιμετωπίσω τη μεγάλη πόλη, δεν έχει σχέση με αυτοαμφισβήτηση ή με το ότι η καρδιά μου είναι λειψή. Και ούτε για να δώσω ένα μάθημα στους ανθρώπους. Απλώς είναι η άλλη πλευρά».

FRANSESCA WOODMAN (1958-1981)

 

Η τελευταία στης σημείωση στο ημερολόγιό της στα 23 της χρόνια πριν πέσει στο κενό από ένα νεοϋρκεζικο loft στις 19.1.1981.

 

Η Fransesca Woodman γεννήθηκε το 1958 στο Denver τού Colorado στις ΗΠΑ και αυτοκτόνησε το 1981 στη Νέα Υόρκη, σε ηλικία δηλαδή 23 ετών. Η αιφνίδια παραίτησή της από τη ζωή θα μας αφήσει για πάντα με το ερώτημα, τι εξέλιξη θα είχε το σημαντικό εκφραστικό ταλέντο της αν υποβαλλόταν στην ασφυκτική πίεση τού εμπορικού χώρου. Η ίδια είχε πάντως προλάβει να αποδείξει ότι το πνευματικό φορτίο που είχε λάβει, αφενός από τους καλλιτέχνες γονείς της (ο πατέρας της είναι ζωγράφος και η μητέρα της κεραμίστρια) και αφετέρου από τις άριστες φωτογραφικές σπουδές της (Rhode Island School of Design στις Η.Π.Α και στο παράρτημά του στη Ρώμη), δεν πήγε καθόλου χαμένο. Ήταν αφοσιωμένη στη φωτογραφία και εξαιρετικά εργατική, ενώ παράλληλα είχε κατακτήσει μια ευρύτερη καλλιέργεια με μεγάλες γνώσεις γύρω από την ευρωπαϊκή παιδεία. Στις περισσότερες φωτογραφίες της χρησιμοποιεί τον εαυτό της σαν μοντέλο, το σπίτι της σαν στούντιο, και μερικά αντικείμενα-φετίχ τα οποία είχε συλλέξει με σκοπό τη φωτογράφηση (κοσμήματα, γούνες, μαντήλια κλπ). Είναι συνηθισμένο φαινόμενο καλλιτέχνες που έδωσαν νωρίς τέλος στη ζωή τους να επιδεικνύουν μια τρομερή ωριμότητα και δημιουργικότητα στα λίγα χρόνια που βρέθηκαν πάνω στη γη.

Francesca Woodman

Francesca Woodman

Η Francesca Woodman έφυγε ηθελημένα από αυτόν τον κόσμο σε πολύ μικρή ηλικία, ίσως γιατί νωρίς κατάλαβε ότι τα όνειρα και η πραγματικότητα δύσκολα συμβιβάζονται, ίσως γιατί με λίγες εικόνες πρόλαβε περιληπτικά να πει όσα οι άλλοι αναμασούν σε πολύ περισσότερα χρόνια.

Στις φωτογραφίες της, παρούσα ως υπόσταση, σχεδόν πάντα φευγαλέα, σπανίως χειροπιαστή. Με τα μαλλιά να καλύπτουν το πρόσωπο, με το κεφάλι εκτός κάδρου, με το σώμα εκτός εστίασης ή θολό εξαιτίας της κίνησης. Μια σημαντική διαφοροποίηση από τις υπόλοιπες απανταχού κοπέλες οι οποίες ως έφηβες έχουν αποπειραθεί να φωτογραφίσουν τον εαυτό τους, ηδυπαθή, ευάλωτο, ευαίσθητο, μοιραίο, όπως τον φαντασιώνονται, όπως θα τον ήθελαν, όπως προσπαθούν να τον ανακαλύψουν.

Francesca Woodman

Francesca Woodman

«Μου αρέσουν το ροζ και οι δαντέλες» έγραφε σε ημερολόγιό της η Woodman, αποκαλύπτοντας τη θηλυκή, την κοριτσίστικη πλευρά της. «Δεν με τρομάζει η πραγματικότητα, αλλά τα πράγματα που έχω μέσα στο κεφάλι μου» έδινε δείγμα του ταραγμένου ψυχισμού της. «Είμαι τόσο ματαιόδοξη και μαζοχίστρια. Πώς γίνεται να συνυπάρχουν αυτές οι δύο πλευρές;» συνόψιζε τα συναισθήματα που βίωνε.

Στις φωτογραφίες της αυτά οπτικοποιούνταν με μια εικονογραφία που περιελάμβανε το σώμα της γυμνό να αναδύεται από τους τοίχους και την ξεφλουδισμένη ταπετσαρία, τις σάρκες της να πιέζονται πίσω από γυάλινες επιφάνειες, να ασφυκτιούν και να ξεχύνονται μέσα από κορδέλες που σφίγγουν τα πόδια της, θυμίζοντας τις κούκλες του Χανς Μπέλμερ.

Francesca Woodman

Francesca Woodman

Η Francesca Woodman (Φραντσέσκα Γούντμαν) παίζει τον ρόλο μιας γέφυρας ανάμεσα στην καθαρά καλλιτεχνική και προσωπική φωτογραφία και την εφαρμοσμένη εμπορική φωτογραφία μόδας. Το έργο της, έργο σημαντικό και απολύτως προσωπικό, έγινε με τη σκέψη στη μόδα και με την ελπίδα να μπορέσει να εργαστεί στον χώρο τής μόδας. Άλλωστε φωτογραφικό ίνδαλμά της ήταν η Deborah Turbeville.

Francesca Woodman

Francesca Woodman

Στο έργο της Woodman, η γυναίκα απογυμνώνεται από κάθε στοιχείο ναρκισσισμού και αυταρέσκειας. Η ανδρική παρουσία εκλείπει πλην μερικών εξαιρέσεων, πράγμα που δηλώνει τη μοναξιά της γυναίκας στην τέχνη της. Τα μοντέλα της αλλά και η ίδια -μιας και συνήθως έχουμε να κάνουμε με πορτρέτα του εαυτού της, πράγμα για το οποίο εξηγούσε “είμαι πάντοτε διαθέσιμη”- μεταμορφώνονται και παραμορφώνονται δίχως μακιγιάζ και εξεζητημένα ενδύματα, δέσμιες ενός παιχνιδιού αλλεπάλληλων πειραμάτων, φαινομενικά με κάθε υλικό, τα οποία λειτουργούν ως έκφραση με απύθμενο καλλιτεχνικό βάθος. Μια κοριτσίστικη κοιλιά την οποία ζουλάνε άλλοτε μανταλάκια κι άλλοτε δυο χέρια, δυο γυναικεία πόδια σαν κλαράκια που φοράνε ψηλές κάλτσες και βρίσκονται (ή μήπως κρέμονται;) στον αέρα είναι η αντανάκλαση της Χώρας των Θαυμάτων μέσα από έναν περισσότερο μινιμαλιστικό και δραματικό “καθρέφτη”.

Francesca Woodman

Francesca Woodman

Ο ερωτισμός στην τέχνη της δεν πηγάζει από την υπέρμετρη κολακεία του φακού προς τη γυναικεία παρουσία, αλλά γυρίζει ανάποδα και αναδύεται από την εγκατάλειψη και σκληρότητα του υλικού κόσμου που παρασέρνει το ανθρώπινο κομμάτι υποσυνείδητα στην αναζήτηση κάποιας τρυφερότητας. Τα λεπτοκαμωμένα σώματα μοιάζουν να εξαφανίζονται, να χάνονται ανάμεσα σε καθρέφτες, παλιομοδίτικα υφάσματα, άδεια δωμάτια και αντικείμενα καθημερινά που γίνονται παράδοξες μαρτυρίες ατέρμονων εμμονών και εσωτερικών πάλεων. Οι αιθέριες κοπέλες δεν είναι από μόνες τους οι πρωταγωνίστριες των εικόνων της, αλλά τα μέρη ενός ολόκληρου κόσμου, που εκφράζεται με το ζευγάρωμα κορμιού και χώρου. Στον κόσμο αυτό, το ερωτικό ξύπνημα του κοριτσιού αντί για πολύχρωμο και επιδεικτικό, είναι μονότονο και αινιγματικό.

Όλες αυτές τις διαθέσεις η Woodman τις εκθέτει περίτεχνα, γεγονός που την καθιστά μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και ιδιάζουσες μορφές στην ιστορία της φωτογραφίας του 20ού αιώνα.

Francesca Woodman

Francesca Woodman