Παρθένα Χαριστέα: “Η αναζήτηση του εαυτού είναι πρωταρχική ανάγκη”

© Παρθένα Χαριστέα
«Θέλω να εκτεθώ ακόμη πιο έντονα και να προχωρήσω βαθύτερα, αργότερα όμως, με περισσότερη συνείδηση και ωριμότητα»
Αυτές ήταν οι πρώτες σκέψεις, που μου μετέφερε η Παρθένα Χαριστέα, αυτή η νέα και παραγωγική φωτογράφος από την βόρειο Ελλάδα, όταν ξεκίνησα μαζί της μια συζήτηση σχετικά με την φωτογραφία και την διαδικασία δημιουργίας νέων πραγμάτων. Σκέφτηκα αμέσως πως, αν πράγματι – όπως εγώ πιστεύω – η κάθε φωτογραφία είναι ήδη μια ηθική απόφαση, πόσο τίμια και τολμηρή είναι η δική της στάση, αφού θέλει να εκθέσει βαθιά, πρώτα τον ίδιο της τον εαυτό. Εξάλλου, είχα δει πως στην ιστοσελίδα της εκφράζει την υπαρξιακή αγωνία για το πώς μπορεί και η ίδια να είναι μέρος του συνόλου (“how can I be part of the whole’’)… Ρώτησα λοιπόν αυτό που γνώριζα ήδη…

© Παρθένα Χαριστέα
Η ανάγκη να ξεπεράσει κάποιος τον εαυτό του και να ενωθεί με το «όλον», είναι παλιά και χαρακτηρίζει κυρίως την καλλιτεχνική δραστηριότητα. Θα έλεγες πως είσαι καλλιτέχνης, απλά φωτογράφος ή και τα δύο;
Νομίζω πως η αναζήτηση του εαυτού, είναι πρωταρχική μας ανάγκη. Ο άνθρωπος θέλει πρώτα να ανακαλύψει την ταυτότητά του κι έπειτα να συνυπάρξει μέσα στο «όλον». Δυσκολεύομαι πολύ με τους τίτλους, τους χρησιμοποιώ χάριν ευκολίας, αλλά πάντα με επιφύλαξη. Είμαι ένας άνθρωπος που κάνει αυτό που αγαπάει, δημιουργικά θέλω να πιστεύω. Προτιμώ αυτό.

© Παρθένα Χαριστέα
Στις φωτογραφίες σου άλλες φορές προσεγγίζεις την πραγματικότητα γύρω σου όπως έχει, με αγάπη και γοητευτική απλότητα μόνο «γιατί τα πράγματα είναι εκεί» και άλλες ολοφάνερα εσύ την σκηνοθετείς… Πώς πραγματοποιείς η ίδια τόσο ωραία και με συνέπεια, τις δύο αυτές διαφορετικές προσεγγίσεις;
Χαίρομαι που το εντοπίζεις αυτό, επειδή είναι ακριβώς έτσι! Με γοητεύει πολύ ο κόσμος γύρω μου και πολλές φορές επιθυμώ να κρατήσω κάποιες εικόνες γνωρίζοντας την μοναδικότητά τους. Από την άλλη, τρελαίνομαι να σκηνοθετώ καταστάσεις και να παίζω με το πραγματικό και το φαντασιακό. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις είναι κομμάτια του χαρακτήρα μου και αποτυπώνονται σε αυτό που κάνω.

© Παρθένα Χαριστέα
Το τεχνικό μέρος σε τέτοιες φωτογραφικές προσεγγίσεις είναι απαιτητικό. Σε απασχολεί στις φωτογραφίες σου η τεχνική πλευρά ή πιστεύεις ότι η εικόνα εκεί έξω είναι δεδομένη;
Φυσικά και με απασχολεί η τεχνική πλευρά, αλλά χωρίς υπερβολές. Θα επεξεργαστώ τις φωτογραφίες μου, έτσι ώστε να είναι όπως τις φαντάστηκα και δεν το βρίσκω κακό. Είναι φορές, όμως, που οι εικόνες είναι ολοκληρωμένες, οπότε δεν χρειάζεται να επέμβω.
Τα πορτρέτα είναι ένα μέρος της φωτογραφίας, που ξεπερνά την απλή συνηθισμένη εμμονή του απλού κλικ, επιτρέποντάς μας να προσπαθήσουμε να ντυθούμε τα όνειρά μας. Παρατηρώντας τις φωτογραφίες σου για την ζωγράφο Φρίντα Κάλο, μου ήρθε στο μυαλό μια φράση πρωταγωνίστριας σε ταινία του Αλμοδοβάρ: «είσαι τόσο αυθεντική, όσο πιο πολύ μοιάζεις με αυτή που ονειρεύτηκες». Μίλησέ μας για τα πορτρέτα, που σε απασχόλησαν αρκετά.
Πράγματι τα αυτοπορτρέτα με απασχόλησαν αρκετά, κι εξακολουθούν να με ενδιαφέρουν πολύ! Μόλις έπιασα φωτογραφική μηχανή στα χέρια μου για πρώτη φορά, στράφηκα στον εαυτό μου. Τον πρώτο χρόνο φωτογράφιζα συνέχεια και μόνο εμένα, επειδή ήταν εσωτερική μου ανάγκη, ήθελα να με γνωρίσω καλύτερα, να με αποδεχτώ, να με αγαπήσω και να εκτεθώ νικώντας κάποιες φοβίες μου. Και τα αυτοπορτρέτα μου, ως Φρίντα Κάλο, ήταν μέρος αυτής της διαδικασίας. Τώρα πλέον μπορώ να πω ότι με βοήθησε πολύ όλο αυτό και μου έκανε καλό! Αλλά δεν τελείωσε ακόμη, θέλω να εκτεθώ ακόμη πιο έντονα και να προχωρήσω βαθύτερα, αργότερα όμως, με περισσότερη συνείδηση και ωριμότητα.

© Παρθένα Χαριστέα
Δεν ξέρουμε άλλωστε πώς μοιάζουμε πραγματικά… Ξέρουμε όμως τι βλέπουμε όταν φωτογραφίζουμε – ή μήπως αυτό ακριβώς είναι που ψάχνουμε τελικά;
Όμορφη ερώτηση… Για μένα αυτά τα δύο γίνονται ένα! Φωτογραφίζω αυτό που είμαι ή τουλάχιστον που νομίζω ότι είμαι – σε πραγματικό και υπερρεαλιστικό επίπεδο – ψάχνοντας να βρω ποια είμαι ταυτόχρονα. Είναι μια αέναη διαδικασία αναζήτησης, από μέσα προς τα έξω και ανάποδα.
Τα θέματά σου χαρακτηρίζει η απλότητα στην παρουσίαση, αν και συχνά το περιεχόμενό τους ξαφνιάζει ανατρεπτικά… Αυθόρμητο ή από άποψη;
Το στοιχείο του αυθορμητισμού με ακολουθεί στις φωτογραφίες μου, αφήνω τον εαυτό μου ελεύθερο και δεν με προδίδει. Ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς μου όμως δεν βασίζεται στο τυχαίο, αλλά στην προετοιμασία, τον σχεδιασμό και την επιμονή, εμπεριέχοντας ξεκάθαρα την άποψή μου. Μου αρέσει να μπορώ να κάνω και τα δύο.

© Παρθένα Χαριστέα
Υπάρχουν όρια στη φωτογραφία;
Χμ… πολύ γενικό το ερώτημα για ν’ απαντηθεί έτσι απλά. Μια καθολική και ίσως ισοπεδωτική απάντηση θα ήταν όχι, δεν υπάρχουν όρια στην Φωτογραφία. Θεωρώ όμως ότι υπάρχουν όρια σε κάθε έναν από εμάς που φωτογραφίζουμε, ηθικά όρια, θεματολογικά, εκφραστικά και άλλα. Η ισορροπία όλων αυτών εμένα μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα και «πικάντικη» αν θέλεις. Κερδίζουμε όλοι από αυτό, καθώς γνωρίζουμε άλλους καλλιτέχνες και τους κόσμους τους.
Πώς θυμάσαι το ξεκίνημα αυτής της ανάγκης για την φωτογραφία και της πορείας σου σε όλο αυτό…
Το ξεκίνημα έγινε όταν άρχισα να «βλέπω» τις εικόνες γύρω μου. Η αφορμή ήταν η σχέση μου με τον φωτογράφο Πέτρο Μήτκα, μέσα από την οποία ήρθα σε επαφή με το αντικείμενο για πρώτη φορά. Από κει και μετά φωτογράφιζα πλέον πιο συνειδητά και με σεβασμό, προσπαθώντας να δώσω στις φωτογραφίες μου τον χαρακτήρα που εγώ ήθελα. Είναι μια όμορφη πορεία!

© Παρθένα Χαριστέα
Σκέφτομαι αν αλλάζουν κάποια δεδομένα όταν ασχολείται κάποιος επαγγελματικά με την φωτογραφία. Είναι ένα θέμα που σε απασχολεί;
Πιστεύω πως σίγουρα αλλάζουν τα δεδομένα. Για να είσαι επαγγελματίας φωτογράφος απαιτείται χρόνος και συνέπεια, ίσως εις βάρος άλλων πραγμάτων. Σέβομαι πολύ τους επαγγελματίες φωτογράφους και ομολογώ πως δεν ξέρω αν θα μπορούσα να το κάνω. Νομίζω πως θα παραμείνω ερασιτέχνης, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.
«Μια φωτογραφία είναι ένα μυστικό για ένα μυστικό…» έλεγε ανάμεσα σε άλλα η Diane Arbus. Δεν γνωρίζω αν συμφωνείς με αυτό, αλλά σίγουρα θα συνεχίσεις να λες μυστικά… ευτυχώς. Σου το εύχομαι και σε ευχαριστώ πολύ.

© Παρθένα Χαριστέα
Η προσωπική σελίδα της Παρθένας https://parthenacharistea.wixsite.com/parthenacharistea και το προφίλ της στο Instagram https://www.instagram.com/parthenacharisteaportfolio/