Αλέξης Βασιλικός: “Η φωτογραφία είναι μια τεχνολογία που αλλάζει νόημα, ανάλογα με τη χρήση και τη λειτουργία της”
The sea is only the embodiment of a supernatural and wonderful existence.
It is nothing but love and emotion; it is the ‘Living Infinite’…
The globe began with sea, so to speak; and who knows if it will not end with it?
In it is supreme tranquility.Jules Verne
Η φωτογραφία είναι αίσθηση; Και είναι μια αίσθηση που δημιουργεί την ανάγκη να φωτογραφίσουμε κάτι ή είναι ένα συναίσθημα το οποίο δημιουργείται μετά την λήψη;
Κάποτε, πριν από αρκετά χρόνια, είχα γράψει αυτή τη σημείωση: “Η φωτογραφία είναι οικειότητα με το τίποτα.” Τώρα θα έλεγα ότι η φωτογραφία είναι μια τεχνολογία που αλλάζει νόημα, ανάλογα με τη χρήση και τη λειτουργία της. Για μένα, η καλλιτεχνική φωτογραφία απευθύνεται στην καρδιά. Δεν με ενδιαφέρει συνήθως να μεταφέρω ιδέες μέσα από τη δουλειά μου, αν και έχω δημιουργήσει και εννοιολογικά έργα. Μ’ ενδιαφέρουν οι εικόνες σε ένα ενεργειακό επίπεδο, οπότε ναι, για μένα είναι περισσότερο αίσθηση, αλλά δεν θα το γενίκευα. Αυτό που δημιουργεί την επιθυμία να φωτογραφίσουμε, νομίζω ότι είναι η ανάγκη να είμαστε ευτυχισμένοι. Η δημιουργικότητα είναι μια πρακτική που μας επαναφέρει σε αυτή την κατάσταση — την ευτυχία, την αίσθηση της πληρότητας, την απουσία επιθυμίας.

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός
Η τέχνη βοηθάει να βγούμε από τον εαυτό μας και να ενωθούμε με το σύμπαν, έλεγε ο Έρνστ Φίσερ. Σ’ αυτή την εξερεύνηση άραγε, η απεραντοσύνη του ωκεανού, το κάνει πιο εύκολο;
Η τέχνη μας βοηθάει να βγούμε από τον εαυτό μας, συμφωνώ. Πιστεύω ότι αυτή είναι η πνευματική λειτουργία της ομορφιάς. Όταν βρισκόμαστε στη φύση, δεν έχουμε την ανάγκη να φοράμε τις ταυτότητές μας, οπότε ναι, με μια έννοια, είναι πιο εύκολο να αναγνωρίσουμε την ενότητα με το σύμπαν και να ξεχάσουμε τον εαυτό μας όταν βρισκόμαστε κοντά στη θάλασσα. Η φύση σίγουρα βοηθάει, αλλά το ιδανικό είναι να είμαστε σε αυτή την κατάσταση συνείδησης στην οποία βιώνουμε συνεχώς την ένωση μας με το σύμπαν, ανεξαρτήτως των συνθηκών. Αυτή είναι η φυσική μας κατάσταση. Η απεραντοσύνη που νιώθουμε όταν κοιτάμε τον ωκεανό είναι μια αντανάκλαση της απεραντοσύνης αυτού που είμαστε.

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός
Είναι λοιπόν και μια θρησκευτική διαδικασία; Συχνά, ένα “θρησκευτικό” ζητούμενο είναι να βγούμε από τον εαυτό μας και να ενωθούμε με το θείο.
Θα έλεγα ότι είναι μια πνευματική διαδικασία, αλλά δε θα την περιόριζα μόνο στο θρησκευτικό μονοπάτι. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν έρθει σε αυτή την αναγνώριση χωρίς να έχουν σχέση με κάποια θρησκεία. Δεν έχει τόση σημασία το μονοπάτι, γιατί η ζωή ολόκληρη είναι το μονοπάτι. Το θέμα είναι να επιστρέψουμε στην πρωταρχική ενότητα, και η αλήθεια είναι ότι μέχρι να γίνει αυτό, δεν μπορούμε να ησυχάσουμε. Η τέχνη, όπως και η πνευματικότητα, πιστεύω, εξυπηρετεί αυτή τη λειτουργία.
Ψάχνουμε τον Θεό με την τέχνη;
Ψάχνουμε την ένωση με την ολότητα, και ένα από τα ονόματα της ολότητας είναι “Θεός”. Οι Βουδιστές δεν χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο και αποκαλούν “κενότητα” (sunyata) την ουσία. Δεν έχει τόση σημασία πώς το λέμε, γιατί είναι πέρα από τις έννοιες. Η τέχνη είναι ένας δρόμος μέσα από τον οποίο αποκαλύπτεται αυτή η πρωταρχική ενότητα, του υποκειμένου με το αντικείμενο, του εγώ με τον κόσμο. Γι’ αυτό λέω ότι η τέχνη είναι μια μορφή γιόγκα, γιατί αυτό ακριβώς κάνει η γιόγκα — διαλύει τον δυαδικό νου και επαναφέρει στο προσκήνιο την ένωση. Δεν δημιουργεί την ένωση, την αποκαλύπτει.

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός
Πώς μπορεί κανείς να απεικονίσει την έννοια του “απέραντου” σε ένα κάδρο; Είναι μια αίσθηση ή ένα γεγονός;
Δεν ξέρω πώς μπορεί να απεικονιστεί το απέραντο. Πρώτα απ’ όλα, με ενδιαφέρει η ελευθερία, όχι το πώς να δημιουργούμε συμβολικές εικόνες της ελευθερίας. Όταν λέω “ελευθερία”, εννοώ αυτό που έλεγε ο Γκουρτζίεφ: “Η ελευθερία είναι πρώτα απ’ όλα ελευθερία από την ταύτιση.” Από την σκοπιά του ξεχωριστού υποκειμένου, το άπειρο είναι κάτι φευγαλέο, γιατί το ίδιο το ξεχωριστό υποκείμενο είναι φευγαλέο. Αλλά από τη σκοπιά της ολότητας δεν υπάρχουν ξεχωριστά υποκείμενα, παρά μόνο σαν ιδέες στον συμπαντικό νου. Οπότε το θέμα είναι από πού πιάνεις το ζήτημα. Ο Ρουμί έλεγε: “Δεν είσαι μια σταγόνα στον ωκεανό, είσαι ολόκληρος ο ωκεανός σε μια σταγόνα”. Νομίζω ότι αυτό προσπαθεί να μεταφέρει — και τα δύο είναι νερό, αλλά το ένα είναι απεριόριστο και το άλλο περιορισμένο. Οπότε θα έλεγα ότι είναι μια αίσθηση μέχρι να γίνει γεγονός.

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός
Οι άνθρωποι που υπάρχουν στις φωτογραφίες σου με τη θάλασσα, την συμπληρώνουν με κάποιο τρόπο; Ποιος είναι ο ρόλος τους; Τι κάνουν εκεί;
Κάνουν ότι έχουν χάσει τον εαυτό τους και τον αναζητούν, για να ανακαλύψουν ότι όλο αυτό ήταν μια θεϊκή πλάκα. Κανείς δε χάθηκε ποτέ, κανείς δε βρέθηκε ποτέ! 🙂
Μίλησέ μας για την έκθεση που κάνεις αυτόν τον καιρό σχετικά με το project σου “Oceanic”.
Στην έκθεση “Oceanic”, η οποία είναι η τρίτη μου ατομική έκθεση στην γκαλερί CAN, παρουσιάζονται έργα από τη σειρά Oceanic, μια σειρά φωτογραφιών που εξερευνά το ωκεάνιο αίσθημα. Οι φωτογραφίες επικεντρώνονται στην αίσθηση της απεραντοσύνης, της ηρεμίας, αλλά και της έντασης που προκαλεί το θαλασσινό τοπίο. Η σειρά ξεκίνησε το 2018, όταν άρχισα να περνάω περισσότερο χρόνο στη Λέρο. Η έκθεση ανοίγει την Τετάρτη, 12/2, και κατά τη διάρκεια της θα γίνει και μια παρουσίαση του ομώνυμου βιβλίου που δημιουργήσαμε με τον αγαπημένο φίλο και συνεργάτη Γιώργο Γιατρομανωλάκη.

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός

Αλέξης Βασιλικός
Bio
Ο Αλέξης Βασιλικός (γεν. 1977) σπούδασε φωτογραφία στη FOCUS και τον AKTO στην Αθήνα, καθώς και Ιστορία της Τέχνης στο πανεπιστήμιο D.A.M.S. στη Μπολόνια της Ιταλίας. Το έργο του διερευνά ένα ευρύ φάσμα εικόνων από τη περιπατητική φωτογραφία, ως την αφηρημένη φωτογραφία και τη μεταφωτογραφία.
Ο κεντρικός πυρήνας της έρευνας του είναι η σχέση μεταξυ της τέχνης και της πνευματικότητας ενώ επηρεάζεται βαθιά από τον ανατολίτικο μυστικισμό, ιδίως από τις διδασκαλίες της Advaita Vedanta και του Ζεν Βουδισμού.Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε ατομικές εκθέσεις στη γκαλερί CAN Christina Androulidaki, Αθήνα (2016, 2019, 2025), στο PS:, Αθήνα (2023) και στο ΜΥΛΟ, Θεσ/νίκη (2003), και σε ομαδικές εκθέσεις, όπως: the Hole, Νέα Υόρκη (2025), Mahala, Λέρος (2024), Vantage Point, Sharjah, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (2022), Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (2004, 2021), Undercurrent, Νέα Υόρκη (2021), Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2018, 2020), Helsinki Photo Festival (2020), MOMus Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, Θεσσαλονίκη (2019), Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης (2019), KK Outlet, Λονδίνο (2015, 2018), SHED, Λονδίνο (2017), Krakow Photomonth, Κρακοβία (2016), Athens Photo Festival (2016, 2020), Kappatos Gallery, Αθήνα (2016), Viaduct Gallery, Des Moines, Αϊόβα (2014), Austin Center for Photography, Όστιν, Τέξας (2014), Signal Gallery, Νέα Υορκη (2013), και άλλα.
Η δουλειά του έχει δημοσιευτεί σε σημαντικά περιοδικά, όπως το British Journal of Photography, New York Times, Der Greif, C-41 magazine, Fisheye, Oxford American, Lamono, L’Oeil de la Photographie, Ignant και Paper Journal, μεταξύ άλλων. Από το 2012, είναι συν-εκδότης του Phases Magazine, μιας διαδικτυακής πλατφόρμας αφιερωμένης στη σύγχρονη καλλιτεχνική
Alexis Vasilikos








