Σάββας Γενίτσαρης: “Δεν βλέπω τις φωτογραφίες μου σαν μέσω έκφρασης, αλλά σαν μέσο διοχέτευσης μιας έμπνευσης”
Ας αρχίσουμε με την φώτο που διάλεξα να συνοδεύσει την συνέντευξη. Πες μας λίγο την ιστορία πίσω από την εικόνα που βλέπουμε;
Εγώ ευχαριστώ για την πολύ τιμητική πρόσκληση. Η φωτογραφία αυτή είναι σε ένα πολύ αγαπημένο μέρος με μια πολύ αγαπημένη παρέα. Δυστυχώς οι κοντινοί μου φίλοι μένουν μόνιμα στην Αθήνα και εγώ στη Θεσσαλονίκη οπότε δεν έχω πολλές ευκαιρίες να περάσω χρόνο με όλους μαζί. Εκείνο το σαββατοκύριακο που τράβηξα τη φωτογραφία είχαμε βρεθεί στο Πήλιο, σε έναν από τους αγαπημένους μου προορισμούς. Θυμάμαι στο beach bar που είχαμε αράξει εκείνη τη μέρα καθήσαμε μέχρι αργά, τους γνωρίσαμε όλους, ζ σα να μην υπάρχει αύριο, η μια τραγουδούσε στα ρώσικα, ένας έσκισε το πόδι του σε βουτιά, ένας ήθελε να βγαίνουμε συνέχεια σέλφι, και έγω προσπαθούσα να τους μαζεψώ να βγάλουμε αυτό το κλικ που είχα στο μυαλό μου. Πεινάσαμε, κρυώσαμε, κουραστήκαμε, ξεμεθύσαμε, ταλαιπωρηθήκαμε να βρούμε το αυτοκίνητο, φύγαμε γελώντας και εγώ θα θυμάμαι πάντα με χαμόγελο εκείνη τη μέρα και αυτή τη φωτογραφία.
Μου έκανε εντύπωση ότι διάλεξες αυτή για να με ρωτήσεις και είναι πολύ ταιριαστό γιατί όντως αυτή τη φωτογραφία τη συνοδεύει μια τόσο δική μου ρομαντική ιστορία.
Η φώτο/πόστ ήταν η συμμετοχή σου στο hashtag του ΣΚου (WeekendHashtagProject #whp ) όπως ανακοινώνει το επίσημο Instagram κάθε Παρασκευή, #whpfriendships εκείνης της εβδομάδας, που ήταν αφιερωμένο στη φιλία· συμμετέχεις συχνά στα challenges αυτά. Θα ήθελες να ήσουν από τους επίλεκτους του Instagram;
Ξεκάθαρα. Το instagram όπως και όλα τα social media, νομίζω γεμίζουν ένα σημαντικό κομμάτι των περισσότερων χρηστών. Της ματαιδοξίας. Και ποιος είμαι εγώ να δηλώσω ότι συμμετέχω μόνο για τη χαρά της φωτογραφίας, της δημιουργικότητας, της διαδραστικότητας, της τέχνης ξερωγώ? Για μεγάλο διάστημα, και φυσικά και τώρα (αν και λιγότερο), πολύ με νοιάζουν όλοι αυτοί οι αριθμοί πίσω από κάθε φωτογραφία που ανεβάζω. Πόσες καρδιές, πόσοι νέοι ακόλουθοι, αριθμοί και σχόλια που ικανοποιούν μόνο τη ματαιδοξία μου και τίποτε άλλο.
Επομένως, εννοείται, να δείξει τη φωτογραφία μου το instagram, να έρθουν καμιά χιλιάρα ακόλουθοι και ακόμα παραπάνω καρδίες, να έχω να καμαρώνω τους αριθμούς μου. Συζητούσαμε με έναν φίλο τις προάλλες και λέγαμε ότι όλα είναι αριθμοί στη ζωή μας. Όλοι και όλα εξαρτώνται από το μέγεθος των αριθμών αυτών. Πολλά λεφτά είσαι επιτυχημένος, πολλές γκόμενες είσαι καβλιάρης, πολλά likes είσαι δημοφιλής, πολλά ρούχα είσαι καλόγουστος, πολλά ταξίδια είσαι κουλτουριάρης. Στην πραγματικότητα, όλα αυτά είναι μάταια και ματαιόδοξα, αν τα κάνεις αποκλειστικά για να τα δείξεις ως μονάδα μέτρησης της γαματοσύνης σου. Είναι όμως ανθρώπινη αδυναμία και εγώ άνθρωπος αδύναμος είμαι.
Πάντως, πέρα από τα παραπάνω που είναι αλήθεια, τον τελευταίο (αρκετό) καιρό, φωτογραφία θα ανεβάσω μόνο αν μου αρέσει αληθινά και αν έχει κάτι ιδιαίτερο για μένα, χωρίς να επηρεαστώ από πόσους αριθμούς ενδεχομένως θα μαζέψει.
Η φώτο αυτή όπως και οι περισσότερες φώτος σου, είναι σκηνοθετημένη -πολύ επιτυχημένα, να προσθέσω· αυτό το είδος φωτογράφησης σε εκφράζει; Τι είναι αυτό που θέλεις να περάσεις μέσα από τις φώτος/πόστς σου;
Σχεδόν σε όλες τις φωτογραφίες που έχω ανεβάσει, έχω μια ιδέα αρχικά στο μυαλό μου. Κάτι που έχω δει αλλού συνήθως ή κάποιες φορές μία έμπνευση από ένα τραγούδι που άκουσα, μία ταινία που είδα, μια ιστορία που άκουσα ή μία σκηνή στο δρόμο. Σχεδόν πάντα είναι αδύνατον να πετύχω αυτό που φαντάστηκα τυχαία στο δρόμο, ακόμα και αν είμαι μονίμως με το κινητό σε ετοιμότητα. Οπότε, αναγκαστικά το σκηνοθετώ κατά κάποιον τρόπο. Περισσότερο κλέβω έμπνευση και την παρουσιάζω ως δική μου ή με τον δικό μου τρόπο. Δεν βλέπω δηλαδή τις φωτογραφίες μου σαν μέσω έκφρασης, αλλά σαν μέσο διοχέτευσης μιας έμπνευσης, μιας ιδέας. Και το ομολογώ τις περισσότερες φορές είναι κλοπιμαία ιδέα. Επίσης πιστεύω, αν δεν σκηνοθετήσεις και κάτι στις φωτογραφίες, έστω λίγο, έστω ανεπαίσθητα, καταντάει βαρετό.
Η αληθινή ζωή είναι τόσο συναρπαστική, η φύση, τα τοπία, όλα τα θέματα, που αν τα περιορίσουμε αυτούσια σε ένα κάδρο, χωρίς ένα στοιχείο δραματοποίησης, έκπληξης, φαντασίας, σκηνοθεσίας τότε κανείς δε θα δει και εσένα μέσα από τη φωτογραφία σου, ούτε καν αυτό που φωτογραφίζεις όπως είναι στην πραγματικότητα. Δεν ξέρω αν βγάζω νόημα, αυτό που θέλω να πω είναι ότι να πάρεις τη φωτογραφική σου και να βαρέσεις ένα κλικ, όσο εντυπωσιακό και αν είναι αυτό που φωτογραφίζεις, αν δεν βάλεις την προσωπικότητα σου, είνα βαρετό. Και μάλλον αυτό ισχύει και για όλα τα πράγματα στη ζωή.
️Και όπως και αυτή η φώτο, σχεδον όλες οι φώτος σου έχουν ένα είδος “freeze” σαν αποτέλεσμα, όμως ταυτόχρονα δίνουν την εντύπωση της κίνησης· λες κ είδαμε τι προηγήθηκε ή λες κ βλέπουμε το επόμενο καρέ· το επιδιώκεις; πως αντανακλά στο συναίσθημα σου ή πως αντανακλά το πως αντιλαμβάνεσαι το “γύρω” σου;
Ναι. Τι ωραία που το λες αυτό. Πολύ θέλω να βλέπει ο άλλος ότι το freeze που λες έχει πριν και μετά. Σαν ταινία και όχι σαν ο Σάββας είπε στην παρέα του στήσου έτσι και έτσι και όχι μην πετάς τον κώλο σου σαν την Kardashian, και μπαμ τη βγάλαμε τη φωτογραφιάρα, πάμε για τσίπουρα τώρα. Π.χ. στη συγκεκριμένη φωτογραφία θα ήθελα ιδανικά να δει ο άλλος το μεθύσι που προηγήθηκε, το γέλιο της στιγμής, τον αποχαιρετισμό την επόμενη μέρα, την υπόσχεση για επανένωση τον επόμενο μήνα, την επανάληψη των στιγμών τον επόμενο χρόνο. Έτσι αντιλαμβάνομαι και εγώ τον κόσμο.
Πολλές φορές βλέπω τους ανθρώπους στο δρόμο, στην τηλεόραση, στα realities και αναρωτιέμαι που ξύπνησαν, πως διάλεξαν τι θα φορέσουν, τι καφέ ήπιαν, πως μάλωσαν με τη γκόμενα τους, τι κάνουν όταν δεν τους βλέπει κανείς, τι θα κάνουν αύριο και τι θα θέλαν να κάνουν αύριο αν εξαρτόταν μόνο από αυτούς. Είναι η στιγμή εκείνη, και όλες οι υπόλοιπες για να φτάσουν σε εκείνη, και όλες οι υπόλοιπες που δε θα τις μάθω ποτέ αλλά μπορώ να τις φανταστώ!
Πες μας, Σάββα Γενίτσαρη, λίγο για την πορεία σου στην φωτογραφία γενικά αλλά κ στο Instagram ως μέσο φωτογραφικής άποψης κ πώς ξεκίνησες εδώ.
Εντάξει, είναι κολακευτικό να λες για πορεία αλλά και λίγο αστείο. Δεν έχω κάμερα και δεν ξέρω για iso και longexposure και δεν έχω τρίποδα και γενικώς θεωρώ τον εαυτό μου ατάλαντο σε κάθε μορφή τέχνης. Να κάνω δηλαδή, όχι να την εκτιμήσω. Ανά περιόδους τα ονειρά μου ήταν να γίνω σκηνοθέτης, ηθοποιός, μουσικός, ντράμερ στους muse, και τώρα τελευταία συγγραφέας. Νομίζω μόνο το συγγραφιλίκι κάπως μπορεί να το έχω. Για τα υπόλοιπα έχω συσσωρεύσει περίπου τόσο ταλέντο όσο η Έφη Θώδη στο τραγούδι, και πιθανώς και λιγότερο. Το ίδιο και για τη φωτογραφία. Αλλά το instagram δεν τα βλέπει αυτά. Καρδιές και ακόλουθοι και φωτογραφιούλες όσο το δαχτυλάκι σου με φίλτρα και photoshop, που κρύβουν τις ατέλειες όπως το μακιγιάζ και το σκοτάδι κρύβουν τις ρυτίδες και τους μαύρους κύκλους.
Καταλαβαίνεις ότι το instagram δε το θεωρώ μέσο φωτογραφικής άποψης για μένα και για τους περισσότερους, αν και χωρίς αμφιβολία υπάρχουν όντως καλλιτέχνες φωτογράφοι που κάνουν και δημοσιεύουν εντυπωσιακή δουλειά. Ωστόσο, για μένα είναι μέσο ικανοποίησης της ματαιδοξίας μου για τα ταλέντα που δε μου δόθηκαν. Μου αρκεί και είμαι και πολύ χαρούμενος.
Τι σε κρατά στο ίνστα;
Συνήθεια. Δυστυχώς αυτή είναι η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό σε αυτήν την ερώτηση. Και η ματαιοδοξία φυσικά όπως παραανέλυσα παραπάνω. Αλλά για να είμαι και δίκαιος, ώρες ώρες μου ανοίγουν και τα μάτια. Βλέπω κάτι που δεν έχω ξαναδεί ή κάτι πολύ όμορφο, ή κάτι πολύ άσχημο, ή κάτι ενδιαφέρον, ξεχωριστό, πρωτότυπο, δημιουργικό και μου φτιάχνει η μέρα. Είναι σα να βλέπεις κάθε Κυριακή friends στο star. Ξέρεις τι θα δεις γιατί το έχεις δει άπειρες φορές, το βλέπεις από συνήθεια πλέον, κοιμάσαι τις περισσότερες φορές στον καναπέ στη μέση του επεισοδίου, αλλά μια στο τόσο, βλέπεις κάτι που δεν το είχες προσέξει άλλη φορά και σου φτιάχνει τη διάθεση.
Οι επιστήμονες των θετικών επιστημών όπως και συ, συχνά είναι εραστές κ φανατικοί οπαδοί των καλών τεχνών -κ εγώ προσωπικά βρίσκω πως οι αριθμοί κ οι συμπράξεις στον κόσμο γύρω μας έχουν μέσα τους εξίσου την καλλιτεχνικότητα όσο κ ένας πίνακας ζωγραφικής, μια σονάτα ή ένα γλυπτό· βλέπεις τέχνη στο μικροσκόπιο κ βάζεις μικροσκόπιο στην τέχνη σου; Είναι ρομαντικές οι επιστήμες όσο οι τέχνες;
Τι ωραία ερώτηση. Συμφωνώ απόλυτα. Η επιστήμη είναι τέχνη. Αυστηρή και με κανόνες απαράβατους και με όρια, αλλά ναι, και εγώ τη θεωρώ τέχνη. Θα σου πω μια συχνή ερώτηση που κάνουμε μεταξύ μας στο εργαστήριο: Πώς θα κάνουμε την έρευνα μας πιο σέξι? Αυτή τη λέξη τη χρησιμοποιώ συνέχεια στο εργαστήριο, στην έρευνα μου, στη συγγραφή εργασιών, στα (λίγα) μαθήματα και διαλέξεις που έχω δώσει. Με άλλα λόγια πώς θα κάνουμε τη δουλειά μας τέχνη? Αυτό μου το έμαθε μια καθηγήτριά μου, η οποία εκτός εργαστηρίου είχε την τέχνη στη ζωή της. Μου είπε μια μέρα: «Ωραία και σωστά όλα αυτά που μου δείχνεις, αλλά τα δείχνεις με βαρετό τρόπο. Δε μου κάνει κέφι να τα μελετήσω και να τα διαβάσω. Ο Ντοστογιέφσκι είχε πει ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο. Ε σώσε τον κόσμο μας και βάλε λίγη ομορφιά στην εργασία σου». Και από τότε, πέρα από το να κάνω την έρευνα μου με επιστημονικά σωστό τρόπο, προσπαθώ να την παρουσιάζω και με σέξι τρόπο. Και σίγουρα ο κόσμος μας είναι από μόνος του γεμάτος τέχνη.
Στο μικροσκόπιο βλέπεις κόσμους, χρώματα, σχήματα, ιστορίες, δράση, δράμα και κωμωδία, που αν δεν το δείς με τα μάτια σου, ακόμα και ο πιο εμπνευσμένος ζωγράφος, ο πιο ταλαντούχος συγγραφέας, ο πιο δημιουργικός καλλιτέχνης δεν μπορεί να φανταστεί. Είναι ένας κόσμος, αλήθεια σου λέω, πέρα από όλους τους φανταστικούς κόσμους που έχουν πλάσει καλλιτέχνες, και που αν δεν μπορούσαμε να δούμε με το μικροσκόπιο, κανείς δε θα φανταζόταν κάτι αντίστοιχο. Και για να απαντήσω και στην τελευταία ερώτηση σου. Όχι δυστυχώς, κανένας ρομαντισμός. Ίσα ίσα, είναι ένας κόσμος κυνικός, ανταγωνιστικός, με διαπλοκή, μια μπίζνα που δεν χωράνε ρομαντισμοί. Αλλά παρόλα τα μειονεκτήματα του κόσμου της επιστήμης, που φυσικά αντανακλούν τις ανθρώπινες αδυναμίες και τη δομή της κοινωνίας που ζούμε, πιστεύω είναι μια από τις λίγες ελπίδες που έχουμε για να βελτιωθεί ο κόσμος μας. Η επιστήμη φυσικά δεν είναι το πρόβλημα, η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία είναι. Η επιστήμη είναι η λύση.
Πώς θα ήθελες να κλείσουμε την κουβέντα μας; Με μία σύντομη πρόταση.
️Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.
Info: To profile του Σάββα Γενίτσαρη στο Instagram είναι: sgenitsa, ενώ το profile του στο fb είναι: Savvas Genitsaris
