Κώστας Μίαρης: “Η δικιά μου αυταπάτη τώρα ονομάζεται φωτογραφία”
Photography what else! Αυτός είναι ο πιο κατάλληλος τίτλος θα έλεγα της μεγάλης σου συλλογής. Πώς μπλέχτηκες με τη φωτογραφία;
Είμαι καθαρά οπτικός τύπος, οπότε την φωτογραφία την αντιλαμβάνομαι ως μία φυσική εξέλιξη της προσωπικότητάς μου. Η έννοια της εικόνας είναι κυρίαρχη μέσα μου και αν μη τι άλλο κυρίαρχη και στον κόσμο μας. Σχεδόν όλοι ασχολούνται με την εικόνα και την εικόνα τους, γιατί λοιπόν όχι και εγώ.
Διάλεξα αυτή την εικόνα γιατί είναι πολύ χαρακτηριστική του έργου σου. Θα ήθελες να μου πεις τι είναι και κυρίως τι συμβολίζει;
Είναι μία φωτογραφία τυχερή θα πω. Ήμουν ένα απόγευμα στην περιοχή της Σαρωνίδας και συνέπεσε το ηλιοβασίλεμα με μία βόλτα μου στην κτισμένη πλαγιά του βουνού.
Ένα μέρος που για μένα είναι ο ορισμός (και ας με συγχωρέσουν όσοι ζουν εκεί) της ύβρης με την έννοια που της προσδίδεται στην αρχαία τραγωδία.
Σπίτια, μεζονέτες πανάκριβα χτισμένα στην έντονα κεκλιμένη και πέτρινη πλαγιά του βουνού, που χρειάστηκε εκσκαφείς σπάσουν τόνους πέτρες για να θεμελιωθούν, με πισίνες και εσωτερικά ασανσέρ. Άλλα κατοικήσιμα και άλλα ημιτελή καθώς τα πρόλαβε η κρίση.
Οι άνθρωποι ανέκαθεν για να εξευμενίσουν τους Θεούς για τις αμαρτίες τους, τελούσαν θυσίες και έχτιζαν ναούς. Υπό την έννοια αυτής της ύβρης λοιπόν, αυτής της αμαρτίας, στα μάτια μου εκείνη τη στιγμή η ημιτελής είσοδος μιας τέτοιας πολυτελούς κατοικίας μου έμοιασε σαν μία μεταμοντέρνα εξέλιξη ενός αρχαίου ναού.
Ίσως λοιπόν αυτή η φωτογραφία να συμβολίζει μία μετάνοια για την αμετροέπεια μας και μία αποδοχή του ανθρώπινου ορίου και ας προσπαθούν όλοι στις μέρες μας να μας πείσουν για το αντίθετο.
Παρ’ όλο που σε ακολουθώ αρκετό καιρό μου είναι πολύ δύσκολο να σε κατατάξω κάπου. Έχεις ανήσυχο βλέμμα που συνεχώς μεταλλάσσεται / εξελίσσεται. Δύσκολα θα μαντέψω την επόμενή σου δουλειά αλλά σίγουρα θα καταλάβω πως είναι του Κώστα χωρίς καν να δω το όνομα σου. Πώς θα αυτοπροσδιοριζόσουν σαν φωτογράφος;
Δεν είμαι φωτογράφος. Η φωτογραφία απλά αποτελεί ένα όχημα για να κατανοήσω βαθύτερα τον εαυτό μου όπως αυτός επηρεάζεται από τον κόσμο γύρω του, αλλά και για να ανακαλύψω πως οι πρότυπες μορφές μέσα μου επηρεάζουν την αντίληψη μου για τον κόσμο. Συνεπώς υπό το πρίσμα αυτό δεν μπορώ να πω και εγώ ο ίδιος ότι είναι δυνατό να κατασταλάξω κάπου και να προσδιορίσω μία τάση.
Άνετα όμως θα μπορούσα να πω πως φωτογραφίζω σχεδόν τα πάντα, ότι βρεθεί μπροστά μου και μου τραβήξει την προσοχή, κοινώς ότι: πετάει, περπατάει, κολυμπάει.
Παρατηρώ έναν ακατάπαυστο πειραματισμό με μηχανές, φακούς, τεχνικές και επεξεργασία. Επίσης κάποιες εικόνες σου έχουν τίτλο καθημερινή άσκηση. Τελικά τι είναι για σένα φωτογραφία και τι εξάσκηση;
Ο πειραματισμός είναι καθαρά μέρος της συνεχούς εκμάθησής του μέσου ενασχόλησής μου. Όπως λένε χαριτολογώντας: παίζοντας μαθαίνεις και δε νομίζω να υπάρχει καλύτερος τρόπος.
Τώρα σχετικά με τους τίτλους που αποδίδω μπορώ να πω πως είναι καθαρά τεχνικό το θέμα. Φωτογραφίες που δεν έχουν κάτι το ιδιαίτερο, κατά την γνώμη μου, ώστε να δώσουν ένα έναυσμα μίας ιδέας κατηγοριοποιούνται και λαμβάνουν τον τίτλο: Καθημερινή άσκηση ή Άτιτλη.
Έχεις μια εμμονή με τα γεωμετρικά μοτίβα. Τι σε τραβάει σε αυτά;
Τα γεωμετρικά μοτίβα είναι σίγουρα παιδικές επιρροές ίσως από το σχολείο που πήγαινα, κτίριο που το είχε χτίσει ο Αλέξανδρος Τομπάζης. Από την άλλη όμως, η έννοια του χώρου και ο καθορισμός του είναι μία αγαπημένη μου πρόκληση, πάντα με εντυπωσίαζαν οι τεράστιοι άδειοι χώροι και τα κτίρια με αυτοτελώς ορισμένες γεωμετρικές φόρμες. Θα προτιμήσω να μην επεκταθώ εδώ γιατί θα φύγουμε από την φωτογραφία.
Συχνά δημιουργείς σειρές από φωτογραφίες βασισμένες στο ίδιο θέμα, πχ οδηγώντας τη νύχτα. Θα ήθελα να μου πεις δυο λόγια για αυτά.
Όταν είχα πρωτοξεκινήσει να ανεβάζω φωτογραφίες σε σχετικές με την φωτογραφία ιστοσελίδες υπήρχε μία κριτική από φτασμένους φωτογράφους που στεκόταν στο αποσπασματικό των φωτογραφιών που έδειχνα και το βασικό σχόλιο τους ήταν η ανάγκη μίας θεματικής συνέχειας. Αυτό λοιπόν το κενό μου καλύπτω έτσι.
Η νύχτα από την άλλη είναι αγαπημένο θέμα.
Μολονότι η φωτογραφία είναι άρρηκτα συνδεμένη με την έννοια του φωτός αυτός ο εγγενής περιορισμός της ποσότητας του, λόγω νύχτας, είναι μία πρόκληση.
Αυτή λοιπόν η έλλειψη φωτός δημιουργεί νέες εικόνες και μεταλλάσει την πραγματικότητα είναι σαν μία μορφή μαγείας. Αυτή λοιπόν η μαγεία δεν μπορεί αποσπασματικά να φανερωθεί, θέλει μία σειρά μία συνέχεια ώστε να σου αποκαλυφθεί και να μπορέσεις να την αποδεχθείς.
Παρόλο που είσαι συνεχώς στο δρόμο, δύσκολα θα σηκώσεις τη μηχανή σου να καδράρεις σε αγνώστους. Είναι θέμα ηθικής ή θάρρους;
Έχω πολλές φωτογραφίες αγνώστων που μου έχουν τραβήξει την προσοχή όπως και άλλου είδους φωτογραφίες, απλά δεν αναρτώνται στο Ινσταγκραμ καθώς δεν νιώθω πρέπον να εκθέτω ανθρώπους σε «χώρους» πέραν αυτών που οι ίδιοι βρέθηκαν ιδία θέληση. Έχω κάποιες ελάχιστες αναρτήσεις στο Ινσταγκραμ όταν ένιωσα πως εξασφαλίζονταν οι σχετικοί περιορισμοί της ιδιωτικότητας.
Πώς δουλεύεις; Έχεις κάποιο κόνσεπτ ή ιδέα που προσπαθείς να αποτυπώσεις στις βόλτες σου;
Η φωτογραφία δεν είναι η πραγματική εργασία μου, οπότε δεν μπορώ να την αντιμετωπίσω με επαγγελματικά κριτήρια όπως σκοπός, πρόγραμμα, καταληκτικές ημερομηνίες, συγκεκριμένη θεματολογία. Είναι ένας χώρος πλήρους ελευθερίας, δίχως σχεδόν κανένα είδος περιορισμού. Οπότε θα απαντήσω λέγοντας πως νιώθω ελεύθερος βγαίνοντας για μία φωτογραφική βόλτα και ότι προκύψει.
Ο χρόνος, η αλήθεια και η ψευδαίσθηση, η ζωή και ο θάνατος συνυπάρχουν στο πορτφόλιο σου. Έχω την εντύπωση ότι δε σε ενδιαφέρει τόσο η προβολή μιας εντυπωσιακής εικόνας αλλά μια πιο εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Τι είναι για σένα η φωτογραφία;
Μιας και είναι η τελευταία ερώτηση παίρνω την ευκαιρία να εκτός από το να απαντήσω να αυτοσχεδιάσω κιόλας.
Η φωτογραφία, όπως έχει διαφανεί από τις προηγούμενες απαντήσεις, είναι στην ουσία η τοποθέτηση μου στην κατάσταση των πραγμάτων, οπότε το μόνο που μπορώ να πω για να είμαι ειλικρινής απέναντί σας είναι κάποιες σχετικές σκέψεις.
Δύο πράγματα μας κρατάν στη ζωή, τα όνειρα και η συνήθεια και τα όνειρα που κάνουμε, όταν δεν κοιμόμαστε όμως αυτά ονομάζονται αυταπάτες.
Καθώς η συνήθεια δεν έχει ιδιαίτερη δύναμη μιας και η φόρα της ζωής από την γέννηση χάνεται μετά από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, μας μένει η ανάγκη για όνειρα και αυταπάτες.
Αναζητούμε λοιπόν αυταπάτες για να χαθούμε μέσα τους να βυθιστούμε ολοκληρωτικά και να ντύσουμε το τίποτα της ύπαρξης μας με κάτι.
Η δικιά μου αυταπάτη τώρα ονομάζεται φωτογραφία. Ίσως βέβαια να μην είναι τόσο η φωτογραφία αλλά δε με πειράζει, είναι καλόβολη αυταπάτη και νιώθω καλά.
Αυτό που ψάχνω μέσα στην αυταπάτη μου λέγεται μετασχηματισμός, κοινώς, εικόνες που μπορούν να ερμηνευθούν διαφορετικά από αυτό που δείχνουν. Για να μην παρεξηγηθώ όμως οφείλω να δηλώσω πως δεν προσπαθώ ιδιαίτερα να δημιουργήσω τέτοιες εικόνες, μερικές φορές όμως νομίζω πως είμαι τυχερός.
Ψάχνω να ερμηνεύσω διαφορετικά τα πάντα γιατί είμαι πια σίγουρος πως ακόμη και οι μεγαλύτερες αλήθειες είναι παρερμηνείες λόγω της περιορισμένης μας νόησης, όχι όμως δεν κομίζω την σωστή αλήθεια, απλά ψάχνω μία άλλη ερμηνεία και εκεί παραμένω.
Η ζωή είναι αλληλένδετοι κύκλοι που τελειώνουν με μία απόδραση και κάποια στιγμή όλα αυτά τελειώνουν με το θάνατο.
Δεν επιδιώκω αθανασία στο συλλογικό συνειδητό άσχετα αν στην τεχνολογική μας πραγματικότητα μοιάζει να το έχω εξασφαλίσει, δικά μου κενά καλύπτω και όσο ξεγελιέμαι μέσω αυτής της αυταπάτης θα συνεχίζω.
Η φωτογραφία με έχει γυρίσει πολλά χρόνια πίσω στην εφηβική ηλικία και εκεί σκαλωμένος νιώθω ικανοποίηση μέχρι να κλείσει και αυτός ο κύκλος.
Όλα προχωρούν προς το καλύτερο, μονάχα που δεν μπορούμε να το αναγνωρίσουμε, όπως λένε άλλωστε, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
Καταλήγοντας θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για την προσοχή και το χρόνο που μου δώσατε.
Ελπίζω η ανταπόκριση της κοινότητας του Ινσταγκραμ να αποδώσει την πρέπουσα αξία στην όλη προσπάθεια σας όπως αυτή αποτυπώνεται μέσα από το Photologio.
Καλή συνέχεια.
Το profile του Κωστα στο Instagram https://www.instagram.com/m1ar1s/
Η συνέντευξη δόθηκε στις 24.01.2017