Ο Wong Kar Wai και ο μοντερνισμός του
Wong Kar wai
Δε γίνεται να παρακολουθήσεις μια ταινία του Kar Wai χωρίς να ανασύρεις προσωπικές μνήμες, χωρίς να αποδεχτείς την κυριαρχία του παρελθόντος στο παρόν, το πόσο εύκολο είναι η μνήμη να μετατραπεί έστω και υποσυνείδητα σε μια δυναστεία, σε μια καθοριστική εμπειρία που επαναλαμβάνεται με διαφορετικά πρόσωπα κάθε φορά.
Συνηθίζει να διατηρεί μακροχρόνιες συνεργασίες με παραγωγούς, κινηματογραφιστές και ηθοποιούς καθώς η οικειότητα και η γνώση του πόσο “Ψηλά μπορούν να πετάξουν” δίνει υψηλής αισθητικής ποιότητας αποτέλεσμα.
Wong Kar wai – Happy together
Η προσέγγιση του είναι ασυνήθιστη, δε βασίζεται σε προπαρασκευασμένες ιδέες. Το ένστικτο και ο αυτοσχεδιασμός αποτελούν βασικά συστατικά κάθε κινηματογραφικού φιλμ που δημιουργεί.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ξεκινά την παραγωγή μιας ταινίας χωρίς ύπαρξη σεναρίου. Αρκετές φορές γράφει την πλοκή και εξέλιξη μιας ταινίας αντλώντας έμπνευση από τους ηθοποιούς, τη μουσική, τις συνθήκες εργασίας στο πλατό.
Συνηθίζει να δίνει στους ηθοποιούς μια μινιμαλιστική άποψη του σεναρίου, ένα σκελετό μιας υπόθεσης, ζητώντας τους να χτίσουν χαρακτήρες και περσόνες βασιζόμενοι στη φυσικότητα και τον αυθορμητισμό χωρίς θεατρικές τεχνικές ή κινηματογραφικά τρικ.
Wong Kar wai 2046
Ωδή στον έρωτα και τη νοσταλγία
Η νοσταλγία είναι το θέμα που διαπραγματεύεται περισσότερο από όλα στις ταινίες του. Μια ζωή που ξεγλίστρησε μέσα από τα χέρια των πρωταγωνιστών ενώ παράλληλα αποζητούν ή επιστρέφουν νοερά πίσω σε αυτή. Μια ατέρμονη προσπάθεια να ξαναζήσουν την ίδια ιστορία με πρόσωπα που θυμίζουν κάτι από το παρελθόν.
Το ανέφικτο είναι ο πυρήνας κάθε ταινίας του. Δεν έχει σημασία αν είναι μελόδραμα, αστυνομική ταινία ή πολεμικών τεχνών, ο έρωτας χωρίς ανταπόκριση και ο μαρτυρικός αγώνας που δίνουν οι ήρωες του να αποτινάξουν από πάνω τους, να αποδεσμευτούν, να ξεχάσουν με κάθε τρόπο και οποιαδήποτε συνέπεια κάνουν το θεατή να ταυτίζεται με τους πρωταγωνιστές σχεδόν συνένοχα.
Wong Kar wai 2046
Κινηματογράφηση
Ο κινηματογραφιστής Christopher Doyle υπήρξε στενός συνεργάτης του σε 7 ταινίες του. Από την εποχή του Days of being wild, (1990) μέχρι και την περίοδο του 2046, (2004).
Ο Doyle χρησιμοποιεί ακραίες γωνίες λήψης κάνοντας close ups ακόμη και με ευρυγώνιο φακό. Η κάμερα κινείται συνεχώς, σαν να είναι ένας ζωντανός οργανισμός γεμάτος ζωτικότητα. Κανένας άλλος δεν έχει καταφέρει να αποδώσει κινηματογραφικά την ενέργεια του Hong Kong στους δρόμους με τόσο μοναδικό ύφος. Όλη αυτή η αισθητική του neon σε επιγραφές, ταμπέλες, ουρανοξύστες το βράδυ σε μεγαλουπόλεις αποτέλεσαν μέρος της αισθητικής των ταινιών του Κar- Wai.
Wong Kar wai In the Mood for Love
Έντονα χρώματα και σκοτάδι εναλλάσσονται μέσα σε γρήγορους ρυθμούς, αντανακλώντας το ψυχισμό των πρωταγωνιστών μέσα σε μια δίνη ψυχεδελικής ατμόσφαιρας.
Η αρχιτεκτονική των πόλεων αποτυπώνεται σε αρκετά εξωτερικά πλάνα. Παράλληλα το μυστήριο, η ένταση, η ατμόσφαιρα στα πλάνα μπορεί να αποδοθεί με μόνη φωτιστική πηγή τα φώτα των δρόμων. Το φως σχεδόν πάντα προέρχεται από ψηλά και συνήθως μόνο από μια φωτιστική πηγή που θα εστιάζει στα πρόσωπα των ηρώων.
Wong Kar wai Chungking express 1994
Πολλές φορές η χρήση φίλτρα διάφορων χρωματικών τόνων ή δημιουργεί εφέ κίνησης του φωτός κυκλικά σε ένα πλάνο. Οι ψυχροί τόνοι του μπλε και του νέον κυριαρχούν τις περισσότερες φορές με τον Doyle να κρατά την κάμερα στα χέρια με σχεδόν χορευτικές κινήσεις να περιφέρεται γύρω από τους ηθοποιούς. Ο Κar- Wai συνήθως έχει τοποθεσίες λήψης πλάνων επιλεγμένες, ποτέ όμως σενάριο. Ο Doyle καλούνταν να βρει το ρυθμό αφήγησης και τρόπο απόδοσης κινηματογραφικά.
Η αργή κίνηση της κάμερας, τα αργόσυρτα πλάνα είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του Kar-Wai. Θέλοντας να αποτυπώσει το χάσιμο των ηρώων μέσα σε πόλεις χαοτικές σε σκέψεις και απατηλούς έρωτες, η κάμερα στο χέρι είναι κάποια από τα βασικά στοιχεία κινηματογράφησης.
Η μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στην πλοκή κάθε ταινίας του, γίνεται απαραίτητο κομμάτι της. Η κίνηση της κάμερας αποκτά τον παλμό της μουσικής, σαν να συμμετέχει σε μια χορογραφία.
Reggae, Latin, cantopop, κλασσικά Rock n roll, κλασσική μουσική συντελούν στο ατμοσφαιρικό πνεύμα που διακατέχει κάθε φιλμ του. Το soundtrack κάθε ταινίας λειτουργεί ως μέσο έκφρασης προσωπικών φαντασιώσεων κάθε ήρωα που μεταπηδά από την πραγματικότητα σε ένα ονειρικό σύμπαν. Όπως και στα φιλμ του Tarantino, η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας κάθε έργου.
Δε σχεδιάζει πού θα τοποθετήσει την κάμερα, ποια θα είναι η γωνία λήψης ή το ιδανικό πλάνο. Πειραματίζεται κατά τη διάρκεια της κινηματογράφησης μιας ταινίας με αποτέλεσμα αρκετές από τις ταινίες του να βγαίνουν εκτός χρονικού περιορισμού, πολύ παραπάνω από το χρηματικό προϋπολογισμό που υπολόγιζε η παραγωγή για την δημιουργία τους. Όλοι υπομένουν τις καλλιτεχνικές ιδιαιτερότητες του Kar-Wai καθώς τα αποτελέσματα είναι πάντα απροσδόκητα και ενδιαφέροντα αγγίζοντας τα όρια της καλλιτεχνικής υπέρβασης.
Wong Kar wai Chungking express, 1994
“The reason it takes me so long to make a film, the reason it gets so difficult, is that I’m trying to think of every film as the last one I will ever make so it can be the best it can possibly be. I don’t want to have regrets or excuses or think, ‘I can do better next time.”
Βιογραφία
Γεννήθηκε το 1958 στη Σαγκάη. Όταν σε μικρή ηλικία μετακόμισε στο Hong Kong ξεκίνησε να ανακαλύπτει τα σινεμά της πόλης. Αρχικά σπούδασε γραφιστική, το ανήσυχο πνεύμα του όμως αποζητούσε νέους τρόπους έκφρασης.
Το 1980 κατάφερε να γίνει μέλος των εταιριών παραγωγής ταινιών Wing Scope και In- Gear Film Production με μέντορα τον κινηματογραφικό παραγωγό και ιδρυτή των εταιριών Alan Tang. Έτσι ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα στη σκηνοθεσία και τη συγγραφή σεναρίων.
Το 1988 σκηνοθέτησε το επιτυχημένο εισπρακτικά As tears go by που όπως είχε αναφέρει ήταν μια ταινία φόρος – τιμής στο Martin Scorsese που θαύμαζε και αντλούσε έμπνευση από το έργο του. Το 1990 η ταινία με τίτλο Days of Being Wild κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο φεστιβάλ κινηματογράφου του Hong Kong.
Το 2000 ακολούθησε το εμβληματικό και μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών το In the mood for love. Βραβεύτηκε στις Κάννες με το μεγάλο τεχνικό βραβείο. Το 2004 στο ίδιο πνεύμα δημιούργησε το φιλμ με τίτλο 2046.
Αυτή τη χρονιά μετά από αποχή έξι χρόνων από τη μεγάλη οθόνη ( The Grandmaster, 2013) θα ολοκληρώσει τη τριλογία που ξεκίνησε έστω και άτυπα με το In the mood for love, (2000) και το 2046, ( 2004) με τη νέα του ταινία που θα έχει το τίτλο Blossoms.
Wong Kar wai My blueberry nights, 2008
