Thessaloniki AI | Η Ιστορία της Θεσσαλονίκης με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης
Πώς διαχειρίστηκε η φωτογραφία την απεικόνιση της πραγματικότητας στα πρώτα της χρόνια; Ποια είναι τα σύγχρονα μέσα ενίσχυσης εκείνης της πραγματικότητας; Ποιος είναι ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης στη διαμόρφωση της αντίληψης της πραγματικότητας; Πώς συσχετίζεται η Τεχνητή Νοημοσύνη με την Πολιτιστική Κληρονομιά; Ποιός είναι ο ρόλος της αρχειακής φωτογραφίας;
Όλοι αυτοί οι προβληματισμοί αντανακλώνται στη φωτογραφική έκθεση, με αφορμή εικόνες της Θεσσαλονίκης του 19ου και 20ού αιώνα, που περιλαμβάνονται στο σπάνιο φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Καλεμκερή και συνθέτουν μια εικονιστική περιήγηση στην πόλη. Παράλληλα, αξιοποιείται η Τεχνητή Νοημοσύνη μέσα από ποικίλες τεχνολογικές πρακτικές, προκειμένου να αναδειχθούν οι δυνατότητές της στην ενίσχυση της πραγματικότητας.
Η επεξεργασία και ανάπλαση της αρχειακής φωτογραφίας γεννά νέες εικόνες, νέα συναισθήματα και μια αίσθηση βιωματικής εμπλοκής στην πραγματικότητα του παρελθόντος. Τα τοπία και οι γειτονιές της Θεσσαλονίκης αποκτούν χρώμα, κίνηση και ζωντάνια. Οι ενδυμασίες μπορεί να διαφέρουν, όμως το βλέμμα των ανθρώπων της εποχής μοιάζει να συναντά το βλέμμα των σύγχρονων περαστικών. Τα καράβια στο λιμάνι ακολουθούν τους κυματισμούς. Άνθρωποι περιπλανώνται στους δρόμους, βιαστικοί, με κατεύθυνση τις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Το τραμ διασχίζει την παραλιακή λεωφόρο. Η Αψίδα του Γαλερίου, η Καμάρα, δεν εμφανίζεται μόνο ως μνημείο αλλά ως ζωντανός κόμβος της πόλης, στην πολύβουη οδό Εγνατία. Η Τεχνητή Νοημοσύνη ενισχύει την απεικονισμένη πραγματικότητα και προσκαλεί το θεατή σε μια βιωματική «εμβύθιση» στο αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ού αιώνα.
Η έκθεση «Thessaloniki AI: Εικον(ιστ)ικές Πραγματικότητες» είναι μια πρωτοποριακή εικαστική και τεχνολογική εμπειρία, που επιχειρεί να ανοίξει έναν διάλογο ανάμεσα στην τέχνη, την Τεχνητή Νοημοσύνη και την ίδια την έννοια της πραγματικότητας. Με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, ο Δήμος Καλαμαριάς και το Μουσείο Φωτογραφίας του Δήμου Καλαμαριάς «Χρήστος Καλεμκερής» παρουσιάζουν από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, μια έκθεση που επαναπροσδιορίζει τον τρόπο που «βλέπουμε» την ιστορία της Θεσσαλονίκης.
Από ένα αρχείο περισσότερων από 50.000 φωτογραφιών του 19ου και 20ού αιώνα, επιλέχθηκαν περίπου 1.000 εικόνες που «ζωντανεύουν» για πρώτη φορά με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η ιστορία της πόλης μεταμορφώνεται σε μια εμπειρία εμβύθισης, όπου ο επισκέπτης μπορεί να «περπατήσει» στην Εγνατία του περασμένου αιώνα, να «δει» το τραμ να κινείται στην παραλία και να «συναντήσει» πρόσωπα που χάθηκαν στον χρόνο.
Η «Thessaloniki AI: Εικον(ιστ)ικές Πραγματικότητες» δεν είναι απλώς μια έκθεση φωτογραφίας. Είναι μια πρόσκληση να ξαναδούμε τη Θεσσαλονίκη και την Ιστορία με νέα μάτια, να αναρωτηθούμε πώς η τεχνολογία επηρεάζει τη μνήμη και πώς ο πολιτισμός μπορεί να παραμείνει ζωντανός μέσα από αυτήν.
«Πρόκειται μια εξαιρετικά σημαντική έκθεση που δημιουργεί ερωτήματα που αφορούν όχι μόνο στη φωτογραφία, αλλά και στη ζωή μας συνολικά», τόνισε η Δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου. «Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, τα όρια ανάμεσα στο τεχνητό και το πραγματικό είναι όλο και πιο θολά. Ένα μουσείο εικονιστικό προχωρά σε κάτι αιρετικό, αφού τολμά να συγχέει το αρχείο του με την εικονική πραγματικότητα, ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλογο για τη μνήμη, την εικόνα και την αλήθεια.», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του μουσείου Παύλος Καλεμκερής υπογράμμισε ότι η συγκεκριμένη έκθεση «ξαφνιάζει, συγκινεί και εντυπωσιάζει, αποδεικνύοντας ότι ένα δημόσιο μουσείο μπορεί να σταθεί με αξιώσεις στο εθνικό και διεθνές πολιτιστικό πεδίο». «Η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι απλώς μνήμη – είναι συνέχεια. Και αυτό ακριβώς προσπαθούμε να αναδείξουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η μουσειολόγος και επιμελήτρια Καλλιόπη Βαλτοπούλου εξήγησε ότι στόχος δεν είναι η γραμμική αφήγηση, αλλά η συναισθηματική περιπλάνηση. Ο επισκέπτης «γίνεται ο ήρωας μιας πολυπολιτισμικής πόλης», συνδέοντας τόπους, εποχές και μνήμες, ενώ ο αρχιτέκτονας και μουσειολόγος Θωμάς Τσουκαλάς σημείωσε πως η δομή της έκθεσης «παίζει» με τα επίπεδα πραγματικότητας, θυμίζοντας ότι η τεχνολογία πρέπει να υπηρετεί τη μνήμη, όχι να την αντικαθιστά.
Η έκθεση χωρίζεται σε τέσσερις θεματικές ενότητες – από τη «Σκηνοθετημένη Πραγματικότητα» έως τη «Νέα Πραγματικότητα» – που οδηγούν τον θεατή από το ορατό στο αμφισβητούμενο και τελικά στο πρωτογενές, αρχειακό υλικό, εκεί όπου η μνήμη ξαναβρίσκει την αυθεντικότητά της.
Info:
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Λεωφόρος Στρατού 2, 54640 Θεσσαλονίκη
15 Οκτωβρίου – 31 Δεκεμβρίου 2025
Είσοδος ελεύθερη
