Νομικές θέσεις – Η πρωτοτυπία στη φωτογραφία
Η φωτογραφία αποτελεί πνευματικό έργο, αφού πληροί την αναγκαία προϋπόθεση της συνδρομής του στοιχείου της πρωτοτυπίας.
«Πρωτοτυπία» είναι νομική έννοια μη προσδιοριζόμενη στον νόμο διαμορφωθείσα από τη θεωρία και τη νομολογία, υπό το καθεστώς του Ν 2121/1993 και του προϊσχύσαντος Ν 2387/1920 «περί πνευματικής ιδιοκτησίας». Ως «πρωτοτυπία» λοιπόν νοείται η ιδιαίτερη ατομικότητα του έργου, που οφείλεται στην προσωπική συμβολή του δημιουργού. Κρίσιμο στοιχείο και, συνεπώς, βασικό κριτήριο της πρωτοτυπίας είναι η κρίση, ότι κάτω από παρόμοιες συνθήκες και με τους ίδιους στόχους, κανένας άλλος δημιουργός, κατά λογική πιθανολόγηση, δεν θα ήταν σε θέση να δημιουργήσει έργο όμοιο ή ότι το έργο παρουσιάζει μία ατομική ιδιομορφία ή ένα ελάχιστο όριο «δημιουργικού ύψους», έτσι ώστε να ξεχωρίζει και να διαφοροποιείται από τα έργα της καθημερινότητας ή από άλλα παρεμφερή γνωστά έργα. Η μοναδικότητα αυτή μπορεί να αναζητηθεί σε κάποιο από τα γνωρίσματα του έργου (στο θέμα, στη σύλληψη, στην κατάταξη, στη διατύπωση, σε κάποιες λεπτομέρειες), ανάλογα με το είδος και τη φύση του. Εφόσον συντρέχουν οι ως άνω προϋποθέσεις, οι οποίες αποτελούν ζήτημα πραγματικό, υποκείμενο σε απόδειξη, ο νόμος προστατεύει το έργο ως άυλο αγαθό (και όχι ως υλικό αντικείμενο καθ` εαυτό που ενσωματώνει το πνευματικό δημιούργημα) και μόνο σε σχέση με τη συγκεκριμένη μορφή, που έδωσε σε αυτό ο δημιουργός του. Η πρωτοτυπία, με απλά λόγια, έγκειται στο γεγονός ότι το έργο αποτελεί προσωπικό πνευματικό δημιούργημα και αντανακλά την προσωπικότητα του δημιουργού του, αποκτώντας έτσι μία ιδιαίτερη ατομικότητα (ή άλλως αποκαλούμενη συχνάκις από την νομολογία μας «στατιστική μοναδικότητα»)
Ειδικότερα δε για τις φωτογραφίες (κατόπιν και της ευρείας συζητήσεως στη Βουλή που προηγήθηκε του Ν 2121/1993, στη γραμματική διατύπωση του οποίου προτιμήθηκε ο όρος «φωτογραφίες» αντί του όρου «φωτογραφικά έργα», ακριβώς για να αποδώσει την σχετικά ελαστική έννοια της πρωτοτυπίας στην περίπτωση των φωτογραφιών), προκύπτει με σαφήνεια ότι ο Έλληνας νομοθέτης, εις συμμόρφωσιν και της διατάξεως του άρθρου 6 της κοινοτικής Οδηγίας 93/98 , ακολουθεί με ευλάβεια τη θεωρία της στατιστικής μοναδικότητας στην κατηγορία αυτή των έργων.
Ν. Κυπρούλη, Δικηγόρος, ΔΝ, πρώην αντιπρόεδρος ΟΠΙ
(ΔΕΕ 11/2010, 1172-1173)
