Η σαγήνη της φωτογραφικής εικόνας
Γράφει ο Μπάμπης Κουγεμήτρος*,
Φωτογράφος, Δάσκαλος φωτογραφίας
«Φωτογραφικό είναι μόνο το παραβιασμένο, το αιφνιδιασμένο, το ξεσκεπασμένο, το φανερωμένο παρά τη θέλησή του. Αυτό που δεν θα παριστάνονταν ποτέ, επειδή δεν έχει εικόνα ούτε συνείδηση του εαυτού του…
Η φωτογραφία είναι αυτό που μας φέρνει πιο κοντά στη μύγα, στα πολυεδρικά μάτια της και στο πέταγμά της σε τεθλασμένη γραμμή. Ο πόθος να φωτογραφίζεις προέρχεται ίσως από αυτή τη διαπίστωση: ιδωμένος με μια προοπτική συνόλου, από την πλευρά του νοήματος, ο κόσμος είναι απογοητευτικός. Ιδωμένος στη λεπτομέρεια και αιφνιδιαστικά, έχει τέλεια προδηλότητα.»
Jean Baudrillard, Η Διαφάνεια του Κακού
Στο ερώτημα τι είναι αυτό που με σαγηνεύει στη φωτογραφία, η απάντηση εμπεριέχεται εν μέρει στις παραπάνω σκέψεις του Γάλλου φιλοσόφου και φωτογράφου.
Η σαγήνη της φωτογραφικής εικόνας έγκειται στη φτώχεια της, στην αποσπασματικότητά της, στην ιδιότητά της να αναμειγνύει με τρόπο ταχυδακτυλουργικό αλήθεια και ψέμα στο ίδιο καρέ, στο punctum του Barthes που, αν του αφήσουμε χώρο, θα μας επισκεφθεί. Ως φωτογράφος απολαμβάνω κυρίως την περιπλάνηση και τη φωτογραφική διαδικασία και λιγότερο το αποτέλεσμα. Σπάνια θα με «στοιχειώσει» μια δική μου φωτογραφία. Κι αυτό γιατί, ως δημιουργός, έχω στη διάθεσή μου όλη την πληροφορία, ξέρω το πριν και το μετά του κλικ. Οι εικόνες είναι κατά κάποιον τρόπο διάφανες, δεν έχουν μυστικό.
Η φωτογραφία που διάλεξα (σημ.photo cover) είναι ωστόσο μία εξαίρεση. Μια νυχτερινή βόλτα στα Μεσόγεια, λίγες μέρες μετά τη γέννηση του γιου μου. Σε αυτή την εικόνα βλέπω την καρδιά του Νικόλα και ακούω τον χτύπο της.
Αυτές οι αυθαίρετες και τυχαίες συνδέσεις που δεν βγάζουν νόημα· αυτό είναι που με γοητεύει στη φωτογραφία.
*Το κείμενο αυτό αποτέλεσε μέρος του αφιερώματος του photologio για την Παγκόσμια Ημέρα της Φωτογραφίας (19.8.2021)
https://www.photologio.gr/photo%ce%b8%ce%ad%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/world-photo-day-2021/.
