Ιωάννα Βλαστού: “Κλικάρω πάντα τις σκέψεις μου και αποτυπώνω την αβεβαιότητά μου γύρω από αυτές”
Ένα παιχνίδι σκιάς … ένα παιχνίδι μυστηρίου σε noir mood. Την λάτρεψα αυτή τη φωτό. Την είδα μάλιστα και στην έκθεση του εργαστηρίου του Βασίλη Γεροντάκου (Gerontakos Vassilis) στο οποίο συμμετείχες. Θα μου πεις λίγο γι’αυτό το κλικ Ιωάννα; Πώς προέκυψε; Ποιο ήταν το ερέθισμα;
Kαταρχήν εύχομαι να ευχαριστήθηκες αυτή την έκθεση που ο Βασίλης για ακόμα μια φορά επιμελήθηκε με τόση φροντίδα και αγάπη για τους μαθητές του. Λοιπόν, αυτό το κλικ το σκεφτόμουν πολύ καιρό. Έγινε στο χώρο εργασίας μου και κάθε μέρα μεσημεράκι παρατηρούσα τι όμορφο παιχνίδι σκιών κάνει ο ήλιος. Κάθε μέρα έλεγα… «αύριο Ιωάννα θα φέρεις μηχανή». Όταν πια το έκανα, στόχευσα σε έναν συνάδελφο ο οποίος εκείνη τη στιγμή είχε πολύ δουλειά. Οπότε καταλαβαίνεις ότι εγώ φωτογράφιζα και εκείνος με μάλωνε. Για το αστείο του πράγματος βέβαια να πω ότι η φωτογραφία ακόμα δεν έχει γίνει «αποδεκτή» από εκείνον γιατί δεν κολακεύει τη μύτη του… Μπορεί αυτό να είναι η αστεία πλευρά αυτής της λήψης αλλά δείχνει με πόσο διαφορετικό κριτήριο κρίνει ο κάθε άνθρωπος μια φωτογραφία ή γενικότερα τι αναγνωρίζει βλέποντας μια εικόνα…
Πώς ξεκίνησε το φωτογραφικό σου ταξίδι;
Το φωτογραφικό μου ταξίδι ξεκίνησε ουσιαστικά πριν από 3 χρόνια όταν αγόρασα μια “επαγγελματική” φωτογραφική μηχανή. Αφορμή για αυτό ήταν το instagram το οποίο μου έδωσε τότε μια απλοϊκή, εύκολη και μαζική πρόσβαση σε πολλές εικόνες. Πρέπει όμως να το είχα μέσα μου πολλά χρόνια γιατί με θυμάμαι μια ζωή σε όλες τις παρέες και τις εκδρομές… ήμουν «αυτή με τη φωτογραφική μηχανή»!
Τι προσπαθείς να ανακαλύψεις μέσα από τη φωτογραφία;
Δε ξέρω αν προσπαθώ να ανακαλύψω απαραίτητα κάτι. Αυτό που σίγουρα όμως μου προσφέρει η διαδικασία του να βγάζω φωτογραφίες είναι μια μορφή ψυχολογικής αποφόρτισης. Ξεκίνησα σε μια πολύ φορτισμένη περίοδο της ζωής μου με μινιμαλιστικά κάδρα και απλοϊκές εικόνες. Αργότερα έγινα πιο σύνθετη, σύμφωνα με τα δεδομένα μου βεβαίως. Πάντα όμως φωτογραφίζω αυτό που επικρατεί στη λογική και το συναίσθημα μου την εκάστοτε περίοδο. Δε στήνω κάδρα ούτε περιμένω με τις ώρες να εμφανιστεί κάτι όπως μπορεί να το έχω φανταστεί. Βρισκόμαστε με αυτό το κάτι όταν αυτό θέλει να αποκαλυφθεί και όταν φυσικά εγώ είμαι έτοιμη να το αναγνωρίσω.
Έχοντας ζήσει και ζώντας τόσο καιρό το instagram και κυρίως αυτό που αντιπροσωπεύει … δηλ. τον κόσμο της καταγραφικής και illustrated φωτογραφίας, έχεις περάσει τον τελευταίο χρόνο σε έναν άλλο κόσμο … αυτόν της δημιουργικής φωτογραφίας … Βλέπεις δηλ. άλλα πράγματα. Σε μαγεύει αυτή η καινούργια ανακάλυψη;
Το πέρασμά μου στην λεγόμενη καλλιτεχνική φωτογραφία και η μαθητεία μου στο εργαστήριο του Βασίλη Γεροντάκου επέφεραν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που φωτογραφίζω. Κυριότερη είναι ότι έχασα τον αυθορμητισμό μου. Ξέρω, αυτό δεν ακούγεται καλό. Είναι όμως! Φωτογραφίζω πλέον με περισσότερη σύνεση και σκέψη. Δεν έχω την τυχοδιωκτική αντίληψη του να αιχμαλωτίσω πολλές στιγμές απλά για να υπάρχουν. Σηκώνω τη μηχανή μου πολύ πιο διστακτικά και επιλεκτικά πλέον.
Η Ιωάννα Βλαστού προτιμά ασπρόμαυρη ή έγχρωμη φωτογραφία;
Ξεκίνησα προτιμώντας την έγχρωμη φωτογραφία. Όπως είπες παραπάνω είναι πιο εντυπωσιακή, πιο illustrative. Μετά έκανα στροφή στην ασπρόμαυρη. Άρχισε να με εκφράζει περισσότερο η απουσία χρώματος και αυτά στα οποία εστιάζει το μάτι μη έχοντας την πρόκληση του χρώματος. Όταν ξεκίνησα μάθημα με τον Βασίλη όμως κατάλαβα πόσο δύσκολο είναι να βγάλεις καλή έγχρωμη φωτογραφία, πόσο όμορφο είναι το αποτέλεσμά της αν είναι καλή και πόσο ασφαλές καταφύγιο είναι τελικά η ασπρόμαυρη. Από τότε λοιπόν δεν σου κρύβω ότι προσπαθώ πολύ να βγάλω και καμία έγχρωμη. Λίγες όμως περνάνε τον ποιοτικό έλεγχο!
Θα έλεγα ότι δεν έχεις συγκεκριμένη θεματολογία. Είσαι μάλλον φωτογράφος της στιγμής; Κλικάρεις το στιγμιαίο, το φευγαλέο. Σαν να φεύγεις κι εσύ μαζί με αυτό σου το κλικ;
Όπως πολύ σωστά το περιγράφεις. Δεν έχω συγκεκριμένη θεματολογία και δεν έχω δουλέψει και ποτέ σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα (αυτό βέβαια ίσως να είναι και λάθος). Βγάζοντας φωτογραφίες συνειδητοποιώ εκ των υστέρων ότι ανά περιόδους έχω συγκεκριμένη οπτική και θεματολογία αλλά όπως ανέφερα έχει να κάνει με τη φάση που διανύω. Κλικάρω πάντα τις σκέψεις μου και αποτυπώνω την αβεβαιότητά μου γύρω από αυτές.
Θα ζούσες χωρίς τη φωτογραφική σου μηχανή; Κι ακόμα, αν δεν την είχες θα φωτογράφιζες αλλιώς;
Δεν θα ζούσα χωρίς αέρα και νερό Θοδωρή. Οπότε, ναι, σίγουρα θα ζούσα χωρίς τη φωτογραφική μου μηχανή! Χαίρομαι πολύ για αυτή την ερώτηση γιατί είμαι πολύ αντίθετη σε συμπεριφορές μανίας και εξάρτησης από πράγματα και συνήθειες. Πιστεύω έντονα ότι μερικές στιγμές της ζωής θα τις ζούσα πολύ πιο αληθινά και έντονα αν δεν είχα φωτογραφική μηχανή. Χάνεις την απόλαυση της στιγμής πολλές φορές φωτογραφίζοντας. Δύο υγιή μάτια έχουν οπτικό πεδίο περίπου 200 μοίρες από δεξιά ως τα αριστερά. Περίπου 120 από τις 200 μοίρες, τις μοιράζονται και τα δύο μάτια, δημιουργώντας την διόφθαλμη όραση. Κατακόρυφα το οπτικό πεδίο φτάνει τις 135 μοίρες. Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι μέσα από το φακό, και φυσικά χρησιμοποιώντας το ένα σου μάτι για να δει μέσα από ένα τεχνητό μέσο, χάνεις πάντα τη μεγάλη εικόνα και τα συναισθήματα που αυτή σου προσφέρει αν χαλαρώσεις και την απολαύσεις χωρίς το άγχος να πιάσεις το τέλειο στιγμιότυπο ή να έχεις τις σωστές ρυθμίσεις στη μηχανή.
Αν δεν είχα τη φωτογραφική μου μηχανή θα φωτογράφιζα με τη μνήμη μου αλλά και με νέα μέσα όπως το κινητό. Σαφώς και μια εξελιγμένη τεχνικά φωτογραφική μηχανή σου δίνει τη δυνατότητα να έχεις ένα καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά μια καλή αισθητική πάντα θα φαίνεται ακόμα και αν ο φωτογραφικός εξοπλισμός δεν είναι ο πλέον εξελιγμένος ή επαγγελματικός.
Ποιοι φωτογράφοι σε έχουν επηρεάσει;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω υπάρξει πολύ καλή μαθήτρια στη μελέτη μου περί φωτογραφίας. Θα ήθελα να έχω αφιερώσει περισσότερο προσωπικό χρόνο στο να μελετήσω δουλειά μεγάλων φωτογράφων. Πάντως, μέχρι στιγμής θεωρώ ότι είναι πιο αντιπροσωπευτικό να πω ότι έχω επηρεαστεί από μεμονωμένες λήψεις που με έχουν προβληματίσει παρά από το συνολικό έργο κάποιων φωτογράφων.
____________
♦️ Ξέροντάς σε τόσα χρόνια Ιωάννα, νιώθω πως ο στίχος “χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια, μόνο τρόπο να κοιτάνε” έρχεται και κάθεται πάνω τη φωτογραφική σου πορεία. Θυμάμαι τα λόγια του Βασίλη Γεροντάκου, που υπήρξε και δικός μου δάσκαλος: “ήλθες εδώ όχι γιατί θέλεις να φτιάξεις καλύτερο κάδρο… Ηλθες εδώ γιατί αισθάνθηκες εγκλωβισμένος στην συνήθη οπτική σου και γιατί θέλεις να το ψάξεις παραπέρα” Και αυτό κάνω… Το ιδιο κι εσύ… Καλή πορεία Ιωάννα. Ο κόσμος της φωτογραφίας και της ματιάς είναι ανεξάντλητος.
Info: To profile της Ιωάννας Βαλστου στο instagram είναι: ivkats, ενώ το profile της στο FB: Ioanna Vlastou
