Σοφία Δαλαμάγκα – Error 404*
Φωτογραφίες. Σε συρτάρια, λευκώματα, σκονισμένα κουτιά. Σε κορνίζες, σε παλαιοπωλεία, κρυμμένες, πεταμένες, ξεθωριασμένες. Σπαράγματα πραγματικότητας που μεταμορφώνονται σε υποκατάστατα μνήμης που δε ξέρεις αν θες να διατηρήσεις ή να αλλοιώσεις.
H δημιουργία του συγκεκριμένου σώματος εργασίας αποτελεί ένα τεκμήριο με πειραματικό χαρακτήρα. Είναι μια απόδειξη ύπαρξης μιας επώδυνης παιδικής μνήμης με όλες τις συνέπειες που ακολουθούν στην ενήλικη ζωή αποτυπωμένη ως μια υποκειμενική εμπειρία που στην πορεία μετατράπηκε σε αμφισβήτηση των παραδοσιακών αντιλήψεων. Σε κριτική απέναντι στον υπερτιμημένο θεσμό της οικογένειας που όλως ματαίως προσπαθεί να καλύψει τις ανεπάρκειες ενός κοινωνικού κράτους, πολιτείας και πρόνοιας.
Σε μια πρώτη ανάγνωση των εικόνων κυριαρχεί η προσωπική και συναισθηματική εμπειρία φορτισμένη με μνήμες και γεγονότα. Σε μια δεύτερη αποστασιοποιημένη ματιά, μέσα από το παράδοξο επιχειρe;iται μια κοινωνική ανάλυση ενός γνώριμου τρίπτυχου.
Μνήμη – Πατριαρχία – Οικογένεια
Η παραδοχή της μέσω της βεβήλωσης των εικόνων, της παραμόρφωσης τους αποκαλύπτει τη δική μου προσωπική ανάγκη να έχω πια τον έλεγχο. Από την κατασκευή στην αποδόμηση και από εκεί στην ανακατασκευή της ίδιας της μνήμης μέσα από τη φωτογραφική εικόνα και την επεξεργασίας της. Της ζωής μου μακριά από οικογενειακά άλμπουμ με όλες αυτές τις ωραιοποιημένες αναμνηστικές φωτογραφίες με τη ψεύτικη πατίνα της ευτυχίας και της εξωραϊσμένης μνήμης.
Είναι το βλέμμα της ενήλικης που κοιτά πίσω παρατηρώντας παιδικές μνήμες αποστασιοποιημένα. Σχεδόν αναρωτιέμαι αν συνέβησαν όλα αυτά. Αν και φαινομενικά προσπαθώ να σαμποτάρω την μνήμη που αποτυπώθηκε θεατρικά και υποκριτικά σε φωτογραφικό χαρτί δε μπορώ να προσποιηθώ ότι δεν υπάρχει. Μπορώ όμως να την ανακατασκευάσω. Ακόμη και να την αποδομήσω. Σε καμία περίπτωση δε θα τη νοσταλγήσω.
Για τη δημιουργία του error 404 χρειάστηκαν χρόνια απομόνωσης και η απαραίτητη απόσταση από το ίδιο το υλικό που δημιουργήθηκε. Όταν αισθάνθηκα έτοιμη άνοιξα το χρονοντούλαπο και επαναξιολόγησα ότι είχα δημιουργήσει αλλά και το πώς αισθανόμουν τώρα πια.
Το project αυτό, άλλαξε πολλές φορές, κυνήγησε την ουρά του, αλλοίωσε και παραμόρφωσε όχι μόνο τις φωτογραφίες και τον χαρακτήρα του, αλλά και την ίδια την φωτογράφο. Είναι ένα project που μέσα από τη φθορά των κυρίαρχων συστατικών του, μιλά και για τη δική μου φθορά. Ακόμη και για τη φθορά του κοινωνικού συνόλου.
Ο χαρακτήρας αρκετών εικόνων είναι βίαιος, γεμάτος σύγχυση και άναρχος. Ήθελα με αυτό τον τρόπο να εκφράσω τα άναρχα συναισθήματα μας, που αρκετές φορές στη ζωή μας έρχονται και μας κατακλύζουν άτσαλα, μέχρι να αδειάσουμε. Μέχρι να μεταμορφωθούμε σε ψαροκόκκαλο που ξεβράστηκε από το κύμα. Και όμως, πίσω από οποιαδήποτε εικαστικό παιχνίδι και παρέμβαση, ο πυρήνας του παραμένει ίδιος και αναλλοίωτος όπου συνειρμοί, ερωτηματικά και συμβολικά στοιχεία, συνυπάρχουν. Κάποιες φορές αρμονικά και κάποιες άλλες μέσω της αντιπαράθεσης των εικόνων.
Κάθε έργο, κάθε φωτογραφία, κάθε collage και συγχώνευση εικόνων αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και δομημένο κεφάλαιο της οπτικής διήγησης. Καμία εικόνα δεν εμπεριέχει το τυχαίο. Αποδομώ κομμάτι, κομμάτι την ελληνική ιερή οικογένεια. Τη συντηρητική της νοοτροπία και τη θεσμοθετημένη πατριαρχία που διαπερνά μέσα από το DNA και από ένα μοτίβο συμπεριφορών και στερεοτύπων από γενιά σε γενιά.
Ποια είναι η ταξική και κοινωνική προέλευση κάθε φωτογραφίας; Είναι αντικειμενική ή υποκειμενική η καταγραφή κάθε προσωπικής μνήμης και ιστορίας;
Σε αρκετές εικόνες συντελείται ένας πόλεμος ανάμεσα σε πρόσωπα και έννοιες, μια αμφισβήτηση κοινωνικών νόρμων όπως ο γάμος. Σε άλλα πάλι η μνήμη και η λήθη συνυπάρχουν εχθρικά χωρίς να έχω καταλήξει τι θα απομείνει. Η ανάγκη μας να θυμόμαστε και η ακούσια ανάγκη να ξεχάσουμε. Για να προστατευτούμε από το χαμό.
Το Error 404 καταγράφει μια υποκειμενική εμπειρία. Ο θεατής σε μια δεύτερη ανάγνωση ίσως διακρίνει κοινωνικά σχόλια για τη θέση της γυναίκας, τη ταξική ανισότητα, τους προπακατασκευασμένους ρόλους που καλούμαστε να υιοθετήσουμε πριν καν γεννηθούμε, τη ματαίωση που βιώνουμε όταν οι εσωτερικές μας ανάγκες και ταυτότητα έρθουν σε σύγκρουση με το μοτίβο συμπεριφορών και στάσεων.
Δεν υπήρξε καμία διάθεση ωραιοποίησης. Όλες οι συνθέσεις και οι εικονικές αφηγήσεις μιλούν για το αναφαίρετο δικαίωμα μας να χαθούμε κάπου στο δρόμο μέχρι να ανακαλύψουμε που θέλουμε πραγματικά να βρεθούμε.
Ό,τι βγαίνει εκτός πλαισίου, χάνεται για πάντα.
______
* Μήνυμα σφάλματος 404 ή Νot Found είναι ένας κωδικός απάντησης του πρωτοκόλλου HTTP, που δείχνει ότι ο πελάτης ήταν σε θέση να επικοινωνήσει με το διακομιστή, αλλά ο διακομιστής δε μπόρεσε να βρει ό,τι ζητήθηκε.
Bio
Η Σοφία Δαλαμάγκα γεννήθηκε το 1984 στη Λαμία. Είναι απόφοιτος ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής. Το 2011 παρακολούθησε μαθήματα φωτογραφίας στο καλλιτεχνικό εργαστήρι Ζωγράφου. Από τότε έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις, φωτογραφίες και project της έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς και έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και διαδίκτυο σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 2016 πραγματοποίησε την 1η ατομική της έκθεση στην Κέρκυρα. Το 2017 αποτέλεσε συντάκτρια του IFocus.gr . Παράλληλα, παρακολούθησε το πρόγραμμα εκπαίδευσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών «Η φωτογραφία στην υπηρεσία της Διαφήμισης». Το 2018 ολοκλήρωσε την εξ αποστάσεως παρακολούθηση των προγραμμάτων Seeing through Photographs του μουσείου Μοντέρνας Τέχνης Νέας Υόρκης (MOMA) & The Camera Never Lies του πανεπιστημίου του Λονδίνου (University of London). To 2019 αποτέλεσε συντάκτρια του Photologio.gr και ολοκλήρωσε την εξ αποστάσεως παρακολούθηση του προγράμματος Modern Art & Ideas (MOMA). Το 2020 παρακολούθησε το πρόγραμμα Sexing the canvas, Art and gender του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και ολοκλήρωσε επιτυχώς την παρακολούθηση του κύκλου επιμόρφωσης: Επιμέλεια και οργάνωση Εκθέσεων, ενώ επιμελήθηκε την ετήσια έκθεση φωτογραφίας της Φωτογραφικής ομάδας Κέρκυρας Φωτοκλικ. To 2021 ολοκλήρωσε την παρακολούθηση του προγράμματος Words Spun Out of Images: Visual and Literary Culture in Nineteen Century Japan Πανεπιστημίου του Τόκιο. To 2021 παρουσίασε το project SHAME στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Athens Pride στο χώρο του Τεχνόπολις και ολοκλήρωσε την παρακολούθηση του σεμιναρίου «Απουσία και διεκδίκηση. Εξερευνώντας της απεικόνιση των γυναικών μέσα στην τέχνη» του Διεπιστημονικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών. To 2021 παρουσίασε το project SHAME στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Athens Pride. To 2022 επιμελήθηκε το art project Υπό Διαπραγμάτευση και Everything but the girl ενώ παράλληλα ξεκίνησε να παραδίδει διαδικτυακά μαθήματα Φωτογραφίας και αισθητικής της εικόνας. Είναι εξωτερικός συνεργάτης του περιοδικού Photonet.
Sofia Dalamagka – Error 404
Photographs. Abandones in the corners of old drawers, between the pages of scrapbooks, inside dusty boxes. Framed, in old antique stores, hidden, thrown around, fading. Torn up realities that transform into substitutes of memory which you don’t know if you want to keep or alter…
The creation of this particular body of work is a document with an experimental character. It’s the proof of an existing childhood memory, a hurtful childhood memory with all the consequences that might follow you through your adult life imprinted as a subjective experience which through its course turned into doubting all traditional beliefs. It turned into a critique opposed to the over-estimated institution of family, which, failing, tries to cover all insufficiencies of a social state and welfare.
On a first glance of these pictures, there is a personal and emotional experience dominating which seems loaded with memories and happenings. On a second, more distant look through the paradox there, a social analysis of a familiar triptych is attempted.
Memory – Patriarchy – Family
The admission of this through the desecration of images, their distortion, reveals my own personal need to be in control. From construction to the deconstruction and from there to reconstructing the memory itself through the photographic image and to its processing. My life away from family albums with all those nicely staged souvenir photos with the false staging of happiness and beautified memory.
It’s the gaze of an adult looking back observing childhood memories from a distance. I almost wonder if all these ever happened. Although phenomenally I try to sabotage the memory that was imprinted theatrically and hypocritically on photographical paper I cannot pretend that it never existed. I can, though, reconstruct it. Even deconstruct it. Under no circumstances will I miss it.
For the creation of Error404 I needed years of isolation and a well needed distance from the same material that was created. When I felt ready, I opened the time-cabinet and re-evaluated everything I had created but also the way I felt now.
This project changed form many times, it chased its own self, it altered and deformed not only its photographs and its own character, but also the photographer herself. It is a project which through its own wear and tear of its main ingredients, speaks about my own outworn self. Even about the worn-out social total.
The character of many of the images is violent, confusing and without principles. I wanted to express our anarchic emotions, which sometimes come into our lives and overwhelm us in an undefined way, until we are empty. Until we turn into a fishbone that gets washed ashore. Even though, behind every artistic play and intervention the core remains the same and unchanged where same thoughts, questions and symbolic evidence co-exist. Sometimes in total harmony and sometimes through juxtaposition of images.
Bio
Born in Lamia, in 1984. She lives in Arkitsa, a small village in Greece. She graduated from the Department of Physical Education and Sport Science. In 2011 she attended photography lessons at the Zografou Municipality artistic workshop in Athens. Eversince she has been participating in group exhibitions, her photos have been distinguished in competitions and are being published in print and online media. She participated during the Athens Pride festival in Technopolis (2021). She has completed the online Supplementary Education Program “Photography at Work Advertising” offered by the National Kapodistrian University of Athens (2017- 2018), the online course “The Camera Never Lies” offered by the University of London (2018) and the online seminars offered by the Museum of ModernArt in New York (MoMA) titled “Seeing Through Photography” (2018) and “ModernArt and Ideas” (2019). She has also completed the education seminar on “Planning and Revisal of art exhibitions” (culture webinar, 2020), the online course “Sexing the Canvas: Art and Gender” offered by the University of Melbourne (2020) and the seminar “Words spun out of Images: Visual and Literal Art Culture in 19thCentury”(2021). She has collaborated with IFocus.gr and Freethinking.org (2017) and Photologio.gr (2019) as an editor. Currently she collaborates with the photography magazine Photonet Nexusmedia as a freelancing partner. She has curated the art projects “Under negotiation” (2022, 2023) and “Everything but the girl” (2022). Since2022, she teaches seminars on photography and the aesthetics of the image.
Personal Website: https://sofiadalamagka.com
