1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική: Κίμων Αξαόπουλος – Γιώργος Συρσίρης
Αυτός που γνωρίζει να γράφει, γνωρίζει προφανώς και να διαβάζει. Όποιος όμως τραβάει φωτογραφίες δεν γνωρίζει αναγκαστικά να τις ερμηνεύει
Vilem Flusser, Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας
Στο photologio «μιλάμε για τη φωτογραφία» και ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο ανάγνωσης των εικόνων καθώς και για τον παραγωγικό διάλογο.
Με το σκεπτικό αυτό έχουμε δημιουργήσει αυτή τη στήλη «1 διά 2 – Φωτογραφική διαλεκτική».
Σκοπός της στήλης είναι να δούμε μέσα από την ανάγνωση μας φωτογραφίας τις σκέψεις των προσκεκλημένων φωτογράφων, την άποψή τους για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τον τρόπο ανάγνωσής τους, τα συναισθήματα τους και γενικά ό,τι έχουν να πουν για τη συγκεκριμένη φωτογραφία, να διαπιστώσουμε τις τυχόν συγκλίσεις ή αποκλίσεις και να προάγουμε έτσι τον οπτικό εγγραμματισμό.
Μια φορά τον μήνα δύο φωτογράφοι, που συχνά έχουν και την ιδιότητα του δασκάλου φωτογραφίας, θα προχωρούν, παράλληλα και ανεξάρτητα, στην ανάγνωση μιας φωτογραφίας, που θα τους δίνεται.
Για σήμερα, φωτογραφία του John Hedgecoe*, που δόθηκε προς “ανάγνωση” στους Κίμωνα Αξαόπουλο και Γιώργο Συρσίρη.
John Hedgecoe
| Κίμων Αξαόπουλος | Γιώργος Συρσίρης |
| Η στατική εικόνα (φωτογραφία) είναι μιά σαφώς οριοθετημένη απότμηση από το αέναο χωροχρονικό γίγνεσθαι η οποία μπορεί να παρατηρείται και να επανεξετάζεται για όσα χρόνια αντέχουν τα υλικά αποτύπωσής της, σε αντίθεση με τις φευγαλέες κινούμενες εικόνες (βίντεο, διαφημιστικά ψηφιακά πάνελ κ.λ.π.) που κατακλύζουν την καθημερινή μας ζωή χωρίς να αφήνουν αποτυπώματα. Το κατά πόσον μια εικόνα μας προ(σ)καλεί να την ξαναδούμε και να νοιώσουμε πόθο και συγκίνηση γι αυτήν είναι το μεγάλο στοίχημα για κάθε δημιουργό-εικονοπλάστη….
Θεωρητικά, η συγκεκριμένη φωτογραφία ανήκει στην κατηγορία πορτραίτου. Όμως, ποιό από τα δύο πορτραίτα; Το τεράστιο κι επιβλητικό μαρμάρινο κεφάλι των Ρωμαϊκών χρόνων με το παγερό και απλανές βλέμμα ή το κατά πολύ μικρότερο ζωντανό γυναικείο κεφάλι ή μήπως η μεταξύ τους συνομιλία; Ο θεατής αμφιταλαντεύεται, σκανάροντας συνεχώς κυκλικά την εικόνα προσπαθώντας –μάταια θα έλεγα-να ανακαλύψει τον πρωταγωνιστή, ενώ συγχρόνως τα παρεμβαλλόμενα ομοιόμορφα αλλά και αντιθετικά στοιχεία μαζί με την απουσία χρώματος οδηγούν σε μια παλινδρόμηση σκέψεων και συναισθημάτων. Το κυκλικό σχήμα του κεφαλιού του αγάλματος με το κεφάλι της γυναίκας αλλά και οι σπειροειδείς βόστρυχοι με τα επι της κεφαλής ρόλευ της κυρίας επικαιροποιούν εδώ το ρητορικό σχήμα της επανάληψης. Γενικά δεσπόζουν οι άπειρες καμπύλες και τα ελλειπτικά σχήματα προσδίδοντας μια έντονη συναισθηματική χροιά στην όλη σύνθεση. Προσωπικά θεωρώ πως το punktum της εικόνας είναι η κατεύθυνση της ματιάς της κυρίας, η ετοιμότητα των χειλιών της να υποδεχτούν το χείλος τού φλυτζανιού καθώς και η φοβερή ματιέρα των δακτύλων που κρατάνε το φλυτζάνι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε και το απότομο κόψιμο του κάδρου στη συγκεκριμένη περιοχή. Εξυπακούεται πως η εικόνα πέτυχε απόλυτα το στόχο της: απλά δεν έχει στόχο !!! Μόνο οι διαφημιστικές φωτογραφίες έχουν target και target group, οι εικαστικές δημιουργίες πρέπει να είναι εύστοχα συγκινησιακές αλλά άστοχα εμπορικές. |
Μια φωτογραφία που σίγουρα δημιουργεί εντύπωση και δεν περνάει απαρατήρητη.
Έχει όλα τα στοιχεία που θα κάνει τον θεατή να σταματήσει και να την κοιτάζει: Το αυστηρό τετράγωνο κάδρο ταιριάζει με την αυστηρότητα του βλέμματος από το γλυπτό, τα μαλλιά της κοπέλας είναι σχεδόν ίδια με τα μαλλιά του γλυπτού. Το άγαλμα που μας κοιτάει και το κορίτσι που έχει τα μάτια κατεβασμένα, το άφθαρτο και το φθαρτό. Η στιγμή που έχει γίνει το κλικ, δεν έχει ακόμα αρχίσει να πίνει το περιεχόμενο από το φλιτζάνι δηλαδή, δίνουν πολύ έντονα την αίσθηση του χρόνου. Όμως αν και έχει όλα αυτά τα στοιχεία εμένα αυτή η φωτογραφία δεν με κρατάει περισσότερο. Και δεν αναφέρομαι στο μου αρέσει η δεν μου αρέσει ή είναι ωραία ή όχι , κάτι που το ακούω πολύ συχνά τελευταία. Η αίσθηση του επιτηδευμένου είναι πολύ έντονη στα δικά μου μάτια, την βρίσκω πολύ εύκολη στην ανάγνωσή της. Πέρα από αυτό που βλέπουμε την έντονη φόρμα δηλαδή, και όλα σχεδόν τέλεια ταιριασμένα μέσα στο κάδρο, που και αυτή η τελειότητα για μένα είναι μείον, αυτή η φωτογραφία μου τα λέει όλα με την μία. Έχει μόνο απαντήσεις και κανένα ερωτηματικό, κάτι που θα με κάνει να σκεφτώ και να φτιάξω την δική μου ιστορία. Την θεωρώ μια πολύ εύκολη φωτογραφία και δεν νομίζω ότι θα την θυμάμαι για πολύ καιρό. |
Κίμων Αξαόπουλος
O φωτογράφος και δάσκαλος της φωτογραφίας Kίμων Aξαόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Nάξο. Mετά από καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές σπουδές εστιάζει στην Φωτογραφική εκπαίδευση την οποίο υπηρετεί μέχρι σήμερα. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος τού τμήματος Γραφικές Τέχνες-Πολυμέσα του ΕΑΠ, όπου το αντικείμενο της πτυχιακής του εργασίας ήταν Ο Πόλεμος και η Μετανάστευση μέσα από την Τέχνη της Φωτογραφίας. Έχει διδάξει στη Σχολή Φωτογραφίας του ΤΕΙ Αθήνας, στη Δευτεροβάθμια και Μεταδευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση (δημόσια και ιδιωτική) καθώς και σε πλήθος ΙΕΚ, ΚΕΚ, Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών. Επίσης, έχει διδάξει σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (πρώην χρήστες, φυλακισμένους κ.ά) κι έχει δώσει πλήθος διαλέξεων σε διάφορες λέσχες φωτογραφίας. Έχει ιδρύσει την Eλεύθερη Σπουδή Φωτογραφίας του Πειραϊκού Συνδέσμου και είναι ο δημιουργός και εμψυχωτής της ομάδας των Φωτοερευνητών. Σήμερα έχει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό έργο με πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Eλλάδα και το εξωτερικό, συμμετοχές και διακρίσεις σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς και συνέδρια, συγγραφή διδακτικού εγχειριδίου και δημοσίευση άρθρων σε φωτογραφικά περιοδικά. Συνεχίζει να θεραπεύει την εικόνα και τη διδασκαλία της, φωτογραφίζοντας αει διδασκόμενος και δεν παύει να διερευνά τις δυνατότητες του φωτογραφικού μέσου καθώς και τη διαδραστικότητά του με τις άλλες τέχνες και τη σύγχρονη τεχνολογία χωρίς φόβο και προκαταλήψεις….
https://www.instagram.com/kimon5880/
https://www.facebook.com/kimon.photopsychophilosoph/
e-mail: kimon@otenet.gr
Γιώργος Συρσίρης
Ο Γιώργος Συρσίρης γεννήθηκε το 1966 στις Αχαρνές Αττικής όπου και ζει μέχρι σήμερα. Το 2000 σπούδασε Web Design και στη συνέχεια πληροφορική στην Σχολή Θετικών Επιστημών & Τεχνολογίας του ΕΑΠ. Η πρώτη επαφή με την φωτογραφία έγινε το 1990. Αργότερα το 1997 κάνει φωτογραφία στα ΝΕΛΕ του Ν. Ηρακλείου. Έχει τελειώσει στο ΔΙΕΚ Κηφισιάς με ειδικότητα: τέχνη φωτογραφίας. Έχει παρακολουθήσει και ολοκληρώσει το Seeing Through Photographs του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης Νέας Υόρκης ( MOMA). To 2013 σε συνεργασία με τον Δήμο Αχαρνών δημιούργησε το τμήμα φωτογραφίας Δήμου Αχαρνών όπου διδάσκει μέχρι σήμερα. Παράλληλα από το 2018 διδάσκει φωτογραφία στη Φωτογραφική λέσχη Θήβας. Φωτογραφίες του φιλοξενούνται σε ελληνικά και ξένα sites. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και έχει επιμεληθεί εκθέσεις μαθητών του.
https://www.facebook.com/george.sirsiris/
https://www.instagram.com/george_sirsiris/
https://sirsiris.wordpress.com/
*Ο John Hedgecoe, φωτογραφία του οποίου δόθηκε προς “ανάγνωση”, υπήρξε φωτογράφος, συγγραφέας βιβλίων για τη φωτογραφία και καθηγητής φωτογραφίας στο Royal College of Art.
