Weegee [Arthur (Usher) Fellig]

Weegee [Arthur (Usher) Fellig]

Γράφει ο Γιώργος Καζάζης*

Ο Arthur Fellig, πιο γνωστός ως Weegee, ήταν ένας Αμερικανός φωτογράφος και φωτορεπόρτερ γνωστός για τις σκληρές, συχνά συγκρουσιακές του εικόνες της αστικής ζωής στη Νέα Υόρκη. Γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1899 στο Zloczew της Πολωνίας και μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες με την οικογένειά του σε ηλικία 10 ετών.

Ο πατέρας του Weegee, Bernard Fellig, μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1906 και τον ακολούθησαν τέσσερα χρόνια αργότερα η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του, συμπεριλαμβανομένου του Usher, του δευτερότοκου. Στο Ellis Island,ο Usher έγινε Άρθουρ.

Weegee

Ήταν αυτοδίδακτος φωτογράφος. Παρά την έλλειψη επίσημης εκπαίδευσης, ο Weegee κέρδισε γρήγορα τη φήμη για τις τεχνικές του ικανότητες και την ικανότητά του να αποτυπώνει το δράμα και την ένταση της αστικής ζωής.

Το στυλ φωτογραφίας του Weegee εξελίχθηκε μέσα από χρόνια πειραματισμού και πρακτικής. Ήταν γνωστός για την αντισυμβατική προσέγγισή του στη φωτογραφία, η οποία περιλάμβανε τη χρήση μιας ποικιλίας φακών και φίλτρων για τη δημιουργία ασυνήθιστων εφέ. Ήταν επίσης γνωστός για τη χρήση της φωτογραφίας με φλας, που του επέτρεπε να τραβάει ευκρινείς, λεπτομερείς εικόνες σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.

Το 1923 έπιασε δουλειά στο σκοτεινό θάλαμο της Acme Newspictures, όπου κατά καιρούς μπορούσε να φωτογραφίζει τη νύχτα. Εκτός από τη δουλειά του για την Acme,έκανε μια σειρά από χαμηλά αμειβόμενες δουλειές μέχρι το 1935, όταν έγινε ανεξάρτητος φωτογράφος για πολλές εφημερίδες της Νέας Υόρκης. Γρήγορα απέκτησε τη φήμη για την ικανότητά του να αποτυπώνει τη σκληρή πραγματικότητα της ζωής στους δρόμους, ιδιαίτερα στο Lower East Side της πόλης. Οι εικόνες του Weegee ήταν συγκλονιστικές, απαθανατίζοντας σκηνές εγκλήματος, ατυχήματα και άλλα δραματικά γεγονότα με τρόπο τόσο ωμό όσο και αδιανόητο.

Weegee

Οι φωτογραφίες του Weegee χαρακτηρίζονταν από την ωμότητα και την έντονη αντίθεση. Ήταν γνωστός για την ικανότητά του να αποτυπώνει την πραγματικότητα της αστικής ζωής, ιδιαίτερα στις φτωχότερες γειτονιές της Νέας Υόρκης, όπου η εγκληματικότητα και η φτώχεια ήταν ανεξέλεγκτη.

Η δουλειά του Weegee ήταν πρωτοποριακή στην προσέγγισή της και είχε σημαντικό αντίκτυπο στο χώρο του φωτορεπορτάζ. Οι εικόνες του δημοσιεύονταν σε εφημερίδες και περιοδικά και τα βιβλία του (θα αναφερθούμε σε αυτά παρακάτω) παραμένουν επιδραστικά και σήμερα. Εκτός από τη φωτογραφική του δουλειά, ο Weegee πειραματίστηκε και με τον κινηματογράφο, δημιουργώντας μια σειρά από ταινίες μικρού μήκους. Εργάστηκε επίσης ως ηθοποιός, σύμβουλος και τεχνικός σύμβουλος σε πολλές ταινίες του Χόλυγουντ (για τη συμμετοχή του στην έβδομη τέχνη θα αναφερθούμε επίσης παρακάτω).

Χαρακτηριστικό του και πολύτιμο  γνώρισμα ήταν, ότι εμφανιζόταν σε σκηνές εγκλήματος και ατυχημάτων πριν φτάσουν η αστυνομία ή άλλοι φωτογράφοι. Ο θρύλος λέει ότι αυτό το κατάφερνε γιατί είχε εγκαταστήσει ένα αστυνομικό πομπό  στο αυτοκίνητό του (στο πορτ μπαγκάζ είχε επίσης γραφομηχανή κτλ.) ο οποίος του επέτρεπε να φτάσει στους τόπους του εγκλήματος πριν την αστυνομία.

Weegee

Εκτός από τη φωτογραφική του δουλειά, ο Weegee ήταν επίσης γνωστός για την πολύχρωμη προσωπικότητά του και την εκκεντρική του συμπεριφορά. Συχνά τον έβλεπαν να φοράει φεντόρα  (τσόχινο καπέλο με φαρδύ γείσο) και να καπνίζει πούρο. Επίσης ήταν γνωστός για την αγάπη του για τη νυχτερινή ζωή και τις συχνές επισκέψεις του σε τζαζ κλαμπ και μπουρλέσκ της Νέας Υόρκης. Ήταν επίσης ένας διαβόητος αυτοδιαφημιστής, συχνά υπερβάλλοντας ή εφευρίσκοντας ιστορίες για το παρελθόν του για να κερδίσει τη δημοσιότητα.

Παρά τη φήμη του ότι ήταν λίγο σόουμαν, ο Weegee έχαιρε σεβασμού και θαυμασμού από πολλούς συνομηλίκους του στον κόσμο της φωτογραφίας. Ήταν γνωστός για τις τεχνικές του ικανότητες, την ικανότητά του να απαθανατίζει το δράμα και τη ζωντάνια της αστικής ζωής και την πρωτοποριακή του προσέγγιση στο φωτορεπορτάζ.

Ο Weegee παντρεύτηκε το 1947 τη Margaret Atwood αλλά  χώρισαν τον ίδιο χρόνο.

Γνώρισε τη Wilma Wilcox  που ήταν κοινωνική λειτουργός και είχε την υπομονή να αντέξει τους απρόβλεπτους τρόπους του Weegee. Δεν παντρεύτηκαν ποτέ, αλλά έμειναν μαζί από το 1957 όταν ο Weegee, που διαγνώστηκε με διαβήτη, χρειάστηκε να φροντιστεί.

Πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου 1968 στη Νέα Υόρκη σε ηλικία 69 ετών.

Τα βιβλία του 

– Naked city (1945) (https://www.youtube.com/watch?v=O1Tji3Qlf40&t=97s)

– Weegee’s people (1946)

– Naked Hollywood (1953)

– Weegee’s Creative camera (1959)

– Weegee’s by Weegee (1961) (αυτοβιογραφία)

 

Βραβεία Τιμές 

1947: Πρώτο βραβείο στην κατηγορία News Picture του ετήσιου διαγωνισμού της National Press Photographers Association για τn φωτογραφία του “The Critic”.

1957: Απονέμεται υποτροφία Guggenheim για να καταγράψει τη ζωή στην εβραϊκή κοινότητα της Νέας Υόρκης.

1960: Απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Φωτογραφίας από το National Arts Club.

Weegee

Εκθέσεις

“Murder is my business”: που πραγματοποιήθηκε το 1941 στο Photo League στη Νέα Υόρκη, αυτή ήταν η πρώτη ατομική έκθεση του Weegee. Περιείχε φωτογραφίες της Νέας Υόρκης, συμπεριλαμβανομένων σκηνών εγκλήματος, ατυχημάτων και άλλων δραματικών γεγονότων.

Η γενική αποδοχή του φωτογραφικού του στυλ, οδήγησε στην απόκτηση έργων του, από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜΟΜΑ) και την ένταξή τους σε δυο ομαδικές εκθέσεις εκεί, το 1943 και το 1945.

Το 1980, η σύντροφος του Weegee, η Wilma Wilcox, μαζί με τους Sidney Kaplan, Aaron Rose και Larry Silver, σχημάτισαν το The Weegee Portfolio Incorporated για να δημιουργήσουν μια αποκλειστική συλλογή φωτογραφικών εκτυπώσεων από τα αυθεντικά αρνητικά του Weegee. Ως κληροδότημα, η Wilma Wilcox δώρισε ολόκληρο το αρχείο Weegee – 16.000 φωτογραφίες και 7.000 αρνητικά – στο International Center of Photography (ICP) στη Νέα Υόρκη.

Αυτό το δώρο του 1993 και η μεταβίβαση των πνευματικών δικαιωμάτων έγινε η πηγή για πολλές εκθέσεις και βιβλία, όπως το Weegee’s World , που επιμελήθηκε ο Miles Barth (1997)  και το Unknown Weegee , που επιμελήθηκε η Cynthia Young (2006). Η πρώτη και μεγαλύτερη έκθεση ήταν η Weegee’s World: Life, Death and the Human Drama το 1997. Ακολούθησε το 2002 το Weegee’s Trick Photography, μια έκθεση παραμορφωμένων (καρικατούρες) εικόνων, και τέσσερα χρόνια αργότερα το Unknown Weegee , μια έκθεση που τόνισε το λιγότερο βίαιο έργο του με τις φωτογραφίες στα ταμπλόιντ.

Το 2009, το Kunsthalle της Βιέννης πραγματοποίησε μια έκθεση με τίτλο Elevator to the Gallows. Η έκθεση συνδύαζε σύγχρονες εγκαταστάσεις της Banks Violette με τη νυχτερινή φωτογραφία του Weegee.

Το 2012 το ICP άνοιξε μια άλλη έκθεση Weegee με τίτλο, Murder Is My Business. Επίσης το 2012, μια έκθεση με τίτλο Weegee: The Naked City ,άνοιξε στο Μουσείο Τέχνης Πολυμέσων της Μόσχας. Η αυτοβιογραφία του Weegee, που δημοσιεύτηκε αρχικά το 1961 ως Weegee από τον Weegee και είχε εξαντληθεί εδώ και καιρό, ονομάστηκε Weegee: The Autobiography και επανεκδόθηκε το 2013.

Από τον Απρίλιο του 2013 έως τον Ιούλιο του 2014, το Μουσείο Flatz στο Dornbirn της Αυστρίας παρουσίασε τον Weegee : “Πώς να φωτογραφίσετε ένα πτώμα” , με βάση σχετικές φωτογραφίες του Weegee, συμπεριλαμβανομένων πολλών vintage εκτυπώσεων. Πρωτότυπες εφημερίδες και περιοδικά, που χρονολογούνται από την εποχή που τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες, συνόδευαν τις φωτογραφίες.

Weegee

Είπαν γι’ αυτόν

  • «Ο Weegee ήταν showman, αλλά ήταν ο φωτογράφος με τον οποίο νοιώθω πιο κοντά».  Diane Arbus, Αμερικανίδα φωτογράφος (αυτό γράφει η Susan Sontag στο “On Photography” (1977) (σελίδα 53).
  • «Οι φωτογραφίες του δεν είναι όμορφες, αλλά λένε την αλήθεια». Richard Avedon, Αμερικανός φωτογράφος.
  • «Ο Weegee ήταν ένας από τους πρώτους μάστορες αυτού που σήμερα αποκαλείται φωτογραφία ταμπλόιντ και η επιρροή του μπορεί να φανεί ακόμα και σήμερα». Kenneth Baker, San Francisco Chronicle.
  • «Το έργο του Weegee είναι ένα εκπληκτικό ντοκουμέντο της σκοτεινής πλευράς της πόλης». Holland Cotter, The New York Times.
  • «Οι φωτογραφίες του Weegee είναι έντονες, ρεαλιστικές και ακλόνητες. Αποτυπώνουν τη βαρβαρότητα της ζωής στα μέσα του 20ου αιώνα στη Νέα Υόρκη». Sean O’Hagan, The Guardian.

Αυτά τα αποσπάσματα αντικατοπτρίζουν τις διάφορες απόψεις και αντιλήψεις για το έργο και την κληρονομιά του Weegee. Ενώ κάποιοι τον είδαν ως μάστορα της φωτογραφίας ντοκιμαντέρ και πρωτοπόρο στη χρήση του φλας, άλλοι τον επέκριναν για την εντυπωσιακή προσέγγισή του στο έγκλημα και την τραγωδία

Weegee

Είπε 

  • «F8 and be there» Αυτή ήταν η φιλοσοφία του Weegee όσον αφορά τη λήψη φωτογραφιών. Πίστευε ότι η παρουσία στη στιγμή ήταν πιο σημαντική από την τεχνική τελειότητα και ότι ένας φωτογράφος πρέπει να είναι πάντα έτοιμος να απαθανατίσει τη δράση.
  • «Προτιμώ να είμαι τυχερός παρά καλός» Ο Weegee απέδωσε μεγάλο μέρος της επιτυχίας του στο ότι ήταν στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Πίστευε ότι η τύχη έπαιζε μεγάλο ρόλο στη φωτογραφία και ότι ακόμη και ο πιο ταλαντούχος φωτογράφος θα μπορούσε να χάσει τη λήψη αν δεν ήταν τυχερός.
  • «Οι καλύτερες εικόνες ειδήσεων προέρχονται από καταστροφές» Ο Weegee ήταν γνωστός για τις σκληρές, συχνά ανησυχητικές φωτογραφίες του από σκηνές εγκλήματος, ατυχήματα και άλλες τραγωδίες. Πίστευε ότι αυτού του είδους οι εικόνες ήταν οι πιο ισχυρές και αξιομνημόνευτες και ότι είχαν την ικανότητα να αλλάξουν την αντίληψη των ανθρώπων για τον κόσμο.
  • «Η φωτογραφία δεν είναι τέχνη. Είναι επιστήμη. Είναι ένας τρόπος καταγραφής της πραγματικότητας» Ο Weegee πίστευε ότι η φωτογραφία ήταν ένα εργαλείο για την καταγραφή του κόσμου γύρω μας, παρά ένα μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης. Εκτιμούσε την τεχνική ακρίβεια πάνω από όλα.

Weegee

Weegee and cinema

Έχουν γυριστεί αρκετές ταινίες και ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του Weegee. Μερικές από τον ίδιο.

Παρακάτω παρουσιάζω όσες μπόρεσα να εντοπίσω  (ελπίζω αν όχι όλες, τις περισσότερες).

1) “Weegee’s New York” (1948): Αυτή η μικρού μήκους ταινία ντοκιμαντέρ διάρκειας 21 λεπτών , σκηνοθετημένη από τον ίδιο, παρουσιάζει τον εαυτό του και τις φωτογραφίες του από τη Νέα Υόρκη-όπως την έβλεπε- τη δεκαετία του 1940. (https://www.youtube.com/watch?v=R6CPQJxTyq8).

2) “Naked City” (1948): Αν και δεν αφορά συγκεκριμένα τον Weegee, αυτό το κλασικό φιλμ νουάρ βασίζεται στις φωτογραφίες του βιβλίου του και παρουσιάζει έναν χαρακτήρα βασισμένο σε αυτόν. Η ταινία διαδραματίζεται στη Νέα Υόρκη και ακολουθεί έναν ντετέκτιβ καθώς ερευνά μια σειρά από εγκλήματα. Η σκηνοθεσία είναι του Jules Dassin.

3) “Every girl should be married” (1948): εμφανίζεται ως ηθοποιός και υποδύεται έναν φωτογράφο δρόμου (uncredited). Η σκηνοθεσία είναι του Don Hartman και πρωταγωνιστεί οι Gary Grant & Betsy Drake.

4) “Set-Up” (1949) : εμφανίζεται ως ηθοποιός και υποδύεται τον χρονομέτρη των γύρων σε πυγμαχικό αγώνα (uncredited). Η σκηνοθεσία είναι του Robert Wise και πρωταγωνιστούν οι Robert Ryan & Audrey Totter.

5) “The yellow cab man” (1950): εμφανίζεται ως ηθοποιός και υποδύεται έναν οδηγό ταξί (uncredited). Η σκηνοθεσία είναι του Jack Donahue και πρωταγωνιστούν οι Red Skelton & Gloria DeHaven.

6) “The ‘Imp’ probable Me. Wee Gee” (1966): πρωταγωνιστεί ως ο εαυτός του (με το παρατσούκλι Mr. Wee Gee) σε αυτό το ψευδό-ντοκιμαντέρ, που ξεκινά, όταν ερωτεύεται μια κούκλα βιτρίνας και την παρακολουθεί στο Λονδίνο. Στη συνέχεια συναντά ένα όμορφο φάντασμα σε ένα στοιχειωμένο σπίτι και τελικά καταλήγει στο Παρίσι, όπου συναντά άλλες όμορφες γυναίκες που τον κυνηγούν στον Πύργο του Άιφελ. Η σκηνοθεσία είναι του Sherman Price.

7) “Weegee: The Famous” (1984): TV-movie/ντοκιμαντέρ του Andrew Piddington,εξερευνά τη ζωή και το έργο του μέσα από αρχειακό υλικό.

8) “The Real Weegee” (1993): Αυτό το ντοκιμαντέρ του Sherman Price εξερευνά τη ζωή και το έργο του Weegee, καθώς και τον αντίκτυπό του στον κόσμο της φωτογραφίας. Συνεντεύξεις με φίλους και συναδέλφους του, καθώς και ειδικούς στον τομέα της φωτογραφίας.(https://www.youtube.com/watch?v=ov-1WNOh-Gc&t=133s).

Weegee

Weegee and film-noir

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ (πολύ συνοπτικά) στη σχέση του Weegee με το Filn-Noir.

Eίναι ευρέως γνωστό ότι ο Weegee, είχε σημαντική επιρροή στο είδος του φιλμ νουάρ. Το φιλμ νουάρ είναι ένα στυλ κινηματογραφικής δημιουργίας που εμφανίστηκε στις δεκαετίες του 1940 και του ’50, που χαρακτηρίζεται από το σκοτεινό, κυκλοθυμικό οπτικό του στυλ και τα θέματα του εγκλήματος, της διαφθοράς και της ηθικής ασάφειας.

Οι φωτογραφίες του Weegee από τις σκηνές του εγκλήματος και το σκοτεινό κάτω μέρος της Νέας Υόρκης τις δεκαετίες του 1940 και του 1950 απαθανάτισαν μια αίσθηση σκληρού ρεαλισμού και έντονης αντίθεσης που θα γινόταν χαρακτηριστικά του φιλμ νουάρ και πολλοί κινηματογραφιστές συμβουλεύτηκαν τη δουλειά του για έμπνευση, όταν δημιουργούσαν τις δικές τους ταινίες και τις δικές τους εξερευνήσεις του εγκλήματος και της διαφθοράς.

Συνολικά, η επιρροή του Weegee στο είδος του φιλμ νουάρ είναι απόδειξη της διαρκούς δύναμης της φωτογραφίας του και της επίδρασης που συνεχίζει να έχει στη λαϊκή κουλτούρα.

Weegee

Small details

– Ο Peter Sellers μιμήθηκε τη φωνή του Weegee και της έδωσε γερμανική προφορά όταν έπαιξε τον ομώνυμο ρόλο στην κωμωδία Dr. Strangelove του 1964 που ήταν υποψήφια για Όσκαρ του Stanley Kubrick , όπου ο Weegee βρισκόταν στο πλατό, τραβούσε φωτογραφίες και συμβούλευε για τα special effect. (uncredited).

– Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη Dario Argento, ο φωτογράφος που υποδύθηκε ο Harvey Keitel στο τμήμα του στην ταινία “Two Evil Eyes” (1990) εμπνεύστηκε από τον Weegee.

– Η ταινία  “The Public Eye” (1992) σε σκηνοθεσία Howard Franklin, λέγεται ότι βασίζεται χαλαρά στον Weegee.

– Ένα κομμάτι της φωτογραφίας (η δεκάτη ογδόη) του 1940 “Crowd at Coney Island” χρησιμοποιήθηκε ως εξώφυλλο για το άλμπουμ του George Michael του 1990 “Listen Without Prejudice Vol. 1”.

– Το επεισόδιο του 1999 The X-Files ” Tithonus ” αφορά έναν “Alfred Fellig”, που ερευνήθηκε επειδή είχε φωτογραφίσει σκηνές εγκλήματος πριν από την άφιξη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης.

– Η ταινία “Nightcrawler” (2014) σε σκηνοθεσία Dan Gilroy με τους Jake Gyllenhaal & Rene Russo  ήταν επίσης εμπνευσμένη από τον Weegee.

– Η φωτογραφία σκηνής του εγκλήματος του Maguire (Jude Law) στην ταινία “Road to Perdition” (2002) σε σκηνοθεσία του Sam Mendes με τους  Paul Newman & Tom Hanks & Daniel Craig, βασίζεται στον Weegee.-


Info:
*Ο Γιώργος Καζάζης γεννήθηκε στη Φίλια-Λέσβου και ζει στη Μυτιλήνη.
Ασχολείται από το 2009 με τη τέχνη της φωτογραφίας.
Είναι θεωρητικός και συνεχής μελετητής της ιστορίας της φωτογραφίας και της σχέσης που έχει αυτή με τις άλλες τέχνες.
Είναι μέλος της Φωτογραφικής Εταιρείας Μυτιλήνης (ΦΕΜ) (έχει διατελέσει και Γενικός Γραμματέας), έχει συμμετοχή στις εκθέσεις της, έχει διδάξει στους μαθητές της και έχει κάνει προβολές φωτογραφικών ντοκιμαντέρ και ταινιών σχετικών με τη τέχνη της φωτογραφίας.
Φέτος διδάσκει σε σεμινάρια φωτογραφίας που πραγματοποιούνται στο χώρο Τέχνης και Πολιτισμού ARTοποιώ, στη Μυτιλήνη.
Λάτρης επίσης του κινηματογράφου και κυρίως των  μεγάλων δημιουργών :
Ταρκόφσκι, Φελίνι, Βισκόντι, Μπέργκμαν, Λανγκ, Αντονιόνι, Ντράγιερ, Μπουνιουέλ, Όζου, Μιζογκούτσι.
Έχει παρακολουθήσει και παρακολουθεί   σεμινάρια από σημαντικούς δασκάλους φωτογραφίας και άλλων τεχνών :
Πλάτωνα Ριβέλλη, Βασίλη Γεροντάκο, Λάμπρο Παπανικολάτο, Λουκά Βασιλικό, Στράτο Καλαφάτη, Stella Johnson, Τάκη Γέρο.
Διατηρεί το φωτογραφικό-κινηματογραφικό site: www.georgekazazis.gr

Tags: