Roy DeCarava – “Ο κύριος με τα γκρι”
«Δεν ξέρω να φωτογραφίζω. Ξέρω μόνο ότι η εικόνα έχει μια διττή υπόσταση.
Η μία είναι η πραγματικότητα, η άλλη η αντίδρασή της».
Roy DeCarava
H περίπτωση του Roy de Carava σηματοδοτεί φωτογραφικά το «ν’ αγαπάς τους ανθρώπους». Αυτό είναι εμφανές στις φωτογραφίες του. Πόσο διακριτικά χρησιμοποιεί τη μηχανή του, αποφεύγοντας το δράμα της ζωής. Ακόμα και στα τυπώματά του, αποφεύγει με εμμονή το μαύρο. «Το κύριο μέλημά μου είναι πάντα πώς να χρησιμοποιώ το φως, πώς να τυπώνω τα σημεία που με ενδιαφέρουν, αυξομειώνοντας τους τόνους του γκρι. Η έμφασή δεν είναι ποτέ στους μαύρους τόνους. Σε πολλές από τις φωτογραφίες μου που φαίνονται μαύρες «περιοχές» δεν είναι παρά ένα βαθύ γκρι. Χρησιμοποιώ το μαύρο μόνο όταν, σαν χρώμα, ανήκει σε κάποιο αντικείμενο. Αλλά ο χώρος δεν είναι ποτέ μαύρος, εκτός κι αν είναι σκοτάδι. Όμως, και εκεί υπάρχει μια νύξη φωτός, οπότε το σκοτάδι αποβαίνει πάντα βαθύ γκρι».
Το 1919 γεννήθηκε, μεγάλωσε και μεγαλούργησε στη γειτονιά του το Χάρλεμ.
Πίστευε πως αυτό που έψαχνε υπήρχε γύρω του: Στην καθημερινή ζωή , στους ανθρώπους που ζούσαν γύρω από το σπίτι του.
Τη φωτογραφία την ανακάλυψε σχεδόν τυχαία. Τη χρησιμοποίησε για να «ξεσηκώνει» εικόνες και να ζωγραφίζει πίνακες (1946). Σπούδασε ζωγραφική και καθώς ηταν άνθρωπος με πάθος , ζωγράφιζε ακομα και στα πεζοδρόμια του Χάρλεμ.
Καθώς όμως ανακαλύπτει την φωτογραφία, παρατάει τη ζωγραφική και αφιερώνεται σ’ αυτήν με τέτοια θέρμη , που το 1952 παίρνει την υποτροφία Guggenheim. Να σημειωθεί πως είναι ο πρώτος μαύρος στην ιστορία που πήρε αυτήν την υποτροφία !
Η υποτροφία του επέτρεψε να περάσει ένα χρόνο τραβώντας ς εκατοντάδες φωτογραφίες που τεκμηριώνουν τη ζωή του Χάρλεμ. Ο Steichen περιέλαβε αρκετές από τις φωτογραφίες του DeCarava στην έκθεση -ορόσημο του 1950 του MoMA- The Family of Man. Την ίδια χρονιά o DeCarava συνεργάστηκε με τον ποιητή, συγγραφέα και τον κοινωνικό ακτιβιστή Langston Hughes για την παραγωγή του The Sweet Flypaper of Life, ενός βιβλίου με 140 φωτογραφίες του συνοδευόμενες από μια αφήγηση που έγραψε ο Hughes.
Την ίδια εποχή ξεκίνησε ένα πολυετές project φωτογραφίζοντας μουσικούς τζαζ όπως ο Louis Armstrong, ο Billie Holiday, ο Duke Ellington, ο Count Basie και ο Thelonious Monk στη δουλειά τους και στη ξεκούραση. Συγκεντρώθηκε στο αντικείμενο της φωτογράφισης, όπως είπε κάποτε, όχι μόνο λόγω της αγάπης του για τη μουσική, αλλά και λόγω των συγγενειών που έβλεπε μεταξύ της τζαζ και της φωτογραφίας, οι οποίες εξαρτώνται από την αντίληψη ότι «μεταξύ αυτού του ενός και του δέκατου πέμπτου του δευτερολέπτου, υπάρχει μια μικρή σχισμή χρόνου ”
Εκδίδεται το δεύτερό του βιβλίο: The Sound I saw.
Ο Peter Galassi, ο επικεφαλής επιμελητής φωτογραφίας στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ο οποίος διοργάνωσε μια αναδρομική έκθεση του έργου του DeCarava εκεί στα 1996, είπε γι ‘αυτόν : «Έβλεπε από μέσα προς τα έξω τη καθημερινή ζωή στο Χάρλεμ και όχι ως κοινωνικό ή πολιτικό όχημα. Κανένας φωτογράφος μαύρος ή λευκός πριν από αυτόν δεν έδειξε πραγματικά την καθημερινή ζωή τόσο τόσο αισθησιακά και τρυφερά, τόσο πειστικά».
Αποφεύγοντας το φλας όποτε μπορούσε, οι εικόνες του εξερευνούσαν τις αποχρώσεις της σκιάς ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο φωτογράφο της εποχής του. Ο κριτικός Βίκι Γκόλντμπεργκ, γράφοντας στο The New York Times, χαρακτήρισε το καλύτερο έργο του ως “αινιγματικά σκοτεινό, πεπλατυσμένο με ακινησία”, προσθέτοντας: «ο DeCarava διαβάζει τα μικρά μυστικά της πόλης».
Πέθανε το 2009…
«Οι φωτογραφίες μου είναι μια στιγμή της πραγματικότητας και παράλληλα η διαιώνισή της. Παρουσιάζουν την στιγμή με τόση καθαρότητα που την καθιστούν αιώνια. Είναι σαν τους νόμους τής φυσικής, περιέχουν τη διαδρομή τής δημιουργίας. Υπάρχει μια αρχή, κατόπιν έρχεται η κορύφωση, και ακολουθεί το τέλος. Είναι σαν το άλμα επί κοντώ, ο αθλητής σηκώνεται, φτάνει στο πιο ψηλό του σημείο και μετά πέφτει. Στην κορυφή τής διαδρομής του, όταν για ένα κλάσμα τού δευτερολέπτου μένει σχεδόν ακίνητος – ούτε σηκώνεται άλλο αλλά ούτε και πέφτει – τότε, δεν υπάρχει κίνηση. Αυτή ακριβώς την στιγμή αναζητώ, όταν έρχεται μια ισορροπία στις αντίπαλες δυνάμεις τής φύσης. Την βαρύτητα, την ώθηση, την κίνηση».