Nelly’s – Κινητικότητα και ελευθερία στις φωτογραφίες της, όπως και η ίδια η ζωή της.
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, περισσότερο γνωστή με το ψευδώνυμο Nelly’s γεννήθηκε το 1899 στο Αϊδίνι τής Μικράς Ασίας και πέθανε το 1998 στην Αθήνα.
Το 1920 πηγαίνει στη Δρέσδη τής Γερμανίας να σπουδάσει ζωγραφική και μουσική, αλλά γρήγορα στρέφεται προς τη φωτογραφία. Από τους Γερμανούς δασκάλους της, Hugo Erfurth και Franz Fiedler, αποκόμισε την πικτοριαλιστική τεχνική και την κλασική αισθητική.
Nelly’s – Γυμνό σε στούντιο. Δρέσδη, 1923
Επιστρέφει στην Ελλάδα και ανοίγει φωτογραφείο στον αριθμό 25 τής οδού Ερμού. Η επαγγελματική της επιτυχία είναι εντυπωσιακή, αλλά όταν κηρύσσεται ο πόλεμος πηγαίνει στην Αμερική, όπου αποφασίζει να παραμείνει και να γίνει φωτογράφος τής ομογένειας.
Nelly’s Νεοϋορκέζοι, από τη σειρά Easter Parade Νέα Υόρκη 1953
Όταν επιστρέφει στην Αθήνα έχουν ήδη περάσει 27 χρόνια. Το στούντιό της υιοθετεί την αμερικανική ονομασία Nelly’s.
Η Nelly’s ασχολήθηκε όπως ήταν φυσικό κυρίως με το πορτραίτο, αφού αυτό αποτέλεσε τον βασικό βιοπορισμό της. Στο πορτρέτο, στο οποίο θα εξασκηθεί σ’ όλη τη διάρκεια της φωτογραφικής της πορείας στην Ελλάδα και την Αμερική, οφείλεται η απεικόνιση της αθηναϊκής κοινωνίας του Μεσοπολέμου αλλά και η συγκρότηση σημαντικού αρχείου της ελληνικής ομογένειας.
Nelly’s Ο ποιητής Κωστής Παλαμάς. Αθήνα, 1936
Ανέλαβε όμως και παραγγελίες από τον πρόδρομο τού ΕOΤ, το τότε Γραφείο Τουρισμού, και φωτογράφισε την ελληνική ύπαιθρο και τα αρχαία μνημεία.
Nelly’s Δελφικές Γιορτές, Ικέτιδες του Ευριπίδη. Δελφοί, 1930
Από το 1927 η Nelly’s περιοδεύει την ελληνική ύπαιθρο στοιχειοθετώντας το πανόραμα της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Ελληνίδα της διασποράς, συνθέτει φωτογραφικά μία Ελλάδα «ειδυλλιακή». Τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί θησαυροί αποτυπώθηκαν συστηματικά από την Nelly’s: οι πειραματισμοί με το φυσικό φως και η αποτύπωση των αρχαίων ναών στη διαμνημειακή τους σχέση παραπέμπουν στις λήψεις του επίσης γερμανού φωτογράφου και μαθητή του Erfurth, Walter Hege.
Nelly’s
Oι φωτογραφίες χορού (1923-1929) στη Γερμανία, αλλά κυρίως αυτές στην Ακρόπολη, ξεχωρίζουν για τη θεματική τους συνοχή και την αναδεικνύουν σε κορυφαία φωτογράφο χορού του Μεσοπολέμου. Μέσα από τα επίσημα τουριστικά έντυπα που κυκλοφόρησαν με φωτογραφίες της στο εξωτερικό, διαμορφώθηκαν οι πρώτες βάσεις-οπτικά σύμβολα της ελληνικής «τουριστικής φιλοσοφίας».
Nelly’s Η Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolska στον Παρθενώνα. Αθήνα, 1929
Ιδιαίτερη θέση στο έργο της κατέχουν οι γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίσεις στην Ακρόπολη της Mona Paeva, της πρώτης μπαλαρίνας της Opera Comique, οι οποίες προκάλεσαν σκάνδαλο στην κοινωνία του μεσοπολέμου, όταν δημοσιεύθηκαν το 1929, στο γαλλικό περιοδικό Illustration.
Nelly’s Η Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolska στον Παρθενώνα. Αθήνα 1929
Στη σειρά «Παραλληλισμοί» επιχειρεί να συγκρίνει προσωπογραφικά βοσκούς και χωριατοπούλες με κούρους και κόρες για να αποδείξει τη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων. Όταν το Υπουργείο Τύπου και Τουρισμού της δικτατορίας Μεταξά της αναθέτει το 1939 να διακοσμήσει με τις φωτογραφίες της το Ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης, η Σεραϊδάρη επιλέγει και χρησιμοποιεί αυτές ακριβώς τις φωτογραφίες κάνοντας ένα γιγαντιαίο κολάζ.
Nelly’s
Oι φωτογραφίες μόδας ήταν μάλλον η εξαίρεση στο σύνολο τού έργου της. Εν τούτοις είναι μάλλον από τα καλύτερα δείγματα τής δουλειάς της. Στις φωτογραφίες τής μόδας όμως, ίσως επειδή η φωτογράφος έχει τη συνείδηση ότι οφείλει να αποτυπώσει την ενδυμασία χωρίς λυρικές ή ιδεοληπτικές υπογραμμίσεις πετυχαίνει μια πολύ πιο απλή, καθαρή και αυστηρή προσέγγιση.
Nelly’s Δελφικές Γιορτές – η Ιώ από τον Προμηθέα Δεσμώτη. Δελφοί 1930
Παρά το γεγονός ότι η Nelly’s σπούδασε στη Γερμανία των αρχών τής δεκαετίας τού ’20, όταν το κίνημα τού Μοντερνισμού και τής Νέας Αντικειμενικότητας ήταν σε άνθηση, εκείνη υιοθέτησε πιο παλαιά αισθητική, που διακρινόταν για έναν ακραίο, υπογραμμισμένο και λίγο μελοδραματικό λυρισμό. Oι εικόνες της δεν είναι εικόνες που συγγενεύουν με αυτές τού φωτογράφου August Sander, των καλλιτεχνών τού Bauhaus, ή τού σκηνοθέτη Fritz Lang. Oι ιδεοληψίες τής φωτογράφου καθορίζουν τη φόρμα και υπερκαλύπτουν το περιεχόμενο.
H ιδιαιτερότητα της Nelly’s: Σε όποιον περιβάλλοντα χώρο κι αν βρίσκεται, αποδίδει πιστά την ενέργεια και τη μοναδικότητά του.
Nelly’s Ουρανοξύστες. Νέα Υόρκη, γύρω στο 1950
