Julia Margaret Cameron – Η φωτογράφος του φλου
Σε ηλικία των 49 ετών όντας μια βικτοριανή οικοδέσποινα αποκτά φωτογραφική μηχανή ως δώρο γενεθλίων της από την κόρη της. Ηταν στα 1863. Κι έμελλε να γίνει μια από τις σπουδαιότερες φωτογράφους όλων των εποχών και να χαρακτηριστεί ως «η φωτογραφος του φλου».
Ο Λούις Κάρολ τη θεωρούσε τεχνικά απαράδεκτη. Ο Βίκτορ Ουγκό υποκλίθηκε στις εικόνες της. Για πολλούς ιστορικούς πάντως είναι η πρώτη φωτογράφος με συνειδητό καλλιτεχνικό έργο. Πολλοί διάσημοι και άσημοι της εποχής της στήθηκαν μπρος στη μηχανή της.
Στην εποχή της έγινε γνωστή για τα πορτρέτα των διάσημων φίλων της. Στην ιστορία όμως έμεινε και για τα πορτρέτα απλών ανθρώπων: συγγενών, υπηρετών και φίλων.
Έκανε κυρίως πορτραίτα υπερεκτεθιμένα στο φως και χρησιμοποίησε το φλου και το βάθος πεδίου για να πετυχει το δικό της προσωπικό ύφος. Ηταν η πρώτη που έκανε επίτηδες φλου φωτογραφίες, άποψη για την οποία της επετέθη μεταξύ άλλων ο, μέτριος ως φωτογράφος αλλά σημαντικός συγγραφέας, Λούις Κάρολ. «Μα δεν καταλαβαίνουν ότι ξέρω τι κάνω; Προφανώς επίτηδες τις έχω έτσι», απαντούσε.
Οι φωτογραφίες της θυμίζουν τη ζωγραφική των φίλων της προραφαηλιτών ζωγράφων, αλλά φέρουν και στοιχεία της πρώιμης αναγέννησης. Ωστόσο, δεν έκανε πικτοριαλιστική φωτογραφία, ζωγραφική απομίμηση. Από το ημερολόγιό της άλλωστε φαίνεται ότι ήταν απόλυτα συνειδητή για το ότι έκανε τέχνη σε μια εποχή που η φωτογραφία δεν είχε ακόμη αναγνωριστεί ως τέτοια.
Μέσα στο σπίτι της έστηνε ολόκληρα σκηνικά. Οι υπηρέτες της και οι φιγούρες τους ντύνονταν με τη ματιά της κι έπαιρναν τις ονειρικές μορφές όπως αυτές ξεπηδούν από πίνακες προραφαηλιτών ζωγράφων , χωρίς όμως να τους μιμείται. Εφτιαχνε η ίδια τη δική της ιστορία για κάθε φωτογραφία.
Στα ανολοκλήρωτα απομνημονεύματά της με τίτλο «Τα χρονικά του θερμοκηπίου», γράφει: «Οταν έχω ανθρώπους μπροστά από τη μηχανή μου όλη μου η ψυχή αγωνίζεται να κάνει το καθήκον της απέναντί τους: να καταγράψει δίκαια το εσωτερικό τους μεγαλείο, όπως και τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά».
«… Το 1865, η Julia Margaret Cameron φωτογράφισε τη δική της Αγία Οικογένεια. Την έκλεισε σε έναν νοητό κύκλο. Κύκλο που σχηματίζουν τα ίδια τα πρόσωπα, το σκοτάδι και το φως. Φωλιά και φυλακή. Η ιερότητα αντλείται από το ένα, το πρώτο, το υπέροχο παραμύθι. Αλλά μεταμορφώνεται σε αιώνιο σύμβολο, όπου η φάτνη ενυπάρχει σαν ανάμνηση. Τα πρόσωπα είμαστε εμείς, εσείς, χτες, σήμερα και πάντα. Το παραμύθι μιας κρύας νύχτας τής Βηθλεέμ έδωσε τη θέση του σε ένα άλλο παραμύθι, αυτό τής φωτογραφίας, με τη δύναμη που έχει ο χώρος τής φαντασίας, ο κόσμος τής τέχνης, η επικράτεια των ονείρων, να εναλλάσσουν τις μορφές και να είναι ταυτόχρονα άλλο και ίδιο» (Πλάτων Ριβέλλης).
Φωτογράφιζε πάντα σε κλειστό χώρο με φυσικό φως. Μόνο τον τελευταίο χρόνο της ζωής της βγήκε στον εξωτερικό χώρο.
Οι γονείς της, πατέρας αυταρχικός αξιωματικός του Βρετανικού στρατού και η μητέρα της καλλιεργημένη Γαλλίδα αριστοκράτισσα, συνέβαλλαν στη διαμόρφωση του δυναμικού, αλλά ευαίσθητου χαρακτήρα της. Παντρεύτηκε τον πολύ μεγαλύτερό της, πλούσιο και ανοιχτόμυαλο άνθρωπο, Charles Cameron, ο οποίος ενθάρρυνε τις καλλιτεχνικές της τάσεις. Οι φιλολογικές βραδιές που οργάνωναν στο σπίτι τους, οι συχνές επισκέψεις ζωγράφων, ποιητών και επιστημόνων, η μελέτη λογοτεχνικών βιβλίων και η συχνή αλληλογραφία της για θέματα τέχνης, με δεκάδες σημαντικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο, συνέτειναν για να αναπτυχθεί η δική της καλλιτεχνική δημιουργία, μέσω της φωτογραφίας.
Η δύναμη της προσωπικότητάς της την καθιστούσε ικανή να εξαναγκάζει οποιονδήποτε, όσο διάσημος κι αν ήταν, σε υποταγή. Οταν ο Αλφρεντ Τένισον πήγε τον Χενρυ Λογκφέλοου στο στούντιό της τον προειδοποίησε: «Πρέπει να κάνεις ό,τι σου λέει. Θα επιστρέψω για να δω τι απέμεινε από σένα».
Το φωτογραφικό της έργο που για αρκετά χρόνια δεν ήταν γνωστό, διασώθηκε και εκτιμήθηκε από τον Alferd Stieglitz και την ομάδα των Photo Secessionists.
Σήμερα επάξια την θεωρούμε από τις σημαντικότερες φωτογράφους στην ιστορία της φωτογραφίας.
