Το γυαλιστερό σύμπαν του Guy Bourdin
Ήταν τελειομανής. Οραματιστής, πάντα ένα βήμα μπροστά από την εποχή του και ταυτόχρονα μέσα σε αυτή. Γνώριζε πως να προσελκύει το ενδιαφέρον του θεατή. Όταν δεν φωτογράφιζε στο studio του Rue des Ecouffes στην οδό Le Marais, δημιουργούσε εικόνες υπερβατικού χαρακτήρα υποσκάπτoντας το υποσυνείδητο, διεγείροντας τη φαντασία του οπτικού αναγνώστη. Ασυνήθιστα δράματα ξεδιπλώνονταν σε φαινομενικά καθημερινές σκηνές, σε απρόσωπα δωμάτια, στην παραλία, στη φύση, σε αστικά τοπία.
Με την αιχμηρή ματιά του δημιούργησε συναρπαστικές ιστορίες και συνθέσεις σε έγχρωμο και ασπρόμαυρο. Αν και εργάστηκε στο χώρο της διαφημιστικής φωτογραφίας για εκείνον ήταν απόλυτα απαραίτητο να αποδείξει ότι η εικόνα είναι σημαντικότερη από το προϊόν που παρουσίαζε.
Χρησιμοποίησε τη φωτογραφία μόδας σαν μέσο για να στείλει το μήνυμά του, το οποίο ήταν δύσκολο να αποκωδικοποιηθεί. Δημιούργησε αφαιρετικές αφηγήσεις με κυρίαρχο στοιχείο το παράλογο, πάντα με σουρεαλιστική αισθητική. Αυτό που στην πραγματικότητα έκανε ο Guy Bourdin ήταν να σπάσει τις συμβάσεις της εμπορικής φωτογραφίας.
Αμφισβήτησε τα πρότυπα ομορφιάς, αντέστρεψε τους κανόνες. Η επιρροή του Man Ray ο οποίος ήταν και μέντοράς του στο φωτογραφικό του έργο είναι εμφανής.
Ακόμη, αναφορές στο έργο του Magritte και Hopper διακρίνονται στο σύνολο του έργο του, όπως και υπαινιγμοί στη σκηνοθετική ευφυία του Hitchock. Οι σκιές του Steve Hiett, o σκοτεινός νουάρ του Wegee κλείνουν το μάτι στο θεατή μέσα από την οπτική του Bourdin.
Η αφηγηματική δύναμη των εικόνων του Bourdin επέκτειναν τα όρια της συμβατικής διαφημιστικής φωτογραφίας. Αμφισβήτησε τα σύνορα και όρια μιας στυλιζαρισμένης εικόνας. Δημιούργησε το υπόβαθρο για ένα νέο είδος φωτογραφίας μόδας. Το καλλιτεχνικό υπόβαθρο του Bourdin είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Προσέγγισε με ένα νέο και ανατρεπτικό τρόπο αποτύπωσης του γυμνού γυναικείου σώματος. Ήταν άκρως επαναστατικός ο τρόπος που δημιούργησε διαφημιστικές καμπάνιες μεγάλων οίκων όπως Vogue, Chanel, Bloomingdale.
Η τέχνη του Bourdin σε αποπλανεί και σε παρασύρει. Μπαρόκ στοιχεία αναμειγνύονται σε ένα μη ρεαλιστικό κάδρο όπου διαλυμένες προοπτικές, ρυθμός, αυταπάτες, παραισθήσεις, αντιθέσεις και συναισθήματα συνυπάρχουν.
Η έκσταση που αισθάνεται ο Bourdin την ώρα που φωτογραφίζει απογυμνώνεται μέσα στην εικόνα που φυλακίζει. Οι εικόνες του έχουν την ένταση ηλεκτροφόρων καλωδίων. Η σεξουαλικότητα δεν υπαινίσσεται αλλά προβάλλεται με τολμηρή διάθεση, γυαλιστερές επιφάνειες, σκηνοθετημένες σκηνές όπου το κάθε τι αποκτά ρόλο και αφηγηματικό χαρακτήρα μέσα στην εικόνα του.
Κάθε φωτογραφία του ήταν ένα κάλεσμα στην pop κουλτούρα. Ανέπτυξε μια τεχνική με υπερρεαλιστικά χρώματα, αυστηρά κροπαρίσματα, με έντονη αλληλεπίδραση φωτός και σκιών με πρωταγωνίστριες πάντα τα μόντελά του.
Επίκεντρο πάντα της εικόνας του ήταν το γυναικείο σώμα. Τριγύρω του ζούσε ένας μικρόκοσμος όπου το εξωφρενικό, το άσχημο, το καταδικασμένο, το αποσπασματικό, η απουσία, ο θάνατος, η ασφυξία, ο φάλτσος ήχος αποτελούσαν στοιχεία που πλαισίωναν το κάδρο και ολοκλήρωναν την οπτική αφήγηση του Bourdin.
Κάθε τι συμβατικό με τη χρήση δραματικών εφέ, έντονο κορεσμό χρωμάτων, υπερρεαλιστική αισθητική και επιρροή από τη τεχνική ‘ Macguffin’ του Alfred Hitchock μετατρέπονταν σε σκηνή εγκλήματος με εξωφρενική θηλυκότητα, ερωτισμό, θεατρικότητα, σεξ και μαύρη αίσθηση του χιούμορ.
Ο σουρεαλιστικός, σαδομαζοχιστικός κόσμος του Bourdin σόκαρε και καθήλωσε τον κόσμο της φωτογραφίας. Οι εικόνες του σχεδόν υπνώτισαν το θεατή, τον εισήγαγαν σε ένα σύμπαν γυαλιστερό, αιχμηρό με τον ίδιο να χαμογελά σαρδόνια πίσω από το φακό του.
Αδιαμφισβήτητα οι εικόνες του Guy Bourdin όχι μόνο άλλαξαν την πορεία της φωτογραφίας μόδας αλλά επηρέασαν μια σειρά σύγχρονων καλλιτεχνών, φωτογράφων και κινηματογραφιστών. Το έργο του Bourdin στη Vogue και η αξεπέραστη έντυπη διαφήμιση του για τον οίκο Charles Jourdan στη δεκαετία του 70΄αποτελούν κομμάτι πια της σύγχρονης τέχνης.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στο Παρίσι. Δούλεψε για περιοδικά όπως η Vogue και Brand για τη Chanel, τον Emanuel Ungaro με αποκορύφωμα δημιουργικότητας τον οίκο παπουτσιών Charles Jourdan. Παρουσίασε τις πρώτες του φωτογραφίες στη γκαλερί 29 το 1952. Το έργο του έχει εκτεθεί σε διάσημα μουσεία όπως το Victoria and Albert Museum, The Jeu de Paume, The National Museum of China, The Tokyo Metropolitan Museum of Photography. Tα έργα του είναι μέρος της συλλογής πολλών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων όπως το MOMA στη Νέα Υόρκη, το μουσείο Getty στο Los Angeles, το SFMOMA στο San Francisco μεταξύ άλλων.