Alfred Stieglitz - O πρώτος θεωρητικός της καλλιτεχνικής φωτογραφίας;

Alfred Stieglitz – O πρώτος θεωρητικός της καλλιτεχνικής φωτογραφίας;

Θεόδωρος Στίγκας 23 Μαρ 2020 Μεγάλοι Φωτογράφοι

Οι φωτογράφοι πρέπει να μάθουν να μην ντρέπονται να κάνουν τις φωτογραφίες τους να μοιάζουν με φωτογραφίες.

Alfred Stieglitz

Alfred Stieglitz

Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους δημιουργούς και υποστηρικτές της λεγόμενης «Μοντέρνας φωτογραφίας», όχι μόνο επειδή ήταν και ο ίδιος φωτογράφος, αλλά περισσότερο γιατί είχε τις ιδιότητες του εκδότη, του συγγραφέα και του γκαλερίστα παράλληλα.

Alfred Stieglitz

O Stieglitz αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή για την αναγνώριση της φωτογραφίας ως μιας μορφής τέχνης ισάξιας με τις υπόλοιπες.

Ο Αμερικανός Alfred Stieglitz γεννήθηκε το 1864 στο Hoboken του New Jersey των ΗΠΑ, από γονείς γερμανοεβραϊκής καταγωγής.

Ο Stieglitz μετακόμισε με την οικογένεια του στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης το 1871 και στη Γερμανία το 1881. Εγγεγραμμένος από το 1882 ως φοιτητής μηχανολογίας στο Technische Hochschule (Τεχνικό Λύκειο) στο Βερολίνο, ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με τη φωτογραφία, όταν πήρε ένα μάθημα φωτοχημείας το 1883. Γυρνώντας όμως από την Ευρώπη στην Αμερική και στη Νέα Υορκη, οι απόψεις των ανθρώπων διαφέρουν κατά πολύ για την φωτογραφία. Οι Αμερικάνοι θεωρούν την φωτογραφία ως μία μόδα που θα περάσει και ως ένα απλό χόμπι. Πιστεύοντας ακράδαντα πως η φωτογραφία είναι μια δημιουργική τέχνη πεισμώνει και παλεύει με πάθος για την αναγνώριση αυτής.

Alfred Stieglitz

Οι φωτογραφίες του Stieglitz καλύπτουν μια περίοδο 60 χρόνων. Στην αρχή και γοητευμένος από το νέο αυτό εκφραστικό μέσο, πειραματίστηκε πολύ χρησιμοποιώντας τη μηχανή του κάτω από βροχή, χιόνι ή με ελάχιστο φως τη νύχτα.

Alfred Stieglitz

Φωτογραφίζει συστηματικά τη μετέπειτα γυναίκα του, Αμερικανίδα ζωγράφο, Georgia O’Keefe. Τα πορτρέτα του αυτά, γεμάτα συναίσθημα και πρωτοτυπία, είναι πολύ μπροστά από την εποχή τους και μέσα από μια ατμόσφαιρα μυστικισμού προβάλει έντονα την προσωπικότητα του μοντέλου και του φωτογράφου. Παρόλο αυτά ακούει πολλά σχόλια πως η υψηλή αισθητική ποιότητα των πορτρέτων αυτών οφειλόταν στην ομορφιά της O’Keefe.

Alfred Stieglitz

Η άρνησή του να ενσωματώσει την προσωπικότητά της Georgia O’Keefe σε μια ενιαία εικόνα ήταν σύμφωνη με αρκετές νεωτεριστικές ιδέες: την ιδέα της αποσπασματικής αίσθησης του εαυτού, που προκλήθηκε από τον ταχύ ρυθμό της σύγχρονης ζωής, η ιδέα ότι μια προσωπικότητα, όπως και ο εξωτερικός κόσμος, αλλάζει διαρκώς και μπορεί να διακοπεί αλλά να μην σταματήσει από την παρέμβαση της κάμερας. και, τέλος, η συνειδητοποίηση ότι η αλήθεια στον σύγχρονο κόσμο είναι σχετική και ότι οι φωτογραφίες είναι εξίσου έκφραση των συναισθημάτων του φωτογράφου για το θέμα, καθώς αντικατοπτρίζουν το θέμα που απεικονίζεται.

Alfred Stieglitz

Η σειρά φωτογραφιών σύννεφων του Stieglitz, την οποία ονόμασε Equivalents, έγινε με ένα παρόμοιο πνεύμα, ενσωματώνοντας τέλεια αυτήν την τελευταία ιδέα. Οι εικόνες σύννεφων ήταν επικαλυμμένα πορτρέτα του ουρανού που λειτουργούσαν ως αναλόγως της συναισθηματικής εμπειρίας του Stieglitz τη στιγμή που έπεφτε το κλείστρο.

Alfred Stieglitz

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του φωτογραφίζει και πάλι στα μέρη που είχε πατήσει ξανά μετά από πολλά χρόνια σπουδών, φωτογραφίζοντας τους δρόμους, τα κτίρια και τα πρόσωπα της Νέας Υόρκης.

Alfred Stieglitz

Ο Stieglitz, μέσω των φωτογραφιών του, απορρίπτει τις αισθητικές υπερβολές του Πικτοριαλισμού και είναι υπέρ της αρετουσάριστης (μη επεξεργασμένης) εικόνας. Για το λόγο αυτό, δεν χρησιμοποιεί οπτικές τεχνικές και ειδικά εφέ. Επιλέγει να παρουσιάσει με αμεσότητα το θέμα, στηριζόμενος στη διαύγεια και στην απόδοση των λεπτομερειών.

Alfred Stieglitz

Αποτινάζει το αίσθημα κατωτερότητας που περιβάλει την φωτογραφία προσπαθώντας να αντικρούσει του ισχυρισμούς καλλιτεχνών, κριτικών και του κόσμου γενικότερα πως μόνο η ζωγραφική και η γλυπτική εκπροσωπούν επάξια την τέχνη. Σε μία πολύχρονη και κοπιαστική προσπάθεια ο Stieglitz, εκδίδοντας περιοδικά φωτογραφίας, το Camera notes και το Camera Work, με την πραγματοποίηση εκθέσεων σε γκαλερί, την συμπαράσταση που παρείχε σε νέους φωτογράφους και φυσικά μέσα από την προσωπική του φωτογραφική δουλειά, προσπαθεί όχι μόνο να εδραιώσει την φωτογραφία ως τέχνη μα και τονίσει την σημασία του πειραματισμού και της προσωπικής αισθητικής του καλλιτέχνη ενάντια στην παραδοσιακή αισθητική.

Alfred Stieglitz

Ως συντάκτης του Camera Notes, του περιοδικού του Camera Club της Νέας Υόρκης, ενός συλλόγου ερασιτεχνών ενθουσιωδών φωτογραφιών, ο Stieglitz υποστήριξε την πίστη του στο αισθητικό δυναμικό του μέσου και δημοσίευσε έργα φωτογράφων που μοιράστηκαν την πεποίθησή του. Όταν η κατάταξη των μελών του Camera Club άρχισε να αναταράσσεται ενάντια στις περιοριστικές συντακτικές του πολιτικές, ο Stieglitz και αρκετοί οποαδοί του φωτογράφοι αποχώρησαν από την ομάδα το 1902 για να σχηματίσουν το Photo-Secession, το οποίο υποστήριζε την έμφαση στη σχετική τεχνική στη φωτογραφία. Σκοπός τους είναι να σπάσουν τους δεσμούς με την παραδοσιακή φωτογραφική αντίληψη, που είναι δεμένη ακόμα με την ζωγραφική, να διερευνήσουν νέα φωτογραφικά θέματα και να συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στην απόδοση της λεπτότητας που διαθέτει το φως. Τα περισσότερα μέλη της ομάδας χρησιμοποίησαν εκτεταμένες τεχνικές που απαιτούσαν απαιτητική εργασία και υπογράμμισαν το ρόλο του φωτογράφου στην παραγωγή φωτογραφικών εκτυπώσεων, αλλά ο Stieglitz ευνόησε μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση στο δικό του έργο.

Alfred Stieglitz

Η προσφορά του Stieglitz ξεπερνά κατά πολύ και τον χώρο της φωτογραφίας. Χάρη στις προσπάθειές του, προβάλλεται στην Αμερική η μοντέρνα ευρωπαϊκή τέχνη και ιδιαίτερα η σύγχρονη ζωγραφική. Δημιουργεί μια γκαλερί,που θα γίνει γνωστή σαν γκαλερί 291 (από τον αριθμό της λεωφόρου όπου βρισκόταν) όπου για πρώτη φορά θα εκτεθούν κορυφαίοι καλλιτέχνες όπως οι Rodin, Matisse, Toulouse Lautrec και Picasso. Ως φωτογράφος είναι υπέρ της «άμεσης φωτογραφίας» και της αρετουσάριστης εικόνας.

Alfred Stieglitz

Παρόλο που έδωσε μεγάλη προσοχή στην παραγωγή των εκτυπώσεών του, κάνοντας συχνά εκτυπώσεις πλατίνας πέτυχε την επιθυμητή σχέση με τη ζωγραφική μέσω των συνθετικών επιλογών και τη χρήση φυσικών στοιχείων όπως βροχή, χιόνι , και ατμού για την ενοποίηση των συνιστωσών μιας σκηνής σε ένα οπτικά ευχάριστο εικονογραφικό σύνολο.

Alfred Stieglitz

Αναμφισβήτητα ο Stieglitz βοήθησε πολύ την φωτογραφία και ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες ώστε η φωτογραφία να αρχίζει να αποκτά και μια ανώτερη καλλιτεχνική υπόσταση. Αυτές οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες του και οι αγωνία του για να κάνει τέχνη μέσα από την φωτογραφία ίσως να ήταν και ένας από τους παράγοντες που δεν κατάφερε να αφήσει πίσω του έργο που να προκαλεί μεγάλη καλλιτεχνική συγκίνηση.