Βίβιαν Λιάτου: Όταν φωτογραφίζω ένα πρόσωπο στην πραγματικότητα φωτογραφίζω την ίδια την εικόνα μου.

1

Τι είναι αυτό που σου δίνει η φωτογραφία εκτός βέβαια από τη χαρά που δίνει ένα οποιοδήποτε χόμπι;
Η φωτογραφία ως εκφραστικό μέσο μου δίνει την δυνατότητα να μιλήσω για την ίδια την Βίβιαν. Για τα συναισθήματά μου, τη ζωή μου, τις σκέψεις μου, τους φόβους μου. Μέσα από την εικόνα ταξιδεύω με αφετηρία και προορισμό τον ίδιο μου τον εαυτό αναζητώντας τις δικές μου προσωπικές αλήθειες.

Γιατί φωτογραφία και όχι κάποια άλλη τέχνη;
Ούτως ή άλλως η φωτογραφία ως μέσο έκφρασης συγγενεύει με την ζωγραφική την ποίηση και τον κινηματογράφο. Η φωτογραφία με συνεπαίρνει ως διαδικασία γιατί με ένα «κλικ» κατασκευάζω την δική μου καινούργια πραγματικότητα που έχει σχέση με τα συναισθήματά μου, τις σκέψεις μου, το υποσυνείδητο και τις εμμονές μου. Επίσης σε σχέση με άλλες τέχνες, ως προς την παραγωγή της δεν έχει κανόνες και μυστικές συνταγές αρκεί να βάζεις στην ίδια ευθεία το μυαλό το μάτι και την καρδιά όπως λέει και ο Bresson.

Τι είναι αυτό που σε τραβάει στην ανθρώπινη μορφή;
Ο ίδιος ο άνθρωπος φυσικά. Ως ον μοναχικό που γεννιέται και πεθαίνει, αλλά και ως κομμάτι της κοινωνίας. Οι σχέσεις του, ο ψυχισμός του, ο συναισθηματικός του κόσμος και οι εμμονές του. Ο άνθρωπος μέσα στον χρόνο, ο άνθρωπος μέσα στο κάδρο της ζωής.

Έχει διαφορά ο άνθρωπος απ’ τη φωτογραφία του;
Η φωτογραφία ενός ανθρώπου ρεαλιστικά αποτυπώνει τον ίδιο του τον εαυτό, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, το εμφανές. Ουσιαστικά όμως η εικόνα κάθε ανθρώπου εξαρτάται από την συμφιλίωση – αποδοχή ή την αποξένωση του ίδιου από την εικόνα του, σε δεδομένα χρονικά πλαίσια.

Πόσο αυθόρμητη μπορεί να είναι η συνάντηση δυο ανθρώπων με σκοπό τη φωτογράφιση ή δεν είναι αυτός ο στόχος; Με ποιο τρόπο “συναντιέσαι” με τα μοντέλα σου;
Ο στόχος είναι να λειτουργήσει το πορτραίτο που θα φωτογραφίσω ως καθρέφτης που θα αντανακλά την δική μου προσωπική ταυτότητα. Με τα «μοντέλα» μου δεν συναντιέμαι καθόλου τυχαία. Ψάχνω μέσα στο χάος της καθημερινότητας να «αρπάξω» μια ανθρώπινη μορφή, μια ιδιαίτερη έκφραση προσώπου που θα ξεχωρίζει και ύστερα περνάω στην σκηνοθεσία του κάδρου μου. Αναζητώ το φως, τον χώρο και τον τρόπο που θα στήσω το «μοντέλο» μου ώστε να ξεγυμνώσει την ψυχή του μπροστά στον φωτογραφικό μου φακό.

Βλέποντας κάποιες φωτογραφίες σου σκέφτομαι «όνειρο», βλέποντας κάποιες άλλες σκέφτομαι «πραγματικότητα». Όταν τις ξαναβλέπω όμως αυτοί οι δυο κόσμοι μπορεί να μπλεχτούν ή και ν’ αντιστραφούν, και μάλλον… δεν είμαι σίγουρος. Πού βρίσκεται τελικά η Βίβιαν;
Όπως λέει ο Fernando Pessoa «Το όνειρο είναι εκείνο το μέρος του εαυτού μας όπου γεννηθήκαμε και όπου είμαστε πάντοτε εμείς, ο εαυτός μας». Εκεί βρίσκομαι… στην Πραγματικότητα του Ονείρου όπου μέσα σ’ αυτή έχω την αίσθηση της ελευθερίας να είμαι ο ίδιος μας ο εαυτός.

Το πορτραίτο είναι η κύρια φωτογραφική σου αναζήτηση. Ο κίνδυνος της μανιέρας είναι μεγαλύτερος απ’ ότι σε άλλους φωτογραφικούς «δρόμους»; Πόσο πιστεύεις ότι μπορεί να διαρκέσει αυτό το «ταξίδι σου στον άνθρωπο»;
Ο κίνδυνος της επανάληψης υπάρχει σε όλα τα φωτογραφικά θέματα. Αυτό βέβαια έχει να κάνει με τις εμμονές κάθε φωτογράφου και την διάρκειά τους. Ωστόσο αν η επανάληψη υπερβαίνει το περιεχόμενο της φωτογραφίας μπορεί να διαμορφώσει το προσωπικό ύφος του φωτογράφου. Όταν φωτογραφίζω ένα πρόσωπο στην πραγματικότητα φωτογραφίζω την ίδια την εικόνα μου. Έτσι λοιπόν το ταξίδι μου στον άνθρωπο ταυτίζεται με το δικό μου ταξίδι αυτογνωσίας και η διάρκεια του είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό ακόμα και για μένα την ίδια.

Φαίνεται πως έχεις μια πιο κλασική, θα το έλεγα, φωτογραφική παιδεία την οποία έχεις πάρει φυσικά από τους δασκάλους σου. Πώς βλέπεις την μοντέρνα φωτογραφία και τις σύγχρονες τάσεις;
Έχοντας δίπλα μου τον Βαγγέλη Ταμβάκο δάσκαλο φωτογραφίας και σύντροφό μου στη ζωή και στην φωτογραφική μου πορεία και παλαιότερα τον Βασίλη Γεροντάκο, η ματιά μου έχει εκπαιδευτεί σε κλασικούς φωτογράφους όπως ο Bresson, ο Kertesz, η Cameron οι οποίοι έχουν χτίσει το συντακτικό της φωτογραφικής γλώσσας. Η μοντέρνα φωτογραφία βασίζεται σε μια ιδέα του φωτογράφου που προσπαθεί να την μετατρέψει σε ύλη, σε φωτογραφική εικόνα επιδιώκοντας συνήθως ένα εικαστικό αποτέλεσμα. Πρωταρχική σημασία δεν έχει αν η φωτογραφία είναι μοντέρνα ή κλασική. Όταν η φωτογραφία αποδίδει την αλήθεια και την εσωτερικότητα του φωτογράφου και ελλοχεύει μηνύματα που οδηγούν τον θεατή στην σκέψη και στον προβληματισμό, όταν παράγει συναίσθημα και ο θεατής ταυτίζεται μαζί της τότε μπορεί να αποτελέσει ένα σπουδαίο έργο τέχνης ανεξάρτητα αν έχει ένα εικαστικό ή καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

Είσαι γυναίκα και μητέρα πιστεύεις πώς αυτές σου οι ιδιότητες «κινούν τα νήματα» στη φωτογραφία σου?
Το πρόσωπο πίσω από την φωτογραφία δεν θεωρώ ότι έχει σχέση με το αν είναι άντρας ή γυναίκα. Έχει σχέση με την οπτική του ανθρώπου ανεξαρτήτου φίλου και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την ζωή. Σε αντίθεση η ιδιότητα της μητέρας σαφώς και κινεί τα «νήματα» στην φωτογραφική μου παραγωγή. Όταν νιώθω την δημιουργική ανάγκη να φωτογραφίσω στην καθημερινότητά μου και μέσα στο χώρο που ζω στρέφω πρώτα τη φωτογραφική μου μηχανή προς τα οικεία μου πρόσωπα. Προσπαθώ να αιχμαλωτίσω τις εκφράσεις, τις στιγμές των παιδιών μου, τα βήματά τους στη ζωή και να τα κρατήσω ζωντανά στη μνήμη παγώνοντας τον χρόνο.

Η φωτογραφία είναι και επικοινωνία, μέσα από τα social και από τη συναναστροφή μέσω ομάδων, εκθέσεων κλπ. Το like και η καλή κουβέντα είναι πολλές φορές πιο σημαντικά από τη φωτογραφία, και είναι εύκολο ένας νέος φωτογράφος να παρασυρθεί θετικά ή ακόμα και αρνητικά. Ποια η άποψη σου και πως το διαχειρίζεσαι όλο αυτό;
Το διαδίκτυο είναι ένα αναγκαίο κακό μιας εικονικής πραγματικότητας και το χρησιμοποιώ και εγώ ως νέα φωτογράφος. Η έκθεση των φωτογραφιών και οι στιγμιαίες επιβραβεύσεις «likes» γεννούν αισθήματα αυταρέσκειας και αποπροσανατολίζουν καμιά φορά τα νέα παιδιά που μπαίνουν τώρα στο χώρο της φωτογραφίας, από την ουσία της φωτογραφίας που είναι ο ίδιος ο σχολιασμός για την ζωή και τον άνθρωπο και η αποτύπωση της δικής τους προσωπικής ματιάς. Έχοντας περάσει κι εγώ από αυτό το μονοπάτι στην αρχή της φωτογραφικής μου πορείας πριν δύο χρόνια, προσπαθώ πλέον να χρησιμοποιώ το διαδίκτυο για λόγους επικοινωνίας και ενημέρωσης (εκθέσεις, συνεντεύξεις κ.τ.λ), όσο αφορά θέματα που αφορούν την αγάπη μου για τη τέχνη της φωτογραφίας.

Ασπρόμαυρος κόσμος, ασπρόμαυροι άνθρωποι. Γιατί ο φωτογράφος να θέλει να αρνείται τη πραγματικότητα; (η οποία είναι έγχρωμη). Τι ψάχνει σε κάτι που είναι έξω «απ’ το φυσικό»;
Το χρώμα δεν είναι η ουσία στην φωτογραφία ούτε αρνείται ή δεν αρνείται την πραγματικότητα, είναι ένας τρόπος έκφρασης και ταυτίζεται κυρίως με το πώς φαντάζεται ο φωτογράφος την φωτογραφία πριν από τη λήψη της, αν την φαντάζεται ασπρόμαυρη ή έγχρωμη. Προσωπικά το ασπρόμαυρο στην φωτογραφία με γοητεύει γιατί επικεντρώνει στο συναίσθημα χωρίς όμως να αποκλείω το έγχρωμο από την φωτογραφική μου παραγωγή. Φωτογραφίζοντας ασπρόμαυρα νιώθω ότι δαμάζω τη λογική και απελευθερώνω την φαντασία μου, γιατί ο ουρανός παύει να είναι μπλε, ο ήλιος παύει να είναι κίτρινος και η εικόνα μεταμορφώνεται σε μια ονειρική πραγματικότητα.


Info:

Βίβιαν Λιάτου
2015 – 2016  – Σεμινάρια φωτογραφίας στο Δήμο Περιστερίου με καθηγητές τον Βαγγέλη Ταμβάκο και Βασίλη Γεροντάκο.
2016 – 2017 – Παρακολούθηση δεύτερου κύκλου σεμιναρίων στην φωτογραφική ομάδα Instantane με καθηγητή τον Βαγγέλη Ταμβάκο.
2016 – 2018 – Μέλος της φωτογραφικής ομάδας Instantane.
Ιούνιος 2016  – Συμμετοχή στην ομαδική έκθεση των σεμιναρίων του Δήμου Περιστερίου.
Οκτώβριος 2016  – Φωτογραφικό project Όνειρο & Πραγματικότητα της φωτογραφικής ομάδας Instantane και συμμετοχή στην ομαδική έκθεση στο Boo art café.
Οκτώβριος 2016 – Φωτογράφιση σε δομές ψυχικής υγείας για το project και την συμμετοχή της φωτογραφικής ομάδας Instantane στο 1ο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Ψυχικής Υγείας. Παρουσίαση του έργου στην Σχολή Καλών Τεχνών.
Ιούνιος 2017 – Συμμετοχή στην ομαδική έκθεση με θέμα “Portraits B&W” στην Blank Wall Gallery.
Οκτώβριος 2017 – Συμμετοχή στην ομαδική έκθεση της φωτογραφικής ομάδας Instantane στο φεστιβάλ για την τέχνη και την ψυχική υγεία Art4More με θέμα το πορτραίτο στο Trii Art Hub.
Οκτώβριος 2017 – Συμμετοχή στην ομαδική έκθεση φωτογραφίας της φωτογραφικής ομάδας instantane στην Blank Wall Gallery με τίτλο “Seeking after”.