Richard Koci Hernandez: "Άπαξ και μια εικόνα εκτίθεται στη δημόσια ροή συνείδησης, τότε ανήκει στο πρόσωπο που την βλέπει και αφήνει στην άκρη τη δική μου αντίληψη και τις προθέσεις της"

Richard Koci Hernandez: “Άπαξ και μια εικόνα εκτίθεται στη δημόσια ροή συνείδησης, τότε ανήκει στο πρόσωπο που την βλέπει και αφήνει στην άκρη τη δική μου αντίληψη και τις προθέσεις της”

Photologio 3 Απρ 2018 Συνεντεύξεις

You can read the interview in English here: Richard Koci Hernandez Interview

O Richard Hernadez Koci είναι καθηγητής στο Μεταπτυχιακό τμήμα της Σχολής δημοσιογραφίας του Berkeley, βραβευμένος με ΕΜΜΥ για οπτικά εφέ, υποψήφιος για Οσκαρ ντοκυμαντέρ, έχει χαρακτηριστεί ως “Ένας απ’ τους 25 καθηγητές επικοινωνίας με τη μεγαλύτερη επιρροή” και “Ένας από τους 100 καλύτερους φωτογράφους στο διαδίκτυο”.

Είστε ένας σπουδαίος σύγχρονος φωτογράφος και αποτελείτε σημείο αναφοράς για πολλούς καλλιτέχνες που ασχολούνται με τη δημιουργική φωτογραφία. Καταγραφική φωτογραφία εναντίον δημιουργικής φωτογραφίας. Η ειδοποιός διαφορά πιστεύετε ότι έγκειται στον τρόπο που κοιτάζει κανείς; Είναι αυτό που ισχυρίστηκε ο Marcel Proust: “The real voyage of discovery consists not in seeking new landscapes, but in having new eyes”? («Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνίσταται στην αναζήτηση νέων τοπίων, αλλά στο να έχεις νέα μάτια»)
Ευχαριστώ για τα ευγενικά σας λόγια. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του οτιδήποτε έχει να κάνει με τη φωτογραφία είναι το ‘να βλέπεις’. Είναι αυτό που ξεχωρίζει το μοναδικό στυλ του καθενός, τη ματιά του. Κι όσο κι αν θα ήθελα να μιμηθώ άλλους δασκάλους φωτογράφους, είναι αδύνατο, επειδή δε γίνεται δύο άνθρωποι να δουν το ίδιο πράγμα. Με τα λόγια του Marcel Proust μπορώ σίγουρα να πορευτώ και για να αποδείξω ότι ταυτίζονται με την άποψή μου, επιτρέψτε μου να μοιραστώ το αγαπημένο μου απόσπασμα και αυτό που θεωρώ μία από τις ‘Εντολές’ της Φωτογραφίας:
«Πιστεύω ότι το δημιουργικό μάτι θα συνεχίσει να λειτουργεί, όποια τεχνολογική καινοτομία και να αναπτυχθεί», έλεγε ο Ansel Adams.

Πώς ξεκίνησε το ταξίδι σας στην φωτογραφία; Ποιους φωτογράφους είχατε ως πρότυπα;
Το ταξίδι μου ξεκίνησε όπως θα έπρεπε να ξεκινούν όλα τα καλά ταξίδια, με ένα ταξίδι στη φωτογραφική συλλογή του Ansel Adams στο Yosemite National Park της Καλιφόρνια. Όταν ήμουν περίπου 14 χρονών σε οικογενειακές διακοπές , ο θείος μου με πήρε για να δω το έργο του Adams και μέσα στη γκαλερί, είχα μια εμπειρία από αυτές που σου αλλάζουν τη ζωή. Το μυστήριο, η τεχνική και το τρέχον που ο Adam έφερε στο έργο του, ήταν εκπληκτικά και έγιναν ακόμη πιο δυνατά για μένα, ως νεαρό έφηβο, όταν βγήκα από τη γκαλερί και έγινα μάρτυρας των εκπληκτικών τοπίων που είχε μεταμορφώσει σε αυτές τις μαγευτικές εικόνες. Ο θείος μου έτυχε να έχει μια φωτογραφική μηχανή Nikon, που πήρα αμέσως από τον ώμο του και έβγαλα τις πρώτες μου φωτογραφίες. Ποτέ δεν του έδωσα την κάμερα πίσω κι εκείνος ήταν αρκετά ευγενικός, ώστε να με αφήσει να την κρατήσω. Πιστεύω ότι οποιοσδήποτε φωτογράφος θα πρέπει να έχει ένα κάδρο από άλλους φωτογράφους που προηγήθηκαν αυτού/αυτής για να στηριχθεί σε αυτό ως έμπνευση και σπουδαία διδαχή. Είμαι αυτοδίδακτος και μεγάλο μέρος της εκπαίδευσής μου ήρθε από τις ώρες μου στη βιβλιοθήκη, όπου καταβρόχθιζα τις φωτογραφικές μονογραφίες των μεγάλων Δασκάλων. Θα μπορούσα να αναφερθώ στη συνηθισμένη λίστα που όλοι αναγνωρίζουν, τη Diane Arbus, τον Garry Winogrand, τον Henri Cartier-Bresson κ.α., αλλά υπάρχει ένας συγκεκριμένος φωτογράφος του οποίου το έργο, το στυλ, η προσέγγιση με άφησαν άφωνο και συνεχίζει να με εμπνέει μέχρι σήμερα και το όνομα του είναι Roy DeCarava. Δεν είναι μόνο η ομορφιά των εικόνων του, οι τρυφερές στιγμές, αλλά κυρίως η ηθική του και η οπτική του στη φωτογραφία που με ενέπνευσαν περισσότερο από κάθε άλλο φωτογράφο.

Έχοντας διανύσει αρκετά χρόνια στη φωτογραφία και έχοντας περάσει από αναλογική μηχανή σε DSLR, η οποία, στις μέρες μας, παρέχει πολλές και αξιοζήλευτες δυνατότητες. Σήμερα, επιλέγετε το κινητό σας. Τι είναι αυτό που σας γοητεύει σε αυτό; Είναι απλά η διευκόλυνση στην αμεσότητα της λήψης;
Η γοητεία της κάμερας ενός smartphone για μένα ήταν πάντα η μόνιμή της διαθεσιμότητα. Αλλά μην με παρεξηγήσετε, ήμουν το είδος του φωτογράφου που πάντα είχα μια φωτογραφική μηχανή μαζί μου, είτε επρόκειτο για μια μηχανή τσέπης (pocket) όπως η Lomo, ή η Holga ή μια τυπική SLR και τελικά μια DSLR, αλλά για μένα το γεγονός ότι ένα smartphone είναι πανταχού παρόν και διακριτικό, κάτι που μπορεί να είναι φαινομενικά δυσαρμονικό, είναι αυτό που το κάνει μια εξαιρετική συσκευή ή ένα εργαλείο για την φωτογραφία δρόμου, κατά την ταπεινή μου γνώμη. Αλλά εν τέλει, το smartphone έχει την ικανότητά όχι μόνο να είναι η φωτογραφική μου μηχανή αλλά και ο σκοτεινός μου θάλαμος και το όχημα έκφρασης. Για μένα, είναι πολύ δύσκολο να φέρω αντιρρήσεις για την ικανότητά του να φωτογραφίζει και να μοιράζεται με πρωτοφανή αμεσότητα.

Φαίνεται ότι επεξεργάζεστε αρκετά τις φωτογραφίες σας. Οι απόψεις για την επεξεργασία διίστανται καθώς πολλοί ισχυρίζονται ότι η αξία μιας φωτογραφίας έγκειται κατά 50% στη λήψη και κατά 50% στην επεξεργασία, ενώ άλλοι θεωρούν ότι είναι μη αποδεκτό μια φωτογραφία να χρειάζεται κλάσματα δευτερολέπτου για τη λήψη, αλλά ώρες για την επεξεργασία. Ποια είναι η δική σας θέση;

Θα απαντούσα με ένα άλλο ρητό του Adams:
“Τα Dodge and burn είναι βήματα για να διορθώσεις τα λάθη που έκανε ο Θεός στην δημιουργία των τονικών σχέσεων” – Ansel Adams

Αυτό το είπα ως αστείο. Για να πλησιάσω στην απάντηση να κι άλλο ένα, 🙂
«Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να υπαγορεύει τι πρέπει να αντιλαμβάνονται, να δημιουργούν ή να παράγουν οι άλλοι άνθρωποι, αλλά όλοι πρέπει να ενθαρρύνονται να αποκαλύπτουν τον εαυτό τους, τις αντιλήψεις και τα συναισθήματά τους και να εμπιστευτούν το πνεύμα δημιουργίας.» – Ansel Adams

Για μένα, υπάρχει κάτι που πρέπει να ειπωθεί για την τέχνη της επεξεργασίας Θυμάμαι να ξοδεύω πολλές ώρες στον σκοτεινό θάλαμο να φωτίζω, να καίω, να βρίσκω ιδιαίτερους τόνους χρησιμοποιώντας σωστά σιδηροκυανιούχο κάλιο για να λευκαίνουν τα λευκά μου, μεταχειριζόμενος φίλτρα για να δημιουργήσω περισσότερη αντίθεση κ.λπ. Έτσι, σίγουρα είμαι υπέρ του να παίρνεις το δημιουργικό έλεγχο της εικόνας μετά τη λήψη της, αλλά σίγουρα θα υποστηρίξω την αληθινή εικόνα και την πραγματικότητα χωρίς τη χειραγώγηση του σκοτεινού θαλάμου, αν πρόκειται για φωτορεπορτάζ. Έτσι, όταν μιλάμε για το έργο μου στο Instagram, πιστεύω ότι το παραπάνω απόφθεγμα του Ansel Adams βρίσκει εφαρμογή στο ότι επεξεργάζομαι τις εικόνες μου, ελπίζοντας να αποκαλύψω τον εαυτό μου, τις αντιλήψεις μου και τα συναισθήματά μου και να εμπιστευτώ το πνεύμα δημιουργίας.

Χρησιμοποιήσατε τη ρήση του Ansel Adams: “I trust the creative eye will function, whatever technological innovations may develop” Έχουν υπάρξει φωτογραφίες που κατά τη λήψη τους δεν σας ικανοποίησαν, αλλά κατά την επεξεργασία τους αποδείχτηκαν μικρά αριστουργήματα;
Ναι, φυσικά. Η διαδικασία που ακολουθώ είναι να φωτογραφίζω και να μην κοιτάζω τις εικόνες μου για τουλάχιστον 24 ώρες, αν όχι περισσότερο. Μου αρέσει να αφήνω τις εικόνες μου να ωριμάζουν και να αποστασιοποιούμαι από την συχνά άμεση ικανοποίηση και τη ματαιοδοξίας της στιγμής. Νομίζω ότι για μένα, μια κατάλληλη χρονική απόσταση μεταξύ της λήψης και της επεξεργασίας είναι απαραίτητη. Είναι πραγματικά πολύ σπάνιο να με ικανοποιεί μια φωτογραφία μου και σίγουρα δεν βλέπω καμία από τις εικόνες μου ως Μεγάλο ή ακόμα και μικρό αριστούργημα. Νομίζω ότι αυτή η προοπτική, η συνεχής απογοήτευση από τη δουλειά μου, με κρατάει στο να αγωνίζομαι και να επιστρέφω.

Ως επί το πλείστον δείχνετε μια προτίμηση στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Ειδικά μάλιστα στην street photography (την οποία και πρεσβεύετε εν μέρει), παρόλο που η κυριαρχούσα τάση (κυρίως στην Αμερική), είναι η έγχρωμη, εσείς παραμένετε πιστός σε πρότυπα παλαιάς κοπής φωτογράφων. Τι επιδιώκετε με την ασπρόμαυρη φωτογραφία;
Πραγματικά δεν αναζητώ τίποτα στο ασπρόμαυρο, για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω αληθινά ότι η αριστοτεχνική έγχρωμη φωτογραφία είναι μία από τις πιο δύσκολες πτυχές της Φωτογραφίας και πραγματικά είμαι πολύ κακός σε αυτή. Έτσι, μου είναι πολύ πιο εύκολο να φιλτράρω μια εικόνα στη βασική φόρμα της στιγμής, του φωτός και της σύνθεσής της και να καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να οργανώσω και να καταγράψω αυτές τις απόψεις και να μην χρειάζεται να ανησυχώ για την επικίνδυνη και περίπλοκη πλευρά της έγχρωμης φωτογραφίας.

Οι φωτογραφίες σας θυμίζουν σκηνές film noir και κυρίως «Χιτσκοκικής» προέλευσης. Κάποιες φορές ονειρικές και κάποιες φορές εφιαλτικές. Σε κάθε περίπτωση, αποπνέουν μυστήριο. Εάν υποτεθεί αληθές ότι η φωτογραφία αποκαλύπτει την ψυχοσύνθεση του φωτογράφου, οι δικές σας φωτογραφίες προδίδουν τον μυστηριώδη χαρακτήρα σας ή κάποιες εμμονές, που κυνηγάτε κατά τη λήψη;
Ουαου, δεν ήξερα ότι θα μετατρεπόταν η συνέντευξη σε συνεδρία θεραπείας! Αστειεύομαι, φυσικά. Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία πραγματικά ποια είναι τα κίνητρά μου και οι κλίσεις μου, διότι πιστεύω ότι άπαξ και μια εικόνα εκτίθεται στη δημόσια ροή συνείδησης, τότε ανήκει στο πρόσωπο που την βλέπει και πραγματικά αφήνει στην άκρη τη δική μου αντίληψη και τις προθέσεις της. Αυτό που βλέπετε και περιγράψατε, είναι η δική σας οπτική στο έργο μου, που μπορεί να είναι ή να μην είναι οι αληθινές προθέσεις που είχα καθώς έκανα το κλικ. Δεν είμαι οπαδός της ιδέας ότι η φωτογραφία αποκαλύπτει κάτι για τον φωτογράφο, γιατί μερικές φορές μια φωτογραφία είναι απλώς μια φωτογραφία και τίποτα περισσότερο για το δημιουργό, αλλά μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στον θεατή. Η ομορφιά, το μυστήριο, η εμμονή, οι “Χιτσκοκικοί” υπαινιγμοί βρίσκονται στο μάτι του θεατή.

Δηλώνετε αφηγητής. Η αξία της φωτογραφίας κατά πολλούς κρύβεται και στην αφήγησή της. Όταν φωτογραφίζετε, έχετε από πριν σκεφτεί το σενάριο ή στη διάρκεια μιας σκηνής δρόμου, εκείνη την ώρα που συνθέτετε το κάδρο, έχετε ήδη συνθέσει και την αφήγηση; Πόσο δύσκολο είναι να αφηγηθεί κανείς κάτι μ’ ένα καρέ;
Όχι, όχι … για μένα είναι απλό το να μην σκεφτώ τίποτα εκ των προτέρων. Σχεδόν όλες οι εικόνες μου είναι ένα υποπροϊόν της καθημερινής μου ζωής καθώς περπατώ προς τη δουλειά, κάνω ψώνια, βγάζω βόλτα τα σκυλιά μου, είμαι καθ΄οδόν για μια συνάντηση κλπ. Είναι πολύ πολύ σπάνιο να φύγω από το σπίτι με σκοπό να τραβήξω εικόνες για οποιοδήποτε συγκεκριμένο λόγο. Όλα έρχονται αφού έχω πατήσει το κουμπί και στη συνέχεια αρχίζει η αφήγηση. Παίρνω όσα δίνουν οι θεοί της φωτογραφίας και προσπαθώ να επιλέξω μια εικόνα που έχω απαθανατίσει και που αισθάνομαι ότι – κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας – πρώτα μιλάει σε μένα κατά κάποιο τρόπο – πολύ περίπλοκα θέματα διαλόγου – στη συνέχεια μπορεί να ‘μιλάει’ σε κάποιον άλλο, αλλά πάντα περιμένω να μιλήσει με τρόπους που δεν ήταν στις προθέσεις μου.

Πόσο δύσκολο είναι ένας φωτοδημοσιογράφος να κάνει δημιουργική φωτογραφία τη στιγμή που κυνηγά κάποιο θέμα;
Εξαρτάται από το τι εννοείτε με το «δημιουργική». Βγάζοντας την «δημιουργική επεξεργασία» από την εξίσωση, η οποία δεν είναι ποτέ αποδεκτή στο φωτορεπορτάζ, και μένοντας επικεντρωμένοι στην παραγωγή εικόνων, τότε, ναι, πάρα πολύ. Είναι μια τεράστια δημιουργική προσπάθεια πρώτα να δει κανείς και να συλλάβει μια πιθανή εικόνα, στη συνέχεια να επιλέξει τις σωστές ρυθμίσεις της κάμερας, τον φακό, να προσαρμόσει το σώμα του για να επιλέξει τη σωστή σύνθεση και στη συνέχεια, φυσικά, να απαθανατίσει τη στιγμή. Ουφ! Δημιουργικότητα στα πιο δυνατά της.

Εργαστήκατε για 15 χρόνια στη San Jose Mercury News. Η φωτογραφική σας δουλειά έχει δημοσιευτεί στους New York Times, στο Wired, στον The New Yorker, στο Time, στο Newsweek, στους The Los Angeles Times, στη USA Today και στο βιβλίο του National Geographic iPhone Photography. Τι έχετε κερδίσει μέσα από αυτό το ταξίδι;
Υπομονή και ωριμότητα που θα ήθελα να είχα πριν από 20 χρόνια. Θα φωτογράφιζα περισσότερο και θα ανησυχούσα λιγότερο. Επίσης, μια εκτίμηση για τις γκρίζες περιοχές της ζωής, τίποτα δεν είναι μαύρο και άσπρο (και δεν προσπάθησα να κάνω κάποιο λογοπαίγνιο).

Δανείζεστε από τον Καμύ τη φράση “Συγχωρείσαι για την ευτυχία και τις επιτυχίες σου μόνο αν συμφωνείς να τις μοιραστείς γενναιόδωρα” και επιλέγετε το δρόμο αυτόν της μεταλαμπάδευσης της γνώσης, μιας και είστε επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris–Sorbonne και βοηθός καθηγητή στο New Media στο Graduate School of Journalism του UC Berkeley και εισηγητής πολλών σεμιναρίων. Τι σας ελκύει στο να δουλεύετε με νέους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε την αγάπη και το πάθος για το ίδιο αντικείμενο;
Αυτή η άποψη είναι πιο σημαντική για μένα από την ίδια μου τη δουλειά. Υπάρχει ένα ρητό, “γράψτε το βιβλίο που θα θέλατε να διαβάσετε.” Προσπαθώ μόνο να είμαι ο μέντορας που θα ήθελα να είχα. Η ανοικτή και ειλικρινής επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων που θέλουν να δημιουργήσουν φωτογραφίες, είναι μια θαυμάσια εμπειρία που με κάνει να επιστρέφω για περισσότερα. Είναι επίσης λίγο εγωιστικό, διότι έχω μάθει ότι όσα περισσότερα αποκαλύπτω, τόσο περισσότερο πρέπει να αναγκάσω τον εαυτό μου να ξαναγεμίσει το σεντούκι του. Με ωθεί στο να είμαι καλύτερος, να βλέπω πιο βαθιά και αποτελεί μια διαρκή υπενθύμιση ώστε να μένω πάντα αρχάριος.

Για τις δουλειές σας «Latino Diaspora» και «California Youth Prison System» κερδίσατε δύο υποψηφιότητες Pulitzer το 2003. Σας έχει επίσης αποδοθεί ο τίτλος ενός από τους καθηγητές με τη μεγαλύτερη επιρροή στην επικοινωνία (“Top 25 Influential Communications Professors”) και ενός από τους 100 καλύτερους φωτογράφους στο Web (“Top 100 Photographers on the Web”). Παίζοντας ενεργό ρόλο λοιπόν στη διαμόρφωση της φωτογραφίας του αύριο ποιο βλέπετε να είναι το μέλλον; Ποιες τάσεις πιστεύετε ότι θα κυριαρχήσουν;
Προσπαθώ να μην το παίζω ποτέ μελλοντολόγος, αλλά θα τολμήσω να πω ότι η εικόνα θα συνεχίσει να είναι σημαντική στην καθημερινή οπτική επικοινωνία, η οπτική ανάγνωση θα συνεχίσει να εξελίσσεται και τα εργαλεία θα γίνουν καλύτερα. Είμαι αρκετά ασαφής για να είμαι σωστός σε 10 χρόνια 🙂

Συνεργάζεστε με σπουδαίους φωτογράφους, δημοσιογράφους και story tellers απ’ όλο τον κόσμο. Γνωρίζετε κάποιους Έλληνες;
Τον Νίκο Οικονομόπουλο και την Χλόη Κριθαρά – Devienne.

Ο RICHARD KOCI HERNANDEZ είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος, βραβευμένος ως πρωτοπόρος στη δημοσιογραφία και τα πολυμέσα. Δημοσίευσε πρόσφατα τις “The Principles of Multimedia Journalism: Packaging Digital News” Routledge, 2015 (“Αρχές της Πολυμέσων Δημοσιογραφίας: Συσκευασία Ψηφιακών Ειδήσεων”). Ο Koci Hernandez είναι βραβευμένος με Emmy παραγωγός πολυμέσων, ο οποίος εργάστηκε ως ερασιτέχνης δημοσιογράφος στο San Jose Mercury News για 15 χρόνια. Η φωτογραφική του δουλειά δημοσιεύτηκε στους The New York Times, το Wired, τον The New Yorker, το Time, το Newsweek, τους The Los Angeles Times, τη USA Today και ένα βιβλίο οτυ National Geographic για iPhone Photography, μεταξύ άλλων. Έχει χαρακτηριστεί ένας από τους “Top 25 Influential Communications Professors” και ένας από τους “Top 100 Photographers στον Ιστό”. Το έργο του για το News Mercury που καλύπτει τη λατινοαμερικανική διασκέδαση και το σύστημα φυλακών νεολαίας της Καλιφόρνιας απέσπασε δύο υποψηφιότητες για το βραβείο Pulitzer το 2003 και το Βραβείο Αριστείας James K. Batten Knight Ridder. Το 2006, ο Richard έγινε αναπληρωτής διευθυντής φωτογραφίας και πολυμέσων στην εφημερίδα Mercury News, μετά την ίδρυση της πρώτης ιστοσελίδας οπτικής δημοσιογραφίας του οργανισμού, MercuryNewsPhoto.com. Έχει διδάξει σεμινάρια πολυμέσων και παρουσίασε τα βασικά μηνύματα για δεκάδες επαγγελματικές οργανώσεις και προσκλήθηκε πρόσφατα να είναι επισκέπτης καθηγητής στο περίφημο πανεπιστήμιο Παρισίων-Σορβόννης. Από το 2011, ο Koci Hernandez είναι Επίκουρος Καθηγητής Νέων Μέσων στο Graduate School of Journalism στο UC Berkeley.