Παναγιώτης Παπουτσής: “Η έκπληξη του απρόσμενου της στιγμής με μαγεύει”
Στα πλαίσια του Διεθνούς Φετιβάλ Φωτογραφίας Photometria, που διεξάγεται αυτές τις μέρες (23.9-2.10.2022) στα Γιάννενα, το photologio συζητά με τον Παναγιώτη Παπουτσή, έναν από τους ιθύνοντες του φεστιβάλ για τη φωτογραφία και για τη διοργάνωση.
Και ξεκινώντας… ο φωτογράφος, παρατηρώντας την ζωή των άλλων γύρω του είναι σαν αν αφήνει λίγο την δική του ζωή στο περιθώριο;
Η αλήθεια είναι ότι αυτό συμβαίνει κυρίως όταν γυρίζω κάποιο ντοκιμαντέρ, λόγω του γρήγορου ρυθμού της εναλλαγής των πλάνων και όσων συμβαίνουν γύρω μου, δεν μου αφήνουν περιθώριο να σκεφτώ και να παρατηρήσω… παρά μόνο να ακολουθήσω όσο μπορώ λειτουργώντας ενστικτωδώς. Στη φωτογραφία τα πράγματα είναι πιο ελεγχόμενα, έχω το χρόνο να σκεφτώ και να ενεργήσω κατάλληλα, να τοποθετήσω τον εαυτό μου στον χώρο, να επιλέξω το κάδρο μου. Βιώνω όμως τη στιγμή μέσω της ζωής των άλλων, είναι και διδακτικό και με βάζει σε μια διαδικασία να συγκρίνω τις αντιδράσεις και τη ζωή μου με τη δική τους.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Στο ντοκυμαντέρ σου «Λάκμος» συμμετέχεις και εσύ στη ζωή του χωριού και ταυτόχρονα κινηματογραφείς. Μίλησέ μας πώς βιώνεις αυτή τη διαδικασία μέσα σου;
Το ντοκιμαντέρ Λάκμος γυρίστηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, στους πρόποδες του βουνού Λάκμος και του χωριού Συρράκο των βορείων Τζουμέρκων. Τα καλοκαίρια ως παιδί τα περνούσα στο Συρράκο και έχω αρκετές εικόνες και βιώματα που καθόρισαν τις επιλογές μου μέχρι και σήμερα. Η αλήθεια είναι ότι λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων είχα αρκετά χρόνια να επισκεφτώ το χωριό μου, και η επιστροφή μετά από καιρό δυνάμωσε μέσα μου την επιθυμία να δημιουργήσω κάτι για τον τόπο που αγαπώ. Επέλεξα αυτό να γίνει με την κινούμενη εικόνα καθώς ήθελα να μεταφέρω το μεγαλείο της φύσης μέσω της αφήγησης και των ήχων του συγκεκριμένου μαγικού τόπου και των ανθρώπων του. Πριν ανέβω λοιπόν για την έναρξη του εγχειρήματος, ήξερα πού, πώς και με ποιο τρόπο θα γυριστεί το ντοκιμαντέρ. Οι εικόνες που είχα μέσα στο μυαλό μου, βγήκαν φυσικά και με σχετικά λίγα γυρίσματα και προσπάθησα να τις αναπτύξω και να τις μεταφέρω μέσω της κάμεράς μου στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωθα ότι η κάμερα είναι προέκταση του χεριού μου, και το βίωνα ως κάτι πολύ οικείο και αληθινό και ελπίζω αυτό να βγαίνει και μέσω της ταινίας.
Φωτογραφία στον κινηματογράφο. Όντας εσύ ο ίδιος φωτογράφος, πόσο εύκολο είναι να συνεργαστείς με τον διευθυντή φωτογραφίας;
Μέχρι τώρα τα 2 ντοκιμαντέρ που έχω ολοκληρώσει ήταν “one man show” διαδικασία. Είμαι ο ίδιος παραγωγός, σκηνοθέτης, διευθυντής φωτογραφίας, κάμεραμαν και μοντέρ. Νομίζω πάντως πως αν δουλέψω στο μέλλον με κάποιον άλλο συνεργάτη στο πεδίο, η συνεργασία μας θα είναι εύκολη καθώς θα μιλάμε την ίδια γλώσσα. Ο εσωτερικός διάλογος και η όλη διεργασία με τον εαυτό μου ως διευθυντή φωτογραφίας, είναι από τις πιο δύσκολες συνεργασίες.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Το ανθρώπινο και το αστικό τοπίο όταν συνυπάρχουν είναι συνδεδεμένα με κάποιο κώδικα; Στο project σου Little Manilla υπάρχει θεωρώ μια σαφής υπόδειξη της σχέσης αυτής.
Η φωτογραφική σειρά “Η μικρή Μανίλα” αποτελείται κυρίως από πορτρέτα Φιλιππινέζων μεταναστών της Αθήνας σε εξωτερικούς χώρους στην περιοχή των Αμπελοκήπων. Τοποθετώ τους πρωταγωνιστές σε απόσταση, έτσι ώστε να τονιστεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζουν. Τους φωτογραφίζω εκεί που ζουν και δραστηριοποιούνται, στις γειτονιές τους, στους δρόμους της γύρω περιοχής ή και μπροστά στα σπίτια τους. Τους ενσωματώνω με το αστικό τοπίο καθώς θεωρώ ότι η περιοχή πλέον χαρακτηρίζει την ταυτότητα και των ιδίων αλλά και της κοινότητας των Αμπελοκήπων. Η συγκεκριμένη σειρά φωτογραφιών υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού “Φωτογραφία Έρευνα και Μεθοδολογία” του τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Αναρωτιέμαι αν στο Spectrum τα αντικείμενα αρχίζουν και παίρνουν τη θέση των προσώπων; Σαν ένα σχόλιο για τη σχέση αυτών των δύο και σαν εξέλιξη αυτού που έχει συμβεί ήδη στο The past of things με τα αγάλματα. Αυτό που διατηρείται σταθερό είναι το αστικό φόντο…
Μου αρέσει να φωτογραφίζω εντός της πόλης και ίσως μέχρι τα όρια του περι-αστικού τοπίου. Το Spectrum είναι ένα project που είναι εν εξελίξει και αποτελείται από πορτρέτα και stil llife εικόνες από συνεργεία αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών της Αθήνας. Τα αντικείμενα είναι στην ουσία πορτρέτα των ιδιοκτητών των γκαράζ, όπου κουβαλάνε μαζί τους, τον χαρακτήρα καθώς και όλα τα στοιχεία της προσωπικότητας τους. Η προσέγγιση είναι η ίδια και στο The past of things, όπως πολύ σωστά το εντοπίσατε. Το μόνο που αλλάζει είναι η απουσία του χρώματος, θέλοντας να προσδώσω τη σημασία της φθοράς στο χρόνο αλλά και την παντελή απουσία του ανθρώπινου στοιχείου.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Γιατί νοιώθουμε την ανάγκη να δούμε ξανά και ξανά τις ίδιες φωτογραφίες, ιδίως σε ένα χώρο έκθεσης; Ποια σχέση και ποια ανάγκη διαμορφώνεται εκεί μέσα, μυστικά;
Αυτό που αλλάζει στην ουσία είμαστε εμείς. Αλλάζουμε στον χρόνο εμείς και οι πεποιθήσεις μας και ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας. Συμβαίνει συχνά να παρατηρούμε και να μελετούμε φωτογραφικές δουλειές που παλαιότερα τις ερμηνεύαμε διαφορετικά. Αυτός είναι ο πλούτος της φωτογραφίας, η δυνατότητα πολλαπλών αναγνώσεων και ερμηνειών.
Θα μπορούσες να κάνεις φωτογραφίες όπου σε πρώτη προσέγγιση δεν συμβαίνει τίποτα;
Φυσικά, έχει συμβεί αρκετές φορές να βγουν ενδιαφέρουσες εικόνες από τις πιο αδιάφορες στιγμές και σε φαινομενικά ανιαρές καταστάσεις. Η έκπληξη του απρόσμενου της στιγμής με μαγεύει και είναι ένας από τους λόγους που έχω πάντα πάνω μου μία μικρή φωτογραφική μηχανή.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Τι επιθυμείς να δεις όταν κάνεις ένα πορτρέτο;
Η όλη διαδικασία του πορτρέτου με απασχολεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Προσπαθώ μέσω της μελέτης σημαντικών φωτογράφων και της ανάλυσης της δουλειάς τους να αξιοποιήσω στοιχεία που θα με βοηθήσουν να βρω τη δική μου ταυτότητα. Αυτό που σίγουρα επιθυμώ είναι να βγάλω την προσωπικότητα του φωτογραφιζόμενου, γεγονός πολύ δύσκολο και δε ξέρω αν το έχω καταφέρει ακόμη μέχρι και σήμερα.
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Παναγιώτης Παπουτσής
Οι φωτογραφίες (τουλάχιστον αυτές που ξεχωρίζουν) διηγούνται μια ιστορία. Μια ιστορία όμως καταγράφεται στα Γιάννενα κάθε χρόνο με την φωτογραφία και το Διεθνές Φεστιβάλ της Photometria, που έχετε δημιουργήσει με τον Παναγιώτη Παππά και τον Αχιλλέα Τζιάκο. Μίλησέ μας… Πώς το ορματιστήκατε; Πώς γεννήθηκε; Τι προβλήματα συναντήσατε ή συναντάτε;
Η ιδέα γεννήθηκε από την μεγάλη μας αγάπη για τη φωτογραφία. Θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα διεθνές φωτογραφικό φεστιβάλ φωτογραφίας με σημαίνοντα ρόλο στα ελληνικά φωτογραφικά πράγματα αλλά και γιατί όχι της ανατολικής Ευρώπης γενικότερα. Τα προβλήματα ήταν αρκετά τα πρώτα 5 χρόνια, προβλήματα που αφορούσαν περισσότερο να πείσουμε τους φορείς, το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και τον κόσμο για τη δυναμική του εγχειρήματος. Οι συνθήκες έγιναν ευνοϊκότερες από τη στιγμή που ήρθε η βοήθεια από τη στελέχωση των νέων μελών της ομάδας μας αλλά και από την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Photometria 2022
Βλέποντας φωτογραφικό υλικό κάθε χρόνο ως ένας από τους ιδρυτές του Photometria, θα μπορούσες να σταθμίσεις και να κρίνεις το υλικό που έρχεται ως «εγχώριο» και ή ως «αλλοδαπό»; Εν ολίγοις, η φωτογραφία, που παράγεται σήμερα στην Ελλάδα, μπορεί να συγκριθεί με τη «διεθνή» φωτογραφία που παράγεται διεθνώς;
Το υλικό των εκθέσεων στο Photometria αποτελείται από Έλληνες αλλά και ξένους φωτογράφους και νομίζω πως υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ των δύο. Μας ενδιαφέρει να παρουσιάζουμε πρωτοεμφανιζόμενες δουλειές φωτογράφων, σε βαθμό που αυτό είναι φυσικά εφικτό. Η φωτογραφία που παράγεται στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο και δεν έχει να ζηλέψει κάτι από έργα φωτογράφων του εξωτερικού. Αυτό μπορεί να το παρατηρήσει κανείς μέσω των φωτογραφικών δουλειών που παρουσιάζονται σε μεγάλα Ευρωπαϊκά φεστιβάλ, όπου αρκετοί Έλληνες φωτογράφοι ξεχωρίζουν και διακρίνονται εντός και εκτός Ελλάδας.
Photometria 2022 – από το στήσιμο των εκθέσεων
Photometria 2022 – από το στήσιμο των εκθέσεων
Υπάρχουν ρεύματα στη διεθνή φωτογραφική κοινότητα, που ακολουθούνται κι εδώ; Και ποιο το μέλλον της ελληνικής φωτογραφίας;
Αυτό που παρατηρώ είναι ότι η φωτογραφία στην Ελλάδα ακολουθεί και επικεντρώνεται περισσότερο στην έρευνα και ως αποτέλεσμα φωτογραφικού έργου μέσω της έρευνας. Αυτό ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι έχουν αυξηθεί τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα τα οποία ενθαρρύνουν τον συγκεκριμένο τρόπο φωτογραφικής παραγωγής.
Photometria 2022 – από το στήσιμο των εκθέσεων
Info:
Ο Παναγιώτης Παπουτσής σπούδασε φωτογραφία, διοίκηση επιχειρήσεων και έχει μεταπτυχιακό στο Cultural Management με ειδίκευση στα Φεστιβάλ Φωτογραφίας και το 2023 ολοκληρώνει το 2ο μεταπτυχιακό του στη φωτογραφία. Είναι συνιδρυτής του Διεθνούς Φεστιβάλ Φωτογραφίας Photometria. Ως φωτογράφος και υπεύθυνος πολιτισμού, έχει οργανώσει πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκθέσεις φωτογραφίας στην Ευρώπη και έχει προσκληθεί να δώσει διαλέξεις και να δει χαρτοφυλάκια σε πολλά ευρωπαϊκά φεστιβάλ φωτογραφίας. Ως παραγωγός και σκηνοθέτης έχει υλοποιήσει αρκετές παραγωγές στην Ελλάδα. Το πρώτο του ντοκιμαντέρ «Λάκμος» συμμετείχε σε 10 φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και πρόσφατα προβάλλεται στο OTE History TV. Το δεύτερο του ντοκιμαντέρ «Ο ήχος των χρωμάτων» έχει επιλεγεί σε πολλά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ και συνεχίζει το ταξίδι του.
https://www.instagram.com/panayotis_papoutsis/
https://www.facebook.com/panayotis.papoutsis.52
Bio
Panagiotis Papoutsis studied photography, business administration and has a master’s degree in Cultural Management with specialisation in Photography Festivals and in 2023 completes his 2nd master’s degree in photography. He has co-founded the Photometria International Photography Festival. As a photographer and manager of culture, he has organized numerous cultural events and photo exhibitions in Europe and has been invited to give lectures and view portfolios at several European photo festivals. As a producer and director he has implemented several productions in Greece. His first documentary “Lakmos” participated in 10 documentary festivals in Greece and abroad and is recently screened on OTE History TV. His second documentary “The sound of colours” has been selected in several documentary festivals and continues its Journey.
