Όλγα Δέικου – Θέλω να βρω την ομορφιά μέσα στο φαινομενικά άσχημο, δυστοπικό αστικό τοπίο
Σύνταξη – Επιμέλεια συνέντευξης: Ιφιγένεια Σάκκου
Το φωτογραφικό σου στίγμα δίνεται μέσα από όψεις του αστικού τοπίου κυρίως της Θεσσαλονίκης, της πόλης που ζεις και εργάζεσαι. Μια αστική πραγματικότητα, που όπως έχεις δηλώσει, αναμιγνύεται με το φαντασιακό και συναισθηματικό κόσμο σου, δημιουργώντας έτσι εικόνες ονειρικού ρεαλισμού. Πιστεύεις πως η ζωή στην πόλη και ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει ανάγκη το όνειρο ;
Θεωρώ ότι η ζωή στην πόλη έχει αλόγιστη πληροφορία. Σίγουρα μέσα στην πολλή πληροφορία θα βρεις και ασχήμια. Ουσιαστικά θέλω να βρω την ομορφιά μέσα σε αυτό το φαινομενικά άσχημο, δυστοπικό αστικό τοπίο. Η Θεσσαλονίκη σίγουρα, έχει και αντικειμενικά όμορφα σημεία, τώρα αν εγώ επιλέγω τσιμέντα είναι από αυτή την εσωτερική ανάγκη να βρω ομορφιά εκεί. Ίσως και γι αυτό αναζητώ και το όνειρο, σαν μια διαδικασία αυτο-εκπαίδευσης, με τη βοήθεια της μηχανής. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει ανάγκη το όνειρο, ναι. Επιβάλλεται. Με τις έντονες ταχύτητες επιβάλλεται να κάνουμε στοπ και να επικοινωνούμε με τις ανάγκες μας, να ακούμε τον εαυτό μας, να τον δεχόμαστε. Μετά θα έρθει και το «όνειρο».
Όλγα Δέικου
Στις φωτογραφικές σου περιπλανήσεις, προσπαθείς να ανακαλύψεις «την ομορφιά, την αξιοπρέπεια, την περηφάνια, τα όνειρα και την καθαρότητα, σε μέρη που οι περισσότεροι άνθρωποι, πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν». Συνθέτουν τα παραπάνω στοιχεία ένα είδος οδικού χάρτη για τις φωτογραφικές σου λήψεις; Πόσο καθορίζουν την συνολική καλλιτεχνική σου στάση και υπόσταση ;
Αυτή είμαι εγώ. Όλοι καταθέτουμε τον εαυτό μας με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Αυτό που θέλω να επικοινωνήσω μέσω των εικόνων μου, είναι αυτό που πρεσβεύω εγώ, και αυτό γίνεται αυτόματα. Διαπίστωσα ότι μου αρέσει να φωτογραφίζω βράδυ, γιατί τότε νιώθω πιο ελεύθερη. Αυτά τα συνειδητοποίησα και εγώ η ίδια για τον εαυτό μου εκ των υστέρων, ότι δηλαδή χρησιμοποιώ το μέσο της φωτογραφίας για να εκφραστώ. Πάντως ακόμα και τώρα δε λειτουργώ με σχέδιο. Η προετοιμασία με αποκόβει από όλο το υπόλοιπο, που το θεωρώ πολύ πιο βασικό.
Όλγα Δέικου
Γέφυρες, αυτοκινητόδρομοι, ακάλυπτοι και ταράτσες πολυκατοικιών, βενζινάδικα, το λιμάνι και οι αποβάθρες του, αλλά και γνωστά τοπόσημα της πόλης της Θεσσαλονίκης πρωτοστατούν στις κάθετες λήψεις σου, φωτογραφημένα κυρίως λίγο πριν το σούρουπο. Υπάρχουν συμβολισμοί πίσω από αυτές τις επιλογές;
Όχι κανένας συμβολισμός. Το κάθετο κάδρο είναι κυρίως για να «κόβω» περισσότερη πληροφορία. Το φως αυτό είναι το αγαπημένο μου φως, με ηρεμεί. Έτυχε να βρίσκομαι εκεί, το είδα, το ένιωσα, μετά έβγαλα την εικόνα.
Όλγα Δέικου
Ποιος είναι ο ρόλος του ανθρώπινου στοιχείου στις συνθέσεις σου και πώς εντάσσεται στις λήψεις σου;
Στη φωτογραφία δρόμου δεν θέλω να εκθέσω κάποιον αν δεν τον έχω ρωτήσει πρώτα. Επειδή σχεδόν πάντα, πρώτα κάνω τη λήψη, γιατί αλλιώς θα χάσω τη στιγμή, πολλές φορές δεν παρουσιάζω τέτοιες εικόνες. Δεν τις βρίσκω και ενδιαφέρουσες. Κυρίως με ενδιαφέρει μια σιλουέτα , μια θολή φιγούρα , η υποψία ανθρώπινου στοιχείου μέσα σε ένα ευρυγώνιο κάδρο.
Όλγα Δέικου
Προτιμάς τις λήψεις που προκύπτουν κατά την περιπλάνησή σου ή αυτές που σκηνοθετείς με λεπτομέρεια; Ποιες αφηγούνται καλύτερα τις ιστορίες σου;
Και τις δύο. Σίγουρα με αυτές που βγαίνουν κατά την περιπλάνησή μου, που είναι και οι περισσότερες, ικανοποιούμαι πιο πολύ. Ακόμα όμως και οι σκηνοθετημένες ποτέ δεν βγαίνουν όπως τις φανταζόμουν αρχικά ότι θα γίνουν. Και αυτό είναι το μαγικό της φωτογραφίας. Δεν μπορείς να προγραμματίσεις απόλυτα τίποτα .
Υπάρχουν συστατικά για την καλή φωτογραφία και αν ναι, ποια είναι αυτά;
Η αντίληψη, η σκληρή δουλειά και η επιμονή.
Όλγα Δέικου
“We only dream of images, we already have inside of us” λέει ο David Lynch. Οι λήψεις μας τελικά, είμαστε εμείς και οι εικόνες που έχουμε ήδη μέσα μας;
Συμφωνώ απόλυτα . Είναι μια εντελώς προσωπική σύνδεση, μια σύνδεση με τον εαυτό μας. Συμβαίνει ιδίως, αν θες κάθε εικόνα να είναι κομμάτι που μιλάει πρώτα σε σένα. Πάντα.
Ποιοι είναι οι φωτογράφοι που θαυμάζεις και από πού δέχτηκες επιρροές στο μέχρι τώρα έργο σου;
O William Eggleston, o Antoine d’Agata, o Richard Avedon, o Bruce Davidson, η Dorothea Lange, η Annie Leibovitz,η Vivian Maier, και άλλοι. Για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.
Όλγα Δέικου
Φωτογραφίες σου έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς, περιλαμβάνονται σε εκθέσεις στο MOMus, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, εκτέθηκαν στις Βιτρίνες του ΟΤΕ. Ξεχωριστή διάκριση αποτέλεσε η ανάθεση της επιμέλειας των αφισών του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα φωτογραφικό τρίπτυχο, που κατά τη γνώμη μου αποτελεί ένα σημαντικό έργο, που συμπυκνώνει την φωτογραφική γραφή σου και τις κινηματογραφικές επιρροές σου. Μίλησέ μας για την έμπνευσή και τον τρόπο υλοποίησής του.
Έχω μια αδυναμία στα εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα, το θέμα ήταν το ταξίδι. Από εκεί ξεκίνησε η ιδέα. Το ταξίδι είναι μια μαγική έννοια, με πολλές ερμηνείες. Δεν είναι μόνο η αλλαγή του γεωγραφικού τόπου. Ήθελα να συνδυάσω με κάποιο τρόπο το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Μετά πήγα σε μια μάντρα με αμάξια, βρήκα ένα χαλασμένο και το φώτισα με τέτοιο τρόπο που να φαίνεται ζωντανό. Η εικόνα αυτή, η πρώτη από τις τρεις, είναι το παρελθόν. Ένας άντρας σταματημένος στη μέση του πουθενά, κοιτάζει τα αστέρια.
Όλγα Δέικου
Παράλληλα με τα προσωπικά σου φωτογραφικά έργα, έχεις μια σημαντική πορεία ως επαγγελματίας φωτογράφος με αξιόλογες συνεργασίες στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο (εφημ. Καθημερινή, περιοδικό Parallaxi), επιμέλειες εξωφύλλων σε βιβλία και δίσκους. Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που προσεγγίζεις και υλοποιείς τα φωτογραφικά project που σου ανατίθενται με τα προσωπικά φωτογραφικά σου έργα;
Ναι , όταν υπάρχει Brief από το έντυπο ή από έναν δημιουργό που μου εμπιστεύεται κάτι δικό του και θέλει κάποια δημιουργία από εμένα, πηγαίνω σύμφωνα με αυτό. Σίγουρα δίνω δικά μου στοιχεία σε τέτοιες αναθέσεις ,αλλά τον πρώτο λόγο τον έχει αυτός.
Όλγα Δέικου
Μίλησέ μας για την συνεργασία με την Κυρ-Γιάννη και την υλοποίηση της φωτογραφικής κάλυψης του τρύγου στο Γιαννακοχώρι της Νάουσας και στον Άγιο Παντελεήμονα Αμυνταίου, σε ένα διαφορετικό σκηνικό από αυτό της πόλης. Ποια ήταν η φωτογραφική σου προσέγγιση Πώς αισθάνεσαι για το αποτέλεσμα και τις λήψεις που εκτίθενται στους επισκέψιμους χώρους του κτήματος;
Περήφανη και τυχερή για τους ανθρώπους που γνώρισα εκεί πρώτα, και για το φωτογραφικό αποτέλεσμα. Από τους εργάτες του τρύγου, από τις κοπέλες στον επισκέψιμο χώρο, από τον κ. Στέλιο Μπουτάρη, όλοι με αντιμετώπισαν με σεβασμό και αγάπη. Ήταν από τις πιο ευχάριστες δουλειές, που έχω κάνει.
Όλγα Δέικου
Ζεις και εργάζεσαι στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία 18 χρόνια και από πολλούς θεωρείσαι η φωτογράφος της πόλης. Εικόνες σου κοσμούν ξενοδοχεία της (Hyatt Regency Thessaloniki, «Όλυμπος Νάουσα»), ενώ πρόσφατα έχεις αναλάβει την φωτογράφιση της Κεντρικής Αγοράς Μοδιάνο, ενός ιστορικού κτιρίου, που δόθηκε ξανά σε χρήση στο κοινό, ζωντανεύοντας το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της. Πώς αισθάνεσαι με τον τίτλο αυτό; Έχεις την αίσθηση ότι συνθέτεις ένα οπτικό ημερολόγιο για την πόλη;
Είμαι ειλικρινά ευγνώμων για τις αναθέσεις αυτές, αλλά δεν νομίζω πως έχω κάνει ακόμα κάτι σημαντικό.
Η Αθήνα είναι για εσένα μια φωτογραφική πρόκληση και ένα ζητούμενο; Αν τη φωτογράφιζες που θα εστίαζες το φακό σου;
Νομίζω θα ξεκινούσα από το ιστορικό κέντρο γενικότερα. Η Αθήνα είναι πρόκληση σαφώς, αλλά δε ζω εκεί. Αν για κάποιο λόγο βρισκόμουν για μεγάλο διάστημα, σίγουρα θα προσπαθούσα να επικοινωνήσω αυτό που θα έβλεπα μέσω των εικόνων μου.
Όλγα Δέικου
Στην κινηματογραφική ταινία, Παρίσι, Τέξας του Βιμ Βέντερς, ο πρωταγωνιστής Τράβις, περιπλανιέται στην έρημο από το Μεξικό προς το Τέξας σε ένα ταξίδι επανασύνδεσης με τη γενέτειρα, την οικογένεια, τον εαυτό. Δεν θυμάται πολλά έχει όμως στα χέρια μία φωτογραφία από το οικόπεδο που αγόρασε στο Παρίσι του Τέξας, να του θυμίζει την αφετηρία του και ίσως και την κατάληξή του. Αν θα έκανες εσύ αυτή τη διαδρομή ποια φωτογραφία σου θα κρατούσες στο χέρι;
Ωραία ερώτηση. Είναι κάτι που είχα δει έξω από το παράθυρό μου. Ένα άλογο ιπποδρομιακό, πελώριο, να τρέχει ελεύθερο στη μέση του δρόμου. Βαρύς χειμώνας, ομίχλη και αυτό να το είχε σκάσει από έναν γείτονα που το είχε αγοράσει, γιατί είχε τρέλα με τα άλογα. Ήταν λευκό. Πραγματικά δεν ήμουν σίγουρη αν το είδα ή αν ήταν μέρος της φαντασίας μου…. Τελικά όντως το είχα δει .
Αυτή τη φωτογραφία δεν την έβγαλα ποτέ. Δεν ήμουν φωτογράφος, ήμουν μαθήτρια γυμνασίου. Αλλά θα μου θυμίζει για κάποιο λόγο πάντα το σπίτι μου.
Όλγα Δέικου
Info:
H Όλγα Δέικου, γεννήθηκε στη Φλώρινα, μια μικρή πόλη στη Δυτική Μακεδονία. Μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσει Χημικός Μηχανικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τελικά, ακολούθησε το πάθος της και ασχολήθηκε με τη φωτογραφία. Εργάζεται ως ανεξάρτητος φωτογράφος για εταιρείες, περιοδικά καθώς και ιδιώτες πελάτες. Φτιάχνει εικόνες, ακολουθώντας μια έντονη παρόρμησή της και από τη διαρκή ανάγκη της να παρατηρεί και να αποτυπώνει τον κόσμο γύρω της, για να τον κατανοήσει καλύτερα. Δεν τον αποτυπώνει απλά αλλά τον διαλύει και τον ανασυνθέτει σε κάτι διαφορετικό. Δημιουργεί μία φωτογραφική αφήγηση που καταγράφει ο,τιδήποτε τη γοητεύει, κυρίως την πόλη που ζει αυτή τη στιγμή, τη Θεσσαλονίκη. Φωτογραφίες της έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς, περιλαμβάνονται σε εκθέσεις στο MOMus, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, και εκτέθηκαν στα πλαίσια της δράσης «Βιτρίνες του ΟΤΕ». Ξεχωριστή διάκριση αποτέλεσε η ανάθεση της επιμέλειας των αφισών του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, για το 2021.
https://www.olgadeikou.com/
https://www.instagram.com/olgadeikou/
https://www.facebook.com/olga.deikou
Όλγα Δέικου
