Ιγνάτιος Κουρουβασίλης: “Στη μεταμόρφωση της πραγματικότητας ενυπάρχει η πεποίθηση ή αλλιώς η ψευδαίσθηση, ότι νίκησες τον θάνατο”
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Ιγνάτιε, να πω εξ αρχής ότι έχω την τύχη να σε γνωρίζω εκτός από φωτογράφο και σαν άνθρωπο. Θα ήθελα να μάθω ποια ήταν τα πρώτα σου φωτογραφικά βήματα και τι ήταν αυτό που τραβούσε την προσοχή σου κατά την λήψη; Τι ήταν αυτό ή αυτά που σε ώθησαν να εμβαθύνεις σ αυτή την ενασχόληση σου;
Αρχικά να ευχαριστήσω θερμά το photologio.gr για την τιμή που μου κάνει να με φιλοξενεί. Πρόκειται για ένα portal αφιερωμένο αποκλειστικά στο περιεχόμενο και την ουσία της εικόνας. Για αυτόν τον λόγο το αγαπώ ιδιαίτερα και το διαβάζω φανατικά.
Επίσης θα ήθελα να σε ευχαριστήσω και εσένα Νίκο μου για την συνέντευξη αυτή. Τα αισθήματα είναι αμοιβαία και θεωρώ ότι το φωτογραφικό σου έργο είναι ανάλογο του χαρακτήρα σου, δηλαδή εκπληκτικό!
Τώρα όσον αφορά το πώς ξεκίνησα. Πάντα μου άρεσε η φωτογραφία. Είχα μια μηχανή που έκανε κλικ μόνο σε οικογενειακές συναντήσεις, γενέθλια κλπ. Όλες οι ρυθμίσεις ήταν στο αυτόματο, και πάντα αναρωτιόμουν τί είναι αυτό το Α και S δίπλα στο AUTO. Για κάδρο, φόρμα και περιεχόμενο ούτε λόγος. Αφορμή για να αλλάξουν αυτά, στάθηκε η φωτογραφική ομάδα του Δήμου Αλίμου με δάσκαλο φωτογραφίας τον δοσμένο ολοκληρωτικά σε αυτήν, Γιάννη Γιαννακόπουλο. Έναν άνθρωπο με πολλές γνώσεις και τεράστια εμπειρία στην διδασκαλία της φωτογραφίας, αλλά κυρίως με εξαιρετικό ήθος και μεγάλο κοινωνικό έργο. Ένα παράδειγμα προς μίμηση πραγματικά για όλους μας. Την φωτογραφική του ομάδα, είχα την τύχη να συναντήσω το 2015 και την ακολούθησα τρία χρόνια. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών πραγματοποιήθηκαν πολλά μαθήματα φωτογραφίας, φωτογραφικές βόλτες και επιτυχημένες φωτογραφικές εκθέσεις.
Αυτό που με απασχολούσε αρχικά ήταν να βγαίνουν τεχνικά σωστές οι εικόνες μου, ακολουθώντας κάποιους πολύ βασικούς φωτογραφικούς κανόνες. Να μάθω δηλαδή την μηχανή, το φωτογραφικό μου όχημα και αργότερα αν μπορέσω να την μεταμορφώσω ως το καλειδοσκόπιο της καρδιάς και του νου μου, να γίνει η αναπνοή μου, δηλ. εγώ! Αυτή η αίσθηση της εικόνας που μόλις είχε αρχίσει να γεννιέται μέσα μου, με έκαναν να θέλω να εμβαθύνω και να μυηθώ όσο μπορώ σε αυτήν. Και δεν μιλώ για εικονολατρία, αλλά για το συναίσθημα και την συγκίνηση που σου προκαλεί μια εικόνα βλέποντας την με τα μάτια της ψυχής.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Πότε μπήκε ο δρόμος στις φωτογραφίες σου; Τι βρήκες σ’ αυτόν που ξεκλείδωσε την ματιά και σου έδωσε κατεύθυνση;
Το 2017 είδα τυχαία στο fb ότι διοργανώνεται ένα δωρεάν τριήμερο βασικό μαθημάτων φωτογραφίας από τον Βασίλη Νίκα όπου παρουσίασε το Project που ολοκλήρωνε τότε «Τα παιδιά της Ριτσώνας». Ένα εκπληκτικό έργο με έμφαση στην αγνότητα και το αυτοσχέδιο παιχνίδι των παιδιών στις σκηνές της Ριτσώνας, παιδιών ενός “’κατώτερου Θεού”. Σε αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, η αστείρευτη αγάπη προς όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως, η οποία προέρχεται από την μεγάλη του αγάπη προς τα δικά του παιδιά, που γνωρίζω καλά ότι τα λατρεύει!
Η δουλειά αυτή λοιπόν, με συγκίνησε βαθιά και ήταν η αιτία που ακολούθησα την φωτογραφική του ομάδα ως και σήμερα, αλλά το σημαντικότερο ήταν να αγαπήσω την καλλιτεχνική φωτογραφία σε μέγιστο βαθμό, να αλλάξει την φωτογραφική μου ματιά και όλη μου η ζωή!
Η βαθιά μελέτη στα μαθήματα του από κλασικούς φωτογράφους “δρόμου”’’ όπως ο Henri Cartier-Bresson, Robert Frank, Robert Capa, Nikos Oikonomopoulos, Josef Koudelka κ.λπ., με έκαναν να λατρέψω τον δρόμο και να θέλω να κάνω ωραίες εικόνες. Με τη συνεχή εποικοδομητική κριτική του κάθε εβδομάδα στις εικόνες μου, όπως και η δημιουργική ζύμωση που υπήρχε από την ομάδα όλων των μαθητών του, με βοήθησαν πολύ ώστε να ανακαλύψω και να επαναδιαπραγματευθώ το τι σημαίνει κάδρο, φόρμα και περιεχόμενο μιας εικόνας και να σκεφτώ πώς αυτή μπορεί να αποκτήσει μια πινελιά εικαστικότητας. Όπως έλεγε ο Βασίλης Νίκας «με στοιχεία του πραγματικού, πρέπει να φτιάξουμε έναν άλλο κόσμο που δεν υπάρχει». Αν και στην αρχή δεν καταλάβαινα τι ακριβώς εννοεί και πως στο καλό θα το πετύχω αυτό, στην πορεία με «ξεκλείδωσε» και μου χάραξε την κατεύθυνση που ήθελα να ακολουθήσω. Και αυτό ακριβώς θα του το χρωστώ για πάντα! Σε ευχαριστώ πολύ Βασίλη Νίκα για την μοναδική διδασκαλία, την απλότητα του χαρακτήρα αλλά και γενικότερα την γενναιοδωρία σου.
Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεταμόρφωση της πραγματικότητας που υπάρχει σε όλα τα μεγάλα έργα τέχνης. Είναι η πεποίθηση ή αλλιώς η ψευδαίσθηση, ότι νίκησες τον θάνατο. Στην φωτογραφία δε, η ευκολία του μέσου είναι και η μεγάλη δυσκολία του, γιατί η φύση της φωτογραφικής μηχανής είναι να αναπαριστά πιστά την πραγματικότητα. Όμως ξέχωρα από όλα αυτά η χαρά της διαδικασίας του να βγεις στον δρόμο και να κάνεις κάποια καρέ, πέρα από το αποτέλεσμα, είναι πολύ σημαντική και πολλές φορές λυτρωτική.
Επίσης, θα ήθελα να αναφερθώ στον Μιχάλη Παππά μοναδικό φωτογράφο με εκπληκτική δουλειά στα ήθη και έθιμα ανά την Ελλάδα, όπως και στον Βασίλη Γεροντάκο που νομίζω όλοι γνωρίζετε και δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις, guru της ιστορίας της φωτογραφίας αλλά και πολλών άλλων τεχνών, εξαιρετικό φωτογράφο επίσης, όπου με την σειρά τους έβαλαν ένα λιθαράκι στη φωτογραφική μου ματιά μέσα από τη διδασκαλία σε ομάδες τους όπου συμμετείχα.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Παρατηρώντας τη δουλειά σου κάποιος δεν δυσκολεύεται να διακρίνει τα έντονα κοντράστ και γενικότερα τις μεγάλες αντιθέσεις και τεχνικά και εννοιολογικά. Αυτό είναι κάτι που έχεις κερδίσει με το προσωπικό σου ύφος. είναι κάτι που έχεις δομημένα στο μυαλό σου ή απλά είναι η ρεαλιστική μεταφορά του κόσμου που ζούμε, ενός κόσμου εντόνων αντιθέσεων.
Ίσως να είναι όλα αυτά μαζί. Σίγουρα τα έντονα κοντράστ στην φωτογραφία δρόμου είναι ένα από τα στοιχεία της εικόνας μου, που με βοηθά να εκφραστώ και να αποκτήσω ένα συγκεκριμένο ύφος και ταυτότητα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν θα αλλάξει κάτι στο μέλλον. Δεν μου αρέσει η σιγουριά της μανιέρας και η επανάληψη. Ακόμα ένας ψυχολογικός κυρίως λόγος για το έντονο αυτό μελάνι, είναι ότι μου προσφέρει ένα είδος αέναης ισορροπίας με την φωτογραφία γάμου, όπου εκεί οι εικόνες μου είναι το ακριβώς αντίθετο, πολύ φωτεινές και ονειρικές κατά κύριο λόγο.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Άλλο ένα μεγάλο σου κομμάτι είναι η φωτογραφία γάμου. Πώς κατέληξες να ασχοληθείς με την φωτογράφιση γάμων;
Όλα ξεκίνησαν από τις φωτογραφίες δρόμου, που όταν τις είδε μια φίλη με ρώτησε αν θα μπορούσα να αναλάβω το γάμο της, γιατί όπως μου είπε της άρεσε πολύ η ‘’ματιά’’ μου. Κάτι που με χαρά αποδέχτηκα. Επίσης η γυναίκα μου, ασχολείται επαγγελματικά με τις εφαρμοσμένες τέχνες με παρότρυνε να προχωρήσω καθώς και συνάδελφοι πλέον γάμου, βλέποντας κάποιες πρώτες εικόνες, μου είπαν “το ‘χεις!”. Μια μεγάλη νέα πρόκληση και πολύ δημιουργική πλευρά της φωτογραφίας ξεκινούσε. Έτσι λοιπόν κατάφερα και βρέθηκα με άλλους φωτογράφους γάμου ως βοηθός και λίγο αργότερα ως ‘’δεύτερος’’, ώστε να μάθω την διαδικασία, διάβασα πολύ, είδα βίντεο σχετικά και παρακολούθησα ειδικά σεμινάρια από παγκοσμίου κλάσης φωτογράφους γάμου.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Τι είναι αυτό που σου αρέσει στην φωτογραφία γάμου; Τι το ενδιαφέρον βρίσκεις και ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σε εξιτάρουν;
Αυτό που μου αρέσει στην φωτογραφία γενικότερα είναι το συναίσθημα, η συγκίνηση. Είναι για παράδειγμα όλες αυτές οι μοναδικές στιγμές αγάπης, τρυφερότητας, χαράς και συγκίνησης από ένα ζευγάρι που ετοιμάζεται για την κοινή του πορεία γεμάτο όνειρα. Την ημέρα του γάμου τα συναισθήματα αυτά κορυφώνονται. Η ενέργεια τους με διαπερνά και μεταμορφώνεται σε εικόνες.
Έχω πιάσει τον εαυτό μου κάποιες φορές ακόμα και στην φωτογραφία δρόμου, όπου όταν θεωρήσω ότι έχω κάνει ένα κλικ που με συγκινεί ιδιαίτερα, να σταματώ αμέσως μετά και να ξεσπώ σε δάκρυα χαράς σαν μικρό παιδί. Αν μπορούσα να περιγράψω αυτό το συναίσθημα με ακρίβεια, θα έλεγα ότι είναι η αγνότητα πού όλοι είχαμε ως μικρά παιδιά, αλλά ίσως κάπου να έχει ξεθωριάσει μέσα από το πέρασμα των χρόνων.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στον γάμο, όπου υπάρχουν πολλές και έντονες στιγμές. Το πως λάμπουν τα μάτια του ζευγαριού στο ‘’μαζί για πάντα’’, η έκφραση στο πρόσωπο του γαμπρού βλέποντας το κορίτσι του να προβάλει στα σκαλιά της εκκλησίας ως νυφούλα , ή νωρίτερα στις προετοιμασίες τους, τα δάκρυα του πατέρα που ‘’αποχωρίζεται’’ την μονάκριβή του κόρη, ή της μάνας που βλέπει τον ‘’μικρό’’ της ντυμένο γαμπρό έτοιμο να πετάξει μακριά από την αγκαλιά της.
Υπάρχουν όμως και κάποιες άλλες ιδιαίτερες στιγμές. Δεν θα ξεχάσω σε μια προετοιμασία γαμπρού, την γιαγιά κατάκοιτη, με τους ορούς ξαπλωμένη να μπορεί ίσα να σφίξει το χέρι του, καθώς και όλη την οικογένεια δίπλα της να χαμογελούν μαζί αγκαλιασμένοι.
Σε άλλη περίπτωση με είχε ενημερώσει ο γαμπρός ότι ο πατέρας του μετρούσε μερικές μέρες πριν το τέλος. Βαριά η μηχανή, μεγάλη η ευθύνη και όλα αυτά με χαμόγελο.
Επίσης μια γιαγιά 103 ετών να υποδέχεται με το μπαστουνάκι της όρθια τον τρισέγγονό της στο προαύλιο της εκκλησίας με όλους να χειροκροτούν και να ξεσπούν σε δάκρυα χαράς.
Αυτό λοιπόν που βρίσκω ενδιαφέρον στην φωτογραφία γάμου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος στις πιο ευαίσθητες και φορτισμένες του στιγμές. Δεν ξέρω αν με εξιτάρει. Η ζωή είναι μια έκπληξη. Άλλοτε παίρνει το χαμόγελο μικρού κοριτσιού που κλέβει για λίγο το πέπλο από την νύφη το φορά και τρέχει, και άλλοτε πάλι είναι το ίδιο που δεν μπορεί να μας χαμογελάσει, αλλά βλέπουμε μονάχα ένα σπινθήρα ζωής στα μάτια του.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Στη φωτογράφιση γάμου, προσεγγίζεις με πολύ δημιουργικό τρόπο το θέμα σου μη διστάζοντας να το σκοτεινιάσεις όταν χρειαστεί. Μίλησε μας λίγο για τον τρόπο που προσεγγίζεις αυτού του είδους την φωτογραφία. Μπορεί εδώ να προσδιορίσει κάποιος προσωπικό σου στυλ/ύφος και αν ναι, μπορείς να εσύ να προσδιορίσεις το δικό σου ;
Αναρωτιέμαι, γιατί η φωτογραφία γάμου θα πρέπει να έχει κάποια ταμπού και πρέπει; Να μπαίνει σε κουτάκια; Γιατί να έχει μία συγκεκριμένη υφή; Για εμένα προσωπικά η φωτογραφία γάμου είναι ένα ελεύθερο πνεύμα, ένα αερικό, που πας όπου σε πάει, με καύσιμο το θέμα, την ψυχή και το βλέμμα σου.
Έτσι λοιπόν δεν διστάζω να σκοτεινιάσω ή να φωτίσω στιγμές της, ώστε αυτή να μπορεί να είναι ελεύθερη, να αναπνέει. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να βγάλει ότι αισθάνομαι σε σχέση με αυτό που βλέπω και να έχει ταυτόχρονα κάποιο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Ποιες είναι οι απαιτήσεις και ποιες οι δυσκολίες που έχει η φωτογράφιση γάμου;
Πρέπει να είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος σε αυτό που κάνεις, ώστε να έχεις όλες τις σημαντικές στιγμές της ημέρας. Δεν έχεις το περιθώριο λάθους και δεν μπορείς σε καμιά περίπτωση να πεις ξαναπάμε το ίδιο μέχρι να το πετύχουμε. Επιπλέον δίνεις μια συνεχή μάχη με τον χρόνο, ώστε να κάνεις όσα χρειάζονται στις προετοιμασίες του γαμπρού και της νύφης, να φύγεις ταχύτατα για την εκκλησία, και λίγο μετά να βρεθείς στον χώρο της δεξίωσης μέχρι νωρίς το πρωί της επόμενης μέρας.
Τα παραπάνω απαιτούν απόλυτη αυτοσυγκέντρωση, αλλά ταυτόχρονα να συμμετέχεις με τον τρόπο σου στο mood της ημέρας, να έχεις δημιουργικό φωτογραφικό προφίλ, μερικές σκηνοθετικό αν και το αποφεύγω και εννοείται πολύ καλή φυσική κατάσταση. Τον να έχεις τον απαιτούμενο εξοπλισμό και άριστη γνώση αυτού, όπως και του φωτός, το θεωρώ ως δεδομένο.
Επίσης περιλαμβάνει πολλές μορφές φωτογραφίας που πρέπει να γνωρίζεις άριστα, όπως Landscape, Portrait, Photojournalism & Macro.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Από πού εμπνέεσαι; Υπάρχει κάποιός φωτογράφος γάμου που θαυμάζεις και μελετάς την δουλειά του; Μέσα από την μελέτη αυτή καταλαβαίνεις ότι υπάρχει συγκεκριμένος δρόμος και τρόπος φωτογράφισης; Αν υπάρχουν αυτά πόσο σ’ έχουν επηρεάσει;
Πρωταρχική έμπνευση αποτελεί για μένα η αγάπη και η στήριξη της οικογένειάς μου. Δεν ξέρω αν θα υπήρχαν όλα αυτά ή αν θα είχαν κάποιο νόημα χωρίς την αγάπη της γυναίκας μου Βασιλικής και φυσικά από τις δύο λατρεμένες μου κόρες Κατερίνα & Ευαγγελία.
Επίσης έμπνευση αντλώ από την μελέτη του έργου σημαντικών φωτογράφων, από βιβλία και λευκώματα, τον κινηματογράφο, εκθέσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής και γλυπτικής, την μουσική και γενικότερα από ότι συμβαίνει γύρω μας.
Από ξένους φωτογράφους γάμου θαυμάζω ιδιαίτερα τον Jose Villa, ενώ από Έλληνες τον Θάνο Ασφή και τον Βασίλη Κουρούπη. Τους θεωρώ κορυφή στο είδος τους, παγκόσμιας κλάσης, έχουν καλύψει γάμους σχεδόν σε όλο τον πλανήτη σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο. Στα πιο τρελά μου όνειρα θα ήθελα κάποτε να τους «πιάσω» φωτογραφικά έστω και από μακριά ή ακόμα και κατά λάθος! Είναι πραγματικά διάνοιες! Το σίγουρα είναι ότι κρύβεται πολύ δουλειά πίσω από αυτό. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Το ταλέντο από μόνο του δεν αρκεί.
Υπάρχει ένας δρόμος που ακολουθούν και με έχουν επηρεάσει στον τρόπο σκέψης και φωτογράφισης ενός γάμου. Το πιο σημαντικό θεωρώ είναι να έχεις όσο το δυνατόν φυσικές πόζες, ώστε να παίρνεις φυσικές εκφράσεις. Το να βάζεις ένα απλό καθημερινό ζευγάρι να ποζάρει ως επαγγελματίες μοντέλα το θεωρώ ξένο και άβολο προς αυτό και δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τουλάχιστον αισθητικά στα δικά μου μάτια. Επίσης οι εικόνες μου κατά κύριο λόγο προσπαθώ να είναι μίνιμαλ, φωτεινές, διαχρονικές και ονειρικές. Σε αυτό παίζει ρόλο και το φυσικό φως, που δύσκολα αντικαθίσταται. Πολλά ζευγάρια μου τα ενθαρρύνω να κλείνουν ή να αλλάζουν τις ώρες διεξαγωγής του γάμου τους, έτσι ώστε να έχουμε άπλετο φυσικό φως. Επίσης αποφεύγω την έντονη επεξεργασία στο editing και προσπαθώ να φαίνονται όσο το δυνατόν πιο φυσικές και πολύ κοντά σε αυτό που τράβηξε αρχικά η μηχανή.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Η παράλληλη ενασχόληση με την δημιουργική φωτογραφία δρόμου αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική πορεία σου σαν φωτογράφος γάμου ή σ’ εμπνέει δίνοντας σου επιπλέον ερεθίσματα;
Το αντίθετο θα έλεγα. Την συμπληρώνει και της προσδίδει μια μοναδικότητα και έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Το ύφος και η ματιά μου στον γάμο, είναι μια συνισταμένη θεωρώ από την δημιουργική φωτογραφία δρόμου κλασικών φωτογράφων, με το αυστηρό κάδρο που πέφτει ακριβώς σαν μαχαίρι εκεί που χρειάζεται, αφαιρεί ότι είναι περιττό και αφήνει μέσα ότι έχει λόγο ύπαρξης, εμπεριέχοντας πάντα αυτό το κάτι που θα δώσει το στοιχείο της μεταμόρφωσης και θα μας απαλλάξει από την απλή περιγραφή. Μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία δρόμου δεν είναι πάντα ‘’ωραία΄΄ εν την εμφανίσει, αλλά είναι ωραίο το συναίσθημα, τα ερωτήματα ή την έκπληξη που σου δημιουργεί.
Από την άλλη η φωτογραφία γάμου είναι πιο glam & beauty από την φύση της. Θέλει να φαίνεται, αλλά και να είναι όμορφη, ονειρική και διαχρονική. Στην περίπτωση μου, θέλω να ξεφεύγω από τις συνηθισμένες γαμήλιες εικόνες, όπου ο μόνος σκοπός είναι να βρίσκεται ο γαμπρός και η νύφη μέσα στο κάδρο αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα.
Σε εμένα ένα ζευγάρι θα ήθελα να αισθάνεται σίγουρο ότι θα πάρει κάποιες πιο εικαστικές εικόνες-καλλιτεχνικές, αλλά και κάποιες φωτεινές ονειρικές, χωρίς βέβαια να λείπουν αυτές του ρεπορτάζ/ντοκουμέντου όπου θα δώσουν με σαφήνεια όλη την ιστορία της ημέρας του γάμου τους, με τα σωστά πάντα κάδρα και την ανάλογη δημιουργική διάθεση που χρειάζεται.
Ιγνάτιος Κουρουβασίλης
Info:
