Διονύσης Κούτσης: “Όσο πιο τρελή είναι η ιδέα σου, τόσο το καλύτερο. Εκεί χρειάζεται όμως η αισθητική σου, που θα επιτρέψει μια όμορφη λήψη”
O Διονύσης Κούτσης στο Black Studio.art – photo credit: Ανδρέας Καλαβρουζιώτης
Φωτογράφος και δάσκαλος φωτογραφίας παράλληλα. Από τη μια θα πρέπει να υποστηρίξεις την εφαρμοσμένη φωτογραφία ως κύριο επάγγελμα κι από την άλλη θα πρέπει να εμπνεύσεις στους μαθητές σου στην ελευθερία της ματιάς τους προ μια δημιουργική φωτογραφία. Πού συγκρούονται οι δυο αυτές θέσεις (αν συγκρούονται) και πού συναντώνται;
Είμαι και σαν άνθρωπος έτσι. Μπορώ και “παντρεύω” ανόμοιες καταστάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, το ένα βοηθάει-συντηρεί το άλλο. Τα μαθήματα και το πάθος μου για τη δημιουργική-καλλιτεχνική φωτογραφία, είναι η εξιλέωση μετά από φωτογράφιση-ας πούμε- ενός αρώματος. Όχι ότι η φωτογράφιση του αρώματος δεν είναι δημιουργική, αλλά εκεί πρέπει να περιοριστείς στα θέλω του πελάτη σου, εφόσον δεν είσαι και ο Guy Bourdin. ΄Ομως τα δύο αυτά είδη, συνδέονται. Πιστεύω ότι ο επαγγελματίας φωτογφράφος πρέπει να έχει ασχοληθεί με την καλλιτεχνική φωτογραφία. Είναι σαν τον πιανίστα που θέλει να παίξει jazz. Θα βοηθούσε αν είχε ξεκινήσει με κλασσική μουσική.
Διονύσης Κούτσης
Έχουν υπάρξει φωτογραφίες μαθητών σου που μπορεί να σας έχουν εμπνεύσει ή να σου έχουν δώσει ερέθισμα για κάποια άλλη εικαστική κατεύθυνση ή ένα διαφορετικό κοίταγμα;
Ευτυχώς συμβαίνει συχνά! Χαίρομαι να γίνονται καλύτεροι από εμένα και εγώ να προσπαθώ να τους φτάσω ή και να τους ξεπεράσω. Είναι σαν το καρότο…. με κρατά σε εγρήγορση.
Τις προάλλες μια μαθήτρια μας παρουσίασε τις φωτογραφίες της. Μείναμε όλοι με το στόμα ανοιχτό. Τη συμβούλευσα, αν της αρέσει η παρέα και η ατμόσφαιρα στα μαθήματα, να κάτσει. Αλλιώς δεν υπάρχει άλλος λόγος να τα παρακολουθεί. Είναι ήδη καλύτερη από εμένα.
Στα workshops που κάνω σκέφτομαι την ιδέα, στήνω την φωτογράφιση και ξεκινάω με ένα-δύο πλάνα που έχω στο μυαλό μου. Δεν έχω άλλα… τα υπόλοιπα γίνονται σε συνεργασία με τους μαθητές. Μπορεί να μην το καταλαβαίνουν, αλλά από ένα σημείο και μετά, την στήνουμε μαζί την φωτογράφιση.
O Διονύσης Κούτσης στο Black Studio.art – photo credit: Ανδρέας Καλαβρουζιώτης
Ως ένας σύγχρονος φωτογράφος και δάσκαλος είμαι σίγουρος πως παρακολουθείς τα νέα ρεύματα. Πόσο έχουν επηρεάσει τη δουλειά σου και εν γένει τη διδασκαλία σου;
Με επηρεάζουν τα “νέα ρεύματα” , τα παρακολουθώ. Στην Ελλάδα θεωρώ ότι έχουμε μείνει στους κλασσικούς. Τους θαυμάζω, είναι η “κλασσική παιδεία” μου, που λέγαμε. Ωστόσο, πολλοί σύγχρονοι φωτογράφοι έχουν πάει την τέχνη και λίγο πιο μακριά. Συνήθως “ακυρώνουν” τους βασικούς κανόνες, με άψογη όμως αισθητική και σε “εκνευρίζουν” ευχάριστα. Ποντάρουν στην έκπληξη και στο “μα πώς το σκέφτηκε … θα τρελλαθώ!”
Διονύσης Κούτσης
Ως φωτογράφος, από τι εμπνέεσαι και αν αυτό είναι δύσκολο (και πόσο) να το μεταφέρεις στην εφαρμοσμένη φωτογραφία (που τις περισσότερες φορές είναι και αποτελεί «παραγγελία» κάποιου πελάτη);
Ούτε και γω ξέρω τελικά από τι εμπνέομαι. Νομίζω ότι θέλω να φωτογραφίζω κινηματογραφικά στιγμιότυπα, ακίνητα στην δική μου περίπτωση, με μια δόση υπερβολής. Όσο πιο τρελή είναι η ιδέα σου, τόσο το καλύτερο. Εκεί χρειάζεται όμως η αισθητική σου, που θα επιτρέψει μια όμορφη λήψη. Ακροβατείς σε λεπτό σχοινί και οι λεπτομέρειες είναι αυτές που θα κάνουν τη διαφορά.
Ανατρέχω επίσης και σε παιδικές μνήμες, τότε που η φαντασία καλπάζει. Ένας σύντομος οίστρος σκηνοθεσίας και φωτισμού και έτοιμη η εικόνα.
Διονύσης Κούτσης
Δημιουργική έκφραση σε μια κατά παραγγελία φωτογράφηση: Πόσες φορές έχεις προσπαθήσει να επιβάλλεις την εικαστική σου άποψή σε έναν πελάτη που μπορεί αρχικά να μην ήταν ευχαριστημένος με το εικαστικό αποτέλεσμα;
Η αλήθεια είναι πως είναι αρκετά δύσκολο να εκφραστείς όπως ακριβώς θέλεις, όταν πρέπει να συμφωνήσει ο πελάτης. Πάντα ενθουσιάζονται με τις ιδέες που τους προτείνω, γιατί έχουν δει το portfolio μου. Όταν όμως έρχεται η ώρα της φωτογράφισης, κάποιες φορές, προτιμούν κάτι που έχουν ξαναδεί, κάτι πιο συνηθισμένο.
Δεν τους αδικώ, γιατί κάνουν μια επένδυση και θέλουν να είναι σίγουροι. Ελπίζω κάποτε να γίνω ένας Helmut Newton, οπότε και θα “επιβάλω” την ιδέα μου. Αφού γίνει η φωτογράφιση, στην επιλογή των φωτογραφιών, δεν προσπαθώ να επιβάλω τίποτα. Λέω μόνο τη γνώμη μου.
Διονύσης Κούτσης
Πώς ξεκίνησε το ταξίδι στη φωτογραφία και πώς στη διδασκαλία;
Ξεκίνησα να γίνω φωτογράφος επειδή δεν ήμουν καλός σε αυτό. Και όπως όλοι, άλλο πράγμα περίμενα κι άλλο συνάντησα. Είναι ένας κόσμος όμορφος, που αξίζει να ζεις σε αυτόν. Σταμάτησα να περπατάω με το κεφάλι κάτω, να κοιτάω έξω από το τρένο και να μην βλέπω τίποτα. Ποιος να μου έλεγε ότι θα εκστασιάζομαι από μια λάμψη, μια σκιά, μια αυθόρμητη κίνηση ενός περαστικού και να βλέπω γεωμετρικά σχήματα σε μια πλατεία;
Πριν ξεκινήσω την διδασκαλία στην φωτογραφία, είχα την τάση να “παραδίδω ιδιαίτερα” σε όποιον με ρωτούσε κάτι σχετικά με αυτή. Δέχτηκα μια πρόταση από μια φίλη, αν με ενδιαφέρει να διδάξω, και απάντησα αμέσως ναι.
Θέλω να σας πω ότι νιώθω πολύ τυχερός. Έχω 5 τμήματα, όπου μέρος των μαθημάτων είναι η μελέτη άλλων φωτογράφων, ο σχολιασμός της δουλειάς τους αλλά και αυτής (της δουλειάς) των μαθητών και δεν χορταίνω.
O Διονύσης Κούτσης στο Black Studio.art – photo credit: Ανδρέας Καλαβρουζιώτης
Από ποιους φωτογράφους θεωρείς ότι έχεις επηρεαστεί;
Guy Bourdin, Rahi Rezvani, Ralph Gibson, Toilet Paper
Διονύσης Κούτσης
Χρώμα. Λένε πως είναι δύσκολο να αποδοθεί στη φωτογραφία. Από την άλλη υποστηρίζουν πολλοί πως το ασπρόμαυρο είναι ακόμη πιο δύσκολο γιατί πρέπει να παίξεις με τους τόνους του γκρι. Τι υπερτερεί για σένα; Το έγχρωμο ή το ασπρόμαυρο;
Χρώμα ή ασπρόμαυρο; Το θέμα θα σου το επιβάλει. Η φωτογραφία ξεκινάει από ένα ερέθισμα και μετά καδράρεις και σκηνοθετείς. Αν αυτό που θα σε κάνει να σηκώσεις την κάμερα είναι το χρώμα, τότε έγχρωμη.
Αν όμως το ερέθισμα είναι φόρμες και γραμμές π.χ με χρωματική “φασαρία”, τότε ασπρόμαυρη, όπου αυτή (η φασαρία) θα σου δώσει όμορφες τονικότητες του γκρι. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι από τη φύση της εντυπωσιακή. Σε περνάει αυτόματα σε έναν κόσμο μη υπαρκτό. Η έγχρωμη απαιτεί εμπειρία. Σε αυτήν οι κανόνες σύνθεσης περνάνε σε δεύτερο ρόλο. Εδώ μιλάει η αισθητική.
O Διονύσης Κούτσης στο Black Studio.art – photo credit: Ανδρέας Καλαβρουζιώτης
Ερευνώντας την πορεία σου και παρατηρώντας τις φωτογραφίες σου στο site σου, δεν θα θεωρήσει κανείς ότι είσαι δεδομένος φωτογράφος ή ενταγμένος σε ένα είδος φωτογραφίας. Οι φωτογραφίες στο studio έχουν την άρτια τεχνική του φωτισμού. Οι «εξωstudiακές» φωτογραφίες σου (οι περισσότερες από αυτές) έχουν μια άποψη ιμπρεσσιονιστικής ζωγραφικής. Πόσο σε συνεπαίρνει η τεχνική και πόσο το συναίσθημα στη λήψη; Να το θέσω κι αλλιώς: Ο φωτογράφος πιστεύεις ακόμα και σε μια ελεύθερη λήψη πρέπει να καθοδηγείτε από το συναίσθημα ή από την τεχνική;
Δεν ξέρω αν είμαι φωτογράφος δρόμου ή στούντιο και δεν θέλω να μάθω. Εκφράζομαι με την κάμερά μου οπουδήποτε, σκηνοθετώντας τα μοντέλα μου, εν γνώσει τους ή εν αγνοία τους.
Στα μαθήματα παρουσιάζω όλα τα είδη φωτογραφίας. Οι καλεσμένοί μου κατά καιρούς φωτογράφοι, είναι όλοι καταξιωμένοι, ο καθένας σε διαφορετικό είδος, οπότε συνεχίζω να έχω και να δίνω διαφορετικά ερεθίσματα.
Μια φωτογραφία για να “μιλήσει”, χρειάζεται να δημιουργεί κάποιο συναίσθημα. Αυτό μπορεί να το κάνει και μια κουνημένη ή θολή, όπως και μια άρτια λήψη με εκπληκτικό φως και οξύτητα μπορεί να εντυπωσιάσει.
Ο φωτογράφος πρέπει να γνωρίζει τη μηχανή του. Να μην σκέφτεται, να τον παρασύρει το συναίσθημα. Μπορεί να τραβάς όμορφες φωτογραφίες και στο auto… όμως αυτό δεν θα τον πάει πολύ μακριά.
Διονύσης Κούτσης
Αφήγηση στη φωτογραφία. Ένα μεγάλο κεφάλαιο για τη φωτογραφία και την ανάγνωσή της. Πόσο μπορεί ο φωτογράφος σε ένα κάδρο που πρέπει να φτιάξει αστραπιαία να έχει δημιουργήσει παράλληλα και τις «συνθήκες» ανάγνωσης της φωτογραφίας για τον θεατή;
Αφήγηση στην φωτογραφία… Μα αυτό είναι φωτογραφία, να μπορείς να πεις την ιστορία σου μέσα από μια εικόνα, να αφηγηθείς κάτι.
Το δύσκολο σε εμάς είναι ότι πατάμε μόνο ένα κουμπί. Πώς θα εγκλωβίσουμε σε αυτό το πάτημα, συναίσθημα-χρόνο-κίνηση; Αυτό γίνεται με φωτογραφική παιδεία. Να έχεις δει (μελετήσει) πολλούς φωτογράφους, να έχεις προσπαθήσει να κάνεις την μηχανή σου τρόπο έκφρασης, να ΘΕΛΕΙΣ να εκφράζεσαι με εικόνες. Δεν χρειάζεται προσπάθεια αλλά ευαισθησία, να νιώσεις το θέμα σου κι ως διά μαγείας θα τα μεταφέρεις στην εικόνα που θα πάρεις.
O Διονύσης Κούτσης στο Black Studio.art – photo credit: Ανδρέας Καλαβρουζιώτης
Επεξεργάζεσαι τις φωτογραφίες σου. Πόσο επεμβαίνεις διά της επεξεργασίας στο τελικό αποτέλεσμα;
Φυσικά και τις επεξεργάζομαι. Επεμβαίνω όπως στον σκοτεινό θάλαμο (contrast/σκιές/φωτεινά ή σκιερά σημεία). Στις επαγγελματικές δουλειές μπορεί να πιάσω και νυστέρι (ως άλλος πλαστικός).
Διονύσης Κούτσης
Τόσα χρόνια στον χώρο της φωτογραφίας τι πιστεύεις ότι έχει κερδίσει και που πιστεύεις οτι σε έχει οδηγήσει και σε οδηγεί;
Όπως είπα και πιο πάνω, αισθάνομαι πολύ τυχερός που έχω στη ζωή μου την φωτογραφία. Είναι ένα μαγικό ταξίδι, γεμάτο ευχάριστες εκπλήξεις και όνειρα που συνεχώς πραγματοποιώ.
Αυτόν τον καιρό, είμαι στο νέο στούντιό μου στο Γκάζι (Black Studio Art, στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου 107), που θα είναι και χώρος παρουσίασης καταξιωμένων καλλιτεχνών και θα είναι ανοιχτός σε όποιον αγαπάει την φωτογραφία ή θέλει να την αγαπήσει.
Διονύσης Κούτσης
Info:
Ο Διονύσης Κούτσης είναι φωτογράφος και δάσκαλος φωτογραφίας. Έχει ιδρύσει το Black Studio.Art και διδάσκει μαθήματα φωτογραφίας σε χώρους τέχνης στην Κηφισιά, στο Μαρούσι, στην Πλάκα και στον Πειραιά. Έχει παρουσιάσει προσωπικές του εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το φωτογραφικό του λεύκωμα MYKONOS BLUE &WHITE αποτελεί το πρώτο δείγμα εκδοθείσας δουλειάς του.
