Δημήτρης Μυτάς: “Σημασία για εμένα έχει πώς φαντάζομαι μια εικόνα”
Elegies of the dark shades of Mauve
Mauve does not constitute any random tone of the colour palette.
It is registered as the first synthetic dye in history that ushered
in the democratisation of colour in the modern era
Έχει σχέση, πιστεύετε, η ζωγραφική με τη φωτογραφία;
Θεωρώ ότι η φωτογραφία έχει μικρή σχέση με τη ζωγραφική παρά την φαινομενική συνάφεια τους. Ουσιαστικά η συγγένειά της είναι πολύ μεγαλύτερη με την γλυπτική, την ποίηση ή τα μαθηματικά.
Φωτογραφίζουμε καλύτερα τα θέματα που γνωρίζουμε και αγαπάμε;
Κάθε φωτογράφος έχει τις εμμονές του, θεματικές ή εννοιολογικές. Ουσιαστικά γυρνά ξανά και ξανά στα ίδια μονοπάτια. Πιθανότατα λοιπόν αισθάνεται πιο σίγουρα όταν κινείται στη ζώνη άνεσης του. Το ενδιαφέρον βέβαια στην τέχνη είναι αυτό που μπορεί να προκύψει όταν ο δημιουργός κινείται στα όρια του, επιχειρεί να σπάσει τις φόρμες του, να ανατρέψεις τις βεβαιότητες του.
Δημήτρης Μυτάς
Όταν παραμορφώνουμε με την τεχνική μια εικόνα είναι μια εικαστική παρέμβαση αυτή ένα μέρος της φωτογραφικής διαδικασίας;
Σημασία για εμένα έχει πώς φαντάζομαι μια εικόνα. Η αρχική λήψη αποτελεί τη μήτρα πάνω στην οποία δουλεύω. Από εκεί και μετά δεν διστάζω να κάνω παρεμβάσεις. Όχι όμως δομικές. Δεν αλλάζω ποτέ βασικά στοιχεία του περιεχομένου. Μπορεί να κάνω cropping, αλλαγές στο contrast, τοπικές μάσκες, προσθήκη κόκκου κτλ. Όλα στα πλαίσια της λογικής του σκοτεινού θαλάμου, αλλά ψηφιακά πλέον. Με αυτή τη λογική δέχομαι την εικαστική παρέμβαση στην φωτογραφία.
Δημήτρης Μυτάς
Μια φωτογραφία λέει ψέματα ή αλήθεια; Ή μήπως αυτό δεν ενδιαφέρει τελικά;
Η φωτογραφία επιτρέπει τη μεταμόρφωση του πραγματικού κόσμου με έναν εγγενώς σουρεαλιστικό τρόπο. Από τη φύση της είναι λοιπόν μια κατασκευή, προτείνει ένα αληθοφανές ψέμα. Εντούτοις, η φωτογραφία οφείλει πάντα να κρατάει στέρεες τις ρίζες της στο πραγματικό. Από αυτό κατάγεται και αυτό επιχειρεί να καταστήσει εκ νέου ορατό.
Δημήτρης Μυτάς
Με ποιο σκεπτικό φωτογραφίζετε και πώς ψάχνετε το θέμα να το προσδιορίσετε μέσα στο κάδρο;
Όταν φωτογραφίζω δεν είμαι στο κυνήγι συγκεκριμένου θέματος. Έχω πλέον μια προσωπική προσέγγιση όσον αφορά την εικόνα και βλέπω τα πράγματα σε βάθος χρόνου. Συγκεντρώνω τις εικόνες μου κατά καιρούς και σκέφτομαι πάνω σε αυτές. Προσπαθώ να αναγνωρίσω μια κοινή συνισταμένη στο υλικό, να το κατευθύνω εννοιολογικά ως concept. Μετά προσθέτω κάποιες επιπλέον λήψεις για να το ολοκληρώσω στην τελική του μορφή.
Δημήτρης Μυτάς
Ρωτάτε τους ανθρώπους που φωτογραφίζεται αν το θέλουν αυτό; Είναι απαραίτητη μια σχέση με άλλα λόγια;
Ναι, είναι τέτοια η προσέγγισή μου στη φωτογραφία που προϋποθέτει την ανάπτυξη σχέσης με τον εικονιζόμενο. Η αύρα της αλληλεπίδρασης φωτογράφου-εικονιζόμενου οφείλει να αποτυπώνεται στην εικόνα με πολύ πειστικό τρόπο.
Δημήτρης Μυτάς
Σας συγκινούν τα θέματα που είναι γεμάτα απουσίες. Αυτό που συγκινεί ίσως είναι η διαδικασία και η ευκαιρία να τα τοποθετήσουμε μέσα στο χώρο από την αρχή;
Πιστεύω ότι το φωτογραφικό έργο που διεκδικεί αισθητική αξία, πρέπει συνειδητά να αποφεύγει τις γενικότητες και να ισορροπεί στα όρια της αφαίρεσης. Βέβαια η αφαίρεση λειτουργεί πολλές φορές στην κόψη του ξυραφιού. Είναι όπως στη γλυπτική, όταν ο γλύπτης σφυρηλατεί το μάρμαρο για να αναδείξει μια μορφή, μια ιδέα. Η κάθε σφυριά του είναι καθοριστική, οριακή. Για κάθε κομμάτι του υλικού που αφαιρεί ελλοχεύει και ο κίνδυνος καταστροφής του έργου.
Δημήτρης Μυτάς
Μια μεγάλη επιθυμία ίσως να είναι να μπορέσουμε να φωτογραφίσουμε τα όνειρά μας με κάποιο τρόπο τα παλάτια της μνήμης, της μόνης πατρίδας που περιγράφει ο Βιμ Βέντερς. Μπορεί να γίνει αυτό, αναρωτιέμαι, και αν ναι με ποιο τρόπο;
Με κινητοποιεί αφάνταστα ένα still frame από την «Αλίκη στις πόλεις» του Βέντερς. Είναι μια φωτογραφία τραβηγμένη από το παράθυρο αεροπλάνου και ο υπότιτλος λέει «αυτή είναι μια υπέροχη εικόνα, είναι τόσο άδεια». Τα όνειρά μας είναι φευγαλέες στιγμές που αναδύονται από την άβυσσο του υποσυνείδητου. Όταν τα εκθέτουμε στο φως κάνοντας τα εικόνες μάλλον «ξεφορτωνόμαστε ότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε».
Δημήτρης Μυτάς
Σας εμπνέει η θλίψη ή η χαρά περισσότερο; Αναφέρομαι σχετικά με το συναίσθημα σαν κίνητρο για την φωτογραφία.
Δεν αντιλαμβάνομαι την φωτογραφική διαδικασία ως συναισθηματικό δίπολο χαρά-λύπη αλλά ούτε ως εξωστρέφεια-ενδοσκόπηση, καλό-κακό κτλ. Έχω μάθει από τον πατέρα μου «να βλέπω τη ζωή στο μεγάλο κάδρο», να αντιμάχομαι ή να συμφιλιώνομαι με όλα τα συστατικά της στοιχεία.
Δημήτρης Μυτάς
Στην εποχή μας όλα αρχίζουν και τελειώνουν με μια φωτογραφία κατά τη Σούζαν Σόνταγκ. Άραγε τελειώνουν εκεί;
Είναι γνωστό ότι επί αιώνες η ανθρώπινη σκέψη επιχείρησε να βάλει τάξη στην πραγματικότητα βασισμένη αποκλειστικά στον Λόγο. Η έλευση των σύγχρονων μαθηματικών μας αποκάλυψε ότι υπάρχουν πεδία της νόησης πέραν του Λόγου, που αγωνίζονται να ερμηνεύσουν την Αλήθεια, αλλά το κάνουν με τη δική τους γλώσσα. Στο σύγχρονο αυτό πλαίσιο ευδοκίμησε η Φωτογραφία τους τελευταίους δύο αιώνες. Γιγαντώθηκε στην εποχή μας, ευνοημένη από τις ευκολίες της, αλλά και καταραμένη συνάμα από αυτές. Καθώς όλα στις μέρες μας μοιάζουν «φωτογραφημένα», αυτό που με ενδιαφέρει σε ένα φωτογραφικό έργο είναι η λυτρωτική πρόταση που καταθέτει.
Δημήτρης Μυτάς
Τα φωτογραφικά βιβλία τι πιστεύετε ότι κάνουν; Λένε μια ιστορία φωτογραφική με τη δική τους γλώσσα; Μιλήστε μας για το δικό σας βιβλίο το ΜΩΒ και την εμπειρία σας σχετικά.
Ένα βιβλίο φωτογραφίας μιλάει λοιπόν τη δική του γλώσσα. Αποτελεί από μόνο του ένα αντικείμενο. Δεν είναι ένα ψηφιακό αντίγραφο. Έχει το δικό του (ειδικό) βάρος, την υφή του χαρτιού του, τη μυρωδιά του μελανιού πάνω στις τυπωμένες σελίδες, την τέχνη της βιβλιοδεσίας του, το μυστήριο του εξώφυλλου του, τη σαγήνη της εναλλαγής των σελίδων του, την αφήγηση που προτείνει. Μια τέτοια πρόταση αποτελεί και το ΜΩΒ βιβλίο.
Δημήτρης Μυτάς
Μήπως στο τέλος απλώς θέλουμε απελπισμένα να κρατήσουμε κοντά αυτά που αγαπάμε… μήπως η αγάπη τα κάνει όλα;
Ναι, η αγάπη με την έννοια της «Προς Κορινθίους Ά Επιστολής Παύλου», η αγάπη που υπερβαίνει τη θρησκευτική της καταγωγή, η αγάπη που εκθέτει τις αισθήσεις στο άπλετο φως της, μας επαναφέρει την αθωότητα της πρώτης ματιάς, μας καθοδηγεί στην αναζήτηση της ποιότητας του χρόνου.
Bio
O Δημήτρης Μυτάς γεννήθηκε στο Καπαρέλι Αργολίδας και ζει στην Αθήνα.
Μυήθηκε στον κόσμο της φωτογραφίας στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Έκτοτε επιμένει να αναπτύσσει τη δημιουργική του σχέση με το φωτογραφικό μέσο σε καθημερινή βάση. Μάλιστα, συνεχίζει να πιστεύει ότι “η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος”.
Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε δέκα ατομικές και πολλαπλές ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας, στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Αυτές τις τελευταίας 5ετίας είναι: Ανατομία της πολιτικής μελαγχολίας/ Ίδρυμα Schwarz/Ωδείο Αθηνών/2019, Εικαστικός Κύκλος ΔΛ/Αθήνα/2019 & 2022, Athens Photo Festival 2019, Ιστορικό Αρχείο Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς/Αθήνα/2019, Ηώς Γκαλερί/Αθήνα/2019, Γκαλερί MATI/Κατερίνη/2020, PHOTOMETRIA Festival 2020/Ιωάννινα, Trieste Photo Days/Trieste/Italy/2021, Photobook boom/Photobiennale 2021/Θεσσαλονίκη, Photobook exhibition/Athens Photo Festival 2022, Head On Photo Festival 2022/Sydney/Australia, Photometria Photography Center/Ιωάννινα/2023, Stereosis Photography School/Thessaloniki/2023, Διεθνές Φεστιβάλ Φωτογραφίας Κορινθίας/2023, Φεστιβάλ Φωτογραφίας Αγρινίου Photopolis/2023.
Έχει κυκλοφορήσει έξι φωτογραφικά λευκώματα: Πρόσωπα/1998, Ενόραση/2003, Μηδέν Δέκα/2011, Hospital/2016, Dreamtigers/2019, Mauve/2022.
Σε ένα παράλληλο σύμπαν, σπούδασε την Ιατρική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ασκεί την ιατρική ως Καρδιολόγος Δημόσιου Νοσοκομείου.
https://www.dimitrismytas.com/
https://www.instagram.com/dmytas/
https://www.facebook.com/dimitris.mytas
