Άγγελος Μίχας: “Η τελική απόφαση ανήκει στόν ίδιο τον φωτογράφο”
‘Το μόνο νομίζω που θέλει παρέα η φωτογραφία, είναι μια άλλη φωτογραφία”
Άγγελος Μίχας
Τελικά, η στιγμή για να σκεφτείς σαν φωτογράφος, είναι όταν κοιτάζεις το κόντακτ ή όταν τραβάς με την μηχανή;
Και οι δύο στιγμές είναι εξ ίσου σημαντικές για τον φωτογράφο. Με την ίδια προσοχή με την οποία αλιεύει στιγμές μέσα από το σκόπευτρο, καλείται να διαλέξει και τίς καλές φωτογραφίες μετά. Η διαφορά είναι ότι η λήψη γίνεται βέβαια πολύ γρήγορα, στις δύσκολες συνθήκες του δρόμου, ενώ η επιλογή στην ησυχία και την άνεση του σπιτιού, μόνος. Φυσικά επειδή είναι δύσκολο για τον φωτογράφο να κρίνει τη δική του δουλειά μιας και εμπλέκεται συναισθηματικά, πάντα χρειάζεται και η γνώμη ενός φίλου, ενός συναδέλφου που εκτιμάει, ή ενός δασκάλου. Η τελική απόφαση πάντως ανήκει στον ίδιο τον φωτογράφο.
Πώς μετατρέπεται η κοινοτοπία σε κάτι εξαιρετικό; Ή σωστότερα πότε συμβαίνει αυτό;
Όταν η παιδεία, η επιμονή, η συγκέντρωση, η ικανότητα και η ευφυία του φωτογράφου συναντηθούν με τη σωστή στιγμή. Τότε η φόρμα γίνεται ένα με το περιεχόμενο και προκύπτει κάτι διαφορετικό, μια άλλη πραγματικότητα. Αυτή του φωτογράφου.
Άγγελος Μίχας
Αφήνεις την φωτογραφία να φροντίσει η ίδια για τον εαυτό της; Εννοώ βέβαια πως δεν επεμβαίνεις μετά;
Αν η φωτογραφία είναι καλή έχει επιτευχθεί η μεταμόρφωση που αναζητάω. Οπότε το μόνο που μένει είναι λίγες μικροδιορθώσεις, αν το χρειάζεται, έτσι για ένα φρεσκάρισμα! Όλα αυτά, με γνώμονα το τελικό αποτέλεσμα να είναι το ίδιο φυσικό με αυτό που είδε το μάτι μου τη στιγμή της λήψης. Ό,τι προσθέτεις εκ των υστέρων στην φωτογραφία θα πρέπει να έχει ένα λόγο, ο οποίος δεν θα καπελώνει, αλλά διακριτικά θα συνεισφέρει στο τελικό αποτέλεσμα.
Λένε πως το χρώμα λέει ψέματα και πως δεν μπορεί να είναι ποτέ ακριβές στην απόδοσή του. Και το ΑΜ όμως την αλήθεια του φωτογράφου περιγράφει. Τι πιστεύεις τελικά ότι συμβαίνει με την αλήθεια και την φωτογραφία;
Εγώ μια χαρά τα πάω με τα χρώματα. Μερικές φορές τα τονίζω, τις περισσότερες τα υποβαθμίζω. Προτιμώ το φως και τα χρώματα του απογεύματος όταν όλα αποκτούν μια πλαστικότητα. Τώρα για την αλήθεια , νομίζω ότι είναι μία, αυτή του φωτογράφου και δεν μπορεί να κρυφτεί, το μέσον το ίδιο δεν του το επιτρέπει. Αν αυτή η αλήθεια μπορεί να επικοινωνήσει με τον θεατή, μεταλλασσόμενη σε κάτι δικό του πια, έχουμε μια καινούρια αλήθεια.
Άγγελος Μίχας
Άγγελος Μίχας
«Δεν βλέπω κανένα λόγο να καταγράψω το προφανές» έλεγε ο αμερικανός φωτογράφος Edward Weston. Αυτό κάνει η κάμερα, απλά αναδεικνύει το αόρατο μέσα σε τέσσερις πλευρές;
Η επιλογή για το πού θα τεμαχίσεις τον κόσμο, τι πράγματα θα συμπεριλάβεις στο κάδρο σου και κυρίως τι θα αφήσεις απ’ έξω… ήδη έχεις ξεκινήσει ένα ταξίδι μεταμόρφωσης της πραγματικότητας. Το τελικό αποτέλεσμα δημιουργεί το αόρατο. Το αόρατο που επικοινωνεί με τον θεατή της φωτογραφίας και του χαρίζει την πνευματική συγκίνηση, ξυπνώντας δικά του εσωτερικά συναισθήματα και ευαισθησίες.
Η φωτογραφία δρόμου είναι ένας χώρος που γνωρίζεις καλά. Είναι σαν να ένα ταξίδι διαρκές, δεν θα έλεγα εύκολο γιατί δεν πιστεύω ότι υπάρχουν εύκολα ταξίδια. Συναντάς σε αυτό απρόοπτα;
Είναι φυσικό στα ταξίδια να υπάρχουν και δύσκολες στιγμές. Πόσο μάλλον όταν κυκλοφορείς με μια ακριβή κάμερα κρεμασμένη στο λαιμό να σημαδεύεις περαστικούς. Έχω μάθει να μυρίζομαι τον κίνδυνο μετά από τόσα χρόνια και να αποφεύγω τα μέρη όπου δεν είμαι ευπρόσδεκτος. Έτσι κι αλλιώς δεν κυνηγάω το φοβερό γεγονός ούτε την αποκλειστικότητα. Μου έχουν αρπάξει την κάμερα μέσα από τα χέρια καθώς φωτογράφιζα, στην Chinatown της Saigon δύο τύποι με μηχανάκι, αλλά και στην Ερμού συνέβη το ίδιο! Υπήρξαν φορές πάντως που απομακρυνόμενος , αργά πάντα, από μέρη που μύριζαν κίνδυνο, ένοιωσα μια κάποια ανατριχίλα για το τι και ποιος με ακολουθεί… Ευτυχώς δεν συνέβη ποτέ κάτι κακό. Αντίθετα τα ταξίδια, οι διαφορετικοί άνθρωποι και οι εμπειρίες που απέκτησα, με έκαναν και μένα καλύτερο άνθρωπο.
Άγγελος Μίχας
Άγγελος Μίχας
Συχνά τα κάδρα σου είναι πορτρέτα που μας κοιτάζουνε στα μάτια σαν να συζητάς μαζί τους. Υπάρχει απόσταση «ασφαλείας» ανάμεσά σας; Θέλω να πω πόσο συμμετέχεις και αλληλεπιδράς σε αυτό που γίνεται
Η μοναδική επικοινωνία με τον φωτογραφιζόμενο είναι από την στιγμή που τον βλέπω. Αν είναι θετική τραβάω και συνεχίζω. Αν δω κάποια στιγμιαία ενόχληση, σταματάω, χαμογελάω και συνεχίζω τον δρόμο μου σαν.. βαριεστημένος τουρίστας! Ποτέ δεν πιάνω κουβέντα, γιατί αυτό θα με κάνει να χάσω την συγκέντρωσή μου.
Η αίσθηση μου βλέποντας τις φωτογραφίες σου είναι εκείνη της αγάπης και της χαράς. Η αλληλεπίδραση που υποψιάζομαι πιο πάνω ευθύνεται για αυτό; Είναι ορατός ο σεβασμός σου στο θέμα εκεί έξω.
Το να είμαι ανάμεσα σε ανθρώπους μου αρέσει και με ηρεμεί. Γι αυτό και δουλεύω πάντα σε μεγαλουπόλεις. Είμαι χαλαρός καθώς περιδιαβαίνω ανάμεσά τους, σηκώνοντας πότε-πότε ήσυχα την κάμερα. Με συγκινεί η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου, η ομορφιά του, τα σημάδια του, η φθορά του. Νοιώθω ασφαλής ανάμεσα στους ανθρώπους. Ίσως είναι μια υποσυνείδητη αντίδραση στον φόβο του θανάτου. Όλο αυτό βέβαια εμπεριέχει κι ένα σεβασμό που στον δρόμο είναι απαραίτητος. Ένα σεβασμό προς τους άλλους , αλλά και για την ίδια σου τη δουλειά.
Άγγελος Μίχας
Έχεις πει ότι η φωτογραφία είναι σαν ένα ποίημα. Ξετυλίγεται πάλι ένας διάλογος δηλαδή που βγάζει διάφορα ζητήματα από το εσωτερικό μας. Εγώ νιώθω πως συχνά η φωτογραφία είναι σαν τον ήχο μιας έκρηξης που σπρώχνει σαν ένα κύμα ωστικό. Ο Robert Frank έλεγε πώς πρώτα ακούει την φωτογραφία και μετά την βλέπει.
Εγώ πάλι, νοιώθω σαν να παίρνω ανάσα, μετά από μία βουτιά στα βαθιά.
Σκέφτεσαι καθόλου την φωτογραφία σε σχέση με την μουσική, την φωνή;
Κατά καιρούς είχα δοκιμάσει να φωτογραφίζω ακούγοντας ταυτόχρονα μουσική. Έκανα ωραίες βόλτες μετά μουσικής, αλλά από φωτογραφία, τίποτα! Επίσης έβλεπα τις φωτογραφίες με μουσική, ήταν πιο ευχάριστα, αλλά η μουσική με αποσπούσε, έχανα σε κρίση και συγκίνηση. Το μόνο νομίζω που θέλει παρέα η φωτογραφία, είναι μια άλλη φωτογραφία!
Άγγελος Μίχας
Ο αγαπημένος μας Garry Winogrand φωτογράφιζε για να δεί τα πράγματα φωτογραφημένα. Με την κάμερα του ήταν σαν να αγόραζε εισιτήριο για να δεί κάθε φορά κάτι μοναδικό. Έτσι προέκυψε ένας κόσμος όπου η εικόνα έκανε το θέαμα να αποτελεί μια κοινωνία. Τώρα ίσως φτάσαμε πια σε ένα metaverse, ένα μετασύμπαν στο οποίο αποθεώνεται πλέον η φωτογραφία. Και τι θα απογίνει ο έρωτας των εικόνων σε αυτό το μετασύμπαν; Θέλω να πω η τέχνη θα χαθεί;
Όσο ο άνθρωπος θα ζει, θα ερωτεύεται, ξέροντας ότι είναι περαστικός από αυτόν τον κόσμο, η ανάγκη του να εκφρασθεί, όπως και να απολαύσει μέσω της τέχνης, θα εξακολουθεί να υπάρχει.
Κάνεις την επιμέλεια εκθέσεων, δούλεψες σε έντυπα, φωτογραφίζεις στον δρόμο και όχι μόνο, διδάσκεις φωτογραφία. Μίλησέ μας αν θέλεις για αυτές τις δράσεις σου. Υπάρχει σε όλα αυτά διάχυτη η ίδια μαγεία, η μαγεία του κλικ;
Στην δουλειά μου στα περιοδικά δεν υπήρχε καθόλου μαγεία!. Υπήρχε ικανοποίηση μόνο ότι παρέδωσα μια δουλειά που μου ανατέθηκε με συγκεκριμένες προδιαγραφές, ανάλογα με τις μόδες της αγοράς και το στυλ της κάθε εποχής. Στην προσωπική μου όμως δουλειά η μαγεία της στιγμής της μεταμόρφωσης είναι αυτή που με έχει κάνει να περπατήσω πολλά χιλιόμετρα σε πολλά μέρη του κόσμου αναζητώντας την. Στην επιμέλεια εκθέσεων όπως και στη διδασκαλία , που διαλέγω και παρουσιάζω φωτογραφίες, εξακολουθεί να με γοητεύει και να με συναρπάζει το αποτέλεσμα πια, της αποφασιστικής στιγμής. Μια καλή φωτογραφία! Αισθάνομαι τις φωτογραφίες των μαθητών μου σαν να ήταν δικές μου και σαν καλός δάσκαλος , μαθαίνω απ’ αυτές!
Άγγελος Μίχας
Άγγελος Μίχας
Αρχικά ήταν η σχολή Focus, η συνεργασία με το περιοδικό “Γυναίκα”, μετά ακολούθησε η γνωριμία με τον Πλάτωνα Ριβέλλη και τον Φωτογραφικό Κύκλο, μιλάμε σίγουρα για πολλούς σταθμούς… Πού βρίσκεται τώρα το ταξίδι σου;
Έχω δέκα χρόνια δουλειάς που θέλω να εκδώσω σ ένα λεύκωμα, για να μπορέσω μετά να βάλω σχέδια για την… επόμενη πια δεκαετία! Με ενδιαφέρει όμως να συνεχίσω την δια ζώσης διδασκαλία, όταν περάσει όλο αυτό που ζούμε τα τελευταία δύο χρόνια.
Κοιτάζεις συχνά τις παλιές φωτογραφίες σου; Θέλω να πώ παραμένει μέσα σε αυτές εκείνο φωτογράφισες ή είναι πλέον κάτι άλλο;
Παραμένουν ίδιες όπως την πρώτη φορά. Δεν αλλάζουν. Εγώ μπορεί να έχω αλλάξει, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικές. Είναι τα σκαλοπάτια που με έχουν φέρει ως εδώ!
Άγγελος Μίχας
Άγγελος Μίχας
Άγγελος Μίχας
Ταξιδεύεις συχνά;
Για μία δεκαετία, ταξίδευα συνεχώς στον κόσμο φωτογραφίζοντας και το αποτέλεσμα της δουλειάς αυτής είναι το φωτογραφικό λεύκωμα CLOSER (2009 Εκδ. Οδός Πανός). Στη συνέχεια απέκτησα δυο αγοράκια που με κράτησαν μακριά από τα… αεροδρόμια. Με ταξίδεψαν και συνεχίζουν να με ταξιδεύουν κι αυτά βεβαίως μ ένα άλλον τρόπο, αλλά η λαχτάρα για τόπους μακρινούς συνεχίζει και παραμένει κι όπου να ‘ναι θα θεωρήσω το ήδη ληγμένο μου διαβατήριο!
Φωτογραφίζεις κάθε μέρα;
Προσπαθώ να το κάνω κάθε μέρα. Κυκλοφορώ καθημερινά στο κέντρο της Αθήνας όπου ζώ, με την κάμερα παρέα κάνοντας μερικά κλικ στη διάρκεια της μέρας, αλλά μια ώρα πριν πέσει ο ήλιος, αυτή είναι η ώρα μου να βγω για φωτογραφίες. Όταν δεν το μπορώ, φωτογραφίζω τα… παιδιά μου.
Άγγελος Μίχας
Σπούδασε φωτογραφία στη σχολή Focus. Συνεργάστηκε για αρκετά χρόνια με το περιοδικό “Γυναίκα” και τις εκδόσεις Τερζόπουλος, καθώς και με άλλα έντυπα. Με δάσκαλο τον Πλάτωνα Ριβέλλη στην Καλλιτεχνική Φωτογραφία, έκανε την γνωριμία του με τον Φωτογραφικό Κύκλο, μέλος του οποίου είναι μέχρι και σήμερα. Εξέδωσε το φωτογραφικό λεύκωμα CLOSER – (Εκδόσεις Οδός Πανός 2009). Εχει εκθέσει στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διδάσκει φωτογραφία, επιμελείται εκθέσεις και συνεχίζει να φωτογραφίζει καθημερινά.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100056915256664
https://www.facebook.com/profile.php?id=840082339
