Ρένα Νικολαΐδου: "Η φωτογραφία για μένα είναι ανάγκη για έκφραση, δημιουργία, υποσυνείδητη σκέψη, επικοινωνία, μοίρασμα"

Ρένα Νικολαΐδου: “Η φωτογραφία για μένα είναι ανάγκη για έκφραση, δημιουργία, υποσυνείδητη σκέψη, επικοινωνία, μοίρασμα”

Σπύρος Φίλιος 7 Σεπ 2017 Συνεντεύξεις

Δεν είναι μόνο η κατάθεση ψυχής για το αγαπημένο της minimal, αλλά και η ιδιαίτερη όμως συνάμα τόσο διακριτική παρουσία της, που την κάνουν να ξεχωρίζει. Οι επόμενες γραμμές ανήκουν στην @iprare ή Ρένα Νικολαΐδου για τον εκτός ίνστα κόσμο.
Ας ξεκινήσουμε με τη φωτογραφία που επέλεξα για το photologio.gr, η οποία παρότι πρόσφατα αναρτημένη, κατάφερε να κερδίσει τις όσες προηγούμενες είχα κατά νου.

Ποιο στοιχείο είναι αυτό που τράβηξε το βλέμμα σου σε αυτό το στιγμιότυπο, Ρένα;
Ας αρχίσουμε με τις ανώδυνες αλήθειες…(γελάει) Είναι μια σύγχρονη γύψινη κολώνα δίπλα σε μαρμάρινο μνημείο στην πλατεία ενός χωριού στην Θράκη. Βρήκα σουρεαλιστική την ύπαρξη της εκεί, και μιας και είμαι λάτρης του αυθεντικού, θέλησα να δώσω έναν μυστικιστικό αέρα και να φέρω το σκηνικό περισσότερο στα μέτρα μου. Στην επεξεργασία πρόσθεσα τα πουλιά.

Ακόμα κι αν δεν υπήρχε το minimal greece, δε θα δυσκολευόταν κάποιος να καταλάβει την αγάπη σου για τη μινιμαλιστική φωτογραφία. Τι είναι αυτό που σε έλκει σε αυτό το είδος φωτογραφίας;
Μια καλή minimal φωτογραφία του γούστου μου, είναι απλή και ξεκούραστη για τα μάτια και την αισθητική μου. Ιδανικά αποτελεί μια ευγενική χειρονομία του καλλιτέχνη, που έχει την πρόθεση να εκφραστεί μέσα από αυτό σεμνά, έξυπνα και παιχνιδιάρικα. Αποφορτισμένη από πλεονασμό ρεαλιστικής πληροφορίας (οπτικής και μοιραία συναισθηματικής), την οποία δεν επιθυμώ να εισπράξω, γιατί από αυτό χορταίνω καθημερινά.

Προηγήθηκε του hub η αγάπη για το minimal ή η καθημερινή τριβή σε ‘κόλλησε’ με το συγκεκριμένο είδος;
Αυτό που προηγήθηκε ήταν η ανάγκη για το minimal σαν τρόπο ζωής και σκέψης και αυτό συνέβη περίπου 10 χρόνια πριν. Ο λόγος ήταν η φύση της δουλειάς μου. Είμαι μηχανικός εργοταξίου σε έργα με πιεστικό χρονοδιάγραμμα, μεγάλης κατασκευαστικής συνθετότητας και με άτομα διαφόρων εθνικοτήτων και κοινωνικού επιπέδου. Όλο αυτό είναι πολύ ελκυστικό για ένα multitasking άτομο. Μέχρι όμως να σκάσει η χολή μου και να καταφέρω να ορίζω τις απαιτούμενες ισορροπίες, ήταν επιτακτική ανάγκη να τα απλουστεύσω όλα. Τόσο για χάρη του στοιχήματος με τον εαυτό μου σε κάθε έργο όσο και για την ψυχική υγεία όλων των εμπλεκομένων (γελάει)… Εν τω μεταξύ είχα σταματήσει να τραβώ φωτογραφίες σε ταξίδια και διακοπές, γιατί ένιωθα πως έχανα την επαφή με το συναίσθημα της παρουσίας μου εκεί. Μου αρκούσε η αίσθηση που έπαιρνα μαζί μου. Με το Ίνσταγκραμ μου δόθηκε η αφορμή να αποτυπώσω και να μοιραστώ την οπτική μου. Σαφώς σαν αρχιτέκτονας ήμουν εξοικειωμένη με το minimal και αυτό έκανε πιο εύκολα τα πρώτα μου βήματα. Η καθημερινή τριβή με το minimal greece με κόλλησε με τον Σπύρο (@essecha), που αγαπώ και εκτιμώ πολύ και συνεργαζόμαστε άψογα τα τελευταία 2,5 χρόνια.

Βλέπεις πλέον αφαιρετικά ή προκύπτει από την επεξεργασία η αφαιρετικότητα;
Όχι, πάντα κάπως έτσι ”έβλεπα”. Άλλα κοιτώ, άλλα βλέπω, άλλα σκέφτομαι και άλλα συγκρατώ…(γελάει) Η επεξεργασία με βοηθά στην απόδοση του επιθυμητού αποτελέσματος αλλά και στην ολοκλήρωση ή εξισορρόπηση της σύνθεσης.

Σχεδόν εμμονικά ακολουθείς, προβάλεις, υποστηρίζεις τη minimal φωτογραφία. Το θεωρώ πολύ δύσκολο να είναι κανείς τόσο αφοσιωμένος. Πώς το έχεις καταφέρει αυτό;
Μα δεν υπάρχει κάτι άλλο που να θέλω να μοιραστώ και να ενδιαφέρει ένα τόσο πολυπληθές και ανομοιογενές κοινό. Δεν με ενδιαφέρει το μέσο φωτογράφησης, η καλή ανάλυση και μου αρέσει αρκετά το editing, όταν απαιτείται για την ολοκλήρωση μιας εικόνας. Εκτιμώ αφάνταστα στην απόλυτη ελευθερία της minimal φιλοσοφίας και την έλλειψη επιτηδευμένης κατεύθυνσης. Δεν ξέρω να εκτιμώ, άρα πόσο μάλλον να κάνω εικόνες συμβατικής ρεαλιστικής απεικόνισης. Φλερτάρω με τον σουρεαλισμό και τον συμβολισμό. Είναι απλά αυτό που μου ταιριάζει.

Έχει κανόνες το minimal; Τι είναι για σένα μινιμαλιστικό κάδρο;
Ο μινιμαλισμός είναι μια φιλοσοφία που πρέπει πρώτα να την κατανοήσεις για να την εφαρμόσεις. Παρατηρώντας κάποιος μια minimal συλλογή από την αρχή της, θα διακρίνει μια διαδρομή και εξέλιξη. Σπάνια ο καλλιτέχνης παραμένει ο ίδιος και δεν σταματά να πειραματίζεται καθώς το αντικείμενο δεν έχει όριο. Τουλάχιστον αυτό είναι κάτι που όταν συμβαίνει με ελκύει ακόμη περισσότερο. Το minimal έχει πλαίσιο και θα έλεγα περισσότερο πρότυπα και tips, παρά κανόνες. Είναι προσέγγιση υποκειμενική, επειδή αφήνει την ερμηνεία στην αντίληψη του θεατή. Πιστεύω πως αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που έχει πολλούς υπέρμαχους και μαχητές. Πολύ λιγότερο όμως περνά αδιάφορος. Για μένα… Οτιδήποτε μη φλύαρο και αφαιρετικό που θα με αφήσει να σκεφτώ, να νιώσω, να μαντέψω, να φανταστώ, χωρίς να μου το ”υπαγορεύσει” κάποιος με σαφή κατεύθυνση.

Μπορεί κανείς να επιτύχει μινιμαλιστικά κάδρα σε οποιαδήποτε είδος επιθυμεί με σωστό καδράρισα και τεχνική; Κι αν ναι, γιατί ο φορμαλιστικός μινιμαλισμός, που προκύπτει για παράδειγμα από αρχιτεκτονικά στοιχεία, είναι συνήθως αυτός που προβάλλουν τα hubs του είδους.
Βεβαίως. Η θεματολογία του μίνιμαλ είναι απεριόριστη. Τα κτιριακά θέματα ενδείκνυνται γιατί προσφέρουν πληθώρα φωτογραφιών μέσα από ένα θέμα που έχει μελετήσει άλλος πριν από εσένα (π.χ. ο αρχιτέκτονας). Το κάδρο είναι ελκυστικό μπροστά σου, προσφέρεται και σε γλυκοκοιτάζει. Όμως η φωτογράφιση κτιρίων είναι μια σχολή από μόνη της. Συμβαίνει, όμως, σε πολλές από αυτές τις φωτογραφίες και εφόσον δεν έχουν υποστεί καμία επεξεργασία, να λείπει η ματιά και το συναίσθημα του φωτογράφου, ο οποίος ενδεχομένως δεν έχει χώρο να διεκδικήσει.

Η επεξεργασία των εικόνων σου σε κοντράστ και χρώμα διαμορφώνει ένα αποτέλεσμα με άκρως προσωπικό χαρακτήρα. Είναι αυτό τελικά το ζητούμενο σε μια συλλογή;
Ε, ναι. Όταν συμβαίνει αυτό είναι μια μικρή επιτυχία. Βέβαια, για εμένα σαν θεατή έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να εκπλήσσομαι από φωτογραφίες που έχουν ”ξεφύγει” από το στυλ κάποιου. Να μην είναι πάντα αναγνωρίσιμος. Σέβομαι και κατανοώ απόλυτα την εκάστοτε ανάγκη του καλλιτέχνη να εκφραστεί όπως επιλέξει, παρά να ικανοποιήσει τις προσδοκίες του θεατή. Οι αποκλίσεις, οι εναλλαγές και η εξέλιξη υποδηλώνουν πράγματα για την ψυχολογία του καλλιτέχνη. Όπως και η σταθερότητα και η απουσία ανησυχιών από την άλλη.

Ποιά εσωτερική σου αναζήτηση γεμίζει η φωτογραφία;
Ποσό δύσκολη ερώτηση! Θα προσπαθήσω να βάλω σκόρπιες σκέψεις σε σειρά. Δεν ευχαριστιέμαι το ίδιο όλες τις φωτογραφίες που κάνω. Αλλάζω συχνά στυλ. Μου αρέσει πολύ το χρώμα. Τα χρώματα και οι συνδυασμοί τους μου βγάζουν ιστορία, λόγια, μουσική, συναίσθημα, ενέργεια. Ασπρόμαυρο κάνω πολύ πολύ λιγότερο. Όταν έχω διάθεση για b/w, είναι στιγμές που δεν έχω κάτι να πω και νιώθω άδεια. Οπότε δεν υπάρχει λόγος να την μοιραστώ. Ή θα το κάνω για να θυμάμαι κάτι πολύ συγκεκριμένο, προσωπικό. Για αυτό οι περισσότερες μου b/w είναι άτιτλες. Είμαι από τη φύση μου κυνικό άτομο και με την φωτογραφία έχω βρει έναν ασφαλή τρόπο να εκφράζομαι χωρίς να προσβάλω. Τις περισσότερες φορές κάνοντας μια εικόνα έχω στο μυαλό μου μουσική. Μελωδία, συναίσθημα, στίχους. Άλλες φορές δουλεύοντας μια εικόνα, η μουσική έρχεται μετά και τα ανατρέπει όλα ή τα ενισχύει. Ποια αναζήτηση λοιπόν…ανάγκη για έκφραση, δημιουργία, υποσυνείδητη σκέψη, επικοινωνία, μοίρασμα.