Νίκος Κωστόπουλος: “Νομίζω με ενδιαφέρει η σκέψη που συνοδεύει την εικόνα, η εικόνα που σχηματίζεται στο μυαλό μας για να εξηγήσουμε τι βλέπουμε, η ιστορία που δημιουργείται”
Cinemascope είναι ο πολύ εύστοχος τίτλος της φωτογραφίας που επέλεξα. Το πορτφόλιο σου εχει μια νοσταλγική και ταξιδιάρικη αισθητική. Καταγράφεις με τον φακό σου όχι μόνο το μέρος άλλα και την φευγαλέα στίγμη. Ποιες είναι οι επιρροές σου;
Καλησπέρα Δημήτρη και σ΄ευχαριστώ για το ενδιάφερον, είναι πολύ ωραία η πρωτοβουλία σας με το φωτολόγιο. Επιρροές. Το σινεμά και τα μυθιστορήματα κυρίως και από εκει κ περα ο περιβάλλον χώρος μου συμπεριλαμβανομένου των ανθρώπινων σχέσεων, την κοινωνία και τον χώρο στον οποίο εξελίσσονται.
Σουτάρεις κυρίως φιλμ. Ο κόσμος θεωρεί το φιλμ κατι ξεπερασμένο, σα την γραφομηχανή η το κασσετόφωνο. Πλέον όλοι έχουμε μια φωτογραφική μηχανή στη τσέπη μας, οθόνες μικρές ή μεγάλες για να βλέπουμε άμεσα το αποτέλεσμα του κλικ μας. Τι σου προσφέρει το αναλογικό σε σχέση με το ψηφιακό;
Πρόλαβα να γνωρίσω το αναλογικό πριν το ψηφιακό και εκεί έμαθα τα βασικά. Αν και όταν ξανασχολήθηκα ξεκίνησα φωτογραφία και βίντεο παράλληλα οπότε κινήθηκα καθαρά ψηφειακά. Τώρα το κάθε ένα έχει τη χρήση του και τη μαγεία του. Όσον αφορά το αναλογικό σημαντική είναι η άμεση και πρώτη διαλογή στο τι θα κάνω. Επιλογή μέσου δλδ και εν συνεχέια τύπο φιλμ. Φυσικά το μυστήριο του να περιμένεις να δεις το αποτέλεσμα, αναλογικοί πειραματισμοί όπου τα λάθη είναι μοιραία, χειροπιαστό αποτέλεσμα και πειραματισμοί σε δεύτερο επίπεδο με τα αρνητικά αλλά και απίστευτη ποιότητα με πολύ χαμηλό (άμεσο) κόστος. Η αλήθεια είναι ότι πολύ θα ήθελα να πουλήσω κάποιες απ’ τις αναλογικές μου φωτογραφικές μηχανές και να πάρω την καλύτερη και μικρότερη ψηφιακή αλλά εκτός του ότι είναι πολύ ακριβές του χρόνου θα βγεί και μια καλύτερη.
Κάνεις Μαστερ στη φωτογραφία στο AKV/ St.Joost στην Ολανδία. Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο και πως θα περιέγραφες τις σπουδές σου εκει;
Ήμουν αναμεσα σε σπουδές για σινεμά ή μεταπτυχιακό φωτογραφίας. Η συγκεκριμένη ακαδημία τέχνης είναι ανοιχτή, όσων αφορα τις φόρμες (αλλά και τα θέματα), προς όλα κάτι που μου δίνει την ελευθερία να συνδυάσω σταθερή με κινούμενη εικόνα και γενικά οπιαδήποτε μορφή. Το πιο σημαντικό είναι ότι είναι πολύ κοινωνικά ευαισθητοποιημενη και επίσης προτοπορεί στο χωρο και στην εξέλιξη του ντοκιμαντέρ. Μέσα πιέζεις τον εαυτό σου συνεχώς να εξελιχθεί σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Διευρύνωντας τους ορίζοντες της δημιουργικότητας και των αντοχών σου, δοκιμάζοντας, αποτυχαίνοντας κλπ. Όντας αυτοδίδακτος ανακάλυψα ότι μου έλειπε το θεωρητικό υπόβαθρο το οποίο με βοηθάει τώρα να συσχετίσω τι και γιατί κάνω ότι κάνω αλλά και πώς μπορώ να χρησιμοποιώ τις μορφές προς τον εκάστοτε σκοπό. Η σχολή είναι πολύ απαιτητική και σε συνδυασμό με δουλειά για τα προς το ζήν η εμπειρία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι έντονη αλλά και ωραία. Άλλος ένας λογος είναι ότι ήθελα να αλλάξω παραστάσεις αφηνοντας μια χώρα για μια άλλη.
Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση είναι ότι ενώ μένεις σε μια από τις πιο φουτουριστικές πόλεις της Ευρώπης, το Ρότερνταμ, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα μοντέρνο στο καρέ σου. Είναι ένα είδος νοσταλγίας; Τι σε εξιτάρει να σηκώσεις την μηχανή, ποιες ιδέες ή συναισθήματα θέλεις να αποδώσεις;
Δεν το ειχα σκεφτεί, εύστοχη παρατήρηση. Φαντάζομαι σε προσωπικό επίπεδο φωτογραφίζω ότι λείπει. Αντίστοιχα ομως δουλευω πολυ πλεον με διαδραστικούς ιστότουπους κώδικες κλπ που, για τα δικά μου δεδομένα, είναι πολύ μοντέρνο ως μορφή.
Πριν 10 χρόνια ένας φίλος μου πρότεινε να κάνουμε τον γύρο του Ιραν. Του είπα είσαι τρελός. Βλέποντας όμως το αφιέρωμα σου απο το ταξίδι που έκανες το 2015, ζήλεψα! Τι σου έδωσε η έρημος, πως ήταν φωτογραφικά αυτη η εμπειρία?
Είναι μια πανέμορφη χώρα με απίστευτα φιλικούς ανθρώπους και με άπειρα προβλήματα, κυρίως όσων αφορά τις ελευθερίες τους, που θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες. Η κατάσταση τώρα είναι πολύ πιο χαλαρή εν συγκρίση με 10 χρόνια πριν. Είμαι τυχερός που την επισκεφτήκαμε με την σχολή. Δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή. Ξεκίνησα να κάνω μια αυθόρμητη ταινία εκεί και τελικά έγινε, κάθε μέρα έπαιρνε μορφή και άλλαζε πορεία κάπως. Αυτο που κατευθείαν με εξίταρε το μυαλό και οδήγησε την ταινία καθώς και το φωτογραφίκο αφιέρωμα στην έρημο, που ακολούθησε, είναι η συνειδητοποίηση οτι το πιο άγονο κ εχθρικό περιβαλλον στη γη, η έρημος, τώρα αντιμετωπιζετε σαν όαση μακρια απ’ τις πολυάσχολες πόλεις και τους κατοίκους τους.
Στο ερώτημα μεταξύ μορφής ή περιεχόμενου θα έλεγα επιλέγεις το δευτερο. Δηλαδή θα αφήσεις στην άκρη τα κόλπα και τους εντυπωσιασμούς αλλά οι εικόνες σου μιλάνε σε δεύτερο επίπεδο.Ίσως και για αυτό είναι λίγο πιο δύσκολο να σε κατατάξω καπου. Τελικά τι είναι αυτό που ψάχνεις μέσα απο τη φωτογραφία;
Νομίζω με ενδιαφέρει η σκέψη που συνοδεύει την εικόνα, η εικόνα που σχηματίζεται στο μυαλό μας για να εξηγήσουμε τι βλέπουμε, η ιστορία που δημιουργείται. Ο άνθρωπος συνήθως προσπαθεί να κατανοήσει και να εξηγήσει τι βλέπει σύμφωνα με αυτά που ξέρει (και εμπιστεύεται). Οπότε και η ουσία θα έλεγα δεν είναι στην εικόνα που βλέπεις αλλά σε αυτήν που φαντάζεσαι λόγω της πρώτης. Στην ιστορία που δημιουργείται στο μυαλό μας. Συνήθως προσπαθώ να τα συνδυάζω (μορφή και περιεχόμενο) . Γενικά δε μ’ αρέσει να κάνω πάντα το ίδιο πράγμα και προτιμώ να δουλεύω παραλλήλα διαφορετικά θέματα και μορφές. Από εκεί κ πέρα πολλές φορες φωτογραφίζω ή κάνω βίντεο μόνο γιατι μ’ αρέσει (γιατί μ’ αρέσει πάρα πολύ ) και άλλες φορες σκόπιμα. Ακόμα όμως και στην πρώτη περίπτωση η διάθεση μας καθαρά επηρεασμένη από τη ζωή μας, κατευθύνει το μάτι κ το χέρι μας. Πάντως τελευταία βγάζω ελάχιστες φωτογραφιες και το Instagram το χρησιμοποιω κυριως σαν αρχείο φωτογραφίων, συνήθως παλαιότερων ετών και πολύ σπάνια σαν εργαλείο για να πώ κατι, οπότε και η μορφή κυριαρχεί. Εικόνες συνήθως αφηρημένα τοποθετημένες ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής. Ξεκινησα μάλιστα κ άλλο λογαριασμό ( @votka_exete ) με σκοπο να ειναι πιο σοβαρο, αλλά βλέπω ότι κινείται στα ίδια μήκη κήματος. Μ’ αρέσει η χρήση του Instagram και η περιφορά αναμεσα σε απειρες εικόνες. Πρόσφατα μπήκα στη διαδικάσια να κάνω ιστότοπο (votka-exete.com). Νομίζω εκεί είναι πιο ξεκάθαρα τα πραμματα με μορφές και περιεχόμενο.
Μου αρέσει πολύ το ανθρώπινο στοιχείο στις εικόνες σου, τα πορτρέτα σου ακόμα και αυτά της fashion photography ειναι εξωτερικού χώρου,χωρίς επιτήδευση, με φυσικότητα. Πως προσεγγίζεις τον άνθρωπο;
Όλα τα αποτυχημένα μου πορτραίτα είναι γιατι δεν κατάφερα να επικοινωνήσω με τον άνθρωπο, κ αυτο φαίνεται κατευθείαν στην φωτογραφία. Δεν έχω κάτι στο μυαλό μου αλλά ξέρω ότι θέλω να είμαι άνετος και προσπαθώ να νοιώθει άνετα και όποιος φωτογραφίζω. Καμιά φορά τα καταφέρνουμε. Είναι θέμα επικοινωνίας, προσωπικά αν δεν μπορώ να επικοινωνήσω με κάποιον σίγουρα δεν μπορώ να τον φωτογραφίσω. Συνήθως ξοδεύω χρονο με κάποιον και οχι με την καμερα στο χερι και γι’ αυτο και αποφεύγω τα βιαστικά πορταιτά δρομου. Δεν έχω κάποιο χάρισμα στην επικοινωνία και για αυτό δεν έχω φωτογραφίσει περισσότερους ανθρώπους. Παλιότερα που τρέχαμε για ένα περιοδικό να βγάλουμε πορτραίτα για συνεντευξεις οι μισές μου φωτογραφίες ήταν χάλια για αυτό το λόγο. Δε νομίζω ότι είμαι ιδανικός για πορτραίτα. Προτιμώ φυσικό φωτισμό σχεδόν πάντα, εκτός και αν υπάρχει εσκεμμένος λόγος. Αυτό σημαίνει ότι ψάχνεις να βρείς το υπάρχον φως και τρόπους να το χρησιμοποιήσεις. Αυτή η αναζήτηση από μόνη της είναι πολύ ωραία.
Ζείς με μια τρελοπαρέα καλλιτεχνών στο εξωτερικό ( τα φιλιά μου στον Damcase!). Ποιά είναι τα πλάνα σου για το μέλλον;
Πράγματι η παρέα εδώ είναι δυνατή! Ελπίζω να τελειώσω τη σχολή το καλοκαίρι του ’17 και μετά να έχω περισσότερο χρόνο ώστε να τη χαρώ και πραγματικά να μπορέσουμε να κάνουμε και κάτι όλοι μαζί. Γενικά τα πλάνα είναι ανύπαρκτα, θα ήθελα να συνεχίσω την έρευνα μου αλλά το πού είναι άγνωστο. Θέλω να επισκευτώ το HONG KONG. Έχω ακόυσει από πολλους ότι είναι η καλύτερη μεγαλούπολη στον κόσμο (!?@) αλλά είναι και το σκηνικό των ταινιών του Kar Wai, o Christopher Doyle πίνει στα μπαρ εκεί. Κινηματογραφικά το φαντάζομαι μαγικό.
Η ιστοσελίδα του Νίκου: http://votka-exete.com/
Τα instagram profiles https://www.instagram.com/koustoz/ και https://www.instagram.com/votka_exete/
Η συνέντευξη δόθηκε στις 15/11/2016